Francisci Redi patritii aretini Experimenta circa generationem insectorum

191쪽

163 FRANC. REDI struendo hoc loculo occupabai tur, data mihi est facultas videm di, stamen non ex ore, sed imo' ventro deduci: ut jam verissimast observatio Aniani, & Moufeti. Plinius materiam hujus staminis in utero vel matrice com i servari scripsit orditur telas , tantique operis materia uterinibim Sed Moufetu mo- nitus a Bruero, considerans masculos utero carentes haud albter atque foeminas telas teXere, non approbat sententiam Plinii, di erroris illum insimulat s male tamen & sine ratione. Etenim ' Vox uterus , qua maximus scri- ptor hac occasione utitur, a thoribus Latinis non matricem

modo denotat, sed Isidoro teste,

ν mentrem etiam , verba ejus sunt:

Uierum sola mulieres habent oci aucto-

192쪽

De gener t. insector. 16sauctores tamen uterum pro utri uiue sexus ventre ponunt : Mexempla plurima habentur apud

Virgiliuin, & specialiter libro septimo AEneidos, ubi de cervo agit percusso ab Ascanio. Ascanius curvo direxit simia

Nee dextrae erranti Deus abfuit: actaque multo Perque uterum sonitu , perque ilia venit arundo. Et magnus ille Tertullianus, capite decimo de fuga in persec tione, loquendo de Jona: Sed i lum, non dico in mari, ct in terra, verum in utero etiam bestia invenio. Apuleius etiam libro quarto Metamorphoseos hac voce in eadem significatione usus est: &

H digna

193쪽

I7o FRANC. REDIdigna lectu sunt, quae super hunc locum celeberrimus Iohannes Pricaeus, Anglus, & communis

noster amicus, eruditissime notavit. Non erroit emo Plinius, cum scripst: orditur telas , tantique operis materia uterus i iu

s isti , sed erravit Aristoteles,

cum libro nono historiae anim lium, contradicens sapientissimo Democrito, in ea opinione fui araneos telam suam non deducere ex partibus uteri internis, sed externis totius corporis, ac si materia fili lanugo quaedam esset, corporis exteriora in m dum corticis ambiens. Vidit errorem Aristotelis Thomas Moufetus,sensitque eundem pariter,secto experimento, celebris& doctissimus P. Iosephus Bla Canus, venerabilis secietatis Jesu,

194쪽

De generat. infector. I Iin praeciaris suis commentariis 1 er mechanica Aristotelis. Ε xavit etiam Aristoteles, cum docuit , araneos animalia Viva pa-TCTC, non OVa : quandoquidem omni adhibita diligentia nu quam animadvertere potui, illos Vivum partum edere : sed semper vidi, eos OVa ponere, ex quibus, ut supra dictum est,fili 1i eorundem procedunt. Quod Vero nonnulli scribunt, ex semine aereo, & per aerem Volitante , nec non putrefacta immunditie araneos generari, id mihi credibile non videtur, nissalia ratio adducatur, quam quae Vulgo adduci solet: haec nimirum, quod in aedibus recens fabricatis aranei videantur, eorumque telae, idque eo ipso tempore, ubi

195쪽

I a FRANC. REDIEtenim, cum domus & palatia non intra oculi nictum, ut olim Alcina & Atlas fecerunt, struam tur, mirum non est, si in calce, pulvere & immunditie aranei nidos suos & latebras composuerint, ex quibus prodeunt , m mento citius altissimum quemque murum perreptare, & t Ias suas ordiri &'pertexere possint. Sed alterius etiam fabulosae

araneorum generationis apud aut es mentio fit, eamque imter alios pro vera venditat Petrus Andreas Matthiolus, & qui eidem suppetias ferunt, Castor Durandes, Iohannes Bauhin'RS,

Henricus Cherlerus, P. Athanasius Kircherus, & P. Honoratus Fabri, affrmantes, gallam non Vermes modo & muscas,sed araneos

