Beati Rhenani selestadiensis Rerum germanicarum libri tres. Quibus præmissa est ipsius Vita auctore Joanne Sturmio

801쪽

DE si Tu ET MORrs. GERMAN. 7f7. i Integit, ais feri obosa cubiliasternit: 'miserum 1 caput nemorosa vertice vestit. Sylva prius late Navaras, se parsaper orin, Ante Iub Austriacas, quam tendat brachia terras, Obliqua ad Vis protendens cornua ripas: Visus in Histrinis qui tandem perditur undis. Ap ubi per Bavaros ingentia cornua flexit, Mox Francos Turgosi petit, Memos race

Tanquam nativo claudit quos und 1 muro.uuos medio nutrit bello Germania tractu.

Plurima Ormanis quae emittit sumina terris, Albim, Odera quae nigra fuit memorata vetustis, uuo subi deseruit, Carpathi culminaspectans , Marcomano, Gepidini petit si ii potentet, Hic ubi nunc cultis est Transis Dama terris: Moribus Almomumtem lingua1 crcavi Inde iterum vasto dissundit cornua sexum ,

Vis tardis Sabocosi petens duros Gelonos : uuas mamet pulchro dives Iam Prussa portu. rmaticis obducta plagis, quom ultimin ορbi Angulus ab Edit Agat ses limite claudit. Ad Tanaisfontes Ripheos in vertice late . Diosa, ct fines Europae vasta pererrani ,

Per M ovina truces abscondens rura Visentes. Proinde metalliferos extollens unias monici, Argentii aurissiferax, variis1 metastis, Plurima perpetuis effundens munera venis. Fornaccis caum rapidus quibus aestuat igηis, iuuem fovet excussis ventosis follibus aura: Oum circum valido sie tollit malleus ictu, OMem rapidis uvat unda rotis es machina molivi:

802쪽

Ingentinnitu ferit astra volantia etali Prontis opuι Moropi igerens liqum Lia metalla Eximit varias ubi foret Iamina forma . r

per Germaniam. Terra homini/ pecudi I ferax quaesuberegleba Sprciferam Cererem multo cum fenore reddit. . Posua rigeris extendens pinguia pratu et I gentias iacm vario va ου' ρaludes: Et vios varios sapido qui pisce abundant. Collibus apricis agri si, ct montibus altis, Plurima vitiferi qui fundit munera Bacchi,

Vicino Iam seu novo qui θdere lato

Proximior nostris infundit lumina terris. Hinc varii cultu , cultis s in moenibus urbes Mitior s populuι Ger Ao nasiiturorbe: Explosa ruditate fera, quam Barbarin olim micula in riguisservabat saltibus ortu sua perficies Germanis traditur oris,

sua mihi his quinos fuerat lustrata ver a seuMam θω- stupius μῶ, s montibuι altis. Et varim populis vario σοι crimine buuae . hsuis τι- O natura creavit.

803쪽

E IUS U

definitione dc incolis incommode putavi aliquid

de Hercinia sylva inserere. QMandoquidem pro obscuritate rerum Germaniae, partimq; itinerum Scperegrinationum dissicultate: partim etiam i- navia & nostrorum hominum inertia, 'uibus illa res, hoc est, naturae majestatem inquirere ludibrio est. a nullo hactenus scriptore hunc locum plene absolutum reperio. Id ego non inju- eundum literarum studiosis futurum spero. Si ita, ut illam labore &cura nostra aliquot annis permens sumus, hic breviter absolvenaus: non ine malevoloru obtrectationibus: eoru etiam, qui se summas sapienti e partes attigisse arbitratur, vano nos quoda Sc ventoso spiritu,parumque stabili animo, Ulysiis errore teneri, cavillantes. Egoautenet inter dissiciles ilios peregrinati

num mear u labores, quae peculiu meu bonamque corporis voletudine non mediocriter attriverant imminuerant, eb omnem animi cogitatione

converti cin eam sane spem adductus) ut si non patrianis& Germanis meis, qui ut Cor- mPlia . r um esto hospitibus tantu in favent: pl externis tamen & doctis homini- laaa a bus

