장음표시 사용
321쪽
aliquem album , prim b quia in fistulis distinctis seponuntur , undb, quia CAP. g. in eadem fistula grana ab invicem secernuntur. His politis facile percipimus , qubd ab orificiis extremis subtilissimarum respir evomi possunt grana nista, distinctis temporibus ab eis, quibus alba expe, timisiuntur: Et proinde dissoluti erunt omnes contactus , scilicet nulla mistio primarin
P R Ο Ρ Ο s. CVII. Iu eodem infundibulo duo divas Mares missi . ope eoatui nis , -- possunt quidem subd/vidi in minimas parti las , eraliquando etiam mi is dissolvi potes.
inia , ut dictum est, fluida componuntur ex minimis granulla durIs, 2
figuratis ergo eorum Congeries compolita ex albis, re nigris molecu-
iis se se mutuli tangentibus , non differunt ab aggregato globulorum milii superius exposito, nisi in inaequali magnitudine. Igitur, si fistulae extremae praedicti infundibuli eadem proportione exiles, re angustae fieri postent, qua granula fluidum componentia differunt a granis milii, natet,qubd eadem necessitate mechanica dissolveretur mistio granulotum, uuidia qua dissoluta fuit mistio granulorum muti. Verum , quod talis, 2 tanta angustia , M subtilitas sitularum in Natura dari postit, patet innumeria exemplis , pori enim cutis strictiores sunt, quIm minimae fanguinis particulae , 3c ideo per eos sanguis exire non potest , cum aqueum sudorem effluere sinant. Et sic in aliis partibus animalis , Se plantarum , 2 metallorum. Igitur in consimilibus infundibulis mistio fluidorum diolus poterit. His praemissis, quia praeclari Λnatomici crediderunt respirationem timstitutam su isse, ut sanguinis partes praecipuae s serosa nempe se & purpurea, atque chylosa materia cum lympha i exacte in pulmonibus miscerentur , ut
scilicet minimum unius tangatur, intercipiaturque a minimis reliquorum. Et hoc emi censuerunt continuata per suas vices pressione I vesiculis aero inflatis. Ergo meo more nominibus parcendo, amore veritatis Proponam ea, quae talem senteutiam dubiam reddunt.
EA impossibile , vis tu pulmonibus partes sanguinis euerogenea νquantumvis com fa miseeantur ex u inter se. O Uia supponitur qudd sanguis in cir Iari peregrinatIone per univeri,
sum Corpus animalis patitur In l ignem aIterationem, tum quia privatur praecipuis partibus optimae substantiae, quarum aliquae nutritioni paristium antimalis inserviunt aliae vero dissipantur pro motu musculorum con . ficiendo , tum etiam , quia in itinere excipit, Se secum defert plures alias EParticulas, Partim excrementitias , partIm proficuas inter se confusis, re non debito ordine dispoiitas. Et tandem, quia in cordis dextro ventriculo nova vectigalia chyli e vasis thoracis , & lymphaticis suppeditant ut , hae.omnes partes non adipiscuntur debitam Commilitonem in dextro cordis venis friculo, ut ratio suadet, & ad Oculum Patet, cum in canibus, aliquibus M.
322쪽
CAP. s. ris post pastum exenteratis, soleat cordis ventriculus reperiri repletus quori De usu prorsus candido, & dealbato a chylo eructato a thoracicis canalibus. unde respira- concludunt exactam miscellam sanguinis in pulmonibus fieri debere . V tionis nim quia exaeta mistio fieri non potest, nisi qua libet particula minima primaris unius naturae tangatur 1 minimis particulis diversae constitutionis 3 igitur in pulmonibus talis mistio per minima fieri deberet. Sed absque motionibus contrariis , 2 vertiginosis, & absque repetitis conquassationibus insinuari non possunt ad instar cuneorum particulae unius naturae inter particulas alias. Igitur in pulmonibus tales motus contrarii, k conquassationes sanguinis fieri deberent. Hoc autem fieri non potest, nisi ' Hujus in locis amplis ad instar sacci, seu utris undique clausi , ut dictum est pro. Ioo Ergb cavitas pulmonum talis esse deberet; quod falsu in est . Componuntureni in ex innumeris canalibus ramificatis, M strictillimis ad instat radicum arboris . Quapropter est impossibile , ut in pulmonibus exacte misceantur
particulae languinis etherosen ea .
