장음표시 사용
171쪽
DE veneta ciuitate. . Enta unam Delmariae urbem sepserio rebelIania ad nn -
u perium ui&armis retractam nulla maior ignominia aut clade assectam no Blum incolumem praestitetosta facile etiam passi sunt esse ut antea Delmatici nominis caput.
DE Romulo. . omulus Ceninenses: Crustuminos:&Antennates:qui ex e Sabinis hostiliter Ro.agrum inuaseranti bello uictos rari intum abstit ut crudeliter in eos aliquid statuerit: ut in uniutraductos ciues ex hostibus fecerit. DE Tullo hostiliol&caeteris regibus. D Romuli exemptu caeteri Reges secuti praeter Hostilial qui Albam diluit pro non paruo negocio habuere t quos
bello uicissenti Roma incoluines traducerearaductos eius
inutatis participes facere: in quam infesto& plus si hostili nuper
animo finsient. DE caesare Dictatore.
Aius Caesar Dictator suis ad amicos epistolis testatus ε ex e ciuili uictoria nullum se maiorem fructu percimi si . a se si plurimi seruati essentiquos: quia hostes suillent:& λι-la uicti:iure perdere potuisses. DE Octauio Augusto. Raestitit S August' Cesar ex inimicis quosda incolumes. p sed in eo maior apparuit Q Alexadria in Aegyptor quam
helli iure diripere potuissendi reptam incendere &euert rmintactam reliquitaestuus urbis icolumitatem: quum Regi qui eam condidit: sedare: tum quod maius omnino fuit magiis ni morabile Artio Alexandrino philosopho ea tempestate insigni. DE Alexandro Macedone. Uni & Alexandri Macedonis exempla clamentiae sunt &s moderationis no pauca: atm eo plura fortasse si careeroruet quo plures uicit gentes si quisu alius.sed quumulta& magna sint.illud ut mea sert opinio praecipua est memoria dignu. PPomm regem ingenti praelio uictim N in potestate redactum notantum regnare permisit sed restitutum maiore etiam amplioreo regno donauit.
172쪽
LXXXIVlti praeterea regum partim bella uicti partim dediti pati
m clementia ita sunt ab eo seruatit ut non solum in pristina sint sonua retenuised in multo etiam ampliore collocare. ut difficile sit iudicare maius ne sit belli decusian liberatitatis & clementiae nomen uincedo adeptus. Pulchrum est Reges uincere.scii multo pulchrius propriis affectibus moderati. DE Agesilao Lacedaemonio. Cesilaus ille Lacedaemonius ea fuit in eos i quos uici
a humanitatet ut saepe milites φ c6cione monuerit et ne capuum cruciatu aliquo afficerent.quin illa potius reputatiombiret animum: eos qui uim essenti& ad eam fortunam reda erit homines ee.caeterum siqui ex his: quum castra mouerentur:ob sonium aut corporis aegritudine a militibus relicti essent i parati erat ducis imperio q eos exciperent. exceptos humanli & benigne curaret.ne omni ope destituti feraru incursu inedia ue colaficerentur. .
DE Chananea CaederSiue Gabaonitana. Ihil homini perniciosi ' homine.nulla uis maior si quae abii homine proficiscitur.non morbi: non naufragia: non lues ulla plus hominum abstulit terris si praelia quae hominum manu geruntur.hinc Urbium uastitates.sblitudines regnoru:populorum egestas:& . terra multo maxima sui parte non colitur.C. Caesar: qui postea dictator fuit praedicare stilitus dicitur: undeciescentum & nonaginta milia hostium praeter eos qui ciuilibus bellis periissent.suo ductu & auspiciis caesa.q, si ad unum ducem qui paucis annis bellauicitanta humani generis iactura referenda estiquid in tot ducibus tam longa rerum serie euenisse oportet:quata a prima hominu memoria celeturr&ut quaedam inlignius gesta reseratur:quanta per Deum: vis hominum uno praelio cofecta dici potest quum una acie omne chananeum nonae susum caesum-s in a Iosue duce fortissimo ad Gabaon:quinoe hostium regibus uiciis atl extra aciem iactu lapidum uno loco obrutis. DE Madianitana Caede. Ge nunc & si tetra caedes illa aestimanda est si mortalibus a tunesta: cu circa Iordane nocte una sunt a Gedeone centu. ab ilium Occ dioiae occisarsueruthi Madianitati
Aetatechi quas dira coosternatio & pauor multo ma
173쪽
DE Iudaeorum Caede. Si & illa in ratis carcies habenda: ac nescio an omniu quae
e unu pregerui maxima Se ob id praecipue memorada.quae hierosolynaitano excidio edita est.decies cetum millia ludaeorum obsideri coepta dicuntur a Romanis Titi Vespasiani ductu .urbe tum capta uix horu decima pars uenit in uictoru potesta .rem: caetera multitudine aut fame aut ferro consumpta. DE Hunnorum Caede.
