장음표시 사용
371쪽
IOSEPHUS BIMARDUS BARO MONTIS SELEUCI.
Mirum sertassis tibi videbitur , vir Ill
strissime, te ab homine tibi penitus imeognito literis provoeari ι sed singularis tuae humanitatis, quae non minor est quam eximiae doctrinae fama , potestatem re sneroxeneta adeundi tribuere uidetur , iis omnius qui literas aut colunt, aut amant. Inter
eos si nomen meum prosteri, nimis temerarium non si, nullus serme est quem maiori admiratione affecerit illorum operum lectio, quae hactenus in publicum prodire passis es I aut qui maiori eum eupiditate expectet, alios quos nos sperare iubes, ingenii tui laetus. Nuper autem edoctus literis vi i euiusdam eruditi , praelo iterum committi apud vos Clementis Alexam drini opera , teque illi editioni Operam tuam eommodaturum esse, non iniurandum tibi sore existiniavi, si te literis monerem extare Aquis Sextiis adversaria NM doctissimi quondam viri I. B. Cotteterii, qui multa ad Clementem, &alios Melesae Patres adnotarat. Extant vero adversaria illa, eum omnibus Cotteterii schedis , di saerarum Observationum libello hactenus in- edito, apud elarissimum Senat rem D. Thomacsn de Maraugues, qui ea omnia ab auctoris limredibus redemit. Illa porro si tibi eommunieata velis, utpote quibus Veronenss clementis editio illustrio e fieri possit, & emendatior. Cotte. lerii codice, Deile ab illustri possetare impetrabo, vim & eruditissimo , S quo nullus ad iu-
andam rem literariam propensor existita notas Cotteterii exseribam, S ad te transmittam, dummodo aliquis eas tuo nomine Genuae excipiat. Inter meerpta Bibliothecae Italaeae, quae te tio quoque mense Cenevae excuditur, duo imguntur doctissimi tui de Amphitheatris libri, quae maximum legendi ipsius operis desigerium mihi
commoverunt. At quantum ex iis excerptis iudico, ex Amphitheatrorum numero eximis Ne mausense Amphitheatrum i qua in re bona tua
venia dixisse iterat) deceptus mihi videris delineationibus parum accuratis, quae hactenus prodierunt a alteram multo aeeuratiorem ad te pediserendam eurabo, si tanti id feceris ineque praeterea notum tibi sui se puto Arelatense Amphitheatrum , Nemausens multo maius; sed tempo. rum iniuria maxime attritum , & labefactatum.
Caeterum optime monuisti saepe Theatra pro Amphitheatris habita fuisse, imo Arausone Q. persunt reliquiae Theatri ueteris, quod a vulgo inepto Circi nomine nuncupatur. Dum seriberem satis prolixam Dissertationem Historieo-Critieam de Romanorum Legionibus. Cohortibus, & Alis, opportune incidi in egregiam tuam Historiam Diplomatum, ubi inter
eaetera quantivis pretii vetera monumenta, quae
in doctissimo opere luei publieae eommis sti , maximi momenti est formula Missionis ab Imp. Galba datae militibus legionis primae Adiutrbeis, quibus praeterea eonceditur Romana ei vitas, una eum uxoribus quas tune habuissent, aut
quas postia duxissent, dumtaxat singuli singulas.
Lectorem amandas, vir doctissime, ad moliarem Dissertationem in qua expositurus es quodnam esset ius illud Romanae eivitatis ab Imperatore datum militibus Legionariis, quandoquidem eives tantum, ius habebant militandi in legioni. bus. Magno me asseeres beneseio, si tuam haede re sententiam literis mihi signiscares. Etenim
aliquo pacto mihi videbar posse ex his salebri
emergere. Sed coniecturis fibulam imposui, d nec iudicium tuum expertus sim, & copia mihi fiat alterius formulae Missionis, quam te edi. turum promisisti. Enixe itaque te rogo, ut posteriorem hane formulam ineditam meeum communices , tune enim quid de his , aliisque a Grutero, de sponto editis renseam, tibi lubens s. gm scabo , & redhostimenti viee multas alias
inscriptiones a me in variis Calliae nostrae tractibus exseriptas ad te mittam, quibus ornare
poteris exspectatissimum opus de inserinicinum usu. Interim his literis inelusum accipies exemplar Graecarum inscriptionum Tripoli Asrieae advectarum, quae nune servantur apud virum Illustrissimum D. Cardinum te Bret senatus quenss principem , & rationum Regiarum inprovineia praesectum , qui a me Commentarium in priorem deposcit, di nisi defuisset otium promissi reus fidem meam iam liberassem.