Insuper, quia in canalibus strictis, δε mollibus . clausis ex una parte, Mapertis ex altera, diversi fluores quantumvis contuli, 2 pinsa misceri non. Imius possunt, ut dictum est ' , Se ut sensata experientia docet in fistulis vitreis prop. io a subtilissimis . E O in pulmonibus, qui componuntur ex immensa multit dine canaliculorum fieri non potetit mistio Euorum etherogeneorum , sau
Tandem, quia pulmonum vasa simillima sunt infundibulis ramificatis superius expositis, Sc in eis ope contusionis mistio fieri non potest, ut dictum 3 Hrius est 3: Ergb neque in pulmonibus missio perfici poterit. Quare licet ex mo tror, Ios tu respirationis contundantur, M pinsantur vasa sanguinea pulmonum , non inde sequitur, quod partes et herogeneis sanguinis misceri debeant. Nec pulmonum structura talis est, ut in eis exadcte mistio partium sanguinem
componentium fieri possit. P R O P Ο s. CIX.
Respiratio, er motus pulmonum sanguinis praυam , cir confusam misuram dissolvunt , in partes minimas eum dividendo.
O uia, ut dictum est , sanguis completo itinere per corporis animalia
ambitum reducitur e venis ad cordis dextrum ventriculum vatae abietatus, & ibidem nova confusio suboritur ex additione chyli . Ergo e cor de in arteriam pulmonarem insinuatur non purus sanguis , sed potius con geries perturbata diversorum humorum , qui nedum alterati sunt quoadralitates, 2 consistentias , it aut aliqui valde fluxiles , alii verb compacti, coagulati esse possint. sed etiam in debitis locis distributi non sint. At i iis confusio , A prava dispositio reduci non potest ad perseetam cratim , Munionem , nisi prius fabrica male compacta , Ω peis me composita dissolvatur , M destruatur. Igitur Natura cogitur discindere, M subdividere usque ad minima partes sanguinis male coacervatas, ut deinde debito ordine, Se optruma dispositione utilem misitioncm componat. Quod velo tale fuerit sapientissimae Naturae consilium , conjicitur ex ipsa pulmonum structura , ὀc ex eorum motu in respiratione, qui ineptissimi sunt
323쪽
sunt ad missionem sanguinis conficiendam, Se nil aliud. essicere postunt, CL . 8.ruam dissolutionem, & divitionem partium ejus, usque ad minima, ut ostena De usuum eii, quia Pulmo continet plura infundibula ramificata, delinentia in respira- capillares fistulas molles, M in iis plures fluores contenti per contusionem,& tioni pressionem in minimas particulas teparari, ὀc subdividi necessarib ab in .i- primariocem debent, ut dictum est, ex qua divisione partes glutinosae grum efactae R Hujus saxibiles denuli fieri possunt, Se misceri cum reliquis. Igitur tantum abest, pr. IOI. ut pulmonum contusio , Ω pressio inserviat ad sanguinis miscellam , qu bd hcontra immediata eorum actio est dissolutio prioriε mistionis, dividendo nempe sanguinem in minimas particulas.
