장음표시 사용
41쪽
i Sed pone seruum testamento manumissum ante adiatam lis reditate acriter verberari, Utrum ne ei actio co- petat iniuriarum, vel haeredi ἐ dicas haeredem agere,scd si post aditam id fiat, non procedere, quia tunc seruus ageret, non haeres, cum ab eo tunc liber fiat , quod aditur. C. de Caduc. toll. S. in nouissimo.
is Quaero modo i quid si vilis, & infamis afficiatur iniuria, an afficiens teneatur, dicerem in foro fori absolu- te, quod non, quia infamis no pol. plus infamari, ut di- .citur. C. Ut intra cert. temp. l. nouerit, ubi glos vers exi-
16 iij, et tales enim personaequa S vllitatis ratione dignas legum obseruatione praetor non credidit, iuris haud debet laqueis innodari, vel defendi.C. de adul. l. qus adul-17 terium , ' neque ut inquit Paulus seruandus est honorei qui in sceleratam se vitam deduxerit. ff. de ritu nupt.I. 18 Senatoris filia. 4 In foro tame poli mortaliter eu pecca re putamus, qui malo animos quem iniuria verberando licet infamem afficiat, quoniam videmus, & multa Ciuili Iure inspecto impune fieri, quae in foro conscienis tiae puniuntur . t Pater enim adulteram occidit filiam iquam in ipso adulteris actu depraehenderat. ff. ad I. Iul.ao de adult. s. nec in ea, di l. seq. Atque t maritus absolute de Iure Regni adulterii cum adultera occidit, ut in Constit. si maritus de Poena uxor. in adult. depraehensis, nullo habito respectu ad i.Gracchus. Cad l. lui. ubi poena minoratur, nec ad i. marito. ffeod. dicto, ubi distinguitur an in domo propria occidantur, vel soceri, nec ad Ruth. ut licet matri,& auiae S. pen.& vltimo coli. 8. ubi
monitiones antea sunt neccssariae, S tamen omnes isti occidentes peccant mortaliter, S tenemur in foro con-lcjςntiae 3 3 . q.Z.cap. inter haec, di 23. q. r. cap. si non li-
42쪽
zr cet. Malo animo verbera n do dixi,quia i occidi furno-urnus poterit, si sine odij meditatione id fiat, ct aliter occidens se. suaque liberare non posset, etiam in foro ZZ conscientiae de homicid.cap. interfecisti, quarnuisi bonum sit pro commisso ieiunare, atque olemosynam iam 23 giter distribuere ad cautelam tamen , t bonarum enim est mentium, ibi culpam timere, ubi culpa minime reperitur, de obseruat ieiunij. c. consilium,& cap. fin.dist. .in fine, melius namque supererunt ista eis, quibus nec Obsunt, nec prosunt, quam eis deerint quibus prosunt, ΣΦ I3. q. a. cap. non extiinemus, nam i ad cautelam, & ex abundanti dcbet aliquid fieri, ne disciplina Matris E clesiae deseratur. 2 3 q. s. cap. excommunicatorum, Ubi Es glos. vers. disciplina. Hinc videmus t ius commune ea
non laedere. quae dubitationis causa,& ex abundanti apponuntur. ff. de regul.tur.l.quae dubitationis. 8a.& l. non solent. 87.
a Trouocatus restondens mentiris non tenetur. α Iniuriam dicere,quandoq; expessit.
a Prouocato si ulciscentι ignoscitur . Paria debesia, quando mutua compensatione tollantur. s Vim armis inferens, potest armis repelli. a verba verbis repeire licet . V Accusator non admit titur de eo,quod ipse habet vitio. t Prouocator quis dicatur .
43쪽
y Iniuria ironice dicta quando puniatur :r o Expressum,quod non est haberi pro ommisso A bet .
