장음표시 사용
131쪽
iorem augeri videatur. Motus serra in is, emphimimum adiuuetur,&acceleretur abi ginatione, non tarnen imaginati inis ea vis est, que semini proliciendo sola sussiciat, sed opus est ad hanc rem commodius emciendam stimulis quibusdam incita metis, quibus prurit Us&titillatio concitetur, qua concitat: , turges eunt inquit Galenus animalia, cogunturq; quod molestum est motu Vehementiore propellere: sit aute citi l-Jatio per ea quae semen exacuuntin ipsum acrius reddunt, qualia sunt, quae cum caliditate coniunctam habent, tu mordacitatem tum tenuitatem partiuno nullam: ut Anisium,aptu, Ari semen, Aromata pleraque dra cunctili racicce ruce semen,gario phylli,grana paradisi, macis, napi semen, nastu. tium, petroselini semen, piper, pyrethrum, raporu
ac raphan semen, Scilla, Synapi, urticet
senac, in iber&similia quoru Galenusino meminit quonia is ostedit tantum O
132쪽
ir MEDICAM OECONO M. scilicet seminis, sit augendus, flatus semini conciliandus, ac proinde Velie mentius exiccantia calefacientiaque ,
quae, vel sangui nem depaseere, vel fatum dissipare possunt, omittit, quintamen nomine videtur increpandus quod diuisionis ab ipso propositae me bracio sit exacto prosequutus nec aeque
prouocantium ac generantium semen medicamentorum materias proposue
rit, nisi quis fortasse , cum Mercur lo
ci exit,ipsum, perserninis prouocationem, non aliud intelligere,quam illius ad vase seminaria deductionerris, quae, medicamentis ab eo propositis , satis commode perficitur. Sed valde quidei inproprie sic semen prouocari dicitur. Quare, ne diutius hic haereamus, prouocandum semen est , medicamentis acribus semordacibus generandum calidis&flatuosis. Caeterum hic etiam aduertendum, nec omnibus, haec omnia conuenire, nec in veneris impotentia qua uis, haec esse semper quae diximus ',
surpanda, nam ut obaesis pinguibus,
133쪽
CΑpv VIII. ras molli carne praeditis, moderate cale-
fati etia, flatumque cientia,sic extenuatas,&calidioribus acria, minus conueniunt, si quod sit impedimentum, invasis spermaticis ac testibus, frustra tentabimus, his medicamentorum generibus, semen vel generare,vel prouoca-r . Debemus igitu recte monee Mercatus diligenter expendere, quid
causaest, quod seminis, aut generationem, aut prouocationem remoratura, iuxta causarum varietatem , Variam curandi rationem instituere. Communiter nihilominus hama medicis semen generare dicuntur,quorum si Veterum
tibi compositiones non placeant plura simul permiscebis, additis ijs, quae
proprietate quadam occulta, venerem excitare creduntur cuiusmodi sunt anseris lingua,cerui genitale ynosorchis, passertim cerebella scin corum lumbii tauta pudendum& id genus alia puluem Zara)medicamentum compones instituto tuo quandocunci voles accom-
134쪽
iic MEDICAM. Eco Nov. modatismi nurim, Pus quid sit, satis tarn alte definitum est ac declarat uiro inquamuis ipsum, ad hoc, ut caro gignatur detergendum est diximus, conficiendum tamen prius est, quam detergeatur. Conficitur autem sempera natura, vel bla, vel medicamentis adiuta. Quae naturam, hoc est calorem naturalem puris opificem, in hoc opere iuuant,medicamenta,suppurantia maturantia seu concoqUCncla Vocantor, nec
male quidem intelligentibus ut ait Galenus di de ratione victus in acutis text. 4. nobis coctionis nomen, in uniuersaliore suo significato,qua rationes unc- quid euincitur a natura, siue sit excremetum, siue catarrhus, siue coryZae, sua fluentes ab his chores, siue quid aliud. concoctu vocat Hypp. Cum igitur anatura medicameris istis adiuta, crudus humor cocoquatur, inius Vertatur a d elabi &pus concoctu, huiusmodi Medicamenta concoquentia vocaret Signate dico, crudum humorem, in pus verti,
135쪽
verti, ne quis exierneliana suppuratio nis definitione,qua dicitur, esse putridicorrupta*sanguinis, in pus exquisitu,
commutatio, seducatur,&ineum erro
rem inducatur, ut credat fieri pus ex sanguine, qui iam ancea corruptus erat putridus, quo nihil cogitari potestab- surdius quandoquidem in abscessitumi ulcerum putridorum curationibus, concoquentia nunquam usurpare debeamus, sed ea quς materiam putridam&malignam exhauriunt, absium unt, Unde Galenus in ulceribus mali nis,u'bi materia iam computruit, nunquam 'sus est stuppurantibias, Ged vel ferro, vel agne, Vel causticis medicamelis, qtribus putrilaginem omnem & virulentiam n coerceret modo, sed funditus etiam deleret, dc nostri temporis chyrurgi tuan alijs ulceribus mali mori tum in ijs potissimum quae luem venere corni tantur , tuntur Arsenico sublimato Praecipitato, caeteris que, quibus male ria ima ligna consumitur, non proprie
136쪽