Lita animalis non prudet totaliter , O absoluti a respiratione. quatenus sanguinis circuitum adjuvat. INvaluit persuasio , qu bd respiratio sit prorsus necessaria ad vitae eonset vationem, quia videmus , qu bd perfecta animalia, possquam semel respiaxare caeperunt, interrumpere respirationem nequeunt Per notabile temporis spatium , alias suffocantur , uel intereunt. Et quia respiratio transmittit sanguinem a dextro ad sinistrum cordis ventriculum , sine quo transitu sanguis circalarem instum emcere nota potest, δι videmus, quod quamdiu perleverat motus circnitus sanguinis, tamdiu vita conservatur, hinc eliciunt, usum praecipuum respirationis esse mois tum sanguinis , Ω proinde vitae conserVatione in . Contra hanc assertionem absolute sumptam aliquae dissicultates adduci possunt. Primo non videtur animalis Vita, Sc actiones ejus consistere omniis nis. δt solummodo in motu cordis , Se circuitu sanguinis; nam in passioniatius uteri. 3t in aliquibus acutis, ut ego vidi, pulsus cordis, 2 arteriarum er plure. boras cestrare solet, illaesa respiratione , 2 non impeditis motioniisus articulorum. Nec dicas , remanere motum quenda in Vermicularem cordis, a quo vita servari potes . Nam in ranis avulso corde e pectore, re- manet vita , 2 motus, saltant enim , Sc aufugiunt absque corde , Se proinde tunc temporis sanguinis circuitus effici non poterit. Idem in serpentibus observatur . Quare evincitur, qu bd in motu circulari sanguinis vita animalis non consistit. Sed per accidens contingere potest , ut, quando deficit illa, quae est vera , ge propria caussa vitae animalis , deficiat quoque circuitus sanis guinis, 2 si sallacia committatur, adducendo non caussam, ut caussam. Si igitur interruptio motus circulatis sanguinis per se non affert interitum igitur nec intei ruptio respirationis,que ad motum sanguinis confert, scilicet, quae interrumpit circuirum illum , per se suffocationem, Sc mortem asseret. Fraeterea videmus in moribundis prius cessare respirationem, quam motum cordis. Erilli motus respirationis non est caussa motus cordis, ut aliis
qui aiunt. Quapropter , si vita animalis absque motionibus vitali hus intelligi non potet , dicendum est, qu bd talis motus non sit ille solus, qui fit a sanguine, Si ab organis sanguinem moventibus, primaribacorde , Sc secunia larib a respiratione pulmonum, sed diversus alius motus alicujus alterius rei erit ille primari usi a quo vita dependet.
324쪽
Ρ R O P O S. CXI. Praecipuus Uus respirationis non es tranfusio fandisinis a dextro ad Misrum cordis ventriculum . V iSI respiratio instituta fuisset solummodo, ut sanguinem a dextro ad siianistrum ventriculum transfunderet, Profecto Natura peccatum com mi lisset contra suam legem , qua ubique compendia seetatur , nam absque tanto apparatu, & tot periculis obnoxio, potirat per simplicem canalem, ut in embrionibus , sanguinem percolare, aut unico cordis ventriculo, ut m piscibus, rem confieere.
Nec dicas , per angustos siphonis pulmones transire , 2 percolati debui Dse sanguinem , si ideli indiguisse valida comprellione torcularis pulmonis: frulli 4 enim actio tam laboriosa per respirationem fieret. Prim b, quia in pulmonibus comprellio fieri poterat absque veliculis ab aere inflatis, sed s cilius, Si tutius a compreisione alicuius musculi, ut in reliquis visceribus,& glanduli, fieri solet. Secundb videmus, quod ahique torculari comprimente succi nutritii introducuntur per canale, subtilissimos radicum arbosum ; A sic pariter sanguis , qui in capillaribus venis comprehensis a cereishro , & ostibus continetur , bene exugitur, M percolatur non sectis , ac ira spongiis, fit tris , δε liphunculis vitreis humores penetrant absque externa compressione . Igitur stiperflua est illa compreisio torcularis pulmonis, tam laboriosis , li periculis obnoxia : Cumque talis thultitia Nuturae tribui non pollit, dicendum est, quod praecipuus usus respirationis non lit transfusio, Hrcolatio sanguiuis 1 dextro ad sinistrum cordis ventriculum .
