장음표시 사용
41쪽
alia medicanaeiata,vi Italicas si solum & caelum sicca fueruit,praeponit Galenus tamen
in his est quodam prodire tenus sed non da
tur ultra. Nam eaede ex India aut Aethiopia suerint deterioresaicet illi tradius plantatas quasda habeat eximias,ut Aethiopia cunainum, Troglodita myrrham Indiana dum malabathrum, Malia plurima, quae inde largo prouentu Lusitani nauigationibus ad nosco uehunt. Quae igitur ad methodum implicia delige lipei tinent: ubi ex locis prius dici is memoria tenebis eandem in
particularibus ipsis exercere oportet, Ordiane illo, quem in simplicibus seruauimus. De radicia itaque delectu primum dicamus, in quibus ut aliis plantarum partibus, propterraintio nostiates communem quandam deligendi rationem sustinent, de his etiam comuniter scribemus: te exoticis vero singulatim,tu quod hae sunt cariores, &ob id ab exteris adulterari solitae: tum quod hae, quia infrequentes magis, etiam exeicitatos fallunt. Radices aute omnes incipiente soliorum Tem ιdesuuio lege las, celo sereno,celuit Dio colit, cndi. scorides cui in quibus da Galenus & Avicenni Mesuesco sentiunt, in aliis diuella senti ut, ut post leges. Sunt cotra quibus placet magis,xadices esse lege las prius qua in cau-
42쪽
lem,solia florem,seu lum,semen, vis platae prope tota ei upat. Defluentibus aute foliis, eas esse foetis animalibus similes hoc est, velut semianimes ac multu imbecillas, nisi si, quae tantu habebat virisi,ut etiam earunis a tis retineat arefacto caule,ut scilla, quo valida animalia etia foeta adlluc robusta permanet nisi dicas etia in illis quae viva veteri radice repullulat, saliua vitale platae velut sanguine per caule priusqua arescat in radices,tacein totu, tequere,ut in arboribus sit alio quovis tempore colligi possunt,quae liominum cultumsatione crebra in omne anni partem vegetae incidunt, quales sere sunt torrenses,alimentosae, ut apii vulgaris,buglossi utriusque ,hetae, lactucae, in tibi
culi cyclamini periclymeni cotyledonis: nam hae quinque, ut bulbosae quaedam aliae etiam aestate siccatis solith plenae sunt, .
frequenter autumno regernatinant, alimenti pinguis ocrassi copia. ita vero solius naturae sponte crescut aut semel a nobis tempestiue seriamur, aut plantatur aere sunt optimae solo aut vere, aut ut dixi)autumno paucissimae state,aut
43쪽
bus conamunes diximus, sunt praestantiores cuna tempestiue satae adoleverunt,3 vipet: aliis vero temporibus ignauiores, quando vi quadam holitoris opera S cirri atione coguntur adolescere, sub caelo sibi parum propitio quale aestiuum est, ac autumnale, Sitiemale. Sic vere ipso, quando primitin germinare incipiunt, nobis leguntur in altinum,enula, althaea,tris acorus symphytum
ruscus,asparagus, petroselinum, apium, fCenaculum, bryonla,''perus, rubia, saxifrag.
valeriana eryngium tormentilla, paronia utraque, polypodium, gramen, lilii : si recentibus aliquado ut Opin,sed qu Omnyno erunti inbecilliores quam si quo tent pore recentes colligi debent, ii vitan ve nisi Cnt. Omnes tamen integrae sunt, si fieri potest, vellenda de unaquaeque in solo caelo uiae naturae familiari, quod experientia confirmat. Nam tunc bene habitae sunt,nec enorm CSobalimenti copiam nec strigosar,& marcide aenues, rugos ob eiusdem inopa am. Mox aqua lauari A sunt,d rudiculae purgandae,multa etiam elionandar: quaedam vero crasse de adgnae etiam in ta ι olasse caudae,postlia si candae in sole, Veto,interdum igni, ut in siccatione lib et dicemuratisi aecentes sint utendae serni autetmpi liue siccantur, quando caelum est
44쪽
iiubiliam, alit hiems, aut quatria mox siccatatis opus est. Adde quod in his aliis plantatarum partibus non solum tempus colligendi eoitimum est obseruandum, quale multis raticibus est plenili ni uni natura humi dissimumsed etiam repositio commoda duratio.Non enim sunt reponendii iis ex qui sit siccatae ne putrescant:nec loco humido,pulverulento non per fato, reponendae. Radices supra tres annos non seruantur Ruicennae. Quae enim crassar densa subiastantiae sunt auditi eruari possunt,ut radix bryoniae rha pontici, peucedani, mei fri stolochiae. Quae velo tenui rara costant substantia,ut fari,apii petroselini, axifra glae dictamni tormentilla quotannis sunt mutandae. Radices autem legendas cum lia cadunt, etiam censit Auic. canone. 2.&Platearius in Ariliolochia. Quaedam a men aliis temporibus sala lino leguntur, ut veris sne,aut a statis initio,acoruS .getiana: aut mense auousto qua do etiam spina alba, vulgo edegar ruscus bryonia , D'perus, ita ,enula capana dictantis vulgaristaeonia, glycyi rhieta ut septembri eucedanum. Oct obricvclaminus reces& siccus efficax. Decembri ervi gium iisdem leguntur. Efficaces autem illae quoque seruantur annum,nuna,paeonia traque,peucedaniana.
