장음표시 사용
311쪽
as1 Is SERTATIONvMθmae ed huius titulo tantum9 Rex, Archidux Austriae Dux Burgundiae, abantia, F Mediolani, me Habspurgi,nan dria cret rotis σα VII, Alphonseu Henricus t quo nomino tamen in litteris non utitur Rex Porteta Algarbia, idemque maris Africani,Brasiliae, multarumque in littore Africano&India Orientali vicinisque Insulis ditionur Dominus,adolescens,nuper annum XIIX quidem ingressus, sed tamen adhuc sub tutela matris LouystiGuzmanniae, natae Ducis Medita a Sidoniar,viduvioannis V Regis vitiens UlII, Carolus IL,Stuartus,Rex Magna Britannia,Franocii FHibernis sed Franciae solo titulo,idemque ditionum aliquot in America Septentrionali& India Orientali uris hisque Duynherhae in Flandria Dominus: IX, Ioannes Ca-s mirus, Rex Polonia D edia qui tamen posterior titulus, vi nuperae pacificationis inter illum CSuediae Regem initae, nee in sequentes Poloniae reges propagabitur, nec ad Suedos usurpari potest idemque i Magnus Dux Lithu-ania, Dux serum, russae Masouia, movitia, elect- Magnus Dux Mos uia quo tamen titulo ad Moschum uti nequit, Princeps Transs Lania Sc. X, riderisus III
xviri, Hosaria,Stormaria, Gumas , Comes Oidenturgis Delmenhorsi: I denique, Carolus Surdorum , Gothorum errandalorum Rex , idemque Magnus Dux in an dia, mae Ephonia carelia , Bremae, Metini, Pomenunia, σComes Palatinus Rabent,ptie quinquennis sub tutela matris
Heduvigis Eleonorae, riderici nuper defuncti Ducis Stesvvicensis filiae, Caroli Gustaui viduae , de quinquo
Senatorum regni tuteIa constitutus.
Posteriorisgenens hi sunt l, Carolus Franciscus a
-6 cutitur in subscriptionibus tantum nomine Emanuelis
312쪽
D STAT EUROPAEII. 23ι aueIisyDux laudia.Princeps Perimonilia Maruio lutearum, idemque titulo rex Cypri cuius tituli respectu Celsitudo it ita appellatur, & in Capella Papae Legatus
eius sedem inter Legatos regios obtinet,proximoque post Venetos loco habetur HI, Ferdinandus IIde Medices , Ma gnus DuxHetruriae,sive,ut vulgo apoellatur,Florentiae III, Alphonsius II, ex familia Atestinorum, vulgo d Este Dux Mutina &Rhegii, idemque Domin usGrauignianae in Hel ruinria, ac praetensione Dux Ferrariae& Dominus Vallis Cois machiae: IV,Carolus IIcadus III e familia Gon Zaga rurria Dux Mantuae lae Montiferrati , de in Galli a Meteiensis ac uerniensis;quem tamen postremum Ducatum proximis mensibus Cardinalis Mararinus emisse dicitura , Rainutius Farnesius, Dux Parma γ Placentia, ac quarundam urbium in Regno Neapolitano Dominus, itemque Castri Ronei glirinis in Hetruria id e quibus tamen cum Papa eilis est :VI,Alexander IIDuxuranduia oeconcordi e fami. Italicorum oriundus VII,Honoratus Gramidus, Princeps Monaconis,Mantoni NausebrunMVlII, Grisian uaesertus Dux Veiovici, Hosilia, Mormariae F Dithmarsia, c. LX, Achatius r es PrincepsTranssiluania Oartium varia Dominus,ante triennium RagoZio suffectus: quem tamen, ineertum est, an Turca in eo principatu relicturus sit X, Palatinus siue Hospoda Moldauiae,qui anno IIIac Lerat an adhuc in vivis sit, mihi nondum constat: XI, Palatinus Valauia, cuius nomen nusquam inuenire potui XII, Chamus Tartania Precopensis FCrimensis, qui anno cIIII LVII erat Masometes Giereius, quem oblisis superioribus mensibus Novellae ordinariae, nescio quam
vere, reserebant : XIlI, Magnus siser Equitum Meh- tensium, idemque Princeps Malcae oecorae, nuperrime electus.