P R O P O S. CXII. Aer per respirationem reeeptus es carior potissima vitae a uiua aliis . O Mnes sciunt, qudd animalium Vita pendet a pluribus caussis , nempe
a totius corporis, se partium ejus praecipuarum integritate, ut capitis, Coidi S , arteriarum, venarum , stos chi, intel inorum, I viscerum, necnon ali humoribus, ut est massa sanguinea , & alii, & a motionibus eorundem, a circulatione sanguinis, succi spiritu oti, Jc chyli. Et quia tam partes lolidae, quam fluidae continenter dillipantur, id ed necessarii sunt cloi, 2 potus, quibus illae reparantur, & reficiuntur tales autem refectiones fieri non o senti, nisi adessent instruinenta , Si ossicinae, in quibus praepararentur, se nisi adcssent cati me externae adjuvantes, ut sunt calor, frigus, humiditas, & alia hujus generis, quae omnia symbola conferunt ad vitam exigendam. At nulla ex iis videtur poti 1lima , Ω primaria operationis vitae, eo qubd , licet deficiant , itoli proinde vita totaliter, & eodem momento extinguitur, sed per aliquDd breve tempus , Ω i in persecte producitur . Sic insecta animalia, Scsipi li , discisso in duas partes corpore non subi id pereunt, sed per horas aliqua, moventur, & agitantur. Similiter muscar truncato capite volant. Panae a Vidis ab eis coide saltant, u effugiunt έ pariterque dissectis arteriis, absque sanguine, absquc itomacho, omnino exenteratae anguillae, M serpen- tu, FcI. dium inivssum moventur, Dempe motum vitalem exercent. Pari mo
325쪽
go deficiente sanguinis circulatione, Sc pulsu cordis , nedum homines aegroia CAP. 8.i tantes aliquando per unam, Vel alteram horam vivunt, sed ranae, Sc insecta De usu avulso corde, Sc proinde absque sanguinis circuitu supervivere videmus. Sic respira quoque deficiente cibo, potu , semiio , calore externo Scc. licet aegre, vivunt tionis tamen animalia aliquibus diebus. unde evincitur , quia nulla ex memo- primari ratis est caussa potis lisna, st prima vitae animalium. Exclusis hisce omnibus, restat solummodo examinanda vis aeris per respirationem , aut alio modo excepti ab animali, Cui competere principem lacum in vitae productione facile ostendemus . Quia semper , dum respirane animalia vivunt, χ impedito ingressia aeris intra pulmones sub illi suila
Cantur, Sc pereunt, ut occluso ore, Se naribus, strictis laqueo faucibus, aut obturatis ab aqua, vel a catharro, sequitur animalis interitus. Sed experimentum , quo evidenti sit me Comprobatur haec assertio , ea momentanea remotio aeris in machina pneumatica Boyliana , se melius lavacuo Torri celliano ope hydrargiri. Ibi enim omnia animalia inclusa momento moribunda concidunt, Sc si denuo sollicite aer relii tua tur , eadem animalia reviviscunt. Et adverte, qudd muscae, Sc reliqua insecta animalia, ranar, lacertae, Iereptilia , quae truncatis corporibus, Sc absque capite, sine corde , Ε absque sanguine per aliquod tempus Vivebant, Sc agitabant in medio aereo , postea In tali vacuo polida , nempe aere, subtili cadant agoni gand . Et quod magis mirere, Pisces, qui non respirant , M in aqua demersi semper degunt, vivere non possunt, si omninb aere privantur . Experientia enim constare , ait Gassendus, quδd in stagnis glaciatis pisces pereunt, nisi perforetur glacies ; Se tunc tanta aviditate ad sorbendum aerem accuriarunt, ut tutaraatim huceis apertis ad aeris confinium accedant. Itemque pisciculi, qui in amphoris vitreis incluti natant ibidem aperta supremo oria ficio diu vivunt, quo clauso Cito pereunt. Et adverte , quod tanta aviditas aeri, in piscibus non pendet ex inaniistione illius veliculae inflatae, qua aequilibrantur in ipsa aqua , nam in pi iis bus mortuis sub glacie vesicae reperiuntur inflatae atque , ac in aliis viventihus . Praeterea vidimus in Academia experimentali Medi a , qu bd piscis, cuius talis vesica disrupta fuerat, & exinanita in vacuo Torri celliano , existraetus celeriter ante interitum , Sc repositus iii piscina, diu ibidem vixit,
fere per mensem serpendo per fundum piscinae ad i nstar reptilium , nec unis quam potuit sublevari, aut erigi, quia nempe , ob desectum aeris , gravior erat ipsa aqua in specie . Cuin igitur vixerit absque vesica inflata , colligitur , qu bd aer expetitur a piscibus ob aliquam aliam in lignem necessiitatem, quae alia non videtur esse posse , quam deliderium conservationis uitae, cum . ea clausura, χ totali aeris privatione mors piscium subsequatur. Aliis quoque perimentis id ipsum confirmatur . Agros fere moribunis dos piarmicis iste inutatoriis in vitam rediisse reserunt Authores , quia talis motus non fit, nisi vehementer aer In pulmonibus insinuetur. Praeterea refert clari A. Truston in societate Regia Londini pullum galli- naceum inanibus su caturia fuisse a D. Croon , ut extinctus videretur, ge .. Per tracheae rimulam in sui fato aere, pullum revixisse. Similiter canem laqueo suffocavit clariso. Needam, donec cor penitus a
326쪽
CAP. 8 motu cessaret, mox celeriter aperto abdomine tubum duinal P uetiano De Wu adaptavit, aeremque sertiter insumavit, unde tactum , ut sanguis , M cotr Otra motum red,ntUrarent ,& animal revivisceret. 1 vis Ex iis omnibus latis aperte suadetur, quod potissima,2 principalis cauia primarist is vitalis motus animalium sit aer per respirationem exceptuS.