804쪽

4o CONRADI CELTis ADDIT 1ος. lbus ad majus aliquid excludendum: laboriosa uia mea doctrina occa sio & invitamentum es- ,.set: imperitorum illorum 3c barbarorum ho- peminum judicia de nostris rebus, perinde aci Mebricitantium gustum exiitimaris: neque dignos ac de quibus aliquis sermo habendus sit. Eos i i alittur congerrones δc verberones ab honestis lite- ris & eorum cultoribus ut eorum verbo utaro it

E x sylva in Europa, qua in boream spectat, quae se Rheni, Danubii, Albis, Visurgi, &

Oderae quem Suevum &Guttulam a priscis v iocatum reperio) Villulique & aliorum incly- tum amnium parentem jactat. Graecis Latiniis uque memorata scriptoribus: hanc Germaniter i quorum fines se maxime extendit, la pice quam patria lingua Hartatae vocant dis ea Xere. Haec igitur, ut Taurin se per Asiam, Se Mas per Asticam, ita illa se per universalem Europam spargens: in Galliae finibusata liniis syl va quae & hoc nomine hodie gaudet, initium noriginemq; sumens: deinde per Germaniam de pSarmatiam in ultimum Europae angulum, & in , ipsos coeli vertices sempiternis jugis cocreatisq; mundo roboribus se propagat. Ubi transrh nanas urbes Praburgum, Taduam, mirilberga, i ranc ordiami Moeni attigerit, diversa nomi- na sibi coniciscit: a Rheniq; ripis ingentes tatus lilia manesq; Sc truces veteri religione lucos pec : innumeros Germaniae es Sarmatiae populos es- ficu: quos hic summatun nos Perstring Uri ηAIτι- ν

805쪽

i, septentrione,vasto & perpetuo tractu, occum fames inter se collens excipiens & implicans: - hinc ad Rheni lacus, &in ipsis radicibus Alpiu pos tos,Rbetos Vindelicosi a itingit circa Enum, Licum & Isarum longissimo torso ad Danubiia usq; ripas porrecta, rariore tamen dc humiliore, virgulto, ut a frequenti habixatore excisa est,t Frisingu, Ratispona, Pataviu, Noricas urbes, i-ilsumq; Cecium quidc mons calvus) Norici te ita ii 'um,& Viennam Pannoniar obumbrans. Illic, ad fonte Danubii Sc Necari per tota Sueviam se late vasteq; diffundens, Nigram fisam quae Sca Pacenis a majoribus dicta est) essicit. Utqued illa centum olim pagis: ita hodie centum, haud contemnendis Sueviae urbibus reserta est: d si nec ad Elchstodium usque urbem a querceto

sylvae nominatam) Armonique amnis ripas at- a tingat: quas aliquandiu sequens, donec circa

fauces Danubianas ab his per Norlubergensium . arenas, δc transdanubianum Noricum Hercu, ni jugo quae pars Germaniae editior est ingema titscaeterno dorso comitatur. A quo, hoc est ait Tini fero monte, ut ille quatuor inclytos de diis

res amnes, intra spacium duum sere millium patiuum, non sine admiratione & naturae majesta te, effundit: i ita ab eo monte amnium Sc sylvarum puellat te quatuor ramos veluti immania cornua iri diai vestas orbis partes porrigit. Versus arcton, , per Curio nes cum Sula fluvio qui in Albim