313쪽
iI DI sERTATIONUM g. V. His addendi sunt XIV, Carolus III, Dux Lotharingia, qui se praeterea superioribus annis vocare solebat Iurent Calabria, Barriboeiam, GVaruionem Pontis Musani s
tutela matris Mariae hactenus, Carolici Magna Britanniae Regis filiae, Wilhelmi Friderici Principis viduae quae tamen nuperrime in onglia obiit, tutore filii fratre Carolo Rege constituto, auiae Amaliae Principis riderici Henrici viduae, constitutus. Quanquam enim hi duo Principes ditionibus suis spoliati sunt,nihilo tamen secius tiberi ac suis iuris sunt. Ne dicam , utrique spem factam propediem ditiones suas recipiendi posteriori etiam ius suum ipsius Galliae Regis consessione integrum relictum
g. VI. Addendi quoque per ea, quae Dissert praecedentis . vltimo diximus, videntur XVI ridericus Wisielmus Dux Prussae, idemque Marchi mandensurgicus cae Romani Imperii Archi camerarius cs Hector , Dux Vesriburgi
Iuliari, CBuia, Montium, Stetini,Pomeraniae, assubia, Vandaliae, agerndorsse s Siosae, ossenae, Princeps albesadiis indae se ac XVII, Iacobus, in Lisonia Dux Curiandias Semigalliae, nuper vi pacificationis Olivensis ex captiuitate, in quam a Suediscum uniuersa familia ductus fuerat, Iiberatus, ac ditionibus suis , quas partim idem Suedi, partim poloni inuaserant,restitutus.
In Pol archicis Imperiis quoniam non ubique satis manifestum est, penes quos sit summa potestas ideo nec
314쪽
im perantium in iis Catalogus tam accurate adornari, nOmina vero ob multitudinem & perpetuas mutationes plane recenseri non possunt. Eos itaque suffecerit,rudi nune Minerua enumerasse. Sunt igitura, Dux cae Senatus δε- metus, cum uniuersa Patriciorum multitudine: II Nobilitas Genuensi, viginti octo familiis constans, per Ducem adiunctos et Gubernatores repraesentata III, Ordines sederati estis, hoc est, Nobilitas ciuitates illae, quarum Delegati Hagae congregari solent IV, Senatus Reipub Lucensis e nobilibus constans, cuius caput est Confallonerius siue Vexillifer: U, Populi Helvetici, nobilibus,
sed paucis admodum,4 plebe compositi, quo ipsoru rαι Legati in Comitiis generalibus Helvetiorum congrega gati repraesentant VI, P. uti Rhaetici in tres societates divisi: VII, Communitates Valesiorum cum Episcopo suo
Capitulo Sedunensi VIII, Concilium Ducentorum cum Populo Geneuensi: IX. Senatus Magnus Reipub RAgusina, ex uniuersa illius urbis nobilitate constans denique, Iuctores Reipub. S. Marini, qui tamen quot kquales sint, in tanto omnium scriptorum silentio nobis non constat g. VIII. Quinam inter imperantes hosce sit ordo,seu quinam alios dignitate&loco antecedant, dissicile, immo ferme impossibile est definire; cum eiuscemodi de praerogatiua eminentia Principum ac Rerumpub controuersiae seris me in infinitum tuerint, atque vix ullus sit Princeps , vix vlla Respub cui non intercedat cum aliis singulis pluribusve, prout potentiores aut infirmiores sunt, Iis de loci
praerogatiua, siue, ut nunc loquimur, controuersia praecedentiae. Secundum Ceremoniale Iulii II Papae, qui
ab anno superioris saeculi XIII usque ad XXI, sedi in Capella Pontificia hunc inter Legatos ordinem obseruari
315쪽
ar D L MEAE ATIONVM solitum, refert Sprengerus Romae 2 ιις superioribus menis G c. L sibus editat,ut primum locum teneat Imperatori secundum Rex Romanorum i tertium Rex Galliae, quartum Rex Hi .
spaniae inuintum Rex Arragoniae Textum Rex Lusitaniae; septimum Rex Angliae; octauum Rex Siciliae monum Rex Hungariae, decimum Rex Cypri, quem hodie repraesentat Dux Sabaudia, sed post Reges omnes Remp. e.
neta undecimum Rex Bohemiae duodecimum Rex Polonia, decimum tertium Rex Daniae , decimum quartum Respub. Veneta,ratione trium RegnorumCypri,Candiatri Dalmatiae, quae olim possidebat Paullo aliter ωplenius ex Mercurii Pici Tomoa,p. 3m ordinem Regum Principumque Christianorum, qui eiusdem Iulii II temportas M. f. Pot obtinuerit, Besoldus refert sed hic ordo valde hodie tur-ι-ε. in batus est , non solum quod nonnulli Reges a Pontificia religione secesserint, adeoque Legati ipsorum in Capella Pontificia nunquam hodie compareant; sed etiam quod nonnulli potentia Mopibus aucti, aliis litem de praeroga. tiua mouerint: quidam etiam Reges regnis ipsorum ad alios delatis, esse desierint. f. IX. Vt aliquid saltem in re djssici lima definiamus se.
quentia obseruanda sunt: I, supremum inter omnes Principes &Respub locum Romano Pontifici,ut Ecclesia ae capiti, indubie concedunt omnes Principes&Respublicae Ponti .ficiae nec quod sciam, repugnant protestantes qui, etsi pro capite Ecclesiae Papam non agnoscant,tamen proprincipe eum habere non recusant. An autem ImperatorTurciis cus4 Magnus Dux Mosco uiae, quorum uterque Papae infensissimus est, hanc ei praerogatiuam concessuri sint, dubito II, Inter Reges Christianos primum locum Impera- rori It Maio,eidemque Regi Germanorum, ut capiti orbis Chri .
