장음표시 사용
281쪽
Io ris sub num. isti Api vero restitutio dotis in casu praemita non ςx-, presse legitur in text. ipsius dotis contractus sed tantum ea venit ruistituenda ex legis cmpositi ery de tunc non duruerunt qnan Plutas doctissimi viri, qui tenuerunt, Udoon exequitiue,sed praeuiona , nitorio faciendo contra virum s pr sens, de principaliter repex'tur,si autem fuerit absens contra curatorem bonis absentia legit me deputandum de reddendo pecunias res, & bona ei pro dote tradita , usque ad quantitatem suae dotis bonorum paraphrenalium , di aliorum iurium dotalium , eoque legitime exequuto, & in actis notarii cauta re producto ordinarie proceden. esse secundum iurisi regulas d. f.si constante de l. ubi adhuc,tade iur. do debitis seruatis,
II terminis de more, de stylo curiae seruari solitis dlinnitive pronusn ,
cietur ,& sententia forma lucum a modum superius relaIua .
Ia Idem etiam erit dicendum si agatur contra tertium bontuum pus isessorem viri, scilicet praevio monitorio faciend0 super relaxatione honorum mulieri pro sua dote hypothecatorum retinendo per ea ad essectum, ut de illorum fructibus ipsa una cum eius filijs, ut supra dictum est congrue alimentetur,pro cuius uri satione datis nriculis ad probandum inopianx mariti contingentςm post contructum matrimomum, S eo minante ,illisque concludemer proba tis,ae debitis seritatis terminis,ut supra scripsim iis, d lum .d a tur, 3 sententia, & mandatum de immittendo mulie m in possessionem bonorum retinem per mulierem ad effectum , ut de illorum fructibus alimentetuet vita cum eius filiis, ut supra dictum est in m nitorio,. Contrarium tamen dicit Grammat. in decisione ios . subnum. I l . ubi quod si agitu et ad dotem ex vera illius stipulatione, licet non probetur expressa sit putat Maam n actor reportat vi ctoriam, quia tacita stipulapio a lege inducta fauore dotis meretur exequutionem contra mari tum , scut stipula.tio expressa in iustrumento ex ibi deductis. Hrie conclusioni obstare videtur decisio Rotae facta in una Britonorien . pecuniaria, seu Imolen . dotis die a x. Nouembris i ςο.coram II 1P. D. Utta, in qua resolui r fuit instrumentum datis, cum non fuerit vallatum obligatione c*merali, neque marentigia, licet sit iuramento conficiNatum ita men viam exequutivam non habet & quod statutum dans iam, exequutivam est contra ius commune ex ibi adductis, tamen. cum articulus repetitionis dotis sit satis quotidianus, omnibus urbis tribunalibus seequentatus haec pauca de statuto urhis circa praemissam dotis repetitionem loquen. quod cum in facti contingentia fuerit dubitatumran ordinatorium tantum, vel decisoriumst, & praeposita in hoc conamissione in signatura Sanctiis. demumst recor. Ieruens Papa Octauus.ceatiuitiatu cum Pr dictum istu. . alet . dccit
282쪽
deciBrium,prout in fide R. P. D. Proponentis,quam non inutu
hie imprimendum fore censui φ . - . . . .