806쪽

νιε CONRADI CELTIs ADDITI N. no bacchisero in Francos : quo tractu sy acum amne progrediens, mox tamen , a collibus, qua se in laevam fastigiat, accipit ; Franciceque Megervvald, id est, aliaua bisa, dicitur. Deinde ubi propior Rheno Moenus factus est, vetustissima Herbipoti Francorum metropoli irrigata, unde & nodis origo est, ad Gildenkur- sum opidum suis ripis s vestribus sylVae duo nomina imponit, ut dicemus. Ab Euro autem cum Q a fluvio, bo per Noricum tran danubianum fluente, in B emos se erigit. Quos cum undique veluti nativo muro cinxerit ad septentrionalia ejus ε Ibin de meram emi tit. Ad meridionale dc orientale ejus latui Mareomannos Sc Quados attingens: dc ab his in f arpathum Germaniae caput, qui Sc Suevus est consurgens Iasigibus , Bastarnis , Dacis, Getisque contermina gentibus. Sed ad G pathi montis radices reducto in septentrionem impetu supra Vistulae dc oderae, Memuli, Tibisti, Nestri, Boristhenis Tumisii Ac Tanais, qui Europae dc Asiae limes, fontes per Sarma- tiam Europae, per Agathyrsos Sc Sauromatas, id est, Poloniam, Difamiam, Masoriam, Erusesiam, Livoniam immense Jacio dc infinito tra- ctu ad Europae usque fines divagatur : cum ipse terrrarum orbe detinens: dc is quidem qrient lis ejus tractus a Rheno est. Nunc Septentrionalem prosequamur. Ab Heidelberga igitur Palatini Rheni regia, ubi Cattos a Cheruscis Sc Francos a Sorabis dividit, Odrinis1jisa ab incolis dicitur: sive ex Odd nis

ubal:

fies

ti ab

807쪽

nis imperatoris donatione Amb baeensis coenobiit si ve ex loco non ignobili Oddonohaim ubi Oddo in venationibus pernox agebat. Ex altera autem Moeni ripa, ubi Francono Ord:am,& iburgium urbes monicaque E Iegion . Isaguntinae urbis: quae prima sculpsit solido; aere charecteres.& versis docuit scribere literis attingit: ab abundantia picis, siermanice hare, hoc est, Picearia bisa, dicitur: ibique --stissime se iterum dilatans, donec flexo in septe- trionem tergo in Obnobios, qui & Alpium pa t cula sunt, dc Caxtorum seu Halliae montes: Mab his usq; ad Sicambros, hoc est Gelrenses io pis lateribus obtenditur. Quo etiam in loco. Tribocchos. a tribus quercubAs, anxiqua relagio-oe nymphis copsecratis includit. Qui cum Germani in Galliam erumperent,in altera ni ripa, expulsis Gallis, consederunt: Trinum corrueto vocabulo, qui etiam Argentinenses, nominin sint. ἀVerum ubi se sylva, utinximu , per Catus Mobnobioi & Bus ures , quorum vetus & in hunc usque diem nomen & similia extat, extemderiti m Fuchρnim regionem a proceritat

segorum dictam apud insignet inuidum Cin

aes in Saxo aes ad Chosianam ,. Aliasadiam Bearmuuisum,clarissinias urbes sereflectit verius

endos & Oceanum nostrum Quamvis

tentes ibi etiam sine arbore vivant: longe laqietque vastis solitudinibus dissuta : ubi etiam

808쪽

veteris sui vocabuli significationem adhuc ser

vat.

Ab hisq; iterum ad Turogos 3c Sorabos se recurvans, inclytamq; urbem, a suo nomine He cini ordiam dictam, praeteriens, donec in Her- cinium iugum, a quo tantam peregrinationem secerat, ingenti fronte & cornu se attollat.