Per respiration aeris particulas sanguini commisceri posse. Cum ex dictis constet, usum respirationis non esse refrigerium superis
flui caloris cordis, nec ventilationem flammae vitalis, nec miscellam partium etherogenearum sanguinis factam a contusione veliculatum instatarum pulmonis έ nec solummodo transmilitone in sanguinis1dextio in finistrum cordis ventriculum , ut circulatio peragi possit , R aliunde percipiis mus tam grandem apparatum vasorum , M organorum pulmonis ob grande
aliquod honum institutum fuisse, conabimur illud , si fieri poterit , balbu
Et prim b, non obstante experientia, qua aer per siphonem in bronchiis
pulmonum infumatus non videtur penetrare intra Venam Pulmonarem,praeclari tamen authores confidenter assirmant, aerem inspiratum cuin sanguine in pulmonibus misceti ; led , ni fallor, non videntur fir inis rationibus suain sententiam confirmasse , ajunt enim , perforatas esse tunicas va tum pulmonis angustis, & inconspicuis foraminulis , ut sunt pori cutis, per quos. aer inspiratu, insinuari poterit intra venas; at hoc ipsum est, de quo ambi- itur ι licet enim demiis, extare tales poros, non inde evincitur, Per eos Rerem Pei transire polle, quia videmus per poros vesicae suillae penetrare spi-xitum Vini, non aquam, neque aerem, 2 per poros intestinorum , M pellis Penutrare oleum , M aquam , non verb aerem , ex qua experientia deduxiis mu alibi , qu bd particular aerem componentes sunt ramosae, M ampliores, quam sint particulae aquae. Sicuti ergb aer per praedictas membranas porosas non PCnetrat, sic per poros venarum non trantibit, ut patet ad oculum, im sui flato enim aere per fit uiam intra venam aliquam, ab ea aer non exit. Quando postea stjunt, ex cibis aere gravidis extrahi chylum , qui in sanis Iu ine aeris particulas transfert, credibile est , at ex hoc ipso suadetur , qubdae pulmonibus aer non immittitur intra Vasa sanguinea, nam ex eo , qudddatur Via regia commiscendi aerem cum sanguine per chyli accessum, insertur , qudd aer non insinuatur per vias impenetrabiles vasorum pulmonis. Ex his patui, praeclaros Authores non probare ingressum , Se mistionem in- sp rati aeris cum sanguine in pulmonibus. ' Mouli, ut meam sententiam exponam, considero, qu bd in quolibet fluore admistae sunt innumerae aeris particulae, ut patet in experimento Tor xi celliano, 11 supra hydrargirum innatet aqua , cx ea , dlim suprema tubiparS Vacua redditur, ascendunt frenuentillimae bullat aereae , quae prius ob exiguitatem in conspicuae erant, 2 deinceps in bullas vastillimas ampliani r ob remotionem incumbentis ponderis atmosphaerae: Idemque com Pr hatur in glacie, in qua exurgunt plures Bullat aereae, qu:e prius in aqua flui
da latebant, ut alibi dictum est. Et sua opere advertendum , qudd min
327쪽
eopla aeris reperitur intra aquam glaciatam in Vase clauso, qu im includa- CR p. g. tur in aqua stagni quae aeri contigua est, dum gelat , in illa enim paucissi- manae, & grandiores , Ratio huius discriminis est, quia aer licui facile abradit respira aqueas particulas ab ejus superficie, sic aereae spirulae insinuantur intra tionis aquam . Hoc suadetur , quia videmus linteum madidum in loco umbroso primario expansum, etiam hyeme exiccari, & spirante vento, citissitne arefieri. HOC Certu Contingit, quia aeris particulae a Vento Vitatae abradunt aquea grau la, eadem violentia pluriinae aeris particulae insinuari debent intra aquam. a qua vinciuntur, ut inde effugere non possint. Hinc fit, ut aqua conquastata in confinio aeris spumosa reddatur , 2 sicuti comprehenduntur ab aqua Bullae aereae grandiores , lic aliae minores.