Vehementer eupio vir Illustrissime, ut quere. admosum eximia tua doctrina , caeteraeque dotes praestantissimae, me ad te literis adeundum eompulerunt , ita & tua humanitas , S existimationi, de te meae sgniscatio, te ad eom me elum literarium allieiant , & amorem tuum
conellient ad omnia tibi addictissimo
372쪽
bi oblata occasio, Cum ex hac urbe discedens 1 e nobilis Adolescens reis Eta Amburgum contendat , desidiam excivit in scribendo meam, ut eidem literas ad te darem , quem inter Paucos observo, & tanquam meriti ili. mum in Germanica Literatorum Repu. publica procerem impense colo. A te quidem nihil epistolarum accepi ab eo usque tempore, quo XII Bibliothecae Graecae tomum , mihi, quae tua benignitas fuit, inseriptum perhumanitermisisti. Quid agas scire cupio , quO-
modo valeas, quodnam opus proxime edideris, quodnam adornes, ac pare neque enim momentum pene ullum tibi , ne dum dies praeterfluit, quin cum Musis rem habeas , dc in publicum bonum aliquid elucubrare pergas. Interpellavit me nuper ornatissimis li. teris pereruditus ex Gallia vir , Romanam quae nondum publici iuris erat , Inscriptionem petens, simulque Grae. cam praestantissimam mecum communicans. Istas ut videas , aliamque in . per quam adieci , Epistolae exemplar qua continentur, & quomodocumque ex. plicantur, tibi mitto , illam siquidem non defuit qui nimis propere typis com mitteret. Quid de Graecarum praecipue translatione sentias , vehementer scire cupio, res est squidem, quae dici non. numquam vere possit Periculosae ple
Bina aspicies ad calcem numismata Graece loquentia . Tarcondimoti Regis spectabis caput, quod in nummis reperire , sperabat nemo . Ciliciae , ut scis, partem tenuit; s βασιλεῖς υπο 'Pω
tib ut docet Strabo: superioris Ciliciae Plutare ius dieit, ubi Reges, qui Antonio iis M.
suppetias tulerunt, enumerat: ὀ . .e ἄνω Aut Κιλαίας. Nominis veritatem ex numismate indubie discimus, perperam enim apud Strabonem Ταρκοῖ μεντος , apud Plutarchum Ταρκονδηπις, de aliquando in Lueani editionibus Tarco in motu, vel Tarcon motus. Romanorum amicitiam coluit: Cicero cum Proconsule esset: -- xv hi literae redditae sunt a Tarcondimoto,
qui seriissimus socius trans Taurum , ain micissimusque populi Romani exsimatur Tradit Dio, a Pompeio primum ste- vid. tisse, ac demum ad Antonii partes ae- 'h.
cessisse , quas strenue propugnans navali νε praelio interiit. Quantum Antoniis ad-: ἰ, haeserit, ac sese dediderit, nummus patefacit, ex quo distimus, genti litium eorum nomen sibi sumpsisse; praenomen quoque L. Antonii Marci fratris: ae si eorum quodammodo se libertum , aut ab iis Romana civitate donatum profiteretur. Sunt quidem , quibus insuetum nimis atque etiam incongruum hoc videatur ; sed Regem alterum Romanae gentis nomine smiliter usum in Inseriptione deprehendi , quam huic episto. lae subdam, s tempus suppetet. Singularis profecto est & nummus a I.
sas maritima alia est a duabus Prusis in eadem Bithyniae provincia ad Olympum, & ad Hypium, ut Cellarius vestras optime ostendit: Πρω-ια te τὰν μι- θαλάπιον Vennon apud Photium nuncu Cea. pat. Urbis huius nec Va illantius, nec Harduinus viderunt nummos, sed unum Spanhemius memoravit ex GoltZio. Re.gina heic quoque occurrit, cuius nec videramus saciem , nec sere nomen sane prolatum audiimus : ubi enim ad eam
perquirendam, & apud Historicos explorandam me contuli, in Mithridatis ad Arsacem epistola , quae inter Sallu
373쪽
stii fragmenta visitur, reperisse mihi vi
sus sum : Nicomedes Bithyniae Rex myrient populum Romanum fecit heredem , regnumque eius in provinciae formam re- ίIum es , ut ex Epitome Liviana constat. Inique eos egisse, persuadere vult Μithridates, quod filius iam extaret mulieris , quam ipse Nicomedes Reginam pr8mulgasset: hane sententia m ita profert Sallustii editio Aldina: Cum filiu3NU, , quem regem appellaverat, genitur haud dubie esset. Parisiensis , Cantabrigiensis , aliaeque: Cum filius Nufa, quam Reginam appellaverant, genitus haud du- hie eset Ita & Batava cum Variorum ad. notationibus,in quibus haec loci emendatio Apolline minime dextro procuditur: Cum filius, quem Regem appellaverat Nu- fa genitur haud dubie esset. Legitur in Geneven si : Cum filius Musa, quem Regem appellaverat oee. In Plantiniana :cum si ius Musa , quem Regem appetiaveras oec. Ex nummo mulieris nomen cerio comper unus , neque inauditum quidem, nam Musae matri Carpus Li-4ertus apud Gruterum parentat. Regi. nam nuncupatam esse , numisma comprobat quamobrem ita restituendus praeclari Hiltoriei videtur Iocus : Cum Altur Musa , quam Reginam appellaverat , gentius haud dubie esset. Quaenam haec Musa fuerit, statuere haud in promptu est . Admodum implexam Bithynorum Regum historiam faciunt Scriptorum s bi adversantes, ut vadentur, loci. Ab Appiano eam repetentes, incipientesque a Prusia, qui Persei postremi Macedoniae Regis sororem duxerat, Nicomedes illi filius successit; huic Nicomedes alter cognomine Philopator . Docet Historicus eodem l .co, Philopatoris nepotem Nicomedem
alterum Romanis regnum testamento reliquisse : υιωνος του δε ετερος Νικορι Πης Poμαιοις νην αρχ ἐν eo διαθήκοας άπέλι- . Non ergo duo tantum a Prusia suere Nicomedes , ut dici solet; sed tres, nisi quatuor velimus, Prusia altero in. ter tertium & quartum interiecto ex iis, quibus paulo post subsequentem pa. ragraphum claudit Appianus. Nihil quidem statuo, cum hos extricare nO. dos minime in praesens vaeet, sed Re
gum numerum ut augeamus, tempo
ris quoque videtur spatium suadere ; qui enim duos tantum post Prusiam Κ-γῖν Nicomedes ponunt, sexaginta pene annos alterum ex iis regnasse, admittant necesse est, quod minus veris mile videri possit. quidquid sit de hoc, Regi Bithyniae
vita funeto Romanorum Senatum Nicomedem ex Nicomede or Nasa progenitum substituisse , Photius tradit ex historia Μennonis: νον ἐκ Nικομήδους ψ N ης .Haec- Cod. eine Musa nostra est, & Ρhotius quoque ex numismate emendandus δ Attamen quam Mithridates apud Sallustium me. morat, alia certe euec posterior est : verum
uxor ne postremi Nicomedis, an filiae Uxorem putet aliquis, quam pellicis Iaco primum habitam Reginam postea maritus dixerit, atque ab eo filium susceperit. Verumtamen sine filiis e vita decessisse , Appianus docet , ubi Bithyniam tertio bello Mithridatico invasam
narrat , Νικομήδους τε Θνεωτος α παίσος .
