M. Tullii Ciceronis Epistolae ad Atticum, ad M. Brutum, ad Quintum fratrem, multorum locorum correctione illustratae, cum suis commentarijs separatim impressis, auctore Paulo Manutio Aldi filio

발행: 1548년

분량: 866페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

661쪽

ATΤICI illius ordinis pecunias contulissent . isque appellatus est a C. Flauio Bruti familiari Atticus, ut eius rei princeps esse uellet. at ille, qui ficia amicis pnestanda sinefactione existimaret ,semper es; italibus se consilijs remousisset ; res Ondit, si quid Brutus de suis facultatibus uti

uoluisset, urum quantum eae paterentur, sed neque cuqlioquam de ea re collocuturum, neque coiturum .sic ille

consensionis globus huius uniκs dissensione d Uiedius est. neq; m lto post βμperior esse coepit Antonias ta,ut Briια mi Cassius prouinciarum, quae iis necis cause dat erant a consulibus, des erutis rebus , in exilium projicis scerentur. Atticus,qui pecuniam simul cum taeteris coraferre noluerat florenti illi parti, abiecto Bruto, italia ;cedenti HS C M muneri Osit: eidem in Eretro absense C C insit dari: neque eo magis potenti adulatus est Antonio, neque dest eratos resipit. secutum est bellum gestnm apud Mutinam: in quo si tantum eum pradon tem dicam, nusquam debeam praedicem um ille pravus diuinus fuerit, si diuinauo appellanda est perpet naturalis bonitas, quae nialis casibus dytur, neqM mi mitur. bc is Antonius iud dictus It cesserat. stes restituendi nulla erat. non solum inimici, qui tamen emant potentissim, plurimi, fed etiam qui aduersir situs se dabant , in eo sedendo aliquam con ecninros sterilant comitatem, Antonij familiareis sequebam

tur, uxorem Fuliam omnibas rebus stoliare cupierabant, liberos etiam e cinguere parabam. Atticus cum ciceronis intima familiaritate uteretur, amicissi κs ψαset Brato, non modo et , iis indulpit ad Antonisi violao

dAm, sed λ contrario familia reis clus ex Xrbe nos

gientes

662쪽

renteis , quorum potui tea ita, subus restas indigues runt,alvuli: P. uero Volumnio ea tribuit, ut plura a parente nostrisci non potuerint: ipsi autem Filii eum litibus Allinmtur, magni, terraritas ueraretκ tamia diligenda officium μκm pracstitit, ut nullum illa praefluerit uadimonium sine Attico, stonsior Ommum rer m 'erit . quin etiam, eum illa fundum serum da fortκna emisset in diem , neqpe post calamitatem uersuram facere potvisset, ille se laterposuit, pecunia amῆ; fine foenere, De s uda stipulatione credidit, maximum existimans quaestumia 'irem , gramcognosiri, simul ; aperire, 'o nura ,sed hoministas sidere esse amicum . qnae cum faciebat, nemo eum temporis cansa facere poterat existimare: nemini enim in opinionem ueniebat, Antonium rerum positurum sed pensius esus a non nudis optimatibus reprehendebaumr, qGd parum Odisse malos esuri uideretur. ille austem sui iudicii, potius, qiad se facere par esset,int: σbat , quam quid alii laudaturi forent. eomersa foratκna est . ut Antonitus redhi in Italiam, nemo non maαgno in periculo Atticum putarat propter intimam framiliaritatem Ciceronis, Bruti: itaque ad aduentum imperatorum de foro decesserat timens proscriptionem: latebatq; apud P. Volumnium, cui , ut ostendimM paulo ante, opem tulerat 'anta uarietas his temporibus Dit fortunae, ut modo hi, modo illi insummo essent aut

D ligio, aut periculo habebatq; sicum QAGeldum casmum σξηalem, simillimumq; s i. hoc quoque fit Attici

bonitatis exemplum, qκδd cum eo, quem puerum in i do c gnorat,aLo con ancte uixit, ut ad extremam actuo

663쪽

ATTICItem amicius eorum creuerit. An mus autem, si toto odio ferebatur in Ciceronem, ut non sunm ei, sed etiam omnibus sui, amicis esset inimicussosq; uellet prosscribere mitis hortantibus: tamen Attici memor fuit

