Cnutonis regis gesta : sive, Encomium Emmae reginae, auctore monacho Sancti Bertini ... Fecit Georgius Heinricus Pertz

21쪽

que hostibus. Tunc tali successu actus nudentior ad naves redit os reliquiis sirius, qui plures eam tui ram cingunt senilem ratione invadit. Postremo universam patria in tanto Iab0re perdi, inuit, ut si quis omnem isti, rium eius ad plenum urcurrere velit, non modicum auditores saligabit, et sibimo iniurius erit, dum ut voluit Omnia orstringere minime valebit . 3. At ego hoc nitori narranda relinqu0n S, tangendo transire percupio et ad alia s0stinando li- sum adplicabo ad Sustini obitum, ut estivi rogis

Cnutonis segni lucidare queam exordium. Xamque ubi iam sepedictus sex tota Anglorum patria o S intro-1014. nigatus, set ubi tarn pene illi nemo rostitit, pauco supervixit temp0re, Sed tamen illud tantillum gloriose . Presciens igitur di S Solutionem sui corporis imminere filium Suum nutonem que in Secta in habuit nil vocat, Se Se viam universae carnis ingr0diendum indicat. Cui dum multa do regni gubernaculo multa- qu hortaretur se christianitatis Studio, Deo gratias, illi virorum dignissimo sceptrum commisit regale. Huius rei acto maxime Dan quibus segitime pre- esse debuit favent, eumque patre adhuc vivente regem super Se constitui gaudent. Hoc ita facto, pater orat silium, ut Si quando nativitatis sua rediret ad

terram, corpus Aternum reportaret octam, neve pateretur se ali genigenam in externis tumulari ter-riS; noverat enim, quia pro invasiones segni illis xosus erat populi S. Nec multo OS postrema naturae porsolvit debita, animam remittendo caele Slibu S, Febr.2.tserrae autem reddΡndo membrA.

EXPLICIT LIBER PRIMUS'.

22쪽

10 CNUTOM REGIS GESTA LIBER II. INCIPIT SECUNDUS.

1. Mortuo patre Cnuto regni parat retinere Ceptrum Sed ad hoc minime sufficere potuit defici sento copia fidelium Angli si quidem memore quod pater eius iniuste uos invasisset fines, ad expellendum

eum, utpote qui iuveni erat, Omnes regni pariter colleg0runt vires. Quo comperio, rex in m persidui se amicos reperto honori Sui consilio, classim filii preparari iubet, non quod speros vortiti belli metuendo sugeret, Sed ut fratrem Suum Haroldum, regem Scilicet Dan irum, Super tali negotio consuleret. Paterna laque classe repetita in Stauratoque remige, Venti marique regalia commisit carbasa, Sed tamen non omne in militiam ecum reduxit, qu ne eum Atre SUO Secumque patriam introivit Aa in

Thurhil, quem principem militi prediximus, terra

quod e S Set pii ina in Specta, maluit conversari in tam fertili patria, cum patrien Sibu Sy pace Consecta quam velut exput Sta dei num redire ad propria. Et ut quida in niunt, hoc non socii despiciendo dominum, Sed uti, cum re Sumpti viribus Patris quo auxilior se pedaret ad de bollandum regnum, is aut Optimato regni consilio suo ad deditio noui flectorei, aut si id pariarii proces Si S Set, dimicantes contra domitium Suum hoste incauto a tergo cederet. Cuius rei patet verita ex eo, quod Secum maximam ΒΓ- te in militum retinuit, quodque rex non ampliu qualia Sexaginta nave Secum abire permisit. 2. I OS per itaque cui Sta sex natale ad inses delatu S', Cum mira Pontur omne Solitarium reditum

iu S, quantum ad regem, patri antea idolos, Haroldi P0gis subito complevit volitans fama palatia, Patrem

Pius maiorem, Ciaut Onem Scilicet, Sua adv0ni S Solitora. Miratur rex omni Sque pariter exercitus, utque adhuc

a Omnis corr. omnes L omnis h. et b convorsari vitam male Ch. L. deest in editis. in loco raso uti ali amento .

o haec vel alia eiusmodi oz ercidit in c. h i. c. Angli S.