Fidom iacio ego Notarius publicus instakriptus qualiter die Iuniit is 9 .coram R.P. D.orphino Iudice Commissario pro Domina Martia Ben incalet a,contra D.Octauiam Ben incalaam, Iaco hum Pirard δε eius filios δε filias in ossicio,&c. D.Floridus C latius Procurator facto produxit quandam fidem commissionis propositae coram sanctissimo ad instantiam dictae Martiae,ses, divi 8 huius subscriptam,ut apparet per RΡ.D.Fabritium Vero spum, sub die hodierna, ac eius sigillo sistratam tenoris infra scripti , vIdHicet Proposui ego Fabritius Vero pus Sanctissimi.D. N. utrius- ue signaturae Reserendarius, die martis octava praesentis mensis Iunij pradentis mensis Iunii is s.coram Sanctitate sua commissionem ad instantiam D. Martiae Beniscalae contra D. octauiam eius sororem,in qua narrabatur, quod ipsa Martia oratrix egit coram Auditore Camerae pro recuperatione suae dotis contra Dominam Octauiam,quq posdet domum, in qua eius dos fuit specianter hypothecata via exequutiua vigore statuti Vrbis. rib. r. cap. obtinuit mandatum 4 R. P. D. Ala deputato ab Audar et Camerae, a quo decreto pars aduersa appellauit cauis commiliasiit R.P. D.Orphino. Verum,quia dubitabatur an potuerit proce. di exequutiue, ex quo dictum statutum videbatur ordinatorium, di sic non seruanda extra curiam Capitolij. Ideo adtollenta omne dubium instabatur pro sanatione talis nullitatis, ac si statutum esset decisorium, & Sanctissimus D. N. censuit nihil esse rescribendum ex ouo statutum praedictum est decisorium, & in fidem , dcc. I rem die s. Iunii is 96.F. Vero iis locus alias latius prout in actis mei. e. ad quae, doc in quorum fidem,&cinac diea . Septembr. sol. Angelus Orosius Aresuuii Romanae C aeriitor Cui articulo repetitionis dotis tanquam satis quotidiano ad
semel Herit dubitatum an requiratur, scilicet, quod pra-rat Promi latio Iudicis qualiter excussio fuerat legitime facta,ut per Bis Al .m l. praetor s. hoc interdicto.Ede nou. operi nunc a
'ia tamen resolutum fuisse vidi,&etiam audant contrarium,icilicet,
talem Iudicis pronunciam super dicta discin ne non fore necet. naiam, sed suifieit,quod ea fiat ex dissinitiua frutentiη, ut supr
esse notandum in practica,cum saepius occurrat in facto:& sub nu. a. . g. ibi circa fin. Modum articulandi , di probandi vergentiam viri
ad inopiam,tam contra maritum, quam extraneum docit Bart.mas constaute ara luto martiaruato, ad quem. α etiam ad plactica ra r
283쪽
ripien. in forma libelli, quando uxor agit ad dotem, versic.vxoris . sub nu .ro. & Ir. in facti contingentia recurre,& in ea d. pract. Pars plen. ibi in princ. enumerantur singula priuilegia dotis ad quam 17 etiam pro illorum scitu recurrere poteris, Deinceps superuenien tibus viro diuitijs dotis administratio debet remitti in manibus viri. CVnol. in l. in Ambiguiso. non est novum n. s. Ede reg. tu Alimenta autem,& fructus dotis, quomodo viduis debeantur, de quomodo laxentur,& a quo tempore viduae debeantur, & modum procedendi pro illis consequedis, habes plene per Lucam Petum in eius praxi capitulina in titulo de exequutione instrumentorum dotalium in cap. s. li. 3. de quomodo maritis,qui onera macrimonij sustinent ibi in cap. g. lib. q. de causis alimentorum,ad quem in facti contingentia recurre.