316쪽
perator Turcicus,qui eum etiam Regi Persarum4 Magno Mogoli Indiae praefert: Hapse tamen Imperator Turcicus non solum par nostro imperatori, sed etiam maior haberi vult: IV,Imperatori quoque parci aut saltem proximus haberi cupit Magnus Dux Moscouiae,sed eum illi honorem ab aliis Regibus' Principibus habitum non memini,
ut parem tamen a Regibus honorari constate , Nullus Rex praerogatiuam conceditulli Reipub. Litteres etsi cum Dano de Suedo super ea contendisse nuper admodum Legatum Venetum constet VI, Reges omnes sine dubio
praecedunt omnes Principes non coronatos, siue regio titulo non gaudentes VII, Inter reges Gasio omnes praerogatiuam concedunt,exceptoumrno, qui de ea iam ultra saeculum cum illo contendit adeo ut nusquam una compareant horum regum Legati, nisi ubi paritas omnimoda obseruari potem VIII, H sano omnes cedunt excepto Anglo, qui solum Gisum priorem agnoscit Ic, Reliqui, Reges varie inter sede praecedentia litigant X, Respub. Libera si credimus Petro Baptistat Burgo in Adituo uepro- legonunis ad disceptationem suam de dignitate Genuensis Regus. aliae, censentur gradu quo Reges , aliae quotu .ces, aliae quo principes, aliaeque deinceps, iuxta vires amplitudinem imperii. Addo ego, &antiquitatem hei crespici solere: non minus, quam in ter Duces & Principes: li circo Respub Henetis non solum omnibus Ducibus aliisque eluspus hiens praeferri soles sed etiam supra quosdam Reges, ut Danum . edum, ob regnum Canis diae&Dalmatiae, quae hodie, aliaque, quae olim possedit, eminere affectat XII, Et tamen hanc praerogatiuam de . negant tum Reges omnes, tum etiam olim denegabat
317쪽
. ut e mira Messia resert Besoldus Respub Genuensis Ane, is hodie adhuc duret, mihi non constat XIII, Cum
eadem Veneta Repub de praerogatiua contendit etiam Dux desistat, obius regni Cypri, quod sibi arrogat sed hae tenus irrito conatu XIV, Proximum a Veneta locum, si non parem ectat Respub.Genuens sci ob Corsicae ai-guriae,&quaedam olim possessa regna; sed reclamanteDiue baudia inc fortassis Maliis. Sed & Belgiisederati ordines nuper, si bene memini, litem ei de praerogatiua intendere coeperunt LXVJidem Belgae etiam Ducibus Dahae,aliisque minoribusprincipibus vix loco cedent, ob potentia tria&ditiones,quas inastica India Orientali tenent, iusque, quod in Brasiliam praetendunt XVI, De reliquis Re-buspub nullo documento mihi constat, quem ordinem , , cum inter sese, tum respectu Principum minorum aut obtineant aut affectent: nisi quod Lucense olimFerrariae Ducibus cedere noluisse scio; quod fortassis&aliis denegat. Helvetica ceteris minoribus praeferri,vix dubito: nescio an&Lucensi: UII, Principes Italici omnes varie de praerogatiua inter se certant, solis fortasse Mirandulano MMonacens exceptis XI , Ab exteris tamen reliquis praeseruntur,quantum mihi constM,Sabaudusvi Florentinuis illo ob antiquitatem dignitatis Ducalis, titulum regni
pri& Vicariatum Imperii in Italia hic ob potentiam
titulum Magni Ducis, cuius respectu, propter coronarria olim a Pontifice Cosmo Duci missam,Saba udo cedere negat XIX, Idem tamen Salaudus non solum in Germania Electoribusvi plerisque Ducibus Imperii ; sed etiam in Hispania Magnatibus Regni inferior habetur XX, Nec maiore honore, credo, reliqui Principes Italici nisi fortasta
Florentinum excipias assiciuntur : sicut nec Dux Lotha-ν etia&Sles icensis itemque Ara mensis, Trans a-
318쪽
uus, Walauia&io fati Principes: qui omnes, quenia ordinem inter se,&respectu PrincipumItalicorum Obseruuent, hoc incertius est, quod raro eorum Legati Una con ueniunt XXI, Magno Magismo Mehiensium locus inter Principes magis ut Praelato, Auam ut Principi concedituri ΣXII , Tarrarorum tabam super omnes Principes4 Re Publicas, fortiis lis aliam supra quosdam reges, pr super νbia gentis, locum afficti re non dubito sed eius quoq; Legati vix unquam cum Christianorum Legatis uno loco
DISSERTATIO II LReligionis , Nise Litterariae in Europa eiusque Imperiissatis
f. LANtequam de singulis imperiisDis I recensitis, seor
sim agamus, quaedam de statu religionis 4 quae ab eo magnam partem pendet,re litterariaeci tena qu de statu belli ac pacis , qualis nunc in Europa est a breuiter praemittemus quod nonnulla heic cognitu digna occurrunt, quae in speciali tractata one satis commode recenseri non possunt.