11D MEDICAM OECONO M. dictis suppurantibus,quibus, eos magiel di dicunt, quam unari, tu contuma cibus putridisin malignis vel tumoribus vel ulceribus vehementius confli cstantv c. ac proinde praecipiunt cum Galeno . de canitate tuenda n , quae naturae gratiam suscipere neque in blandiore manu tractentur sed abi jciatur penitus,&ut ait Vates, ense recidantur ne pars sincera trahatur. Si dicas, ipsam etiam materiam ex qua pus conficitur, naturae gratiam non admitterit
Respondeo, quod quamuis perfectam
naturae gratiam non recipiat , recipiae tamen aliquata G, cam Videlicet, quam potest, ratione, tum sui, tum agentis in ipsam qualitatis, nam experimur,genit pure, neque dolorem, neque febre,
neq; sympto maxu alior λ' luae prius vigebant, aliquod molestiam adferri, qua sane nota non obscure cognostimus, materiam, quae natura prius erata lucra, nunc mitiorem ac benigniore euasin . Concoquitur igitur a natura crudus
137쪽
rrudus humor,& adiuuantibus actionera a iura medicamentis, in pus conuertitur, quo fit, ut cum smilia iuuentur a si-rrilibus, sitq; calor naturalis qui coctionis author existit, moderatus, debeant etiam medicamenta quae naturae conatum in confectione puris promouent, esse pariter moderata,proutasserere videtur Galenus s. simpl. 6. Quod tamen
non est absolute sic semper intelligendum, nam idem Galenus, loco citato dicio, in aliquibus corporis partibus
quae natura sunt calidiores, medicame, quod pus mouebi ,esse deber tanto calidius temperato, quanto natura partis in caliditate temperatam exuperat,&alibi, pro maturatione puris, in alijs partibus frigidioribus utitur ijs medicamentis,quq temperatis sunt frigidioxa, Veluti quando V. g. pus indurame-Minge mouet, cum oleo rolaceo, quod
est frigidum siccum, propter crasim, quam habet oleum rosaceum, cum illa meuIPS communc is, ac proptereai diccn-
138쪽
,3 MEDICAM OECONO M. dicendum ex Galeni sententia, suppurantia communiter esse, vel temperata, vel calida & humidata, quia communi ter pus in partibus, vel temperatis', vel calidisin humidis, in alijs vero rarius confici edum occurrit, qua ratione ductus etiam Hypp. libr. de ulceribus,p. z. mandata, ut apponatur ulceribus cataplasma calidum Iumidum, quoad ab ratus eo sanguis, ac calefactus, in pus
mutetur. Caeterum,non temperata min
do, vel calida simul tumida medica-
meta suppurantia sint oporter, verum- etiam emplastica Nam, ut inquit Galenus, . sinapi q. si substantiam innaticaloris augere, non intendcre qualitaternipiam, conueniat, poros corporis ob structos esse, necessium est, quo videlicet liabituosos transpiratus includant. Siquidem ea cataplasmata, quae aut de tergentia,aut validius excalfacietia, ha litus dissiari permittunt, exiccat quide, sed pus non mouent, quippe cum tu ut
per ea quae de tersunt, etiasi non adras dum
139쪽
dum calefaciant, sed quia obstruction 1
liberata reserantq; meatus, na quoci; calor particulae uoleo , ut naturalis haudquaquam seruetur comoderatior tum ab admodum excalfacientibus, huislius etiam non parum acuetur qui reliquus est incalescat, ex quo fit, ut natiui caloris sit bstantia diminuatur, sed qualitas intendatur, quorum neutrum i fieri expedit, verum halituosum&ca, itidum spiritum contineri quam plurimum,&ad unguem symmetrum.At est equidem nec ista suppurantium medi- ricamentorum coditio perpetua potest na nil calor in parte suppurandita enoa ferues interdUm, Ut medicam Clatis emplasticis inclusus, magis adhuc esseruencens,adempta perspiratione, leplorata putredinera atq; corruptione,inducat. Quare, Galeni de medicamentis supparantibus sentetia, cornuniter erit verti non semper, siue temperaturam spectet mus, siue vim emplastica, hoc est, tune ullurimu suppurantia tugeeqrcta, seu
140쪽
calida, simul Iumida, tum emplastiaca, qualia sunt, adeps omnis animalia praecipue domesticoria, anserinus, gallinaceus,suillus, vitulinus,altheae radix, ammoniacum, aqua tepida, bdellium, butyrum,coepa cocta, caricae pingues. Larina triticea, galbanum , laudanum ,
liliorum radices, medullae certiorum vitulorum, oesypus Oxalidis folia subcineribus cocta, pix mollis destiquid . Resina terebinthina , styrax liquida. I lius, quorum si quaepiam vel sicciora
videantu ,vel humidiora,sciendunia, quod cum eorum aliquo Vix unquam utamur solo, tum aliquorum siccitas ab aliorum humiditate corrigatur, humiditas a siccitate. Possunt etiam haec Omnia sic inter se diuersimode complica.rierit si veteruiti nolis, vel unguentis. basilico dialthaeas, tetrapharmaco, vel emplastris de succis ac mucillaginibus.&aliis ad hanc re non inutiliter interda Praescriptis, poteris variam inde tibi co-