7 Appellatio admittitur in hoc iudicio. 8 Terminus qui arsignatur ad porrigen. υ probo. eausam excusation. Uoniam saepe contingit tutorem impediri gerere pupillorum negocia,& tanquam munus pu blicum quis multus onus illius suscipere teneretur,ut per glosargumen .l. nullus la prima, C.dedecurionibus,lib. Io.& seqnitur Borgia inus in
. ea non nisi legitimis impedimentis quis excusari valet. Quibus tamen praecedentibus,& in dicendis seruatis. a Tutor arctari non debet ad huius tutelae susceptionem. Ideo visum , est circa illius excusationem,& pincessum desuper faciendum ali- qua luc necessaria referre, & primo pro illarum intellectu habes
illarum speciem fere per totum titulum de excusatione tutorum sui per institui.& Ang. Aretin. S: modernos,eodem titulo de excu- sat . tu P. ubi quis volens se excusare a dicto munere tutelae debet
284쪽
ar - V I A. A vis re, quibus sic propositis,&Iudici narratis petere apud erentini Iudicem,ut ex debito sui ostic ij ad consulendum pupillorum inite innitati prouideat eis de aliquo idoneo curatore, qui huic liti arastat ad hoc, vi securius iudicium agere valeat, .& tunc iudex debi- ttis praecedentibus citationibus contra eosdem pupillos,leum ino res facie n. vi supra scripsimus in cap. I . li i. tunc Mueniat ad 6 illius deputationem,modo quo supra meminimus , ex Minne Praer
mittatur monitorium contra eundem curatorem,quatenus det as
comparere coram Iudice,& petere,quod suis principalibus in Io cum ipsius instantis nominatim in tutorem, tanquam moneum Provideatur, quia attentis impedimentis in actis,& processu ca lx deducendis idem instans, non vult, neque intendit tutelam didi rum pupillorum suscipere, & omnino excusari,& penitus ab e liberari, excusationemq; ipsius, ac causas eius excusation. ac impediu.enta ouaecunq; proponi vidisse,vel causam,si quam haberet carisnabilem auare ad praemissa deueniri non debeat allegata, alias-uue,& alia fieri vidita in his necessaria, di opportuna , non solum praemiiso, sed etia omni alio meliori modo,&c. & si senserit se.&c. I Hoc autem monitorio praemissoMgitimeq; contra curatorem e1euuuto,& apud acta notarii caust iudicialiter reportato subinde da ditis articulis,& deductis ibi impEdimentis & legitimis causis, qui bus veniat excusandus a dicta tutela, illim; suincieter verificatis, , S debitis seruatis terminis de more, te stylo curiae seruari solitis ,
tiani, iudex distinitive pronunciando declarat excusationes N impedimenta per instantem proposita fila , di esse legitinia adsti ac ximendum, & liberandum a susceptione tuteta,ei ex testamento Q. D. N. delatae,& propterea cum ab eadem tutela de illitis onere bi, tam ex testamento,quam legis disposit ione iniuncto libera dum fore,& else,prout praesenti sua sententia liberat & ita pronun ciet Sc. Iam remissilue diximus de causis,& legitimas impedimen
erit referre,quod si tutor ex falsis allegationibus talem excusarionem obtinuerit, utique dicendum erit ab ipsius intriae cinere is e liberatum l. i. C. si tui. vel cur. fal. alleg. di hoc ideo set q. 6 ex sua improbitate commodum cqi eMatur,ek tutor in hoc ic
tutor, T. de appella ita etiam pro parte papilli i
285쪽
stamento, g. item qu ro,s .de excus tui.& cur. seb n. r. Vbi quod si proponuntur duae cauis excusative a tureia,una iusta,& altera iniusta si feratur sententia super iniusta,non tenet, in quibus addo, quod proponenti dictam excusationem constituitur tempus l. so. dierum a die habitae notitiae computan .ad comparen. proponendu, s & ad finem producendum quatuor mensium a die nomination. 5 putan. & pro maiori praemii rum intellectu in facti contingentia recurre ad Azo. in y. lib. C. de excusat. tui. & temp. earum i rubr. Bart. de Ang. instit.eod. tit. sed de his hactenus.
DE SUSPECTIS TUTORIBUS, ET 'illorum processu . Cap. XX X VIL
I Tropositio eonira tutores suspectos. a Monitorium contra tutores suspectos.