196쪽

DegeneTat. infector. 173nem etiam producere : & subjungit idem Matthiolus, saepissime sese vidisse, gallas omnes,

non perforatas, unum ex his tribus animalculis continere, pro quorum diversa natura horre dum prognosticon format discendo: si in gallis muscae nascantur, exspectandum eo anno bellum;si vermes producantur,mese 'sem fore matram; si aranei inVe---niantuP, annum fore pestiferum& contagiosum. Doctissimus tamen P. Fabri illud prognosticonridet, & ego plurimis illis a Masethiolo factis experimentis facillime respondebo totidem aliis per

me captis,& mera & pura Veritas, quae a mea parte stat,in causa est, cur libere audeam dicere, me. trium aut quatuor annorum spa

tio supra' viginti gallarum mi,

197쪽

lia aperuisse, nec ullum in eis araneum, sed semper muscas, &varias culicum & vermium g nerationes , pro diversitate temporis , invenisse : nihilo tamen minus in Italia & extra Italiam pestis saeviit, & Thuscia numquam bellum aut annonae caristatem sensit, sed anni illi omnes uberrimi fuerunt. Verum tamen

est, me in hac vel illa gali , sed

semper perforata,araneolum albquem invenisse , qui foris natus re educatus, in hoc forte foramen sese recepit, ut ab injuria tempestatis se reficeret: eadem

Fane ratione , qua ara OS omnes alios se in rimas arbo Tum & murorum caVitates, recipere quotidie videmus. Ergo experimentis Matthioli su cienter responsiim sit 'replicaus

198쪽

De generat. infector. 173 experimentis aliis : & quantum ad muscas, culices & Vermes, qui in gallis reperiuntur, inte

grum mihi erit, de illis paulo

post agere. Difficilius aliquanto est, ut illis respondeamus, qui scire dosderant, quomodo araneuS e tremitates telae suae ab una arbore ad aliam deducere possit, cum alas ad volandum nullas habeat. Moulatus araneos saltare, & de Ioco in locum sese vibrare crodit : & haec illius opinio, si de exiguo saltu agatur, credibilis videtur; & memini, quando que mihi relatum esse a magno quodam Viro , quod dum in itinere esset, araneus ab uno st ticuli arrectario ad aliud telam suam extenderit, & quia intrare in taedam clausis foriculi non

199쪽

I76. FRANC. REDIlicebat, ex improviso sese in pileum equitis cujusdam Vibr. rit , qui aliunde veniens static lo appropinquabat. Fieri ergo potest, ut saltent. Fieri etiam potest, cum telam suam ab arbore alia in aliam extendere satagunt, ut firmata ad hunc vel ibium ramum extremitatum una,

mediante filo in terram sese domittant , & interra progredien- teS, a pede Vicinae arboris su sum repant, conglomerando, &ad justam dc necessariam propo tionem & altitudinem extemdendo filum suum Amicorum quidam mihi dixit, vidisse sese quandoque duos araneos, , filo suo & ramis duarum arborum nori procul distantium depem dςntes , qui vibrandoci impulsu aeris sibi mutuo appropinquan

200쪽

generat. infector. I I 'tes,connexis filis quasi ex compa

diro grandem telam peri uerint. Poterat etiam fieri, cum araneus inter ramos arborum procul ductantium telam suam texit, ut

a filo suo dependens, fortuito casu &. impetu venti ab arbore una in aliam delatus, integro adhuc stamine, non obstante dis stantia telam suam ordiri & a Glvere potuerit. Ρ. Blancanus in supradicto libro, multoties x petitis experimentis inductust, amrmat, filum aranei non esse

filum simplex & planum, sed ramosum & carminatum, Vel ut

melius dicam, esse istiusmodi λ1um , a quo plura alia tenuissim

fila originem trahant,quae ob imnatam levitatem suam per aerem fluctuantia quaquaversum sese extendant, & si casu Geniat, H ut '