11 Voluntas in bonam semper parte umιtur oluisse nemo praesumitur,quod non debet 'et a V erba non simper misonant accipiuntur .c verba intentioni non econtra desieruiunt . a s voluntas profacto,quandoq;reputatur. as verba obscura contra proferentem interpetrantur 1 7 voluntas muta percipitur ex actu extrinseco . I 8 Voluntas ex versimib colligitur. I s
Seruo jimpliciter instituto censetur etiam libertas data. Animus attenditur in deo tis. mmo malo apparente non aliud quaeritur. Iniuriarum tenetur,cyra iniuria causa qui ecerit . Iniuriarum adlio datur ex quoquo actu iniurioso. Expressum quandoque dicitur,quod tacite agitur. Nomen exprimere digito ostendere idem est.2 6 Animus ex quibuspercipitur. a 7 Loquutio acuta,ve rauis non idem sonatra g verba sunt secundum siubiectam intel enda materiam: a s veris mile est ob cura reι declaruito:
RVae iniuriam inserunt, ec quae iniuriam patiuntur. r
m lsi quis infamibus prouocari cui Q tus verbis metiris respodeat, an teneatur iniuriarum ἰ dicas, quod non quia
44쪽
quIa ex hac iniuria defensionis causa prolata amo non oritur . nam i te is tantum in aedictum incidit, qui contra bonos mores iniuriam facit Ede iniur. l. item apud . g. si quis virginem. &l.siquis delibertate . quinimmo a cicendum est,t aliquando expedire iniuriam dicere, si forte aduocato sal sos produxi ta testes imputetur, ita dicit gloss.in l. quisquis versutilitas. C.de postul.& tena in l.quae omnia, in princ. ff. de procurator. 1 Ignoscendum enim est et,qui se ulcisci voluit prouocatus, ita dicit Vlpini. qui cum natu. S idem puto, etsi ab eo.ε. de bon .liberi. Atq. id est, quod vulgo dici consueuit, i paria delicta mutua compensatione tolli. g. solui. matrim. l. viro.ff. de contrah.empl.l.domum in fine, ubi glo. vers. compensando, nec impugnat, eXtra de excepi. cap.dilecti,& cap. pen. in fine extra de adult. ubi quisq. agit pro sua actione. quia tunc delicta paria compensantur,qΓado par actionis est causa, non dispar, ita soluit glossi in s d.cap. dii ccii, vers. si res ita se, his addo, i quod si cuqui cum armis venit, possum armis pro mel, mearum q. reium defensione repellere. E de vi, & vi arm. l. 3 S.cu6 igitur,fi s de iust.& iure. l. vi vim , t quanto maius ver ha vel bis repelli concedendum est , ex quibus vides , t quod non modo accusator, sed nec obiurgator quidem ferendus est,qui quod in altero vitium repraehendit, in eo ipso depraehendatur, quoniam nil iudaeus iudaro, nil Catilina caethego, ut dicit iuuenalis.¬atur. Cne sidin loco publ. l. I idem ait si in publico,& C. de haeret. 8 Lquoniam.S interesse. Sedi quis dicatur prouocatore diricas eum qui primo coepit iniuriam dicere arg.l. I. S.cum 'rietes. ff. si quadr.pavp. fecis. dicat.
s Quid autem lue eo diccdum cst, qui ironice loquen
45쪽
do dicat Iniuriam puta, tu es bonus vir, quasi cornutus; vel mater tua cognoscitur, vel soror Titij non aufugit amarito suo, vel Caius ex iudaeo non est, aliaq. id genus similia an teneatur iniuriarum ρ Videtur, quod no, quia ro i quidquid expressum non est, haberi pro ommisso de- . Ir het. ff. de verb.oblig. l. quidquid . 99. Et i voluntas semper in bonam sumenda est partem, dist. I. cap. I. inglos.lla versvolt. t Neq. id eum voluisse praesumendia est, quod non debet arg.C.de legat. l. uxor patrui, ubi gl. vers non potuit. Contrarium tamen est verius , ut ff. de initar. I. quod Senatus, ubi glossvers. publica, quasi per praedicta plura possint in malam partem intelligi, ut dicit tex. cugio. in l. a. vers. ne quid amplius. is ad Macedon.& auth. quib-mod. nat. efflegit. S.& quaedam, etiam ubi gl. vers. 33 ultra quam, in eq. semper, ut sonant accipienda sunt
v Iba. Z3. q. I. cap. paratus in princ. ubi glos. vers. si verba sed voluntas, at q. proferentis intentio consideranis r 4 da, cum t non dc beat verbis intentionem deseruire, sed verba intentioni. ZZ. q. s. cap. humanae. ff. de ver b. signi f. l. in conuentionibus. Z is . ubi glos vers. placuit, hinc viis
is demus t voluntatem aliquando reputari pro facto. Qi 6 de F piscop.& Cital si quis non dicam hinc et verba obisscura contra proferentem interpetrari, de reg. iur. in s. cap. contra eum, ubi apost illa, allegat. cap. cum dilectus de Consuetud. hinc ' ex actu extrinseco mutam voluntatem percipi.is de fidei comm. libertat. l. fidei commissa 8 46. l Hinc est, quod semper voluntas ex verisimilibus
r9 depraebeditur, propter quod i seruo simpliciter institu.