3 Processus qui formatur contra mores super illarum rem&kηe ὀ tutela.' E sectκι sententia contra dictos sutores. Erum quia non semel euenit, quod tutores in gerendis rebus pupilli,tam in omittendo,quam in committendo male,& dolose versantur in maximum pupillorum damnum , & praeiudicium, &propterea uti suspecti veniunt a tutela, illiusque administratione amouendi, ad consulendum igitur eorundem pupillorum indemnitati reserena , dum esse censui modum agendi contra eosdem tutores pro illorum et amotione. Vt puta fi pupilli puberes fuerint, ipsi met compareant coram iudice, ct porrigant accusationem contra eosdem tutoreS. tanquam eis suspectos exprimendo,& narrando causas suspition- 'Si vero fuerint impubres compareant eorum agnati coniuncti, velassi nes,seu quilibet alius Pro eis, qui pietatis causa petant, ut eis prouideatur de aliquo idoneo curatore, qui litem agat cotra voiadem tutores eis suspectos,& pramia illius deputatione, ut in prox cap. retulimus ad illius,&prsdictorum pupillorum instantiam ob tineatur monitorium de desisten. ab ultcriori administratione d. a tutelae, siue ex testamento,siue a iudice delatae, & de hactenus administratis rationem reddere. cum reliquorum restiti tione, una
cum omnibus damnis ,& interesse per eosdem pupillos culpa , di S facto ipsorum passis, & patiendis, etiam praeuio ipsorum iuramento tam . & liquidan. a iudice cum inhibit:one in forma Mila - ta,quod in ea ulterius se non ingerant, cum ipsi tanquam suspecti , - S a de
286쪽
de iure remonendi sint a dicta tutela,& eis administrittiost inter
dicenda ex causis in processu causae, & causarum huiusmodi deducen. Quo monitorio legitime exequuto,& apud acta notaris cauris, reportato,deinde dentur articuli, in quibus articulantur, & deinducuntur causae suspition. illisq; probatis,debitisq; seruatis terminis, ut supra in proximo praecedenti cap. diximus sertur sententia a iudice, in qua pronunciatur eosdem tutores laquam suspectos remotiendos fore,& esse a dicta tutela,& illius administratione,& ipsos in solidum condemnandos sore ad dand.& reddend.computumi illius administratiotiis cum reliquorum restitutione, una cum interesse palla in defectum praedictum taxan. praeuia iudicis taxatione ieruata in hoc serma tradita in cap. I . de iudicio exhibitionis..
T cum plura dixerimus de requisitis pro valid tale
tutelae a iudice decernen .non inutile etiam visa Sue referenda plura incumbentia ossicio tutoris . Et primo breuiter dicen. tutoris ossicium praecipuuesse illud ,ut pupillum indefensum non relinquat cuomni, qua decuit prouidentia circa rem pupillarem, ipse tanquam dominus reputetur. a Secundo,ut quemadmodum eius patrimonium prudenter collocat, ita & similiter pupillare . .' Tertio, quia tutor non rebus csuaxat, sed etiam moribus pirpib-li proponatur, atque personae igitur in primis praeceptoribus, se vis , libertisque pro facultatibus patrimonij pro dignitate natalium constituerit. Quarto, postquam ordinati sunt, inuentarium rerum omnium iac instrumentorum facere cura busti.
Quinto, quod recte agat in rebus pupill, tanquam diligens pater
Sexto, quod tutelam administret omnibus dolo, & culpa, etiam latui cessantibus.. Septimo,quod fructus rerum pupilli tempore perituros subito,
di incontinenti aestiment,& quod communiter vendantur eo in o co ubi sunt vendant.
Octavo, pupillares debitores, omni qua decet diligentia exigat, quoniam si ob eius negligentiam in exigendo commiliam illi este- Oi fuerint non soluendo ipse tutor tenebitur de neglectis. - c Nono,
287쪽
Nono cum personis idoneis, & soluendo existentibus actus pupillares agat . V Decimo, ut pupillarem pecuniam ad lumesiam partem luis eri ponat. IVndecimo, quod ipse pupillo debet soluat, do quod ei per nu- pullum debetur verisimiliter soluat a t. Duodecimo, ut calumniosas actiones nomine pupilli non insti-tqat, & ab iniusta sententia contra pupillum lata necessario a pinpellet . U. Decimotertio, ut conditionis complementum lucrativo Pupilli contractui adiectae faciat. Decimoquarto, It cum expedit actui pupillari auctoritatem praestet.
Decimoquinto, cum ei Ostratur haereditas illam agnoscat, vel repudier, Hout mi eήpedire videbitur . 'Decimose tu, it non negligentibus desidiosis , aliaue iniquis negocios pupillo non expedientibus administranda committat.
uuo,&illius processu. Cap. XXXIX.