Ufcij π ei,cum reqliapisset ubinam esset sua manu scripsit,ne timere statim ; di sie uexuret, si eum Getibum canium de proscriptorum nremero exemisse : ac, ne φιod periculum incideret, q d noctus bat, praesedium ei myu. sic Atticκs in summo timore non solum siu, sed etiam ei, quem carissimκm habebat, praesidio fMt: neque enim isssem a quoquam auxilium peti salutis, sed coniunctim in appareret nullam seiuncium si ab eo uelle fortunam . quὸd si gκbernator praecis Palande ferrumia nauem ex Reme, moiq;s Pissemat cur non singularis eius existimetur pruma, se ea tot, tantis ;rrauibκs procellis ciuiliόus ad incoluntitatem peruenis f pibus ex malis ut si emerserat, nssuladad Eu, Dam ut gurinus, qMbμs rebim posset, essiua ilio . mm proscriptos praemiis imperatorum κQuico Airere nemo in Epeirrum uenii, cui res ulla d se,

rit: nemini non ibi perpetuo manendi potestas facta ψt quin eum post piaelum Philipposie, interim

c.casiiij, MOBruti L. Iulium Moes Iam praetorium, fBAm ein Aulumq; Tor vitrum, caeteros pari fis tinna percusos in erit tueri, atque ex Eheiro ii, Omama Samotisarium supportari iusserit: difficili enim est Omma perseqκi, er non necessaria'. 'sud uno minotae r nolumus, illius liberalistem neq; e temporarim, neqM ea ridum fuge. id ex ipsis rebus, ic remporitas

iudicari potest, ε: ad nonferentibuspe uende it, sed

664쪽

ab semper succurrit, tru quidem seruilium Brunmatrem non minκs post. mortem eius, qκὸm florentem coluerit. sic liberalitate utens nullas inimicitias gessit, quὸd neqκe ladebat quequam,neque, si quam iniuriam acceperat,non malebat obliuisici,qκim ulcisci. idem imumortali memoria percepta retinebat beneficia : quae auditem ipse tribuerat, tandiu meminerat, quoad ideiratus erat,' i acceperat . itaque hic fecit, ut uere dictam uirideatur e fui cuiqwe mores gumfortunam. neque tact

qκa in re plecteretur. bis igitur rebvi effecit,ut M.Vipsanius Agrius, intimafamiliaritate coniunctus adolesimii Caesari,cum propter suam gratiam,ste saris poten: Eam nutiκs conditionis non haberet potestatem,ponso mu eius deligeret affinitate, praeoptaret ; η itis Romarini suam generosarum nuptiis. atqκe haru nuptiar cociliator fuit non enim est celandi M. Antonius Triumes uir re . cuiusgratia cum augere possessones posset si astantum Em a cupiditate pecuniae, ut nulla in re usin sit ea, nisi in deprecandis amicorum aut periculis Valuincommodis . quod qκidem sub ipsa prosicripti ne perairustre fuit: nam cum L. Saufeij equitis Romani aequao iii sui, qui rii eo cὁgureis anos studio ductus fit vis habitabat,bdebrim i in Italia pretiosas pos sionei,Tri

uiri bona uendidissent consuetudine ea,qssa tum resse; rebantur; Attici labore, utque industria factus, ut eo' dem nκncla Saufeius feret certior, se patrimonium amirecuperasse idem L Iulium causu, 3 e post Lucretij,catntiq; mortem multo elegantis Am poetam nostram tulisse aetate uere uideor posse cotendere, neqsse

665쪽

siones in s scriptorum numerum a P. Volasmio m eris fibram Antorvi assentem relatum expedivit . ipud in praesenti utarum es labori ius, an illarios

culis no secus absime stam montes amicos Attico eos se CAM, Ggturum est. neqM MN mnas ille io, bonus patrifamilias babitus est, Pam ctus: nam eum esset pecAmosus, nemo illo minus fuit emax, minus ad is carator ruque tamen non in primis bene bilita Et, o messiari; optimis rebus usus est nam domum baist in egem Himili taecilianam, at exactito Herediture re&ctam, curus amoerutas non ad G , sed olua constabar: ψα

sum enim tectum anci ritus ereptis plus salis, Pamsumptus habebat in quo ni ut commutauit, rosi pide vetustate coactus Est. vi efffamilia, si utilitate italcandam est, Optima; si forma, vix mediocri et nanque in ea erant pueri Puratis vra, anum ae optimi,c plarismi libraris, ut ne pediseq-s qiadem epistκ- esset, Pino κtranque borum palare facere poet pari modo Usces caeteri, quis in rus domesticus desiderat, appris

continentiae, sed etiam Euentiae nam eri tam huempesrariter concupiscere, quod ἰ plaribus uideas con entis debet Aui ; potius di ensa , quam pretio ruare, non mediocris s indu es. elegans, non mutuscus:

silendidus inn Ampi 'somni diligentia munditiam non a banum a Pestat. supellex medica, na musta,