to,nulla libertatis metione facta, censetur etiam libertas data instit. qui b. ex caus manumist. non lic. g. idemq.
zo iurio. Praeterea t mens attenditur in delicta. ff. de aeuis.
46쪽
a dict. l. quid sit fugitiuus in princ.& ff. de verbor. signi f. Ei I fugitiuus ZZ s. t Nec de certa iniuris spetie quaeredum est, quoties de animo iniuriam faciendi.& sic de substa. tia appareat, facit C. de postul. l. quisquis ibi na si quis
E et adeo procax , unde nulli dubium est liniuriarum teneri eum, qui opinionis tuae minuendae causa quid fecerit. C.de iniur. l. si non es nuncia toti propter quod Vlp. in I. item apud g. generaliter. is eo. dicto, sic inquit, Pr
23 inde t quodcunque quis fecerit, vel dixerit, ut aliquem
infamet, erit actio iniuriarum, ut puta si ad inuidiam ι quod glo. exponit. id est iniuriam, alicuius veste Iugubri utatur, aut squallida , ex quo: vides quanto sortius
tenebitur verba inferens, per quae alicuius percipiatur infamia, si is etiam tenetur, qui vestes tantum lugubres asportauit, & tamen patet ad cuiusq. libitum vestes imponi posse, nos autem dicimus in hoc articulo, non nisi loquentis animum attendi, quem ut omnibus notum 2 est ad malum tendere sensum. non dubitatur, ideoq. t pro expresso haberi debet, quod tacite agitur. s. si cert. ZI petat.l. cum quid, nam ut ait Pedius, i nihil referre, oroprio res appelletur nomine, digitoue Ostedatur, aut vocabulis talibus demonstretur, quatenus mutua vice res fungatur, q iae tantundem praestet. s. eo. dicto. l certum.
Vnde iudex, qui ad maiorem cautelam talia dicentis animum vult attedere,& persci utari , in malam num quid id partem dixerit, vel ne, praecedentia notet verba, col-26 loqvij sensum, signa t. proferentis,&nutus, i ex praedictis enim certus animus percipitur de sponsal. cap tus, C. de fidei comm . l. & in Epistola, cum alijsibi in glosas ver nutu, Si ff. de suppeti. leg. l. Iabeo ait in fine, quoniain talitius sic ironice prolatis, pronutiae moduS per ma-E a xime
47쪽
7 me loquentium corda aperit,& declarat, nam i non idesignificat verbum acute, quod graue prolatum, ut ait Aristo. primo Elencorum. Eoq. magis in malam di .cta partem talia praesumenda sunt, si is, in cuius contuis meliam videantur, aliquid mali antea in eum dixerit, 28 qui ironice loquutus est, quia i replicationes, & verriba quslibet secundum subiectam sunt intelligenda materiam. ff.de damno instet. l. dani infecti in princi ff. de 29 vsur.l. si stipulatus, idq. est verisimile, lad quod recurritur in obscuris. ff. de reg. iur. l in obscuris. II I.
'a offensio in publicam personam inlata puniturgrauius, quam si in priuatam .s Dignitate praeposin augetur petulantia crimen .