Opulentas undiq; urbes, quindecim publiacis gymnasi is ornatas,ditesq; populos,arces a reas & inexpugnabiles: argenti oc auri, unive siq; generis metalli divites & inexhaustas venas montibus jaspidqoc marmorum genere,cristi l-loq; vulcanias Glesarias, Picearias, vitriarias carbonarias Cyclopum officinas, quarum & in plurimum Norinbergenses cives domini sunt. habens. Salis etiam habet sontes, & subterr neis montibus sale lapideo veluti saxo concretis. Fluvius etiam margaritarum & auri serac, bus. Hoc essicit ut sylvae, sicut dc terrae non e dem apud omnes gentes iacies sit. Ut enim illa nitrum, glebam, sabulum arenam ve straverit: ita versus septentrionem maxime taxum dc puenum producit: obscuris vallit,us, noris torretibus interstrepentibus, per saxa se praecipita tibus parum lucida, inberni speciem praebens. Versus meridiem autem quercuum magis ocviburnis sagoq sida terra, saxea Ac lapidosa eis maxime ad Rhenum, Netarum, oenum α

nubium.

Pecorum autum & nobilium ferarum in ea ingens dc innumerabilis copia. Armenta etiani equorum multa, quae publice alunt,nullo mo

tali opere contacti.

809쪽

Thermarum etiam dc saluberrimaru aquarum fontes, maxime ubi Rhenum attingit. Lacus etiam vastos inexesuses 3c perpetuos piscososque, dc diversi, genere piscium scatentes: ut sigillatim in Germania disemus. De volucribus aute,ut apud gravissimos authoresest, nihil compertum habeo. Multa enim desisse,quae hodie non sunt: 3c multa renasci in

rerum natura, qnae olim non fuerunt, nova coelestiit corporum si quid in mundo novu aliquid emergere potest) configuratione crediderim. sed nihil in hac sylva Druidsi coenobiis illustrius est. Genus illud Philosophoru apud Gallos graecanice viventiu erat,quos a dictione 7ι id est, quercm nominavere: inter quos, ut ab illis antiquitus oraculi effundi credebantur: ita illi veluti oraculorum & sortium interpretes tales consedebant: quales nudius vidimus, dum Joannes tophus, vir summa eruditione dc ingenio , nos in patria sua ad radices Piniferi secum adduceret. Hic dum sorte in coenobium dive tissemus, imagines lapideas sex vetustissimo saxo, ad sores templo parieti insertas cospeximus. Septem pedum singulae, nudis pedibus, capita intecti, Graecanico pallio dc cucullato, pullas Ac barba ad inguina usq; promissa, de circa naris fistulas bifurcata: in manibus liber dc baculus Diogenicu, severa fronte oc triis supercilio,o, stipo capite fingentes lumina terris. Hii quo dam apud Gallos sive interpretandae religionis,sive solitudinis gratia, quo expeditiores in inquirendis rerum causis essent in nemoribus, . AR a s δο

810쪽

'q6 CONRADI CELTIS ADDITIO M.& saltibus cordedere: multitudinemque vesgi ad se pellexere. Postea autem quam Tiberius Caesar ipsos, propter factiones, quarum duces erant, Gali ijs cedere juis siet, illi in Get tamam , commigravere: dc sub K'rolo, Ainolebo. scottonibus, Christianam relisionem interpretantes, totam Herciniam in amoenis & irriguis vallibus, a quibus coenobiorum nomina sunt occupavere. Qui nunc divitiis & opibus ita crevere, uta egibus & principibus non inseri'- res sint. seu luxum, seu arma consideres. Muti. ti ex his, ut divitiis& urbibus a' ii suissent, Scut illis dinas lina conjungerent, excusso religionis severioris jugo, abiectoque cucullo, quem. adhuc statis anni temporibus serunt, licentioris vitae habitu populari er vivure coeperunt.

Cuditor adhuc apud. FrancoS mimi genus apud quos Burcardus & Kylianus Brita ni, a qua religio ortum habuit, docuerant i quod a Druidurn mine dicia. i

Magna prio M Graecis nunc & sempite na nobis gratia habenda e si: qui popul um

Iim esserum, & quem, nulla arma domare u quam potuerunt: hunc illi religione & vitae lanctitate ad mitiora studia Sc ingenia conve

terunt: & qui primum in nemoribus & sylcis vagi, jam per illas in eoetum & societatem com regrati clarissimo imperio, sanctis letibus, δοςptimis moribus probe degunt.