45쪽
Tres, acorus, chelidonium, nuta, saxifragia, valerianalyretiarum. Decem,costus Cenanthe,rha ponticum. Daucus autem asserum 3 alia radices multe recentes sunt meliores:recondita aute pr pe omnia, quia sunt essentie tenui paria diu 1eruantur emcacia praesertim puluerata. Asari radix ampla ,spissa,odore tenui, sapOre acri, parum stringente.
Eiyngii radix eligeda ampla, alba,tenera m ei in
quae condiatur. sint Radix satyrii plena recens, non faccida Idem inia emortua ad diasatyrion tro Anti. x 'is' vero radices silc deliga tur. Ibidem.
Rcori radix similis reos radici .i. complica Diosta in obliquum geniculis intercepta,candi da gustu acri, Vmodice amaro, odore it cundo, calida, sic ordine tertio, densa plena carie non exesa,qualis a Colchide& Galatia stertur quae a quibusdam alan a maao vocatur, quod sit utraque crebro oeniculata, odore aromatico sed haec gladis magnitudine,illa cyperi. Vulgaris acorus huic diuersissimus tota sua natura,no usurpadus,nisi medicus ad re δ' bH VH siccandum imperauerit. Quod siqua huius generis in locis sicciori-
46쪽
bus educates calidioribus naturam acori praedictam aliquid induerit,utraque acorus esto,ille indicus lic nostras imbecillior. Dioscat Agaricus foemini laus re intus venarum me ues discursibus constas sapore initio dulci mox
amaro,tatidem etiam subacri iubastrin gente, leuior, rarior, imollior, albior, breuior friabilior spicdidior quam mas,infra cturis suis,filosus neruorum modo .igraui densus,durus,niger, ligno u longus, interdum rotundus,sed ubique opactior mobscurior super facie no densa ,sed rara tota foemininus praeterea,sed de vero xradice se militiginosa de semiputri gign:tur in Agaria Sarmatiae regione, inde appellatur sodie ex alpibus metitus.
facies summa seu cum Mesue pars superior quantiis tota undique superficies intelligi possit, tamen quae pro situ in arbore varior est,agarici pars superior,vti a Melae recti si medicitur,ea potior videtur, quia magis
aerea,&ob id leuior rarior, d. c. cum aereuob insitam leuitatem sursum feratur, ut in eodem terrenum & aqueum deorsum fueaute ea pars superior sola,siue etia tota eius superficies optima est non est nobis purgantibus agaricum excidendavi abicie liquo rundam more. Nec ita superficiem ad viuuint
47쪽
intellige, ut sola velut cutictita ιι sed illa partes quae subsunt quo ipsi optimae
Aristolochiae clematitis longa radix nobis est perfrequens, lonῖa, rara, rotunda vero in agro Nemausenti plurima, etia hic crebresciti Effodienda est messibus, de quamato terreno seruada. Legenda traiam plenilunio,vt alias prope omnes quida conarendunt sic enim pleniores cum sint, siccan do minus flaccesciat, alio tempore lectis magna sui parte siccando vaporantibus, marcescentibus Eligenda traque bene habi-ra, si est sicca, minus alterugis striata, ca ne multa ,sima,odore&sapore vegeto,sed suo non pulverulenta dum frangitur, nec si iti obruta,nec carie aut terre dinibus exesa. Quae bonitatis note reliquis prope plantarum partibus sunt communes Pontica aute Cietica est praestantior. Behen accipiantur Armenia, calida, humida, odora, rubra Serapi totius quam alba: quae vero hodie in Ita mana lia&proii incia in odorae reperiuntur radi dM. ces,' pro bellen supponuntur,vel aliae sunt ab Armeniis, vel saltem his minus efficaces. Harum loco placerent magis radices eryngii, Behen rubrum solio lapathi otii di prope Bur legatam locis aquosis plurimum ac inde in alias Galliae partes transportatur:e
48쪽
album in Prouincia crebrius. Disi Bryoniae radix foris cineritia, intus albi