& aliae inconspicuae ob exilitatem ibidem remanebunt, cum ab ea extricari non possint, ut patet experientia. His positis , quia in anfractibus , 9 vesiculis pulmonum . semper ade' aliquis succus aqueus , Se serosus ibidem instillatus , ut lubrici, & flexibiles reddantur , Atque talis aquea seminas conquassata vento aeris inspirati iuspumas proculdubio facesset & hinc aqua illa tmeraegnatur a particulis aeris. Cumque eadem aqua per poros venarum facile exudare , bc penetrare valeat,fieri non potest, quin secum deserat ei inclusas aeris particulas,eas u. . sangqini immiserit. De hoc effectu dubitari non posse mini videtur 3 nam licet aer solitarius per poros corti, aut venae pertransire non possit, benπCommeabit cu aqua commistus, subdivisus nempu in minimas particulas,ue videmus per poros ligni, & cutis transpirare aeris minimas particulas cum fumis, 2 sudoribus, at grandiores acervi aeris embolo insumati per eosdem Poros exire non possunt, quia nimirum ipsaemet ramolitates particularum, aeris inter se concatenatae , Ω contextae impediunt transitum per Pororum angustias, ut alibi ostendimus. Haec est, ni fallor, via expedita transmittendi aerem intra venas pulm
nis ,& modus facilis commiscendi aeris minimas particulas cum aliis mi-pIaala Ianguinis partibus.
Heris particulas Iangulas immissas non augere ejus Aux litatem, nec produeere servincentiam in corri ob vim ejus elasticam,
ΡRaeclari iidem Authores, clui assirmant, aerem inspiratum sanguini
commisceri, non parum laborant, ut usum, 2 mechanicum Operandimoflum eiusdem aeris sanguini adjuneti declarent. Aiunt enim primo, quda particulae aeris immissae sanguini fluNilitatem ejus augent. Huic sententiae assentiri non possum . Quia ii aer ob sui maximam raritatem, Se fluxilit tem augeret aquae liquiditatem, di fluorem, prosectb, qud major copia aeris misceretur aquae, eb magis fluxilitas cresceret, ii itur spuma magis fluida esset, δε facilius dissiueret, quam aqua pura; quod est salsum. 'Praeterea fluxilitas pendet ex subdi itione corporum divisormn In muamitissimas particulas, quarum iactea tat leves, A figurae sint minus asperae,
328쪽
CAR. 8 & angulois, 2 aque graves inter se, ut alibi ostendimus. Modb aer non viam usu detur esse magis fluidus, quam aqua , aut mercurius, quia aer componitur respira- ex particulis ramosis, ct spiralibus, ili amplioris figurae, M peti metri, quam simis sint particulae aquae, eo 'ubd per angustos poros Corii aqua , Ω mercurius primarist assi uere possunt, non Vero aer, ergb aer immittus aquae , Notius minuet ejus fluxilitat dura . Nec quia aer rarior, & levior eiι, quam aqua , id eb majorem fluesilitatem habebit, nam oleum minus fiuidum, quam aqua , levius , 2 rarius eli illa. In super eongeries vesicarum inflatarum minus fluida est, quana cong ties globulorum ligneorum , si caetera sint paria, scilicet 1int aeque laevigata , 9 aeque lubrica , quia vesicarum facies ob mollitiem pellicularum , lacomprestibilitatem aeris contenti facilia coaptantur , Ω grandioribus contactibus se mutuo deosculantur, at lignei globuli ob duritiem fere in pulictisse tangunt, R illed unus facile e Scurrere potest super alterum globulum, non sic vesicae, quat ab ampli S conto Et ibus, Veluti connectuntur ad instat operis muti vi , R ideb dissicile una super aliam excurrere poteth. Eodem inodo