Ensit & Tholosanus ager u calamitosa res sit hominibus
s uis bellica, cu paucis horis centum octoginta uiroru miliam tae Occubuere.quu H unorum Rex Atila aciem inibi
aduersus Edum & Thec oricum Gothorum regem magis serociter si feliciter explicuit. DE Gothoru Caede. Vam tetra cladem Gothi circa Fesulat adierint prima eiq gentis in Italiam irruptione Vidini & Sari ductu: ex eo potest facile existimarii. praeter immensum mortalium numerum: qui seno & fame est consumptus:sectores numo uno a reo licitarentur seruitiorum greges. DE Uamensi Carde. Si hodie erit semper tristis ad recordationE Vamensis ile la acies in ora potici Maris: qua Ladissa tegum Rexi tissimus de Iohannes Huniades cum Anaurate Turcorum rege conflixerunt. de Hunniades uictus excessit: Ladilaus morte occubuit.quantu christiani sanguinis pugna illa hauserit ex eo facile coiicitur: in ex iis qui uicenmitiduo dequauaginta milia post Primam sunt syderata. DE Visigotoru Caede. Es uetusta est & ut ua mensi cuius nuc memini antiquiorat ita maior adhuc caedes habenda: ac magis insignis.prod qui Gallorum regum gesta in literas miserunt: Abidi ramuUilbgothoru regem ex Hispania hostiliter Calliam uastantemati Burdegalam ingenti proelio uictum a Carolo cui Maricili cogno--me fuit.caesam una acie.ccc.octoginta Gothorum millia.&maiori admiranoi accessit Francoru mille nec amplius cecideruteo praelio.si modo ad fide hac prodita sunt non ad ostentationεDE EΤHNICIS: Et PRIMUM. DE Persarum Caede.
174쪽
Mor Cpiniqui Lydorum remunt merser trans Araxenim nucium cuma c.millibus Persarum a Scythis tam sce Ga occidione occisus est: ut ne Nuntius quidem tantaecia dis Buperluent.
DE Marathonia Carde. Isi Graecopi fidem suarum rerum ostentario Heuammiliun in hoc genere exemploru magis miraremur: G q, in Maratholis campis ducenta millia Persarum uno aiunt praelio MIeta. 3c quod magis mires posteritas:dece millia duraxat Athencum Platearnsibus mille auxiliaribus aduersus sexcenta barbaro rum millia aciem struxere.
DE Salaminiat& Platearnsi Carde. Alamitosius eidem genti adhuc bellum haud dubie habεc dum . quod Xerxes in Graeciam instaurauit.si Salaminiae pugne de Plataeesis damna aequa lance aestimetur.ac uerius uero dixerit: siquis ex nullo unet bello affirmeti maiorem hu mano generi iniuriam inuectam. DE Punicis Caedibus. Rebiar Trasimenum:& Cannas Romanus Cruor nobilit inuit.sed maior propemodum clades ad Metauru Poenis repensa est: ubi sexaginta & amplius Poenoru millibus cariasdrubale caesis:ciaudius Nerorct Livius Salinator Ro anguinem toties eo bello fusum mniter uindicauere. DE Romana Caede: Ad Rhodanum. Obilis erat Rhodan' sed nobilior inde factus pora octon enta millia Romanorum caesa una uidit acie ripis cruore spumantibus: testantibuso non bene credi rem publicam tultitiae de temeritati: quae in omnibus rebus calamitosa est homini. sed in nulla re magis et in proelio: ubi siquid ostenditur: mutari
DE Cimbrica Catae. Aet um quantum hic Romani est sanguinis uno preelio
C haustu:tantude ac nescio an plus etia Barbarici breui post . . Vercellas Italus hausit ensis. quies locis in nia Cimbrorui Theutonii:& Ambronu myriades duobus proeliis caesae affatim materia prebuere locorum indigenis campet rina praeelia humanis ossibus in maceriae speciem in unire.