Denatu refigionu potissimum heic obseruanda sunt ex: I, Quaenam religiones in Europa reperiantur, quae sinosularum praecipua ac veluti characteristica dogmata sin ti
319쪽
I , Qvqbus in locis ac imperiis singulae vigeant Iii,qua
tum circa religionem&res ac personas sacras possint in Europa imperantes IV,Quaenam religiones imperantibus sequiores iniquioresve sint V, Qtiinam sacrorum tum hominum, tum templorum, coenobiorum, Collegiorum
in singulis religionibus sint reditus ac opes VI, Qua tenus in unaquaque religione personae sacrae ad functionesciuilesvi negotia reipublicae admittantur,aut ab iis arceantur. s. HIL Religiones per uniuersum terrarum orbem vulgo
quattuor numerantur : Iudaica Eunica, Chrissana Mahumetana e singulae rursus infectas suas scissae. Nam Gentilium totidem ferme, immo, si rem recte putamus , plures sunt diuersiae religiones,quam prouinciae, quas in . colunt. Misorum quoque duo sunt genera, Karraei tu
scripturarii,&Talmudici siue Traditionarii. E Mahu. metanis alia est Turcarum Indorumque, alia Persaru tria, alia Abes sinorum secta ingulis extremo odio reliquas persequentibus Christiani denique in lactas innumeras hodie scissi sunt. g. v. Has omnes religiones etiam nunc in Europa eiusAque Imperiis reperias cum hoc tamen discrimine, quod
Gentilium in Europa quidem ipsisnam in Africanis, Asia.
ticis& Americanis ditionibus, ad Europae Imperia pertinentibus, plurimae reperiuntur paucae 3 Mahum et anciorum non nisi unica, Turcarum scilicet, Iudaeorum utra.
que,Christianorum denique pleraeque sectae Occurrant. s. v. Id quoque discriminis inter religiones illas intercedit, quod aliae vel in Europa uniuersim, vel in singulis eius
Imperiis regnentia imperio potiantur,aliae nonnisi a subditis
320쪽
D STAT v EvROPAE II. 91 ditis tolantur, ab Imperio exclusae. Item, quod aliae pleno exercitio cultus sui gaudeant, aliae tantummodo per conniventiam quandam tolerentur, aut non nisi clam
g. VI. Iudaicae religionis praec,pua, , ut ita dicam, chara. estetistica dogmata sunt pertinax negatio aduentusMessiae, personarumque diuinarum Trinitatis. Reliqua eum
orthodoxaveritate pugnantia serme innumera sunt, post alios prolixe recensita, partim etiam confutata a D. loan. Muliero in libro Germanico , quem Iudaismum inscripsit; Gisberto Voetio in Dispurat. Iudaismo , quae in vo lum II Disputationum Neologicarum, ab eo editarum,exstat, cloan Hoornbeck in libris pro conuertendis F conis
uincendis Iudaeis iapud quos reliqua pleraque ad Historiam Iudaismi pertinentia reperies Addi possint D. Danhauerus in Actuu riseidos g.3re e D&D.Hottingerus in Historia Ecclesia ea unius cuiusque saeculi sectionem. De duabus eorum sectis videndus Seldenus indisertatione de Anno ciuilis Calendario Veteris Ecclesia/ue Reipub Iudaica, praesertim cap. II, passim in oper de Iuremturali FGentium secundum disciplinamiaraeorum.
f. VII. Gentilium in Europa,eiusque imperiis degentium, eum in singulis prouinciis peculiares, a reliquis diuersae sint religiones ι earum dogmata commodius in speciali
Chrisianorum in uniuersum duo suntgenera Orientales siue Graeci, occidentales siue Latini utrique denuo in varias la diuiduntur. Inter Latinos tres sunt praecitu Pontificia, thera de Caluiniana essecundam, nec Ο tam