quod de malculis intelligendum est . E. go quidem in id propendeo, ut Musam in nummo scalptam Nicomedis filiam opiner, quam Reginae nomine honorarit. Filiam habui ite,& hoc ipso nomine, a Suetonio discimus, qui NIDe ca sesam filiae Nicomedis a Caesare in Senatu N de sensam tradit, Musa heic quoque in Nysam fataliter pene detorta. Hanc
coniecturam si admittimus , tertiam numismatis dictionem intelligemus, quae ceteroquin quomodo explicari possit , non video: nomen siquidem continere dicemus mariti ; ΜΟΥΣΗΣ Ο PYOIA-PIDA, ut in aureo apud me APΣΙΝΟΗΣ ΦΙΛΑΔΕΛ pΟΥ . Libentius proseeto te. gerem OPSO RAPI ΟΥ, & si umquam Q. cultas dabitur, numisma eo loci aliquanto detritum iterum attentius inspiciam; nam orsobaris si nomen fuit, ut Rhescuporis , 'Ορσαβαριδο: potius videtur seribi debuiste , ut Σώσιδος a Σύσις, veIΟρσαβάρεος , ut a Κοκχοριe Βοκχώρεως habemus in Plutaret,i Demetrio . Videmus tamen in Getensium psephismata Σωσιος a Σωγις deduci , quod perinde estac Ορσοριος ab 'Ορσes αριο : habetur in eodem Σωσίπολα, unde Σων πόλιος
374쪽
videtur deduci debuisse. Sed de his ha. Eienus, ct nimis multa fortasse ; verum.
tamen quaecumque occurrerunt proponere volui, ut plenius de sententia tua me certiorem facias. Veterem Inscriptionem paulo ante memoravi, in qua Rex alter appareat gentilitio sibi nomine, ae Romano prae nomine adscito, ut de Tarcondimoto vi. dimus in nummo. Illam frustra pluries tentatam, ut in literarum bonum exscriberem, Secusiam aliquando me contuli . Publi ei quidem iuris iam feci, sed cum seiam, libros Italicos ad oras vestras quam tardissime perferri, exhibere helctibi volo, ut certus sm, praeclarissimum monumentum tibi non amplius differri. Vide Inseriptionem kn buius volumini pagina CCXXXIV. Areus Secusiani praenobilem titulum vides. In Actorum ac Diplomatum Historia, qua Arti Criticae Diplomaticae viam sternere adnixus sum , ipsius Arcus aciem conspiceres , & caelaturas, quibus zophorus undequaque decoratur . Quod ad Inscriptionem attinet , multa domi servo, ut aliquando illustretur . Perobscura ante hoe detectum monumentum erat Cottiorum historia. Donnum ideon nem fuisse, aliasque a Cottii regno tenuisse terras, hactenus credidi-Nrit. mus, ut ex doctissimo Cellario inter a..hia . lios abunde potest agnosci: errorem Stra. e p. bonis locus seu perperam scriptus, seu male acceptus invexit. Iam vero intelli. gere possumus, Cottio nostro, qui dum Gallia subigeretur a Caesare, in augustials latuit, deinde in amicitiam Octavia. ni receptui Principis per Alpes sibi e
las. e. gnomines viam aperuit, ut ex Ammia.