175쪽
Edudauit Asia sere tota citra Taurum Romano et sanguine crudelissimo Mithritadis edicto quinquaginta milibus Quiritii nominis omnis sexus A aetatis no una urbe sed uno quidem tempore interfectis .miti classicum illud renouati belli.* si bellorum tessera tam calamitosa est. tristia & sunesta esse proelia oportet quibus aut uinctau: est aut cadendumeDE Lucullana Caede. Si & illud minime obscurum: q, ad centum millia hostiae .L-Luculli ductu deleta sunt breui pugna a duabus Ro/manis legionibus in Armenia .nunq minor bellatope manus cum tam numeroso conflixit exercitu: ut hisdeni hostium cusingulis Romanis manum conseruisse dicantur.
DE Gallicanis Caedibus. Raeter caeteras pugnas quas . C.Caesar in Gallos tam pros P pere si cruete depugnaui ubis diurna pugna caesa sui ab eo centu perduellionu millia: astipulatur rei gestae ipsius ducis. costaio: unde huiusmodi exemplorum relatio sumpsit exordium.
DE ASTU ET SOLERTIA IN F ALENDO HOSTE.
DE Mose. Oses dux summus: du Israelitas seruitio uindicat ex Aegrm pto profecturus uiarum dispendio hoste ludificari coiiat' qua per Arabia compendiosium iter pateret ad effugium: i Aethiopia flexit iter.quae maxime chananeae erat terrae quae decreto petebatuti aversa.sed hostis falli non potuit.potuit tamen medio conatu extingni:&quem terrae cohibere non potuerunt: cohibuis mare Iudaeis alioqui peruium. DE Gabaonitis. Abaonitarum legati ad Mosen missi ut postillata commos dius impetraret: quo omniu Chananeoru soli ex hostibus socii fierent: ceu magnis itineribus cosem eo uenissent calceorum attritu alii si laboriosae peregrinationis argumentis facile iudaeis persuasere: nihil sibi rei esse cum Chananeis:quibus Moses hostiliter iminebat.esti pax est shcietas his data .sed ea res postea
ipsi genti fraudi stati sunm pro sociis lixae & calones facti.
Uum Amalectitae & M adianitae sunt hec Barbararu gemq rium nomina Iudeae finirimaru non procul a Iordane fluuio tumultuose costassitiit Iudaea uiliter in lan: tu
176쪽
hit cum Arabum appedicibus inuictus alim exercitus: Cedeon
qui cum decem millibus hominu his obuia exierat: quia inter diu rion potuit erat .n. uiribus loge impar noctu hoste inuasitauuiis temporis opportunitatem astu ut incelas faces dextra quaterent Iudaei: lena cornua & lituos inflarent.quae terrifica species adeo hoste perculit: ut coeco tumultu disiectis Amalechitis & sociis mutuat iIE caede discurrenties: ad centum.xx.millia hominum una sint nocte de*derata.
DE Davide Nondum Rege. Visus Iudaeae finibus David Sauli regis saeua insectationep ad Philistis fuga delatus est: genus hominum quum I
datis sua sponte insensum: tum Dauidi ob Goliae caede inlansissimum .agnitus ital & ad rege perductus cosestim noua odia in eum exarsere:coiaspecta Goliae lancea quam ex Nobea Dauid sumens sustitierat*erierat haud dubie uir omnium maximus: nisi intinia mentis & furor tempestiue simulatus adiumento illi misesent.impune dimissus est tanqMors non uita sit habenda insani& furiosi vita. DE Grimoaldo Duce Beneuentano. Rimoaldus dux Beneuentanus Langobardicae uir genustg Arriperti filiis Ticinoi& Mediolano eiectis ualidissimum
Gallorum exercitum aduersus sein Italiam a rege missum magna elusit arte ex eplo tamen uetusto.uenientibus Gallis simulato metu reliquit castra omnis opulentiae resertardein noctu hoste uino & somno sepultum repente adortus ad secietatem cecidit.
DE Christianis Ad Ptolemaidem Sedentibus. Ircumsedebaut Galli Venetio Ptolemaidem in ora Syriaec & iam non procul aberant quin urbe poterentur.quum tabellariam sunt Columbam adepti militari clamore ad terram cum litetis depressam .significabant literae quas uolucris lia huit fore ut intra triduu Rex cum ualidissimo exercitu adesset suis diuturna obsidio e sessis auxilio.hic Christiani duces adulterinaspinterceptis aliti affigunt literas.per quas regis nomine monebantur ciues: ut suis rebus consulerentiquando mesonbus curis inipeditus eo occurrere non posset. pertulit Columba fictitiam ad suos epistolam .estis confestim urbs dedita.obseruauit diem Barbarus Rex: sed cognita urbis alienatione re insecta retro abiit.
DE ETHNICIS EXEMPLIS iET PRIMUM.