particulae aertiae spirales,la cedentus, nedum amplioribus Contaetibus uniuntur , sed etiam mutuo colligantur, ἁ id ed dilhcile una spira super alteram excurrere , & dissi uere potuit, secus autem in aqua , R in stuoribus reliquis, qui constant ex particulis indexibilibus, Ω duris, 2 ideo contai-tus su ut iniis nutissunt, proindeque Ξuulitas eorum major est. Hinc concitulo , quod aer, si conlideretur ejus consistentia , sanguini admissus, potius minuit fluxilitate in sanguinis. Secundo loco aiunt , quod aer sua vi elastica rarefactionem sanguini Inducit ex qua suboritur effervescentia , 2 feri Dentatio quceda in , quae pzrfe-Hionem sanguini confert , Ω cordis motum irritat. Λlii pollua proterronon verentur, aerem habere nitrosam naturam, quae a caliditate agitata - sanguinis motum promovet. Haec Omnia , ni fallor, videntur majori tecuritate pronunciata, quam firmis rationibus comprobata, nam si aer sua vi elastica aquae comminus rarefactionem ei inducit, hoc continget, aut quia ipsam aquae substantiam transmutatimque conseri consistentiam rariorem; vel quia Bullae aeris inclusis majores , amplioresque fiunt , at neutrum effici potet , ut patet ad oculum iu siphone Vitreo angusto , in qua aquae moles idem spatium occupat , sive ibidem adsit aer, sive non . Denique aeris partiis culae intra aquam incluse potitis compsimuntur, & condens autur a pondere
Utque ratio huius operationis clarius Percipiatur, cogita, intra acervum arenae misceri plures vesicas inflatas, proculdubio a re rue granula inter se eodem modo se mutuo tangent, ac prius, 2 ideo vis ela:tica vesicarum non rarefaciet arenam , u vesicae a pondere incumbentis arenae potius compri- . . mentur , 2 densiores fient. Quare Compositum ex arena , M ex velicis non acquiret maior in raritatem. Simili modo Rer sua vi Elastica rarefaciet aquam
Si velli velint, quod aer sua vi motiva elastica disiungat, separetque eas
sanguinis particulas, quae conglutinationem aliquam, aut concretionem invenis, 2 vi steribus contraxerat, u tali turbativo motu aer in pulmonibus
xilitatem sanguini conferat, patet quam sutile sit hoc adjumentum,quanis
329쪽
do adest cairn potentissima , quae discissionem conglutinatarum partium CAP. usque ad minima afficere potest, M ideo fluidissimum sanguinem reddere. De usu Haec causa est ex prellio per capillares fistulas valorum facta a torculari pul- respira monis inflati, & compretii a reii litione costarum. tionis
Non videtur magis vera assertio de aeris nitrosa natura , sive illa depen- primaris deat ab immistione partium terrestrium , quae aerem inficiunt, sive ex pro pria , & intrinlega aeris natura . Nam in primo casu aer in se continebit, nedum atomos nitrosos accensibiles, sed etiam particulas gelidas, Se conden sationem inducentes , S idtib motum rarefaetivum sanguini non inducet. In secundo casu nitrosa natura aeris, 2 eius vis rarefactiva erit mera conditio materialis machinarum ejus, quibus tam propitia, quam noxia caliditasese potest, nempe machinat aliquando condensari, & aliquando a calore rarefieri possunt . Videmus enim vim , I rigiditatem arcus ferrei ab igne d bilitari , 2 mollescere , at ab eodem igne ligna, uec pili tenduntur , iudurata
Fraeterea, si particular aeris vere essent nitro , accenderentur a contacta fiammae candelae , 2 crepitus etficerent, quod est falsum. Insuper noto, qui,d lubstantia propria aeris non rarefit ab amone cali ditatis , sed potius ab admistione exhalationum , seu particularum ignearum, veluti a cuneis agitatis, quibus interceptae spirulae aereae potius com- Primuntur, Se conden tantur, ut alibi insinuavimus. Tandem in sinistro cordis ventriculo non adeli fervor, vel ebullitio ulla immo ejus caliditas non est maior , quam sit illa , quae in dextro ventriculo reperitur. Quod tactu Ipso experimur, immissis digitis per cicatrices ita Corda animalis viventis . Ergo illa aeris nitrosa natura a recentioribus introducta vana Omnino est . Et proinde operationes, quas producit aer per re spirationem sanguini conamistus , valde diversa: sunt ab illis, quae hactenus excogitatae sunt.
Exponitur ratio mechanica continua motionis tremulae , qua
aer sanguini immisus pro cere potes . .