- no discimus, Donnum , eorumdem Iocorum Regem, patrem fuisse. Iuliae gentis nomen in Augusti obsequium Cottium sibi adstivisse, ingens nos Fornix docet, quem ipse, dc simul quae sub eo
civitates erant, extruxere . Regem quidem se nequaquam nuncupat, ac si paterni Regni administrationem tantum illi
Augustus concesserit,ita ut tamquam Romanus Praesectus regeret. Fratrem quo
que videtur habuisse cognomento Vesta. Iem, qui provinciae Ponti praefuerit, is benim ab ovidio Alpinis regibus ortus di-- ζαcitur , itemque progenter alti fortisma Donni. Cum tamen Alpium suarum regimen per mi flum Cottio sit διὰ βίου , Regem vocavit Ammianus dicto loco , & Cottii regnum sub Tiberio memora. tum a Suetonio est . Quin posteris dominatum transmisit, filium enim ipsius, aut nepotem M. Iulium Cottium alte
Confirmari videmus postremis hisce veris bis, quod ex Arcu didicimus, Regis nomen ab Augusto nequaquam Cottio peris missum. Quem vero Claudius Regem dixit, sine liberis decessisse, ex eo arguere est, quod sub Nerone Alpes Cottio Rege defuncto in provineiam sint reda.ctae, ut Suetonius docuit , & exinde Eutropius, ac D. Hieronymus in Chroni eo. Cum intra paucos dies Galliam verissus iter suscepturus sim , Cottiasque Alpes superaturus, vicorum, & montium nomina perquirere non intermittam, ut populorum , qui in Inscriptione recensentur , explorem loca, atque in Sabaudia potissimum, & in Delphinatu vestigia, si fieri poterit, detegam. Istiusm
di recentiorum nominum indagatione Ciritater Vardacatensium , ct Drit alium, in Brixiano marmore memoratas,& a doctis Geographis numquam agnitas, Ie vi opera detexi, ut sub finem Ii.hri quinti Veronens s Historiae videre
est : neque enim civitatium nomine urisbes intelligamus oportet, quod permultos in errorem deduxit, sed Communia quaedam a vico , aut oppido nobiliori ut plurimum denominata . Amodanam exempli gratia in Mauriena occurrere animadverti, cum elenchum nuper percurrerem DCLUII Par clarum , quibus Sabaudia universa in sex provincias, seu valles dicamus, distributa constat: num Adana fuit, & Ad satium caput3 Sisint Nibaud habemus a Chamberiaco Ieueis duabus: id nominis a Te viis primitus videtur ortum , e quibus Theobaldi, exinde S. Thebaldi ciomen fluxe-
375쪽
INSCRIPTIONES VARIAE CCCXxxvII
rit. Vallem habemus D ite , ibine olim Biorum sedes 3 In Delphinatu ad Druentiam , quae in Cottii terra oritur , vicus extat Segoier; num a Segoviis traducto nomine, & e trum Sigουerii latine olim appellatus, ut ex veteribus documentis constat ς extat Veni res, item haud proeul a Chamberiaco Uenimes ; num Rinnisa mir , & a Ueaminiit δ Besaudunum habetur in Diensi Comitatu 1 ibi sorsitan Vesubiani steterunt , nisi hos Subi eo indigit et , aut in Lueernensi valle Bubiana . Habetur Uaudania , sive Uaudia via sit; sortasse ab Ovadiavit1, seu Quadiavit r. Miolam , sve Castrum
Med Asinit, quod in vetustis membra. nis reperitur, indicare videtur Medullos. i. s. e. Nationem Medallorum Uitruvius in Alpi.
vigvin Gene vensi, ubi Sabaudiam alis tingit , Savineatium fortasse indigitat
locum : sorte etiam Sabaudiae nominiba vincates praelusere. Neque enim Cotistii regnum valde angustis conclusu in finibus , & ultra montes ad Italiam verentes nequaquam progressum existima-imus , ut quidam volunt: a Secus nomunicipio sic vetusti loquuntur lapides
quod Cottiarum Alpium initium vocavit Ammianus , usque ad Helvetiorum, di ad Romanae Provinciae fines videtur pertinuisse. Brigantionem tu alpe Cottia fuisse, testatur tabula Theodosiana; ei. dem accensitum Ebrodunum testatur Itinerarium Burdigalense : Caturiges inter Cottianas civitates numerat Inscriptio nostra , quorum caput inter Em-brun, & Gap, ubi nunc Chorres habetur,
stetit; inseriptio siquidem ibi olim deis tecta, in qua CIV. CATVR lG legeb
tur ; prisca Itineraria inter Uapincum , & Ebrodunum locant . Cottiorum quibdem iurisdictionem Sabaudiam sere omnem opinor amplexam aliquando esse ,
cui & Gratianopolin, hodie Delphinatus caput, Olim adscriptam fuisse, Notitia Imperii doeet; quod & viro docti Dsmo Hadriano valesio in Notitia Galisliarum adnotatum est. Usque in oppo-μὶ Reeensentur Μίδει si a Strabone , sed ad Isarae in Rhodanum illapsum, hoc est longe
sitam Rhodani ripam alicubi procurris. se , suspicari nune possumus, si Belae rum oppidum Belis nobis indigitat: suadere hoc quidem videtur nomen Belua in perantiquis documentis servatum , itemque, quod ab excellentis ingenii viro Abbate de Longuerue in Franciae de scriptione animadversum est ; Belieam scilicet a Sequanorum civitate disiunctam suisse. Habetur tamen & BID ad
ingressum Tarantasiae vallis. Cottianae equidem terrae minime restrictos, coaris
elatosque limites illud indubie probat ;nempe sub Nerone Narbonensi nequa. quam additam esse, sed novam Romanorum provinciam evasisse; neque enim tunc temporis exigui tractus provinciae constituebantur . Ammianus Μarcellinus post superiorem Rhodani cursum ita re descriptum, exordium Galliarum uisse tradit, qua idem fluvius raptum veloci. bus undir In mare fert Ararim. quod ita Laetii. quidem accipio, ut magnam saltem ΑΙ-lobrogum partem ad Cottiarum aIpium
provinciam pertinuisse , intelligi inde possit. Mirari autem subit, Caturiges , Veaminios , Egdinios suum hodie Ual d' Hilde λ perperam in editis Plinii Em-nοσὶ Medullos, in hae inscriptione recenseri, qui & in illa apparent, quam
ex Alpium trophaeo Plinius recitat . Augustus fortasse post Cottium in amicitiam receptum eius ditionem adauxit.