23쪽

nescii durus ipsius prosagibant casus igitur a latere regis milites diriguntur delecti, paratique in occursu in transmittuntur equi. Traiernus siquidum amor fratris eum monebat inservire decori. Cumque tandem honorifice, utpote segem decet, fraterna subintraret limina, frater ipse in primo aditu occur

l. mutuoque brachiorum conexione pre S Si corporibus, sibi invicem pia quam a 'pe defigunt Oscula. Collum utriusque partim pro am0re partimque pro patris m0rt sus e inadefecere lacrimae quibus vix extinctis, mutuo refocillantur altamine. Ubi dum quisque fortunam si uiris inquireret, propria in quoque paleiaceret, Cnulo, qui natu nator niserat, Sic Harol dum fratrem ulli,quitur Adveni, fruter porum clusa

tui moris turtim vero ut decliniarem inserovisam temeri. intem burbiarici furoris, non tamen metuens bellorum it te merae repet imitori te, sed ut tuo consultu edoctusi residioque suffultus redeum certus victoriae. Est Gutem serimum quod mihi facies, si non glorifie meae in-vid X. ut dividia mecum re 9 num Danorum, me iam scilicet herediscitem quam solus tenes, deinde re Vnum Anglorum si communi Uerti Poterimus nostriae heredittitici dicere: unum horum, quodcumque elegeris, feliciter teneto, et ego liud similiter tenebo. Huius rei stratia tecum hiemabo, ut tempus tu sussit citi consilio, et ut

eaepedit vehiarentur cives et Xercitus, ne de sicliant necessaria, dum pugniae in I uerit tem hus Thurhil nosternos relinquendo, ut Patrem, in terria reSedit, et tignam P trtem fit tum nostr irum retinuit, et ut reor nobis adfers irius erit sed iamen non Prentilebit. Haroldus rex audii quod noluit'. liis fratrem verbis sex copii Gaudeo, frtiter de tu iadventu h tbeoque 'i ιι sitis tibi quod me visits sti, sed est grΩDe uultu quod loqueris de divisione ρgni Heredit item quam mihi pater se laudante tradidit, guberno, tu vero hac

24쪽

maiorem si amisisti doleo, teque iuv&re partitus reqnum meum partiri non sustinebo. Hoc nuto audiens ratremque recte loquutum tacite perpenderi S Hoc tempore de hoc siletimus. inquit, Deus enim rectius fortiasse hoc soliis ordincibit Talibus aliisque diversis sermonibu colloquente Sconviviisque regalibus convivantes, aliquant tem

pore Simul manserunt, et nave meliorante exercitum re Stauraverunt Pariter vero clavoniam adierunt, et matrem Suam', quae illuc morabatur, reduxerunt.1015. 3. Translati corporis Sueini in anomiarchitit n. Interea quaedam matronarum Anglicarum navim sibi fecit parari, et assumpto corpore Sue in regis sua in patria sepulti, illoque aromatibus condit palliisque velato, mare adiit, et pro Spero Cui Su p pulsa ad Ortus Danorum pervenit. Mittens ergo utrisque fratribu nuntium, mandat corpuS deSSepaternum, ut hoc maturent SuScipere, tumuloque quod sibi para vorat locare. Illi hilare ad Sunt honorifice corpus suscipiunt, honorificentiusque illud in monasterio' in honore sancta se rinitalis ab odem rege On Structo in Sepulchro quod sibi paraverat,

recondunt.