Gal. cans, ampla, consummata, colligatur veris
Calamus aromaticus, calidus siccus, ordine secundo partium nonnillil tenuium,fulvus intus albicans, odore fragrantissimo, dense geniculatus arundinis modo, caeteramo Ilis tactu lentus in frangendo, sina ictus autem in assulas dissilit, non totum raphani modo rumpitur, fistula intus plena arataneorum, casiae gustu, leuiter astringens,&cum quadam, sed minima acrimonia ama Ilor. M a Ius, in mandendo glutinosus,ex India defernardi tur, ter redinibus facile tentatur. Qui vero in officinis est .no calamus, sed radix est,ia que ea calami,sed plantae alterius meque ex India videtur afferri,quia vili venditur,dc saepe reces ni ultum cernitur Ob id inter radices eum recensui iustius inter ligna locandum: si verus habeatur, triennio seruatur. Centaurii magni radix, acris, astringens, sub dulcis, subamara, rubescens, crassa, grauis, solida, tripedalisi si integra esto succo praegnans dum recens est ex solo pingui caprico Licyς Peloponesi, Maliarum multarum regionum,annos decem seruatur. R
nideui di autem centaurii parui, medicamentis est inefficax.
49쪽
Costus subam arus,modice astringit .aceradeis calidus ut ulceret, candidus, leuis, eximia odoris gratia recens abunde plenus, densus siccus .a et redinibus non exesus, Arabicias. Post hunc indicus, tertius in bonitate Syriacus, grauis, colore buxeus, odore se riens hocne Lugduni frequens est Arabi cus,non tamen quem Arabici scriptores dulcem amarum soli inuexerunt. Costi nigrimentiost Dios. in ilia pontico . Draciaculi radix legenda vere,aut aesta Mefuertis initio,ampla copleta, ex loco libero ,h cetia nostras est: raro externa huc ciuehitur. Dictant radix Dioscoridi calefacit,aliis folia magis celebratur calida.odorata, rotada,parua, tensa,lanugine utrinque intecta. Cretica metitur aestate lautiano Quae vero radix didiani ab officinis supponitur aliaba,tenuis,elignata,prope nodora, minimii amara,nullo exiguo vecaloris sensu, pseu do dictamni fuerit potius, aut herbae nescio cuius,qua abiecta potius pulegio tedia est. Doronicum, radix parua, foris subflaua, ercipio intus alba,dulcis calamo romatico similis colore S figura.
Helleborus albus radicit, nititur multis, Dios
tenuibus ab oblongo exiguo capite ex euntibus, capparum modo fibratis, optimae sunt cadidae,friabiles,carnosae, mediocriter s
50쪽
extentae nec iunci modo mucronata ,nec in
frangendo puluerem emittetes suntq; me dulla temii, gustu ferudie, nec tame id vehemeter,nec saliua subinde ciens. Quae etaim consertim eam cotrahunt strangulant Laudantur ex montibus Masperis Cyrenaicae, Calatici vero oppadocictae Italae sunt periculosiores. Omnis albus est periculosus Mesuar,non item Graecis autoribus Fidem minus acer 3c mordax nec statim initio a Lbus quam niger , sed amarior est ac diu tius seruari potest quam niger c. etera ni gro similis. Cortex radicu abrosaru,asari colore fra: a facilis,medius crassi tenuis, antiqui recetis,grauiso leuis,aut potius leuior qua grauior legitur vere: estata Mes. Helleborus niger radicibus coheret ni gris tenuibus a capitulo care simili co fibratis, ut albus,quarum est usus optimae sunt corpuletae,plenae dia quibus sit tenuis medulla,acres gustu,&feruentes,in collibus asperis,& sitietibus locis, ut Anticyra, Helyco ne, Parnaso,Aetolia. Addit Me sues fragiles, leues, asperitatisq; expertes, leuiores quam grauiores, tenuium crassarum recentata, Vetularum medias. Salubrior est albo, colligitur vere&aestate.