177쪽
DE Maiore Cyro. AIor Cyriis:quum trans Araxem flumum te et eastia ilm menti similis Massagetis in se irruentibus reliquit diripen da. quos cibo votum graues ac somno deditos ad altant
noctem adortus cum tuo rege trucidauit.quod exemplum secure
uideri potest Grimoaldus cuius proxime mentio facta est.sed qui/hus tunc artibus Cyrus uicinestae illis mox paulo est uictus. Adeo multo facilius est instruere insidias: si Cauere. DE Hannibale Barchino. vllus hosti usaepius uicit Romanos si Hanibal Barchin'in sed punico astu potius quitibus.arte ad Trebiam uicitiarte ad Trasimenii & Cannas:& ipse magna quidem arte a Fabio interclusus maiore aliquato romanupsidiu: quod abire uolenti merat obiectu ludificatus per castinate saltu in apertu evasit. Iudibrium dici possit Q bobus larinens ad conaua incesis in aduersum monte ab noste obscura nocte adactis Ro.miles noua specie territus praesidio abscesserit. DE.M .Bruto. Abulosum uideri possit &citra fidem memoriar rditumr Imperatorem Romani exercitus S Stoicae disciplinae uirumetibus hostes expiscatum uincendi cupiditate. M .Brutus quum Lycios tras Xanthum Amnem compulsos urbe exclusissest Inditio comperit subter aquam nando urbe repetere.tetendit itaq; culte metia cum Tinunabulis superne appositis quo inditio in odisse hostes in Rhetia significaretur:multi per huc modum capulanticaeteri a simili conatu deterriti extorres esse maluerunt. DE .P.Scipione..Scipio: qui primus ex Aphrica a se uicta cognome rem P inuiti perlegatos Syphacis regis castra specula' noctumo deleuit incendior ut tum demum incensa uideri possint i quum frequenti itu & reditu ab exploratoribus uerius il l abs eorum est forma & materies obseruata. DE. C.Mario. Ec.C.M ario suus demit astus:quu iam summa res in apern to sita esset discrimine. Castris procul a flumine positis:&spes unica aquandi militi praetenderetur: si non ab hosteaquatio inhibita eetiqui circa ripas late uagabatur multitudine fi tus erant hi Theutones & Ambrones hic Ro.imperator ad sitientes initum conuersus cruore inquit a uobis potus hodie emendus
178쪽
est aut uestro aut hostili digitum ad flumen intendens.ae cum his suos ad pugnam uerius qua ad unda dimisit. feIici quidem euentu. nam & hostilis sanguinis & fluuialis aquae Ro.uictor ad iaci
DE Hannibale Barchino. Euocat ad se stilum punica calliditas. ille idem Barsalia r Hannibal fractis Carthaginensiu opibus patria pulsus ad
Anthiocu Syriae rege a sectus est .cui nauale aduersus Romanos uictoriam noua arte coparauit: Romana classem ut serpetium ingenti adortus: quos figlinis inclusos doliis medio certamine in aduersum hostem ex improuiso effudit.quo metu subita trepidatio extitit:ex trepidatione pugnae obliuior ex obliuione turpis fiaga orta est. DE Mithridate Rege. Ithridates Rex Poti magno proelio a Lucullo uictus: quam acie egressus ita fugeret ut hoste haberet uestigio haerente Mulu auro honustu sequebMobiecit.caxeru du Roman
sidae cupidus auru diripiti maiore βda e manibus labi passus est.
DE Habramo. Si occasio rem Oium geredam mater.sed Viromaior ome ni occasione multis potentior. Magna & memorabilia haec duo in re bellica saepius pepererunt exephuq Fortunae ascribu stultu uulgus cia uni restiens accepta: quae praeter opini ne eueniunt.sed insipientis&delirae sit mentis Fortuna appellare non occasionerq, Habinamus uir aequitatis & lumnae magis et bellicae rei studiosus semiplena cohorte ingentes Assyrioru copias ad Iordanis caput teterrima caede affecit: disiectan praeda spoliauit. DE Gedeone. Ar opportunitas centum.xx.millia perduellionu circa eu P dem fluuium paucis horis deleuit.Gedeo audacis auctor consilii: qui occasioe magis et uitibus fraetus duabus legis unculis trium ualidissimaru gentium exercitus Occidione occidit hostilia castra noctumo tempore ingressus. DE Ionatha. Udax magis an temerarius fuerit Ionathas Sauli filiusa haud facile dixerim .facinus haud dubie omini aevom morabile tentare ausus est: qui uno dutaxat comite adiutus uetus Diomedis ct Vlixis exemptu retulit homu castra noctu
179쪽
ingressus passim eum eaede peruagatus tantum P horisiniecit philistris: quoru erant castra: ut quu omnia ab hostς-cti crederenturifacta sit fuga.occurrit eo Saulus cum roborc copi .