666쪽

M in ne tram partem consi ci posset. nee praeteribo, quanqpam no nullis leue victum iri putem. cum in prismis lautus esset eques Romanus, non parum liberas liter in domum suam omnium ordinκm homines inustant i scimns, non amplius,quam terna millia aeris, perae,

que in singulos menses ex ephemeride eas expen*m sumptra ferre Aliram: atque hoc non auditum , sed cogntalium praedicamus: sepe enim propter familiaritatem

domesticis retas inter mus. nemo in Guiuio eius aliud ἀκροαμα audivit, qκam anagno len : quod nos Didem iucundissimum arbitram r.neque unquam sine aliqua Iemone apud eum coenatu est ut non mi s arimo, suentre convivae delectarentur et na Re eos uocala quorum mores a suis non alborreret. Gm tanta pecurauefacta esset accesse, nihil de quotidiano cultu mutauit, mata de uictae consuetudine : tantali usius est moderatio. ne, ut neqne in HS vicies, quod a patre acceperat, parust 'lentide gesserit, neqκe invi centies affluentius xerit qκam instituerat, pari ; fastigio steterit in.utraque

fortun nullos habuerit hortos, nullam subnsiana, aut maritimam sum nosam villam/'κe in Italia, praeter Ardeatinκm, Nomentanum,rusticlim praediam. Ometussis eius pecuniae redditus constabat in Epiroticis, et in binis possessenibκs. ex quo cognosci potest, eμm usum pecuniae non magnitudine, Ad ratione metiri solitum . mendaci- neque dicebat, neque pari poterat . itaqne eius comitas non fine sieueritate erat, nee e gra: utas sane facilitate : ut difficiteresset intellectu,utrum ea amisci magis uererentur, an amarent.quidquid rogabatur,

667쪽

nem in ea re ari putabat: qua nihil habebat carius tensi, A. Torqκati, mκltorum P aeterea e Pitlim Rosmo u negotia procuraret. ex quo iudicari pote rat,non

inertia, sed iudicio se se Reip. procurationem . hκα manitatis uero nutrum afferre malus testimonium ρομμm , qμam quὸd adolesicens idem seni Sullae fuerit

iucundis ut, senex adolescenti M. Bruto, cum squaralibus autem suis M. Hortensio , er M. Cicerone sculanit, ut iudicare distrile sit, cui stati fuerit aptistamlis.qκanquam eum praecipue dilexit cicero, sit ne frater Fidem ei QMntus cario 'erit, aut familiarior. ei rei sunt indicio, praeter eos libros, in pibus de eo μα in mentionem, qui in uulgus sunt editi, sexdecim volumina epistolarum ab Consulatu eius lisque ad extremutempus ad Atticum missarum : qaae qui legat On mulatum desideret Lyctia centextam eorum temporum : sic enim Omnia de studijs principum, vitiis ducum, Kmμα laesonibus Re .perscripta sunt, ut nigratis bis non arpareat facile ea illimari pessi, prudentiam Poda

.modo esse sitii nasonem: non enim cicero ea solu, qua suo si acciderunt, futura praedixit, sed ecta iure nunc UM Mniunt, cecinit, utuates. De pietate alitie Atrici a plura commemorem e cum Me Num uere Posriantem audierim in funere matris suae, Pam extulit πorum no nia, Gm set serum,

668쪽

nunquam cum matre ingratium regisse, nurui a Gmserare fuisse in simultate, quam Πομ aetate aequalε brabebat:quod est signum,aκt nullam linquam inter eos querimoniam intercessisse, aut bκne ea sesse in suos inisdu entia,κ quos amare deberet, irasici eis nefas duces ret: neque id fecit natura solum quanquam omnes ei Premus) sed etiam doctrina: nam principum pbistosio orum ita percepta habuerat praecepta, ut bis ad

vitam agenda, non ad ostentationem literetur . moris etiam maiorum summus imitator 'it, antiqvitatisq; amator qnam adeo diligenter habuit cognitam, ut eam totum in eo uolumine exposiverit, quo magistratus omauit: nussa enim lex, neqne pax, neque bellu , neq e residustris est ρορμlo R. q- non in eo suo tempore fit notata. ,quod disticillimum fuit, sic familiarem Originem subtexuit, ut ex eo claroru Miroris propagines pos .simus cognoscere . fecit hoc idem sieparatim in aliis liis bris, ut M. Bruti rogatu Inmum familiam a stirpe ad hunc aetatem ordine enumerauerit, notans,qui a qηoqMOrtκs, quos bonores, quibκs s temporibus cepisset . pari modo Marcelli claudij de Marcellorum, Scipionis coranelli, Fabii Maximi Fabiorum, Aemilioru . pisbus libris nihil potest esse dulcius ijs, qκi aliquam cupidistatem habent notitiae clarorum virorκm .anael qκoque poeticen, credimus, ne eius expers esset sua utaris: nana