Quo perfecto iamque appropiante Sole aestivo, accelerat nuto redintegrato exercitu redire Suas qu iniurias vindicare. At illi circa litora deambulanti Subito apparescunt carbasa non multa in medio mari. Nam hui kil in mor quod Sue in fecerat, et quod tunc in terra ' abs tu licentia domini sui nutonis

que exercitu dominum suum requi Sivit, ut ei pate- saceret, quia non contra eius Salutem e recedente

25쪽

remanserit ui veniens, non resumpsit lit0ra in-10l 5 iussus subit' Sed eiectis anchoris premissisque nunciis, o Scit se Urtus subintrare iicere. Quod ubi c0ncessum est ascendii misericordiamque domini sui quesivit ei illi multo lab0re conciliatus, dat fido isacramentum, Se illi deinceps fideliter serviturum. Cum tu mense plus integro m0ratur, et ut ad Anglosi pileat h0rtatur, dicens euin leviter illo pos Se Superare, quorum sine longe lateque notificarentur utrisque Prosertim, aiebat, Se triginta naves in Anglorum patria cuin exercitu fidissimo reliquisse, qui venientes sussciperent honorifice, ducerentque per fines totius patriae.

4. Tun i x valedicens matri et fratri, curvi litoris se petiit confinia, qua iam adunaverat ducentarum navium petio Sa Spectacula. Nam hic erat tanta armorum Opia, ut Una Brum navium, Si omnibus reliqui desecissent, Sufficeret abundantissime tela. Erant autem ibi Scutorum tanta genera, ut credere a de S Se omnium populorum agmina. an-tus' quo tu decor inerat pupibus, ut intuentium hebetatis luminibus, lamineae magis quam igneae viderentur a longe a Spicientibus. Si quando enim sol illis iubar inmiscuit radiorum, hinc resplenduit fulgur armorum, illinc vero flamma depend0ntium clipeorum Aralebat aurum in ro Stri S, fulgebat quoque argentum in varii navium figuri S. Tantus siquidem claSSi erat apparatu S ut Si quam gentem se ius vellet expugnare dominu Si nave tantu in ad vel Sario terrerent, priuSquam earum bellatores pugnarra ullam Cape Scerent. Nam qui contrariorum leones auri fulgor terribiles, quis metallinos homines aure si Onte minace S, qui dracone obrigo ardente S, qui tauro radiantibus auro cornibus necem intentantes in puppibus Spiceret, et nullo metu rege in tantae copiue somni daret Praeterea in tanta

a quae sequuntur usque verba equitantium pernicitates desunt 2.

26쪽

i 015 expeditione nullii inveniebatur ServuS, nullus ex servo libertus, nullus ignobilis, nullus senili aetate debilis; omne enim erant Obiles, omne plenae aetati robore valente S, Omne cuivi pugnae sati Shabile S, Omnes tantae velocitatis, ut despectui eis essent equitantium pernicitate S.

Aug. 5. Talis itaque milicies astuosis Scansis ratibus 'l' intrat pelagus solutis a litore anchori et funibuS, talique verrit impetu fluctus, ut a latis puppibu hanc Super Volare unda putare vix tanto mari rudentibu S. Regali autem navi reliqui erat honor et intentio, quia nulla alii inerat optio, nisi tantum ut regi Sui fasces ampliarent toto studio Exspectabili itaque ordine flatu secundo Sandui ch h ', qui S Omnium Anglorum portuum amo Si S Simia S, Sunt appul Si, eiecti Sque anchoris batulis' ' exploratores se dedunt litori, set citissimo sinitima tellure explorata, ad notare currunt navigia, regique dicunt, de S Se re Si Stentium parata milia Patri ense enim regi Dariisque serventissime rebellai ardentes, quas Sibi ad luctam sufficere credebant adunaverant phalange S, conglobatique et in unum conspirati advolitabant, dextris nobilium morituri'. 6. Tunc I ui kil tempus intuen in Stare, quo fidelitatem suam d0mino suo valebat patefacere: Ego inquit hoc certomen domino meo accuriabo cum mei evincere, nec regem meum d elisndum, utpote iuvenem ferventissimum, huic misceri patiar mynae8Nam si victor fuero reo ipsi triumphtibo si utem cecidero sive tergum dedero, non Anytis gloriae erit adeo, quia re Supererit, qui et roelium restaurabit et fortiasse victor meus iniurias vindiciabit. Hoc dictum

cum sana se menti esse videretur omnibus, annuente

dictum cum sane mentis it Tortasse victor meas iniurias vindicabit. Hoc dictum cum sane 2.