Alios insuper certe populos Cottio paruisse, ex ipsa Inscriptione discimus, in
qua cum nominibus caeteris locus deficeret , additum est, Et Cisitater ere. ae si dixissent , ef Civitater reliquae . Haud illepida venit in mentem modo
eorum nominum explicatio, quae documentum vetus in Taurinensi Atehivo legenti mihi occurrit aliquando I a Lfirmatur in eo squidem Novaticiensis Nonasterii latifundia ibi enumerari , marmori ad perpetuam fidem inelsa :documenti exemplum domi teneo . Quamplura ex hac urbe ad te mitte. re eximia monumenta possem , quae in universalem , quam meditor, Inseriptio
nimis. Cl. Bimardius Mini,' aut eiusdem Geographi non incongruenter huc trahit.
376쪽
scriptionum collectionem reservo : invicti siquidem Regis permissu , & favore ante hos decem annos veteres lapides cum literatos tum scalptos, quos in his locis reperire potui , in unum coegi, & ordinatim dispositos, novaeque Academiae porticibus infixos dedicavi : in hoe autem Museo , cui quam paucissimos id genus anteponas velim ,
praeclara multa , quae nondum innotue re , servantur . Verumtamen ad iter
instruendum meum, ordinandumque, ςogitationem convertam necesse est , ventis enim dare vela secundis statim aveo, ut quibusdam heio me tricis ex. solvero , quod spero quam primum so-re . Non omnino absum a spe , te ipsum conveniendi , quamvis tam Ion. se positum. Regiones autem , quas pri. mum percurrendi , ac lustrandi destile. Tio teneor, eae quidem sunt, quas modo Linguadocium, & Provinciam dicimus: multas ibi, & maximas Romanasexum antiquitatum reliquias superesse , fuere non seinel , qui mihi cumulate dicerent. Is traditis omnis , Viennensi etiam Comitatu adiecto, Romanae, ut scis, Provinciae nomine olim veniebat, ct amplifieatae quodammodo Italiae ac-eensebatur. Antequam Gallias reliquas Caesar subigeret, Narbonensem Cisitur Romanis iam peniam fuisse , Tullius d cet . Pro Gallia eam nequaquam habuisse ipse visus est Caesar, cum Galisliam omnem in tres dividi partes docuit. Quatuor quidem , ut par erat, Narbo. nensi additaeonstituit Gallias Augustus; nihilominus Romae,& Augusto ips Galliae in LX populos di stributae excitarunt aram, Narbonens minime in partem
DIncfar Gallias, Galbae nummus, &plures nobis antiqui lapides etiam se. eundi a Christo nato seculi ostendunt. Quin seeuto tertio incisum stimus marismor praenobile in Thorigo castro ad. servatum , a tribus pariter Provinciis positum, & Galliarum Concilium meis morans Narbonensi exclusa . Italiam potius quam provinciam eum tractum diei debui me , Plinius asserebat : πολιν lib. a. νης 'Iναλὼς Stephanus appellavit Nemausum. Senatoribus iam ab Augusti aevo cum extra Italiam peregre proficisci interdictum esset, a Sicilia , & a Gallia Narbonensi usique in Dionis hi- I.
storici aetatem ea lege non arcebantur. Luit prandus lib. I. Franciam quam R is manam vocant. In Rheginonis Supplemento: Ludovicus Rex Galliae Romanae.
Soli ipsius ingenium, coeli indolem, a bores, & fructus, qui e terra percipiuntur, italiam prorsus reserre , a multis didici, qui eas regiones peragrarunt Gallicam quoque dialectum ibi ad ItaIicam valde accedere , multoque magistransactis aetatibus accessisse ; quod ita. Iorum olim incolarum, civiumque Romanorum frequentiam denotat. Μirum propterea videri non debet, quod ad vetusta aedificia spectat , & ad Romana
monumenta, caeteris provinciis omnibus Narbonensem Ionge praestare. Meo quidem illam perquirendi consilio commo dum esset, si Nicaeam iter dirigerem ,& Maritimas alpes transirem ; sed Cottias, ut dixi peragrare statui , & Ge- nevam quoque ubi multae & praeclarae habentur inscriptiones, adire . in Rei. ublicae literariae bonum cura ut va eas, atque ut quam diutissime vivas .
377쪽
i η gia perire mihi contigit .