Ψηe uersibus, qni honore, rerumq; gestarum ampliturassine caeteros R . populi praestiterunt , expo*it , ita, ut sub singulor m imaginibus facta , magistratus seorum non amplius quaternis , quinis 3; uersibus descripsierit: l od uix credendum sit, tantas res ta MesM M iiij

669쪽

ATTICI ore potuisse declarari . est etiam unus liber graece confestus de consulatu cicerones. hactenus Atrico uiuo edita a nobis fiunt. Nunc, qZoniam'rtuna. nos μα perstites ei esse uolui res κα perseel;ι κ mssantupotuerimus, rerum exemplis letiores docebimus , sint supra significaμim i, μον inique mores plerκMM. conraciliare fortunam: nanqκe lac colentus ordine equestri, qlio erat orans, in affinitatem peruenit imperatori, Biaiulij iiij cum iam ante familiaritatem eius esset,eonρα cuius nucla alia re, qliam elegaua uitae, qua caeteros ceraserat principes cissitatis dignitate pari , Iortuna humiliores: tanta enim nos eritas casarem est consecuta, ut nihil ei non tribueret fortuna,quod cuiquam ante detulerit,er conciliarit, quod civis Romanus qliivit costeri. nata autem est Attico neptis ex Agrippa, cui uirginem fliam collocauit. hanc caesar vita an aculum: ri. clan

dio Neroni, Drusissa nato,priuigno sino, destondit. Ραconiunctio necessitudinem eorum finxit,familiarit tem reddidit frequetiorem . quamuis ante haec sμημα lia, non solum cum ab Vrbe ad esset, nunqκam ad 'orram qneqηam literas misit, quin Attico mitteret, quid agere in primis, q id legeret,quibusq; in locis, Pamdiu esset moraturus: sed er cum esset in Urbe, pro σpter suas infinitas occupationes nanus sive, quam velolet, Attico meretur nudus dies temere intercessit, q non ad eum scriberet, φ ο aliqiud de antiquitate ab eo

requireret, modo aliqwam qnaestionem poeticam ei H poneret, interdum iocos eius uerbosiores inceret epist DF. ex quo accidit, cum aedes Iovis Feretrii in captolio ab Romulo con litaeque instare, atque incinia dite la

670쪽

prolaberetur, ut Attici admonitu cffsar eam reficienda

curaret. neque uero a M. Antonio minus absens literis ebatur, adeo uin accurate ille ex ultimis terris,clκid ais

gemet, quid curae sibi haberet, certiorem faceret Atticu. hoe quese sit, facilius existimabit is, qui iridicare poterit pantae sit sapientiae eorκm retinere usium, benenesmatiam ;, inter quos maximarum rerum non solum amn latio, sed obtrectario tanta intercedebat, qκantam fiat intercedere necesse inter caesarem, atqM Antoniu, cum

se uterqM mncipem non sesam urbis Romae, sed orbis

terrarum esse cuperet. tali modo clim septem, o se,ptuaginta annos complesset, atqκe ad extremam senesciviem non minm dignitate, qκam gratia fortinnae; creuisset multas enim haereditates nκlia alia re, quam bouritate consicut 0 tanta, prosteritate usius esset ualet adinis, ut annis XXX medicina non indiguisset: naselus est morbis, que initio isse, medici contem earant: nam pηtarunt esse tenasmon, cui remedia celeria, faciliaq; proponebantur'. in hoe cum treis mensies sine ullis doloribus, aeteriram qnos ex curatione capiebat, consi mpsisset , subito tanta uis morbi in unum intestisn m prompit, ut extremo tempore per lumbos figupκtris eruperit . atque antea quidem morbi dinturnitas rem moleste ferebat, prius quam hoc ei accideret: posta quam uero in dies dolores accrescere, febreq; accessisse

ρη- ; Agrippam gener m ad se accersiri in sit cueo L. Cornelium Balbum , sextum sq; Peducenm . bos rixenisse aedis in cubitum Uxκs, Pantam,inq-, cnram Digentiam spinuassemine mea tuenda hoc tempore

SEARCH

MENU NAVIGATION