α Appellatae non dimi risur a sententia decreta per iuramensum Iliis decisi-
iuramenti super partito litia decisivo k i intelligitur fitri, ut in continenti iuretur,vel alteri deseratur, & propterea nimirum si in Tribunali pars non admittitur ad ei rei ipstitis Gem copia: partitia neque praemittitur ic Qtatio ad romendum i illius copiam, iuran- . iam'qης i.Iς reterendum super eo , alias vi-
nsueuit in tantum. quod nasi is continenti iuretur talis de ed re intcg poterit ex aliqua iusta causa eam reuocare ; se-ςR 'Vtem si par cui deser par iuramentum praecedente illius ac-ccptatione petierit a Iudice aliquam brcuem β. latiunem ad se de-. .
288쪽
liberandum quid habeat iurare, & alias,ut magis explicite habes per Castren . in l. non erit ratum in I. si neque per totum. is de iuri . iur. ad quem pro huius articuli clariqri intellectu 'in facti contingentia recurrere poteris,cui non inutile visum est addere,quod si . initi iuramento praestito praecedente illius legitima delatione stan, dum esse videtur adeo quod a sententia Iudicis per tale iuramen-2tum decreta appellatio non admittitur l.generaliter in y.iurameto. C. de reb. cred. & iureiuran. quoniam per iuramentum liti si decisi uum habetur,ac si plene probationes praecessissent d. l. non e- lrit ratum,p. dato,& in t .sed & si pollatae. st. de iureiur. reliqua,de huiusmodi iurisiurandi articulo habes peri Lucam Petum in eius Ipraxi Capitulina in cap. x. de generali serma procedendi in summarijs lib. . num. 7. & seque n.
r Iudex quid faciat ei, ea iurium admissonem γ' terminum unium adsen
a Fer admisonem iurium circumducitur decretum, er ceneluso eausae. 3 Damnatio'li admittendi iura Iost conclusonem c*Wa, seu habitum te minum ad sententium. l . a
A Liq; di impa de articulorum admissione haec etiam
pauca videntur dicenda de iurium admissione, nempe, quod si iura producens nimium se ars auerit ad illi producendum, ut puta Post terminum pro seruato habitum ad sententiam, idq; noli nisi caluuiniose,& ad retardandam expeditionem causae fieri videatur,tunc iudex nihil pronunciat super illorum admissione, sed tantum termipum pre teruato habet, subinde illis in Camera visis, si ea releuantia videantur admittit, si, di in quantum,& tale decretum iurium admissionis reuocat saltim tacite decretum,seu conclusonem in causa facta. Alex .coni sit. 8a. n. 9.&seq. li. q. Dec. in c. quoniam contra,n .l l .de prob. &ibi Fci,n. 18. & ita ut supra dictum est obseruatum fuit, absque eo, quod fiat particulare decretum,seu pro mancia, quod ponantur ad partes, ut aliqui dicunt, nec minus videtur approbadus modernus.sylus admittedi iura post conclusi em in causa ,seu terminii pro seruato habitu ad sententia cum clausula pr seruatiua,ut puta citra praeiudicium termini pro seruato habiti quia post conclusu in causa iudex functus est officio suo, ct consequenter elusoria cisce
289쪽
que exequutione, ac Iurium admissione.