. - . - aviditate, maiorique simul oblectatione libros vorare memini. o eximias profecto vetustissimi aevi re. liquias, o monumenta praeclarat acce.
dii exquisita illustratio tua, & quidquid
ad praenobiles commendandas lucubrationes magis expeti, ac requiri solet. Sigeae Inscriptionis priorem, quam ad me una cum spectatissimo Sherardio quae utriusque humanitas fuit aliquot abhinc annis editionem misisti, intelligo iam tam magnificae gazae non nisi pro. dromum quemdam haberi debuisse. Fuit haud ita pridem Venetiis, qui marmor illud serra diduetum , & in duas attenua. tum tabulas se ad me perlaturum, suam mihi obstrinxerit fidem ; vir est acri ingenio , qui lapidem pluries vidit, & in eas regiones quotannis sere se confert ;Pamvis tamen non ita dissicile factu es e constanter asseveret, in tantam spem
Prolixum Spartanae Epictetae testa. mentum quod laudas, veterum lapidum collectioni quam Academiae Veronensi dono dedi , multis abhinc annis accessit. Italicae eiusdem versioni, Italicorum in. terpetrum catalogo olim subiunctae ,
adnotationes quasdam adieceram , in quibus de vocibus επιμήνια, ἐπιμήνιοι dcc. in eadem tecum sententia fuiste, mihi mo-μι3m do gratulatus sum. Pariorum Decretum
ad Allariotas missum, quod attulisti, ut in eodem Museo dedicarem nequidquan operam dedi;nec non & Hierapy tniorum p. 116. illud, quod memoras, & in quo pro E-NIEPAΠrTNΗ lectum ENIEPΑΠ NH
II t Musilia. explicatumque perperam fuisse is saera
pugna , ego pariter animadverteram de Amphitheatris agens . Seleuci , & Αn- L.iae.'tiochi cum catalogum donariorum legerem, quo vasis cuiuscumque non nomen tantum , sed & σὸν σαγμὸν ἐκατου declarant , alia in mentem venit epigra phe a me pariter aequisita, & exiguae basi in se ulpta , in qua pondus argenteae Iovis statuae olim superpositae curiose admodum explicatur : ad sacerdotum , custodumque fraudes cavendas , eludendasque, eam praestitam diligentiam opinor. Illius tituli exemplum exscribe. rem heie quam libenter tibi, ut Corcyrei alterius , quo expensae ob Templi instaurationem factae numeralibus nOtis in nullo alio monumento visis recensentur, si meam mecum supellectilem circumducerem. Isidis etiam , quae in
Hispania haud ita pridem deleeta est, puto Inseriptionem nosti, in qua non argenti tantum pondus, sea & gemmae singulae , quibus distinctum simulae tum
Illarum loco duas accipe veronae nu. per in lucem Inscriptiones prolatas qui
enim hanc epistolam, Massiliensem po tum, quam primum licebit, deserens, in Angliam desereti quidvis se delaturum humaniter spondet . Pluribus de causis Getensum psephisma spero fore
ut lubenti animo excipias. Longe tamen pluris facies Berenicensem lapidem, quem nuper Aquis Sextiis perlustrare, ut sperabam non licuit , quod ad nobilem sed valde dissitam villam amandatus fuerit : nondum siquidem mos ille exolevit a Plinio memoratus, qui que lib. ii. rebatur , ei melia eiusmodi in villarum exilia pelli. Perinde tamen fuit, ac si
vidissem; nam illustris possessor Lebretius, rei civili ac militari in Provincia
378쪽
Praefectus, νω AαφιΘεώρου in marmore perspicue legi, me certiorem feeit; itemque, quamvis in extremo versu diductae appareant syllabae , ap separatae, abrasionem tamen haberi nullam. Ne viro hane Inscriptionem cum percurres , in haesitationem quamdam tasorte adducant res duae in Graecis tituli numquam hactenus conspeetae, neminpe Amphitheatri mentio , ct formula
πασπι , scias, apud eumdςm Praesdem lapidem alium ab eodem prosectum loco me contrectasse, in 9uo utra. que pariter conspicitur . Persimile de. cretum erat bene merentis honori datum; sta evanuere maximam partem detrito marmore literae , ita ut ex iis separatim ut plurimum interlucentibus aliqua vix tandem verba expiscari valuerim. In versu primo XON Tn videas: ἐπ 'Αρ- χοντων erat, & nomina exinde habeban. tur, quorum vestigia quaedam in subsequentibus quatuor olfeci. Hine sparsim, di intercise : ΠΟΙΩ N ΛΓΑΘΩ N. ΚΑΤΙ. ΔIAN ΤΟΥ ΑΜΦΙΘEAΤPΟΥ. ΟΙΚΟΥΣ. ΟΝΟΜΑΣΤΙ. ANAPPAΦΑNΤΕΣ. ad calcem : ΤΟΠΟN TOT AMMΘΣΑΤΡΟΥ . ΛΕΥΚΑΙ ΠΑΣΑΙ, ut & ante memorata
desinit. Subter aliquanto maioribus literis ,
T ΩΙ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΙ ex quibus intelligimus, in huius Diony. si gratiam psephisma captum suis le , &in conspicua Amphitheatri parte pariter colloca um . quod publicis aedificiis te. Ehorium induxisset, & Amphitheatrum impensa sua Berenicensium Reipublicae dedisset. Eruditos quosdam viros deprehendi nu-er in hae provincia , qui de his lapidius multo aliter ae ego feci, iudicent; primo squidem non ad Cyrenaicam Berenicem eos pertinere , sed ad illam , quae Arabico sinui imminebat, decretorie pronunciant: quod vero ante annos
aliquot in Ioco reperti snt, ubi Cyrenaica stetit, id factum esse dicunt euriosi alicuius hominis opera , qui illuc transtulerit. Mirifieam fateor mihi visam
esse sententiam hanc: nempe ut repertus
sit , qui per totam quanta est Aegypti vanitatem , & per deserta Lybiae ad immensum iter & perdisti elle inscripta
marmora adigeret ; vel rubro imposita, pererrato numquam Iiteratis lapidibus mari, per arenosum deinde , multisque periculis infamem tractum in Medite raneum deduceret, ut post tot casus in Cyrenaica demum regione deponeret . Barbaris non puto tam servidam anti.