Poena an ex qualitate persona irrogetur .s Aequalitas iniuduist seruatur . a Iusium in uniuspersona ratum esse, in alterius non,ώ-
surdum est Privilegium uni ex litigatoribus concessum ad alium
s compromissum quod ab una parte ad haeredes non es
48쪽
r o Maritus ab uxore conuentus in quantum secere potes tenetur. 11 EAAιo de communi diuidundo,qua includat.1 a Aequalitas in pactis struatur. a 3 Acceptio personarum esse in luditi s non debet . I Iudicari magnumsicut paruus indicatur oportet: a s Acceptio personarum vi ursedendo in iuditise . a s Episcopus non est remouendus. t abbas .a Scandalum ubi maius venitur ibi agendil est cautius. a s inor punitur durius quam maior .
a s Pana deicti, qua dependet a flatu ante quaestionem α
a o Poena seruorumgrauius est, quam liberorum: at Persona qualitas a tionem format condemnatione. a, Γ astrans hominem quasiler puniatur.
a 4 Poena modus ex conditione flatuitur is s Exiguntur plura af eo,cui plura committuntur. a s Pana Inrituabs,vel pecuniaria cum quo augendast a V fisimanus duas ob causas furtiter in peccaιum cadat . et g Ss non habens uat in corpore . a s Pana ob paupertatem remittitur.3 o Mulcia moderata obpaupertatem,nuquidlumbatibus auctis exequi possitat V ectes personam demonstrant in dubio.3η Dolus culpam praponderat.
49쪽
3 3 Ignorantia praesumitur,donecscientia probetur.3 ignorantia probatur iuramento .
tur,qui publicam personam iniuria assicit, quam si pri-
tam assiceret. sede iniur. l. praetor ε dixit. S. fin.per totum,&C. eo. l. attrocem,facit is de iudit.l nonnunq aam autea 7Σ.& ff. de re iudic. l. a . quoniam taugetur petulatiae crimen dignitate praepositi.sLde re milit. l. omne. g. auge
tur.ff. de paen. l. aud facta S .persona.vbi glo. & instit.des iniur. q. atrox. t Publicam autem personam eam esse intelligas in hoc proposito, quae ossicij dignitate perinfulgetivi institide attii tui. g.nos autem, & in constituistionis nostrae, tex. ibi in quo dignitatis speculo, non denotario, cuius quo F publica persona dicitur, ut C. de Episc.& Cler.l.orphanotrophos. de administr. tutil. tutores,& institide adopi S cum autem.
Quid si i persona publica, vel grauis inserat, an mitius, vel grauius punienda sit ξ videtur, non esse habens dam personarum distinctionem, quia i in iuditijs sera uanda est aequalitas ideoq. si talis sit locus in quem al-' ter ex litigatoribus venire non potest alter sic, in poena
50쪽
ε non Incidit. qui non potuit,etsi qui potuit venisset,labsurdum enim esset iustum in unius persona ratum esse, in alterius non .ff. de recept arbitr. l. si cum dies. S. pen. et in fine Hinc videmus t Privilegium quodcunq. um eN litigatoribus, circa litiu expetas concessu . siue Civilis sit ca siueCriminalis ad aduersarium extendi, ne priuilegiatis plus ab aduersario petere concedatur, qua ipsi ab alijs pulsati facere patiatur. C.de fruc.& liti.expens. l. fi. C. de proxim. sacror. strin. l.in sacris scrinijs militates lib. iE S. & qm in controuersijs. C.de re milit. l.fi. fg ut autem omnifariam in fi. Iib. eo. Hinc t compromissum , quod ab una parte ad haeredes no est transitoriu, non transibit ab alia, ut seruetur aequalitas. ff. de recep. arbitr.l. sed & interpellatur in fine,& Emand. l. 3. in fi.s facit. Ufami l.hercisci. in hoc iuditio. Hinc videmus i iudicem dc bere attendere ne quis litigatorum optimos
habeat aduocatos, alius vero ex aduerso peritos paru, di nouos, ut sic parsit aduocato rudistributio, di squales defensorum potentiar. Q de postul. l. prouidendum. Io Hinc modestinum i ad uxorem quoq. extendere, quod
dicitur maritum non tantum dotis nomIne, etiam con
stante matrimonio in casibus permissis. in I. minus. g. manente. ff. de iure dot. Sed ex aliIs quoq. contractibus ab uxore iuditio conuentum, in quantum facere potest condemnari, ut sic aequalitatis ratione suggerente idem
in utroque seruetur. ff.de re iudi c. l.non tantum.
II idque est, quod dicitur t in communi diuidundo debere Praesidem,sumptuum, fructuum, item doli, & culpae rationem habere, ut sic in omnibus aequalitas locum habeat, C. comun .diuid. l. si maior quinque infin. cum di alias fructuum ratio habeatur. C eod. dicto. l. si