27쪽

rege ascendit una ui e navibus, dirigens aciem tota contra Anglorum inpetum, qui tunc in loco corasiandictoi fuerat cougregatus. Quadraginta denique na-10vium i eo amplius Danorum exercitu a Scenderat, s sed adhuc hic uine rus inedietali hostium minimelia suerat. A dux eorum, magis sistis virtut quam multitudine, Omne rumpens norulas claSSic insonuit, gradiens in prima fronte, et mente Semper Dei auxilium sexoran S, queque obvia metebat Inu CPO-nis acie Angli vero in primis sortiores, dira cede Dano obtruncarunt, in tantum ut paene victoriam adepti adversario sugere cogerent, Si non ducis alloquio retenti memore Sque virtuti fugam erube Scerent. Namque me in orabat ille hesse dis fugium, in terra scilic0 ho Ste S, et a litore longe remota pu- pes, ideoque Si non vincerent, quod pariter C cumbere deberent. Unde illi animosiores offecti, in praelio ilico mani se Stant, qua in periculosa sit desperatio. Enimvero de refugio fugae desperati, tanta in hostes sebachali sunt in Sania, ut non tantum mortuorum Spicere corpora cadentia, verum otiam

vivorum ictus declinantia. andem ergo politi optata victoria, Suorum quae reperire poterant tui nu-

labant membra. Ab adversariis quoque diripiente Spolia revertuntur, et adiacentem regionem invadendam C Cinguntur.

T. Hoc prirnum decus Turchil armis nutonis auxit, et magnam partoria patria ei pro hoc postmodum promeruit. At tunc ad dominum regre SSUS, se et sotiis suos indicat eventus, facitque os poliis quae altulit ardentiore ad pugna in manubiis lotus et palmae Succos Sibu S. Quo exemplorari quidam, dux et princep pro vitaliae quae ordw0gu dicitur, incitatus main et hi S Cnutoni regis intererat ossicialibus, iam diu illi subditus, vir armi Strenuia S,

10 fortasse heres lori in ilionia. ut Ostanglium scilicet.

28쪽

16 CNUTONIS REGIS GESTA LIBER II.

1015. Oinni honorificentia dignuS, - accepta licentia cum Sui e S egreSSUS et parte In terrae aggreSSu Spolia diripuit, vico invadendo de Struxit, occurrente Sibi hoste domuit, et multo ex ei captivavit, tandem que victorio Su ad socios cum Spoliis aedit uoloisi reverSO, re parcens patriae prohibuit ultra eam predari sed iussit civitatem Londoniam, metropolim terrae, ob Sidione teneri, quia in ea confugerant optimates et par exercitu S, et maximum, ut Stpopulo Si S Sima', vulgus i . Et quia hoc odite equite Sque nequibant explere, undique enim mari quodammodo non pari vallatur Ilumine, turriti pupi-bu eam Oangu Stare fecit, et firmissima vallatione

tenuit.

Deu itaque, qui omne homine vult magi Sal-Vare quam perdere, intuens has gentes tant periculo Apr. laborare , eum principe mi qui interius civitati pre- Sidebat educens e corpore, iunxit quieti Sempiternae, ut eo desuncto lib0r nutoni ingreSSu pateret, et utrique populo confecta pace paulisper re Spirare copia Sset. Duod et sactum est. Nam cive Sta honorifice sepulto principe inito quo Salubri consilio, elegerunt internuntios mittere et regi placita mandare, videlicet ut dexteram illis daret et civitatem pacifice Susciperet. Hoc ut Cnutoni satis videretur probabile facto, foedus firmatum est, ingressu eiu Sdie constituto. At pars interioris exercitu sprevere Statutum civium latenterque nocte illa cuius Sequenti die ingressus sest rex, cum filio i defuncti principis egressi sunt civitatem, ut experirentur rur-Sus collecta innumerabili manu, Si sorte a finibus suis Valerent arcere ingre S Sum regem. Nec quieverunt,

a iuxta unum is ut pop. I. b vallantur edd. c labore 1.d sibi addit e ubi Ch. viri 2 s spernere 2.