sua sponte tu tum sensit.Philiste passilia diφalatos inmanister trucidat.difficile dictu maiore ne virtute an Fortuna uni honii num aut alteri inuictus alioqui cesserit exercitus. DE Dauide. Abuit David cohorte unicam ex collectiliis suae gentis uset, risu diu extorris fuit patria Sauli Regis saeuitiam decii nans.edidito cum his praeclara aliquot facinora. sed illus
praecipua memoria dignum.* Amalecilitas qui absente se Sicilectum erat is uicus que inhabitadii Dauid acceperat ab Actio Philisteo' rege quum Getheore agrii incursaret diripuerat: Onanibus Brinnis in duabus uxoribus spoliatus irrequieto cursu assecutus: in prouiso accessu incautos quum iam nihil minus et . hostis expoctaretur: adortus fudit fugauit : uniuersas Praecla exutos a prima diei hora ad uesperam cecidit DE Venetis. Si exemplum quod sequitur haud dubie recens: si superio e raspectas: sed Venetae urbis origini propemodum aequale aut certe origini, proximum. Pipinus Rex quum caetera Italia Gallorum dicto pareret: Venetio soli omnium suae memores libertatis patriae iura tuerentur: littorali ora Gallicis armis domita Rivo alto sic enim dicta est pars urbis celeberrima minaciteriminebat. aderato Pipino ingens exercitus: & cui ne Italia quidetotamo mo Venetiae pres obsistere posse crederet veru modicus armatorum numer' in mbis sedentium ualidissimam rate qua Galli uehebantur primo fatigauit: inde uento uenetus adiutus Gallicos conatus non solum fregit. sed hostem aquarum angustiis colluctantem adeptus partim serro confeciti parum soluta rate
Ullae sunt ut arbitror uictoriae magis illustres si quum insin gnis saucitas aduersus multos seli citer dimicat.qua acie aut inmensa uirtus uictoriam iuuet necesse est: aut ars in susue aliquis .sic ducenta Persarum millia in Marathoniis campis suis fugatas sunt ad mare a decem millibus atheniensium &Plateaensibus mille. cuius uictoriae Trophea tanti habita sunt: ut
180쪽
soninum dormire uolantibus ademerit.
Annibal Barchinus eo nomine Alexandrum Macedon Bh qui totum oriente domuit omnibus praetulit imperatoribus:* paruis semus copiis inmensos fudisset exercitus. DE Caesare dictatore. Ensenda est & Caesaris dictatoris laus i hac parte ae nescio e an & ipse sit Alexandro in hoc genere praeferendus.nullus unqImperatorum flacciore hostem nactus aut ualidi rem saepius tacitimaiores hominum strage superauit ipse semper Militum numero inferior. DE Pugna ad Sagram Flu.edita. Emoria uetustior est.2d pugna non mi nus memorandam quae ad Sagram Fluuiu in Calabria comissa est.abiit Resin prouerbiu ut uetius esse diceretur quu quid uero asser retur: re ad Sagram olim gesta .ubi dena Locroru millia cum modica Rhe norum manu cerum triginta millia Crotoniatum una acie profligarunt.nec minori miracoelo fuit Q eodem die quo est ita insigniter in Italia dimicatum: fama rei geste olympiaci couentus aures perculit.
DE Timoleone Corinthio. Agna & Timoleonis corinthii Gloria habenda esti quadom reputatio haec ad plures pertinet.ttibus milibus militu statatus ad Crimnisum Amnem cum septuaginta milib' Carythaginensium non solum acie conflixinsedita etiam praelio uno hostem amixit: ut pars inulto maxima Carth ginensis sit nobilitatis ibi loci de*derata. DE Thermopylaru Pugna. Iretur iure aliquis quonam odo fieti potuerit ut tam opum lentus exercitus a talia paucis uinceretur cui ne tota quide
Sicilia satis futura credebatur. Verum desinet hic idem mirari qui fando audiuerit aut legetiti Trecetos spartani nominis ad
Thermopylas totum oriente praelio excepisse.exceptum ac fusum in castra cum multa caede copulisse.ut magna opuit fide ad tam monstrificos bellorum euenitis fortunael uolumina crededa.
DE Stratensi Pugna. Ec multu ab his diuessa Stratensium fama.qui septem ua muri lidictimis gentibus circusessi omnes modico proelio sude-