quitatis atque eruditionis libidinem tribuent ;at Europaei Graeciae quidem, α Insularum , itemque Africae, atque Α-sae haud valde dissitas a Mediterraneo
regiones perlustrare solent, ut inde vetustas reliquias ad oras nostras perserant: verum quis unquam audiit, ab
ultimis Aegypti superioris terminis, &ab Aethiopiae finibus marmorea ad nos monumenta devecta 3 Constat praeteris ea ex inscriptionibus ambabus Amphitheatrum in ea civitate fuisse ; quod de Cyrenaica Berenice mirum non est, quum
littoralem Africam & hominibus repleis tam , & moribus Romanis olim imb tam sciamus; at quis sibi persuadeat, ultra Syenem Amphitheatra elle visa,& Amphitheatrales ludos nor etiam Deis creti , ex quo Provinciae Praesidem , aut quicumque fuerit publicis rebus praeis positum , in eodem oppido haud exiguo temporis spatio substitisse apparet, meis
diocrem potius provinciam, ut Cyrenai. ca fuit, videtur indicare, quam Aegypti maximam, cuius Augustalis Prae. sectus anni unius curriculo vix cursim
oppida singula lustrare potuisset , nedum
379쪽
dum in remotissimis diutius commorari . Animadverti item debet , plurimos ibi Iudaeos degisse , cum enim in
publicarum expensarum partem a B renicensium Communi advocarentur ,
haud contemnendam populi partem , imo ut e psephismate argui potest , io lasse praecipuam , ab iis constitutam intelligimus : cur autem in Cyrenaicis urbibus, & quando id evenerit , Apio-L, .nem refellens docet Iosephus; stitieet n. l. Ptolemaeus Lagi καί Κυρηυης ἐγκρατως
αρχειν βουλομενος , e νων ἀλων τῶν ἐν τι Λιβυ' πολήων, εἰς αυτας μέρος Iυδαίων ε περι ιε κατοικησαν. Cum firmum in ore. ne imperium retinere veliet , ef in aliis biae eluitatibus, partem Iudaeorum in
iliai misit , ut ibi habitarent. Quanto
autem numero eam regionem subsecutis etiam temporibus insederint, ex Dione discimus; qui sub Traiano Iudaeos , οι κατά Κυρήνην , Andrea quodam sibi duce constituto, bellum excitasse tra. die, & usque ad c cxx hominum millia crudeliter intersecisse. Accedit ad haec Omnia, levi prosecto argumento impel- Ii, qui ad Cyrenaicam Berenicem spectare non posse hane Inscriptionem autumant, nempe quod Aegyptium prae se
serat mensa nomen, hoc enim esset sortasse aliquid , ubi de remota magnope re ab Aegypto regione ageretur , nihil vero est, ubi de contermina. Aegyptus, ct Cyrenaica se contingebant mutuo,&a convexa valle quam Catabathmon ap-M pes labant, ut Strabo monet, distinguebantur . Ulterior adhuc ratio est: ea regio Aegypti regibus diutissime paruit,
ac propterea Aegypti quodammodo ap. pendix habebatur: quid ergo mirum, si instituta quaedam Aegyptia adoptarit , & quaedam nomina retinuerit e imo quis certo sciat, eas civitates Aegyptieloquutas non fuisse λ Id asserere omnino in proeli vi esset, nisi dissicultas subori II. ro. retur ex A elis Apostolorum, ubi Acin. tur, o partes Lybiae , quae es circa Cyrenem , tamquam regiones diversa lingua
Assirmant rursus iidem eruditi, psephisma istud a Iudaica tantummodo illius urbis synagoga emanasse, nullam. que in eo partem habuisse Berenicenses caeteri; quod abunde cognosci censent e Iudaeorum , & ex eorum Scenopegia mentione ; despiciebantur si quidem dicunt, a Gentibus, & odio habebantur Hebraei, quapropter in hoc nequaquam
consortium venissent. Verumtamen re
die de iis oppidis haee dicerentur quidem , in quibus exigua fuisset Iudaeorum manus; minime vero in quibus a Ptole- Aaii. maei Regis iussione maxima Δc sorsan ditior ex illis constaret popularium pars. Percelebrem & apud Gentiles Hebraeorum Scenopegiam fuisse , e Plutarcho distimus, qui multa in Symposiacis de hac eorum solemnitate verba facit. Rem autem ut mihi primo visum est , plane se habere , his praesertim argumentis admodum veris mile mihi redditur. I. Honorari dicitur Praeses, quod cum iu
Provinciam εἰς τὸν ἐπαργαν , ut publi Carum rerum curam gereret, advenisset, virum optimum non in iis tantum
se praestitisset, quae Rempublicam spectarent, sed in iis etiam quae privatos cives , & erga Iudaeos quoque, qui ad
eorum regimen pertinebant; patere e Teo videtur, ab ipsa Republica, seu Berenicensium Communi decretum latum, Iudaeis, ut in sumptus partem venirent,. in societatem adscitis. Ni dicendum sit, Rempublicam ipsam cum ex Gentilibus, tum ex Iudaeis coaluisse, magistra. tumque ex utri sique desumptos. l I. Ex ζ h Archontibus novem totidem Athenis λ quoque illa aetate constituebantur , ut ex Inscriptione praesertim constat, quam nudius tertius vidi) Decreto praesidentibus, unicus est , qui Hebraicum nomen praeserat, & is ipse Stratonis filius: mirum videri hoc possit, si ex Hebraeorum gente singuli sitissent. III. Celebrare laudibus, corona ornare, ps phisma in columnas incidere , Graec rum mores redolent, non Hebraeorum,& Gentilium civitatum instituta , non Synagogarum sapiunt. IV. Divinis Iegibus , ludaicaeque disciplinae adversa: batur quam maxime, ut ἐορτῆς tempore At σφόδρα παρά τοῖς Eβραίοις, άγιωτάτης νῶ μεγίσης de prophanis ageretur rebus :qui ergo fieri potuit, ut in ipsis taber-
380쪽
meuIis ea lex ab eorum Coneilio pro. mulgaretur δ perperam propterea videtur reiici eorum verborum ἐποῦ συλόγου
Γωοπηγίας interpretatio quam exhibui, tabernaculorum convent 1 tempore , ut haec substituatur , in conventu festi tabernaculorum , cum in eo convenis
tu sceleris loco haberetur, quicquam eiusmodi pertractare : imo cum nullus iis diebus ab illis conventus cogeretur ;seorsim siquidem in tentoriis degebant, ac sertabantur, & postrema tantum die
conveniebant, ut Domino gratias agerent: integra autem hebdomada sacrificiis absumebatur. D. Hieronymus adv. Pel.