12 cs. Thi utinari Mers ob urgensis lib. 7. cap. 28. S. . III. p. 849. 13 Aethel redum II regem, nam Re Iritum.14 Aod mundo rege.

29쪽

quousque omnes paene Anglos sibi magis adhuc tuis adclines quam nutoni conglobarent. Cn ut autem civitatem intravit ei in solio rugni re Sedit sed tamen L0nd inienses non sibi adhuc esse si deles credidit; unde ei navium stipundia illa aestate restaurare secit, ne si sorte exercitus adversari0rum civitatem oppugnaret, ii Se ab interioribus hostii, iis

exteri0ribus traditus interiret. Quod a Veia S, Pur-Sus ad tempta ut prudens e S Sit, et Scen Si ratibus ac civitate selicta insulam Scepse ii dictam cum 15 suis petiit, ibique hiemati pacifice eventum rei expectavit. S. Aed mund itaque, Sic enim iuvenis qui exercitum colligerat dictus, Si recedonte Cnutone, Cum populo non mediocri S sed innumerabili veniens, civitatem pompatice ingreditur, et mox eum univerSi sequuntur, Obtemperant et avent, et virum fortem si seri suadent, dicentes quod eum magi quam Dan o Puni principem eligerent. Erat quoque eiu partis hc0 me primu Edricus, consiliis pollens Sed tamen

dolositate versipellis', quem sibi ad aurem OS uerat Aed mund in omnibus n0gotiis Fertur autem p Seiuveni illo tempor domino Cnutoni recedenti Singularem pugnam obtulis Se sed rex Sapiens dicitur

Sic reSpondi S Se Ego tempus luctae praestolabor On-9ruae, dum non caSum Suvectus, certus fuero victoris e tu vero, qui ves duellum in hieme, cive ne

delicius titim aptiori tempore. Sic rex ut dicturn e Stin Scepui, quod est dicturi latine insula ovium, ut poterat hiemavit. Aed mund autem in Londonia, dimiSSO exercitu, ultimam hiemem duxit. 9. Recedente vero brumali tempore, tota quadrage Sima rursu in ilitiam adunavit, et mox OStpa Scale die regern et Danos a sinibus Anglorum

a penae l. b paries o versipeli::: recent manu correctum.

30쪽

l016. deturbare paravit, et veniens cuin innumerabili multitudine, O subito cogitavit invadere. At Sermo

non latuit Da nos, qui puppibu postpositis petunt

arida, aptante Se excipere quae pie obvia. ratriarnque et vexillum niri portenti, quod licet credam posse esse incredibile lectori, tamen, quia verum e St, verae in Seram lectioni. Enimvero dum esset simplissimo candidissinioque intextu in Serico, nullius quo figurae in eo inserta es Set imago' te inpore belli semper in se videbatur corvii ac Si in te X tu S, in victoria Suorum qua Si hian ore excutienSque

alas, instabilisque pedibus et Suis devictis quietis Simia totoque corpore demissu S. Quod requirens urchil auctor primi pretii Pugnemus inquit viriliter, otii, nihil enim nobis erit periculi; denique testatur instabilis corvus refugientis veXilli. Quo audito Dani audentiores effecti, serratisque induviis

1s indurati, Occurrunt Anglis in Aesce noduno loco, quod nos Latini montem fraxinorum pOSSumia interpretari. Ibique nondum congressione facta, dric, quem primum comitum Aed mundi diximus, hec suis intulit affamina Fugitimus o sotii, vitamque Subtrahamus morti imminenti, alioquin occumbemus ilico; Danorum enirn duritiam nosco δ. Et velato vexillo quod dextra gestabat, dans tergilii ho Stibu magnam partem militum sello raudabat''. t ut quidam aiunt, hoc non causa egit timoris Sed dolo Sitatis, ut postea claruit; quia hoc eum clam Dani promi Sis Se nescio quo pro beneficio, a SSerlio multorum dicit. Tuli

Aod mund hoc intuitus et undique angustiatus: Angli, inquit, ut hodie belltibilis, ut omnes una in deditionem ibitis Pugiatile ergo pro libertate et Patria,

viri corduti hi quippe qui fugiunt, utpote formidolosi,