Duas proprietates insignes habent machinae compressibiles, 2 resiliem
tes, Prima est, qu bd quiescere in eodem statu dilatato non possunt,n si vis ista, quae machinam comprimit, ac stringit, sit aequalis ei, qua ipsam et machina naturali instinctu se dilatare conatur; δ quia aequalitas con sistit in indivisibili, patet, quod si altera virium reliquam superat, aut ab ea deficit, quies perturbatur ,3c minor vis ii majori superatur, ut in hilance contingit. Secunda proprietas est valdα diversa a bi lance, in qua, semel alterato aequilibrio, lanx levior post ascensum, in eodem situ elevato quiescit, nec iterum descendit: secus autem in machina contingit, nam si compretasa fuerit magis, qua in aequilibrium exigit , non quiescit in restriRa polit ra , sed sponte ab eius vi resiliente dilatatur. Et quia in exercitio cuiuslibet motus acquirit mobile novum impetum, Sc hic ex sui natura suum effe- .etum producere debet, nempe ulteriorem translationem ejusdem mobilis,
ut demonstravimus 3 dc veluti patet in suae pendulo, qui dum descendie
330쪽
CAP. versus perpendiculum , acquirit vires eundo , a quibus e situ infimo Iterum De Uu sursum elevatur sere ad aequalem altitudinem et, 1 qua descenderati idem- respira- que patet in virga flexibili, idemque in undis marinis, x in aliis innumeris. ionis Igitur dubitari non potest , qubd dum exercetur motus resilitionis , Ω dila
primario talionis machinae, ipsemet acquirat novos gradus impetus, a quibus trans feratur ultr3 confinia , quae exiguntur a naturali macntnae eluidem ex panissione . Quare necesse est, ut denub redeat ad ejus naturalem compressam itingurationem, at in motu, quem efficit,se restringendo, acquirit quoque alium gradum impetus, qui otiosus esse nequit; ideli necesse est , ut plus juilo strinia ocitur , Ω sic semper. Hinc fit, ut machina cogatur continuare motum oscillatorium ad instar undarum, M pendulorum.
Postea, quia praediHi itus, 2 reditus sensim debilitantur ab externis imis
pedimentis, hinc fit, ut tales oscillationes continenter imminuantur , κtandem ad quietem reducantur. Quare, si velimus producere tales unduislationes absque interruptione, oportet, ut novis impulsibus externis refiaciamus languores oscillationum , ut viribus auctis diu conservetur talis
His declaratis, considero , qudd aeris minimae particulae sunt machinae pirales, quae comprimi a Vi externa possunt, Se deinceps sponte relilire ad
instar arcus, ut in sciopeio Pneumatico patet. Tales autem aereae mechiauis Ivi sanguini commillae necessarib compressionem patiuntur, cum a pondere, tum 1 compressione ambientium Viscerum , vasorum, carnium , membrais natum, & cutis animal investientium . Et si quidem talis compressio essetoni formis, Se semper eiusdem tenoris, aereae quoque machinulae persisterent in eodem statu comprem invariato, ut exigit natura aequilibrii. At quia partes fluidae, M lolidae animalis mille modis agitantur , movemurque, tum ab internis, tum ab externis caussis, fit, ut machinulae aereae , quae sanguini- admistae sunt, non quiescant aequilibratae in uno, eodemque statu compretaso , sed necesse est , ut ab adventitiis concussionibus motum oscillatorium superius expolitum concipiant, qui nunquam ad quietem reduci potest , suamdiu animal vivit, eo qubd nunquam deficiunt novae percussiones a re- piratione, a pulsu cordis , Ω arteriarum , a motu musculorum , Sc a mille aliis cauilis internis, ae externis, a quibus restaurari poterit tremulus ille motus machinularum aeris . Quare necesse est, ut sanguinis particulae poculiari motu semper concutiantur, agitenturque ab illo oscillatorio inotumachinniarum aeris ab eodem sanguine comprehensarum.
commisio aeris per respirationem intra sanguinem immissi, vitam animalium pro tacit , conservat. V Idetur automa umbratilem quandam similitudinem cum animalibus
habere, quatenus ambo sunt corpora organica se moventia , quae legibus mechanicis utuntur, 3c ambo a facultatibus naturalibus moventur. . Videamus modo, an ex artificialium cognitione rerum naturalium proprietates indagare aliquo paeto positinus. Confiatur horologium ex pluribus rotis dentatis artificiose interse com