r. Quamplura de citati οηibus personaliter facieηdis, tam in curia, quem extra et eam, ci iurium admissione. . -- Am diximus de citationibus personaliter exequendis in causis commissarijs, idem quoq; dicendum erit in citationi b. substans tialib. faciendis, seu exequendis in causis ordinari;s exceden-
ribus summam scut. aco. prout antiquitus obseruabatur , sedi praesenti tempore stylus antiquus videtur ab Aula recessus , quoniam a pluribus annis citra modernus sylus antiquo cotrariatur eum A.C. in quibuscunq; causis, cuiuscunq; summae, seu valore co- ra eo auctoritate ordinaria vertentibus contetatur de citationi b. exequutis domi di m. copia,dempta tamen citatione ad viden. rei, terari terminos substatiales,& ad sententiam, quae si domi fuerint exequutae eas non admittit, sed eas personaliter fieri mandat, cu- ius opinio non videtur ratione dissona,nec iuris disponi contraria cum citatio,qnae fit post lite contestatam sufficit quod fiat ad do mum, Rom. cons. 3 . versea. n. sub nu. .& quando quis ab initio cauis suit personaliter citatus, possit postea citari ad domum etia
ad sententiam attestatur Bursat. in cons. 7 .nu. 9o. Rota dec. 48. in
i . de citationib.& ibi citat Grauat.ad Vestrium ii. .c. 13. n. . e n. 98.allegat Bar.l. . praetor ait de dam .insec.cum ali s ibi citat,utcunq; sit, licet ex praemissis praedicta videantur de iure iussi- .cere ad validitatem processias,& citationis, ad sententiam tamen
in euctum non personalis apprehensionis citandi de more, de stylo curiae praemittitur diligentia, primo per unum, & deinde per duosi cursores dς perquirendo personam citandam , quibus diligent ijs. praemissis , & per cursores apud acta causa relatis Iudex per eius -p rticulare decretum decernit processum per affixionem ad val- .vas curiae,& domus suae solitae babitationis, & in illius defectu in acie Campi Florae,quibus modo prsmisso exequutis deuenitur per Iudicem ad sententiam prout natura causae suadet, & quod stetur relationi cursoris,sui dicit no inuenisse personaliter testatur, B L ni a properab da in I ad squi lem,n .ri. C. de iudic. Rursus cu aliqua de exeqoptionis .cit tione dixerimus non ab re censiti aliqua alia referre, seu repetere de citationibus faciendis pro iurium ad
missi' hq 'iam saepissiuae contingit, quod rei conuenti,ut plurimum pro retardada expeditione causa, leu alias eorta, vel procura
290쪽
tura pr: ducta, videndumque iurate te stes super illoriim tecto ἐ-
tion e non semper fiunt coram A.C. ad dicendum contra iura ad
mitti,dc committi dec. prout fieri solent in Tribunali Rotae, sed veplurimum fieri solent simpliciter ad dicendum contra iura produ.eta, & repetita, videdumq; iurare testes super illorum reto rQ- ne quatenus Opus sit, ut supra dictum est , εο tunc illisi udicialiter relatis praeuia ritorum productione parte in indiuiduo non opponente, habentur pro admissis,cum tacite videantur il ludicercti-pi,& dicuntur de actis; parte vero opponente,& protestante,quod non admittantur, tunc Iudex non obstante protestatione,solet imi admittere cum solita clausula, si & In quantum , seu mandae podi ad partes eius arbitrio. Idem quoq; dicen. erit si in citatione legerentur dicti termini admitti,&committi, &c. sed si nulla inter . uenerit proniiciatio Iud .cis super illorum admissione patre in indiuiduo opponente, tunc alfirman. esse censeo dicta iura non lare admissa, cum ex aliqua iuxta causa potuerit iudex moueri ad illa non admittendum, sed potius saltim tacite rcijcien . per processum ad ulteriora,& ita in facti contingentia de praemissorum obseruantia interrogatus, ita ut supra dictum est attestatus sui. Et licet superius aliqua dixerimus de modo exequendi eitationes in curia aron inutile erit etiam reserendurn de citationibus exequendis exara curiam in quibus aliquando Iudex mandat aliquem persona- alter citari,&si per trahi non m nenitus a domum Mae solitae habitationis, & nuncius refert si ci talla domi . quia personaliter non inuenit statur suae relationi ve no. extra de appelles e. cum parati. Sed quid si nuncius se fecisse sub hae larina,& dixisse omnia quae habuit in mandatis: e declarat utruna eum citauerit pers naliter,uel ad domum respondetur potius p esumen. exit citatum fuisse domi, quam pers aliter quia 'citatus petibi affrer non compa rendo esset in vero dolo, sed citatu ς ad domum est in culpa, uris de potius debet praesumi culpa quam dolus,quia debemus praes mere in benigniorem pari. ut per eund. Bal. in dii fersonaliterid. s. dc si quidem, lab num. 13. i
dicem contra commissionem . Cap. a X LI Li
N hoc articulo eitationis praemittendae ad dice . contra e5- missionem videtur esse aduertendum. quod si ante seruationc terminorum substantiali ii non praecesserit citatio ad dicendum contra commistimem , si tamen eausae commissaria sie