Dial I. In dietur Scenopegiae, quando Hebantur tabernacula, die XV mensisseepti. mi usque ad diem XXII inter aliar sisti. mat semper pro peccato hircu/ oferebatur. V. Qui Decretum sciscunt, in maxime conspicua Amphitheatri parte collocari iubent : ipsa ergo Civitas sancit ; neque
enim in aedificia publiea nisi Concilio universo , aut Magistratibus supremis
quidpiam a uetoritatis erat. VI. Amphi. theatrum Paganorum locus habebatur
religiosus, ibi enim arae, Idola, & dicati semper fictitiis Numinibus ludi; quis sibi persuadeat, psephismata sua in eo collocari , ae custodiri Synagogam Ii
dateam ex solis Iudaeis constantem deis erevissest VII. Videmus in Inscriptione altera pers mili, cuius fragmenta paulo ante retuli, Dionysium quemdam iisdem formulis & ab Archontibus pariter honorari, quod Amphitheatrum Bereni-eensium Reipublicae aut dedisset, aut instaurasset: qui adversam sententiam tueri volunt pro Amphitheatro Berenicens populo extructo , atque hominum carnificinae destinato, Hebraicam Synagogam gratias egisse, atque extulisse propterea Dionysum laudibus, admittant necesse est . His omnibus perpensis , a Iudaeorum Synedrio , & in Aethiopica pene civitate latum fuisse decretum liocce, credat qui volet; per me licebit.
Modo vero dubitationem aliam attingam, quae ob notationem temporis videtur oriri, re ex qua Chronologorum
filii distussiones instituendi plures, do.
Elasque Iucubrandi dissertationes, nancisci occasionem possunt. Anno LV. Pha phi mensii XXV. Tabernaculorum conven rus tempore. Nodus in eo vertitur , ut
Hebraeorum Scenopegia cum XXV Phaophi mensis die eonciliemus. Minriae tabernaculorum a quintodecimo
die mens s septimi Tisei apud illos no-lI-mine e Chaldaeis translato erant indi- 34.ctae. Tisti quinto lecimo, si communi placito stamus , respondebat Phaophi
Aegyptii X, & Oetobris VII. adi sis
comparationem mensium apud Syncel--3'lum. Phaophi ergo die XXV Seenopegia ab integra , ut videtur , hebdomada omnino desierant. Uerum animadverti ante alia velim , hanc disti cultatem Omnem ex eo pendere, quod pro indubitato habeamus , annum quinquagesimum quintum in lapide enuntiatum ab
Augustana aera desumi , & propterea DCCLXXVIIII ab V. C. designare . Idem primo intuitu mihi quoque visum,
cum ulteriores perquisitiones eo tempore aggredi non vacaret: at quis nobis hoc ratum facitynonne scimus, Ptolemaidem,
Antiochiam, Laodiceam, Gazam, Sam satam, urbesque alias a libertate impetrata sibi epocham constituisset cur praestare idem non potuit & Berenice λ Ptolemaeut CFrenarum rex I cui cognomentum
ionir fuit, mortuus beredem populum Romanum reliquit, re eius regni Civitater Senatus Liberas esse lassis , quod ex Liviana Epito me di imus; in eo regno in
clueae civitates erant Berenice, Ptolemair, ex orene, quod Eutropius memorat.
Contigit hoc Cn. Domitio Aenobarbo,& C. Cassio Longino Coss. ex Iulio Obsequente , α Cassiodorii Chronico, anno Urbis Varroniano DCLIX. cui si LUaddamus, annum habebimus DCCXIU Perpendi etiam posset, utrum Iudaeorum in aequinoctiorum, di solstitiorum observatione hallucinationibus , quam vide nur deprehendere , anomalia possit imputari. Scimus aequinoctii retrogradationem Christianis ipsis diutissime obrepsisse, & Iudaeos accuratam hoc in negotio rationem inire nequaquam studuisse, S. Epiphanius tradit; quin depra. Hari. vata apud ipsos, ae perturbata fuisse om. nia: