장음표시 사용
41쪽
in ordinario victu, vestitistici peregre proficiscentis toti s ictatis sunt
proportionalith intelligentia de expensis factis in curatione infirmuMis , quant subiit in tali prosectiones si eni in illae ex . pensae in extraordinariae, excedentes illa , quas facturus suisIet, si domi per. mansisset, tunc cona pentandae sunt-bonis societatis soluin modo quoad illum ex-Fxteitile cessum, si vero tot solum inodo expensas da sunt fecerit, quot fecisset domi, tunc nihil ex propor bonis societatis est compensandum , nisi
prosectio ex verisimilibus coniecturis ac rasum insi nutatis Ratio autem infirmi Oxest,qui si domi manem aduersa ratio. valetudine opprimatur, non debet expensas facere curationis ex Unis in ietatis, ut fatetur Molina d. disp. i8. D . eadem rura citara, qui tamen absolute sullinet expensas in curatione tactas extra domum esse integri persoluendas ex bonis societatis, ergo etiam si extra domum occasione
societatis aduersa valetudine opprimatur uoad eas expensas, quas factutus fuisset in curanda infir initate donat, non est cona- pensandus, quantumuis faciae fuerim ex .rra domum . Coni lentia probatur, quia eo eo, quod alio proticiscatur ad negotia societatis,ac quirit solum iri so ius ad compensationem eorum, mi rex pendit in tali profectione, non autem ac compensatio . nem eorum , quae etiam sine tali profecti
ne fuisset insumpturus per ea, quae supra dicebamus, & sicuti non habet ius ex vitalis profectionis ad ea, quae in oris nario victu,&vestitu fuisset etiani domi in sum p. turus, ita nec habere potest ius ad ea , quae in morbi curatio ite fuisset etiam domi insumpturus , quandoquidem haec computantur sater ea, quae spectant ad eundem ordinari una victu na&c. Dixi, nis profectio ex veri inivit lius Expensae crani AEM ra sileri causa in ranitatis
omnes qui tunc obii impensae omnes eiusdem
miratio curationis essent compensandae ex bonis ni sint coni munibus societatis, naim, cui tunc
a Du ipsa societas tuerit caula talis insitanitatis, x Π eausa etiani supponitur omnium damno
2 rum in expensarunt ex illa sectitatum,
pro finio quini enim est causa tuis, est etiam cau-1 iit causa a causati, qui causam damni dat, dam- infrini num dediste videtur ex vulgatis iuribus, x-tra comitiun Doctoriana consensu scuti expensae talis prosectionis, qua talis est, sunt computandae societati, ita expensae
procuratione infit naitatis ortae ex tali profectione etiana sunt coni putandae, nec est, cur non debeant cona putari, cum in hac
hypothesi supponantur prouenire e cau- a talis prosetitionis. Uni ita quinto , assertionem non esse
extendendana ad illos sunt plus, seu expen. sas, quae ex aliquo casu proueniunt tali personae proficiscenti ad negotia societa Non G-tis noli quatenus socius est, sed quateni putandae
talis persona est, quamuis per accidens oe casione societatis prouenirent, ut continge
ret, si v. g. proficiscens ad negotiationem no non obuium in itinere haberet ininaicum, qui visu ius. ipsum grauiter vultieraret,vel rixaret cum si Mut ta- aliquo in via,& ab eodem mutilatus rema I s neret tunc enim soci non tenerentur pro rata ad reparatione utiliorum clamnorum, qua irdoquidem illa damna piovenerunt
ratione conditionis personalis vulnerati, seu inutilati, non ratione societatis Bariolus in i socium, socius, j. pro socio meque obesse potest, si asseratur, damna, quae patitur a praedonibus, clatronii vis in via Wab hostibus iure captiuitatis profic scens ad negotiationem, esse ex bonis societatis compensanda, ergo etiam, quin patitur a proprio inimico, vel ratione rinae in via Non, inquam, oesue potest, tum quia, ut nis notat Molina in d disp. ig. vers obferna tanis aliud est incommodum habuisse occasione societatis, aliud habuisse propter societaterna in primo calu latro. num praedonum, hostium&c. damnum patitur propter societatem; in secundo au. tena proprij inimica , vel rixae in via clamnum non labet propter societatem , sed propter conditionem propriae personae occasione societatis; adeoque iliud est imputandum societati, non sic istud; tum quia illa pericula latronum, praedonum,&hOstium sunt communia, a Vtaque regu lariter praeuidentur, seu praeuideri possunt
ab omnibus contrahentibus, quae propterea debent communiter, qualiter ab omnibus participari cilla vero pericula peculiaris inimici respectu proficiscentis, vel
ratione rixae obuenietatis sunt particularia, quae propterea non sunt ali)s communicanda, qui ex vi contractus non se obligare intendunt ad incommoda, quae ex
qualitate periona , seu socia possunt pro
An , quando quis expensas fecit de suo
marrupto pro bonis Ibcietatis, possitulas de conamunibus bonis eiusdem societatis
Expensa rationabiles in utilitatem mistarax sum ex communt facienda 1.
42쪽
earitatis , o GUilia 3. Tales deindὸ non Iolum lumptus repetere socius, si recep rit ex Meotare mutuos nummos pro bonis societatis sis interesse,potestnibus . Quoad rempus repetendi suius , ι evem dini 6.
SVbhio timio plura examinabuntur,
quae ad praxim soccietatis crebro conis ferre possunt . Primum erit, an re vera summus, quos fecit de suo in commodum societatis, semper reperere possit SectIndum, an teneatur, Atmiure expensas fa-
suppositio ire, quod tenearia facere, Rationes possit non soli, ut illas reperere, sed etia in inibit di earundem usuras. Quarnam, si ipse cona' dui, RS inode ex sub illas lacere non possit, anmatur ab aliis inquirere quo possit res sincietatis conseruare etiam cum sol tono usurariana, an in hoc casu teneantur M. ei: pro rata non solum compensare ut, quod . acceptum est, set etiam viras de
pendenter ab eodem solutas. Qir intum, an possit praedicta omnia repetere etiam anteissolutio in contractu subcretatis ab aliis soci;s, an vero teneatur compensa ita
ne in expectare vinae ad tempus dissolutio Assilario I. si expensae fuerint rationat, biles, quas secitas, suo in tilitatem socie. tatis , potest iust qui eas fecit de bonis
societatis repetate . uar sit pro sociosea . . . num .6I., est communisi lini Iuristarunt, lim Theologorum consentus.
Probatur primo, quia socius in utilibus societatis potest esse negotiorum gestor re.
siti, praecipitie, si utiliter gerunt l. I.
ergo, si a siquid ex pendit in coin mune soc aetatis corninoduni, potest iuste ac ratam Probatur secundo ex I. Ioeius, g. i. si unas, g. si unus . pro ocio, ubi dicitiar, Quod socius tu aliquid impendit in bonum
cietatis, non solum possit repetaere id , quod impendit, sed etiam interesse eius, quod impendit , de quotanaen erit sermo
infra , an subsistat ne Confirmatur quia ex vi societatis praecish habent socii socii tui sint quasi legales ad in inistratores,& cu qui 3ratores bonorum eiusdem, is adiiministra p'In tores,vi curatores repetunt expensa Rua tores faciunt in utili atem eius, quorum bona curatores adiministrant, jurant , si illas faciunt vinorii. ex suo , ergo C. AMERTIO Il. Socius tenetur sumptus facere necessarios ad conseria a tionem rerum societatis, sine quibus res illae perirent,h que non solum lege carestatis, sed etiam ex
iustitia, adeo ut si illis expensis non positis
pereant, teneariar compensare damna o. cietati secuta cita expressh Molina d. D. I 8.ver quinido aliquis Derorum,qui,qua Inuis asso a conir tiam sententia in proba.hilitatis specie non carere, hanc tamen a probat, commendat, , veriorem probat non solitin proforoaexterno, sed etiam
Probatur primo, quia ex vi contractus socius, qui recipit bona societatis, scirem ream diligentiam in eisdem rebus praestare, quam regulariae adhibent alis in rebus tuis conseruandis . Iocius Iocio f. pro oc 'Baldais in Nub. c. eod. tit in tu, Q in .pigni Socius in I q. quast . .. pignor act., MA . idemque in rebius so- primip. f. pro Deio, sed ad res uas conseo tactatis Mandas unusquisti; regulariter iacit urnp. teneturius necessarios, nisi isti excederent insta. qixi retore rena caeteroqui sine illis pes itura in ., i ' iergo ex vi contradius socius teneturvit adsit Isumptus facere necessarios c. in suis. Dices, Socium tenera i ldi lena ad seruandam in lemnitatem bononam societatis, sumptibus communibus, non ibis Baldus post cinum int. I. T. υβ ιη col. I. c. pro Dcis, ergo potest nolle conferres, nisi etiam .socij conferant, adeoque, si ex eo , quod ipse non conferat, res illae pereant, non ipsi
poeunt, sed societati Seu , ialumptus illi sunt qui leni ex societate faciendi, non ex propri Is in hoc scilicet sensu, Uaatelaus illi sumptus sunt coni pensandi
ex bonis coena munilnis societatis non quatenus, si conrnacide conferri non possunt ex eadem societate, conserta non de antim Instatia, ipsum sociuin, apud queui res illismanent, usque
si potest conferre, quandoquidem ex eo, solutio. quod res ilias acceserit exponendas societaris negotiationi , assumpsit etiam onus illas custodieram, ea pae praestandi, quae ad
illarum conseruationem requiruntur,comis
pensanda postea in dissolutione contractus , vel albo rena re opportuniori, vel
iuxta conuenta , vel iuxta consuetudinem,aeum ex vi talis contractus teneatur etiam
deleui per supra allegata iura, sub ea condicioth praesumuntur ali foci cum ipso iniuisse taleui contractum.
43쪽
sus alios socios a Pone negotiorum e fauorem alterius, cuius ex praedictisona ses ii, in forum &quidem etiam, ut assecet Mn, de uere tenetumianam secutura in societate, rictu er lpa , negotiorum gestor tenetur sim debita compensatione , ergo poterit
ka socio iv administratione, quae alius Guste ilia exigere socius, qui illa inpendit, actione gessisset Bartolio, Bridus inι.tMori, in seu qui subiit illa damna in fauore ni alte.
negotio netor gest Bartolus in I. pupillι in Do mus socij. Confici tur,quia, sicuti ex prae-nimae ctores communiter . . videamus, s eo l. tit clinis soci concedentes alteri ad negotiatio in praecipui cuni negotiorum ge- tionem res suas titulo societatis praelia mun-stor, quem Dominus scit,&patitur ei ere aut concedere sub ea tacita conditione, negotia sua, obliget Dominum ex rebus Vt socius recipiens teneatur eas conserua quae utiliter gerit Pauli. d Canro in con insumendo ea omnia, quae imuiruna1 I. Bareolus, exander in I si pupilli, tur ad talem comeritatione ira, restaurans item si procuratorι, f. de negor. IV. Balda da, postea ex bonis cornua uni Sincioririn, ditiona Ποι. Nicia P. quod cum eo. ita recipiens praesunaitur accipere sub ea lis an-Dices, sociuin non tenerri negotium ge conditione , quod soci teneantur postea uentio.
rere aliorum sociarum, nisi ex iis, quae per damna reparare sibi, quae ex tali sitsiam' eosdem in societatem suerunt collata, ergo tione passtra est , ergo c. noi tenetur ex propriss retram societati Dices, ad exigentana compensatirinem quaerere conseruationem. Antecedens pro lucri cessanti: , vel damni emergentis rebatur paritate uius, ii electus ascia quiritur pactum inter contrahentes de nodiendam ciuitatem cum tot militibin a tali compensati uae per ea, quae lath tradi.
Principe assignacis non tenetur ad damna, innuisoni primo sub tit. contractus III de si alios nailites non conducat, quamuis ex mutuo, ct uris Prami. 3. iuxta negatione talis conductionis illa danina mentem M. Tim qua R. I 3. de malo a r. Proueniant, quae carieroqui non proueni. 24 2 auor in comment. de saris q.
rent, ergo*c. Sed contra negandum est C . 46. euh pothesi, de qua anιcs lasso in eo, quod pro paritate loquimur, nulla interuendi conuentio, e ducitii in latus probationem; si enim ne po&e. Sed contra dicae , quod quamuri in gligat alios milites conducere, quos novit ac hypothesi non interueniat conuenti neqessarios ad custodiam duitatus ciam expressa, interuenit tamen implicita, eo Postqt, tiriue tenetiar ad omnia damnata, enim ipsi, quin implicite imponitur reciperς , quae certe norat Molina dict. D. pienti res societatis onus illas conseruan-qI 8 in fine. omnia praestandi, quae sunt ne-
A SERTs III. Si secius ex illis sumpti cessaria ad talem conseruationem, videtur us, quos fecit, passus sit aliquod damnum etiam implicithacquirere ius, ut sibi O in rebin suis, vel eidem aliquod lucrimi ni a compensentur, quae exonere talis concessarit ex tali cohatione, potest non so seruati nis passus est,m aequalia sint coin. luna ex bonis societatis exigere, seu reperere noda in inconanis Ma illud, quod contulit, sed etiam interesse, AssARTIO IV. Si socius, qui recepit res seu compensationem illius damni , sed ii societatis, non possit ex suo expensas illas
cta, si vero nullum clananum passus est, facere ad ipsariam remit conseruationem, nec lucri cessationena, non potest interesse, possit tamen ab alκ accipere mutuo num seu compensationem aliquati eximie. Est mos , quibus possit res illas conseruareia, conformis ijs, quae lix inaus tom. .. ob tu tenetur eosdem accipere, a dies ut, si non
.e nutM Huras Das per Praenotio accipiat, aes illa pereat, teneatur η alpa Molinata disp. 4i8. vertie quando ali P mprobatur prima pars prim&GI. si tinas, quis Atque in hoc casu, si soci recipiens E i A cf. si nus f pro socio, ubi dicitur Smi si mutuum se obligauit versus Iaruulantem eonipe pecunim dodit non sine eam dicetur, ad usuras, ocis abitenentur pro rata illas satione. quini suras quopae recipere deluat, qua pose eidem compentare. set habere si fluuio ni dedi et sed, si de Probatur prima pars, quia ex quo lachis Nomin , damnum passus suisset, ille res societatis recipiens se obligat ex vivsu a lucribacturam posset exigere interesse, eius lena contractus versus alios consocios venit in ergo dcc Nominiautem usuram ni in hoc etiam Eli culpa leui per superius notata
teres oextu axisti uro, non aliud venire, nisi inre obligat se ad praestanda ea omnia quoad Pro lucro esse pro lucro tessante, seu damno emet tales rex, ae domini diligens, tria-2 , gente , nam surae proprie sumptae quo diem praestat in retia Isuis, quaeque On -
, P. h. D'uς sed prohibitae, ut late pro mod potest praestare , sed sollicitus m.
Ita .. -μ codem tit. contractus III. minus ad consentanda res suas , quando mutuo. Iuru int pretiosiores, potius patim mutuum, Probatur eadem prim pars seci lo quam iacturam rerum suarum ergo c.
44쪽
De Societate. Praenotio XIV. a
ceptio Dominus retiam illarum pro illarum con- mutui seruatione cert accepisset mutinas pecu' Thes. - , dicem una m tenera ad illas societa etiana mutuas acta Plendas pro conterua-iu tiori reriam societatis. Probatur secunda pars, quia ille socius, quantumuis ipse praecise receperit mu-mas illas pecunias,cum innien receperit inutilitarent societati, intelligitur recepisse
nomine societatis, ergo Omula Onera, quae inde obueniunt, sunt per eandem societ rem coinpensanda,in reparanda Consi,
V it quentia tenet, quia adque ira spectant cosmhisil Ripa , spinare debent, rariorni noda.
aliorii in Construa itur, quia socius qui illas pecu- Deionii nias mutuo accepit etiam ciam onere so lutionis, iurarum, utiliter negotium.
aliorum cons totum ergo illud , quod ipse assu sit pro negotio illo utiliter gerendo, compensandum erit per habentes ius in tali negotio . tamsi quentia tenet, Dices, usurae in mutuo sunt omninhvm ratae 4 iure naturae,ri iure Diti ino, ergo fodiri mutuu in recipiens cuna obligatio ite illa soluendi usuras non potest obligare alios socios ad latra viras sibi proportio natas, seu id compensationem illarum,
Illicita est quandocuidem ipsi soci non praestippo adeso nuntiar in migasse , nisi ad ea, quae licita
usuraru sum, a iuri exiguntur . ec contra, quia non solu inicita qui leni is exactio usurariam, non tameti solutio earundem, quando aliundistia ri non potest mutuum sine tali soluitione unci quoad hoc tota ratio malitiae est te spectu recipientis suras, non solue tis Quamobrem ad M, qtavid subditur,di-. een litin im , quod, sicuti in traditione re tum Mariana titulo societattis pri supponun tu imponere Onus recipienti easdem res tali titulo ad seruandas illas omni modo li- . . ea cito,& sibi utili, ita praesupponuntur etiam
vice versa assumere onus in se compensan dii omnia , Pax ocrasione talis conter uationis ocius ille. passus est , iiciati, si eisdem soci; proponeretur, an potius velint pati iacturum rerum uariun in socieia tare expositara in an et o solutionem usu rarum, certe potius eligerent talem sol u. tio in ita praesumendi sunt, quando in casu, quo rex societatis, vel essent perimem dae,vel assumendum Onus iura rima per sincium nomine societatis , annuant potita
huic oneri, quam illi remptioni neque illa solutio illicita es, illia nauis sit iniqua iaceptio respectu recipientu. Anga Tio . Socius , qui illas rapensas munium bcietatis quoad tempus illas re- pactio inita est, vel iuribus municipalibus .
vel locorum consuαudini; regulariter auis rem non repetuntur, nisi in sine societatis. Haec conclusio vina habet in facto, in . praxi, quae propterea attendenda sunt,paoad hoc diutius immorari lum.
in clissolutione societatis non solumia lucrum, sed etiam capitale sit inter socios diuidetadum, , quomodo. V M M A RO V M. Si Dc contulerint aequ/ora, ct imiustriam
Explicantur mos , quia potest fieri compeWatio s.
Attenta praclsὸ natura e tractus eapitale in
Gonferunt res ad proportionem, sed
unusquisque etiam proportionali.tEr operant,vi indust mani, tunc sine dubio non solum lucriana est proportionaliter
cliuiden luna, sed etiam capital quia, cumst aequalis vitatesque contrairentia commuis ratio debet, & esse aequalis inter ipsos clivisio, ut eruetur debita aequalitas. Dinficialias quoad praesentena titulum poti naum est , an,qua nubunus conter res negotiaticanibus exponendas, alius non nisi
operam,in industriam, tune non solum debeat fieri diuisio in lucro, sed etiam in capitali, an vero di taxat in lucro , capitale inuni sit restituendum ei, qui res contulit. Pro clariori notitia Morrno casum in particulari , iuxta quem exponam stariam praesentis contro auersiae , de qui in eadem dicendum per Exponi- subiequentes assertiones apponam . Sup fδω-mo igitur in primis, quod unus ex socij lii 's
conserat societati bis centum nummos au. reor per alterum negotiationi exponen d , at aliud non habeat conscire, nisi operas suas,4 industriam, done etiam vium instrumentorum a dialem negotia. tionem rePlistorum quae operae, & indu stria, inius instrutilentorum ex communi peritorum consensu aestimentur luna. 1a tantum nummis aureis . Suppono Dis vite.
45쪽
ulterius, quod tempore dissolutionis con sum.3. D. TMmas feciWnda semunda vast. 8.
posuit, de at prius illos ducti uim extra munda ficumi. 78. F., qui here, tale qui apposuit operibus in Iarnem sui parum constans in summa .lustria i centrum , illos centum etiam Verta societas conuarium docuit Regιaal- duas paries lucra, secundus reliquam una in disp. a is per tot NOinine autem capitalis correspondentem tretiae parti capitalis, Venit iuna taxat id, quoel in pecunia, vel quam apposuit in operibus industria c. in relatis recipientilius functio in conser- an vero ita faciemia si , ut prius appo tiar gnate tract. 13. de societate iiD. I .ncias ducentum in re is in diuitione allos Iect. q. num. extrahat, reliquuna ex aequaliter inter Probatur asta triprimo ex vari s cssmutnimiae dioicatur. sitioniblia iuris, praecipue in tit pro Hoc, quod controuertitur, quando in socio, crisit fam. Erciscuad. . de commvn. egotiatione locietatis lucium aliquod ac dividundo, via dicitur, socii capitale inte- Difficili quisitum fuit, proponionali ratiori erit ges reddendum. nul ubi fit mentio de caras eade controuenendum, quando ipsa negotia pirali diuidendo quo argumentum scde lucro, ti societatis in deterius alnust, adeo ut efforino ad rem nostram. Omnino impro-d potius deperditum, quam acquisitum sit, trabile in iura praetci i)sse naentionem fa- remansit, debeat in tres partes diui cti,in in calionamno Dractιco, dum papin de hias conferri es , qui m tribuit,in reli eo loquvnxur, notanue asserenua capitaleto tuni conserendum ei, qui contulit capi vilit, in absolute dicendum est secun itale,&nihil ei, qui operas,&industriam lunam spositionem iuris capitaile in Pec apposuit, an tandem duas partes totius, ni non esse diuidendum quod eruansit, es , qui contulit res, reli. Probatur secundo ratiotae, luia capitale quam vero tertiana parteii uiuidenὸanaia ipsum pecuniarum, seu in re admitimi esse inter ipsos functionein quoa 1 dominium remanet peri HGc controuersia sie in uniuersum pro in conferentem , quin etiam admittit posita examiuata potet , vel assumpta . Molina quamuis acutaereat aenaemae ad- vel attenti pactis, perqua: contrahentes dum immit non solum Mamr ρομ -tibad scisu,' ii ii,si legem conllituunt. Porro constren a sta integrum vim in disso Ithium
quo, po in Oh sine ad tuaiuisnodi pacta , videndum linione Onuinus ITilitum iuni confor tem anctexa erit, quandonati, si apponatitur, sint lici miterad textum n . 3. Wσμcio, ergo remenes c5minari. Ia, dc quandonaria, illicita Tandem, vel aera capitale integrum est eidem resti terente. operae, industriae, divis instruinento tuendum, quandoquidem lissoluto con runa, quaealtar ex contrahentibus apponit, tractu res domino est restituea 'n- sunt inviales quoad valorem compaxatiud firmatur, quia, si capitale perrat, perit ipsi ad res, seu peculi iam tb altero collatam , inferenti, ergo, si renianta, diem rem vel sunt inaequales coria parative ad valo nem debet. t. rem rerum per alter vincollatariam, qua Probatur tertio, qui , si eapuale esset
les tamen in Oriune ad lucruin, vel tandem inter cootrahentes Suidemium,quantum.
inaequales an in ordine ad valorenata, uisunus clunitaxat operam . de industriam quana in or Ine ad lucrum inibus pro apposuerat, non esset aequas utriusque claritate suppositis sit contrahenti, conditio , ergo non est diu, ASSERTIO l. Attenta praecis natur . clandum Rut dens probatur, uia con 3 contractus, si alter is socijs contulit res, serens res non posset ita res, nimius ad se ii pecunia ira, sic alter industriam, operas, lucru in proportionanti cum amissione laesarea praecise , capitale non et dies partis capitalis , conferens vero Operam, denduin intra socios, sesit diluendum ei a cindustriani haberet ius ad lucrum etiam quo collatu in Ui, se illo luiminodo lucriun proportionatum,in visci ius ad trierint' obb is cou. T. col. 2. Menetus, apodιl natam parreni capitalis , ergo c. Q ad cons. vii Ioarata de Anau. Lapus allest .s . sicinatur, ouit illa appositio opem . im
46쪽
lustriae issicitiiter compensatur per spem Illa spes quotaea ri futiari,ergo non est,cur exigat
lucri tu viterius acquisitionem determinatae par tis capitalis Antecedens probatur, quia
I bEci z, illa spes dependenth a pecunia
talium per alterum apposita est secundum seir apposita odestina abilis, regulariter acceptabilis ei pretio a quocunque negoeiatore, quinimmo taestinuis ... . obseruauit ornare trad2 28. Iocie
consuetussine receptum est, capitalo non cliuidendum, sed lucra tantum,quq consuetudo omnino seritanda est l. quos si nolit, . . asidua, fusi aditu edicto, o . Neque o,sse potest, si asseratur primo, potius oriri inaequalitatem ex nostra semientia quandoquidem labor, operae , industria respectu ea apponentis se habent, ut capitale, sicque, si solum tu una esset diuidenduin iste partem alviuotam lucria 'uireret cumani illium sui capitalis , alter ver in lucrum acquireret, ripi tale serii ret, quae certessecundum se sunt inae. qualia bon, inquant, obesse potest, Uan-ubquidem haec est natura transeuntium, ut Transesi nullam habeant aestimationem, nisi prouttia nox iliciuntur, unde, postquam peracta sunt ,
'm' ii tune desinant, nullius sunt aestimatio.
nis ad disserentia in permneutium , quae,
rizo cum permaneant, semper habent suam
Eliciun aestimationem 4 proinde ista, cum remautor neant sub potestate, & dominio conserentis in dissolutione contractus illi sunt restituenda, illa vero, cum omnino desinant, non est, cur sint restituerula,& hoe est ex
conditione eariandem rerum siue perna nentium, si uestranseuntium neque ex hoc oriciar aliqua inaequalitas, in respecta di uersarum rerum admittentium in diuerso statu diuersam aestina icionem , non debet
par conditio , sicque sufficienter vi dentii compensari per spem illam quotae lucri probabilith suturi , cum regularathrouul magis acquiratur per illa opera,
triduste iam in huiusmodi negotiationibus sac acquireretur, si praeo, huiusmodi ope-Neque obesse potest secundo, si asseratur, conserentem centum in pecunia, vel
alus rebus iunctionen recipientibus , dcconferentem centum, sed valorem, ut cenis tui in operibus, industria Sc mi ualiter conferre, ergo de Mnt aequaliter referre; non referrent autem equaliter, si conscirens operas, industriam, naborem refereret tantum partem lucris nam demus,cuot tota summa resultans tempore dissolutionis contractus ex locietate perueniret ad tercentum, & o conserens pecuniam referret sua centurm pro capitali, vitemus
septuaginta quinque pro lucro conferens vero centum in operibus & industri: non referret, nisi septuaginta quinque pro tu .cto,in capitale industriae totum amitte pretiuM ret Non, inquam, Ol esset potest, qyon amissio do quidem opera, industria, labor &c va nis es lent centum , prout applicantur , prout imbibi-
vero applicantur, amittuntur oena ex ge tiim in
nere suo sint transeuntia ,& sic valent cen in . petum, prout amittuntur in fauorem socie. tatis, sicque pretium antissionis est inbibi-tuna in illa spe lucri futura, nec aliati meretur compensationem, se sis ben notat Ognate d. trali 28 de societate div. m. sea. q. tumr P . ad fecundum duplicem mereretur compensationem adaequatam, a l. terani, prout confertur, alteram, prout amittitur. Quod, si deinde in diuisitone a lucri non tantum resultet, quantum adaequalitate ni possit correspondere illi Iabori, operibus in industriae, hoc est ex
fortunae alea ,se inluni quam quandoque plus, quandoque minus ex negotiatione
acquiritur 'i, cqterum seriandum e compen.
satur per pena illani quotae lucri futura ,
quamuis pes illa quoad totuna non reducatur in actu, ea proportionali ratione, qua dicebamus tona. c. Iub tu.contractus . de emption. O vendit. Disquis. I. L Io. claςmptione rei in spe, Mae res in spe ad naristitiam venditur , si spes proportionetur pretio collato,quantumuis postea ad qua . te illa spes non sortiatur suum effectum. Ex 1s, viae hactenus dicta sunt, inferre licet, quod, si operae, industria, labor M. Um alter sociorum apponit , non sindaeqitilia capitali quoad valorem, sint in-
naen*qualia prudentis arbitrio eidem c pitali in ordine ad lucrum, tunc etianis lummodo lucriina sit diuidendunt aequalia ter inter I nios, si velis sint etiam inaequalia in or line ad lucrum, tunc etiam sudiuidendum ipsum lucrum, sed non aequaliter , sed geometrice quantum scilicet proportione seria ala equivaleat eisdem operi
bus, atque in hoc consentit Molina d. diis. i6. vers secand oraclusio, qui etiam dicit, alii quod, si aliqui absolute celebrent contra detur noctuin societatis, quibulciana apponentibus conse capitale pecuniarum, alijs vero operam, quentdria lustriam, nihilque exprimant de parte Og diuidenda in dis Iolutione contractus, debeat esse de tota sunt a conflata ex capitali simul, ducro dependenter eodem acquisito, an vero solummodo de sumiana consistente in lucro,intelligendum sit de solo lucro deducto capitali, non vero de lucro simul, capitali , quod videtur aliqualiter contra ea , quae superii ldi
Hic tarnon aduerterem, quod, ii socius vltra Opera ,&industriam, quam appinsuit, applicuerit etiam instrumenta, ex
47쪽
quoruni usu in tali negotiatione societtatis Deterio exercito in eis seni damnum aliquod obrata in deteri orationem uerat illatum sit etiam. In clananti in troclamodo compensanc inpen pactu in deductum fuerit, liloclsanda vcniat simul cum operibus, cindustria, & ratio est, quia illa damnificatio est pretio secundum compensabilis,4 secun ciuin se non venit nomine operarmur, industriae Assa Rrso II. Non est licitum pactum , sicundum se, ut capitale in societatis dilI Iullane diuidatur, nisi nouo pretio compensetur. Ita expresse gnate d. react.28. de societate disp. Loo. .nu 91. Mantica lib.6 tit . . o 6 per totum conradus quast.
alluibus etiamsissentiri non videntur BD- lina disp. 4i6. Erginaldus lib. 23. p. 29.
num.399. Fuitutis stra I.38. cap. 3. num. s. qui, quamuis videantur hanc assertionem admittere sine una limitatione, si attenthtamen consHerentur, loquuntur dunata
xat in casu , in quo operae , industriae c. tuae per unum exi ijs conferuntur, non
olum tantum valeant, qua suun lucritur, sed etiam quantum lucrum, & capitale, prout recte notauit gnate loc mi num. 9 I.
in in quod est consorme limitationi,quam nos adducimus in assertione Probatur pruna pars Illicitum est omnino pactum, per quod in detrimentun unius ex contrahentibus laeditur aequaliaras iustula commutatiua requisita, stale esset pactum in hypothesi , quae loquinaur, ergo c. Minor probatur ex plus eon pi cedentiassertione, ubi dictum ferretur est, illam diuisionen capitalis esse omnino
socio in praeter,&extra naturam contra ictus socie-dustrio, ratis, per ipsum grauara foecium pec eo niarium,&socia industrio plus confertia, s/-Π quam exigit ipsius ni inisteri uni in tali s cietate in damnunt ipsius socia pecuniaris , ergo c. mire dicas, nullum inferri grauanaen contra iustitia in socio peciani a. rio, quandoquidem ex eo, quod consentiae eonventioni , consentit etiam illi graua
Est mn i cienti consentienti non
sensi istisi fit iniuriari contra eniim impiignaberis, simplici quia ille consensus non est omnino lit,er, ter liber,& voluntarius sed voluntarius mixtus in .sed nix- uoluntario, ea proportionali ratione, quatus inti dieebanaus de consensu praestito ad solia tione nausurarun . Dcincla etiam ementes praestant consensum inemptione, in quae normiter,& vltra lina tellum laeduntur, taurei propter laesionem talita contractus rescindestur, ergo c. Probatur secundo ex textu in . de illaeonuentio, ut ad unum ex soci)s duae paris
res lucri pertinerent,in una damni, ad
lucri, cumque ibi diceretur videri contra Expliea- naturam locietatis illam pactionem, ob lux . id non esse ratam habendam, conclusum fuit per Seruium Sulpicium, cuius sententia in ea controuersia praeualuit, possistit. tale pactum esse licitum propter eam a reietate. tionem , quia Dep quorundam ita pretiosa est opera in Dcietate, vi eos iustum sit conditione meliore in societatem admitti, ωρο- stea subdit et m. ita coira pose societatem non dubitatur, ut alter pecuniam conferat . alterison conferat in tamen lucrum inter eos commune sit A ia an opera alicuius pro pecunia alti, ubi habes primo, pactionen illana solumnaodbcohonestari, quando opera alterius socii industri jaciebest pretiola,vtinaria diuisionem mereatur, ergo in tantum valet, in quantum per t. lana cona pensatur id, in quo socius pecuniarius edet praeferendus ergo argumento a contrario sensu de lucto non valebit,
si illa opera non superabit c. Haias se
cunis in dicto texti serimonem praecise Iesse vi lucro ex bcietate resultante, non capit ili. se ipso capitali, unde id ipiunt non vide tu posse fieri extensio, nisi sit excessus in
valore adaequans C. Probatur secunda paraptimo exl si afuerint in princi p. f. pro Dcio, ubi si legitur. Si vero plac erit, ut quis duas artes vel tres habeat, alius nam, an valeat' inplacet valere, si modo aliquis plus contulerat Iocie . tati, vel pera nia, vel opera, vel euiinunque alterius reri, ubi nota cohonestari pactionena, si ponatur compentacio excessus, vesper imaiorevi pecuniae quantitate ua , vel per operam mas is meritoriam , ergo, si nouo pretio, vel per operas iuperexcedentes cotupensetur &c licitum erit c.
Probatur secutio Pia nulla est repugnatia, quin pars capitalis, quae pertineret ad socius pecuniari una, possit acquiri per in .dustri una, vel per erogationem peduniq. 'el per aliquas operas meritorias talis titatis, silue hae sint distinctae ab operibus 'M: ne
praestandis in societate in ordine ad tu et
crum acquirendum, siue sint ab illis indi alii a s stinctae,iales tatuen, ut non soluin merean etMe. tum uulucru in seciettiana aliquam VIa inritatem correspondentem illi parti capitalis, ergo posita tua coni pensatione pere cessum opera runa licit una erit illud p ctum de illa acquisitione partis capitalia. Confirimatur, qui ubi est nouus titulus di stinctus a iure acquirendi lucriana in socie. tale, ibi potest esse nouum ius acquiren . dum aliquid aliud ab ipso lucro, sed posito excessu operarii si comparative ad lucrum adest nouus titulus secundum se meritorius alicuius alterius ab ipso lucro, ergo potest
per ipsum aliquod aliud ius acquiri, i
48쪽
De Societ te. Praenotio XU. 3 i
errit proportionatum ad eanem capitalis, De pro coni plemento huius assertionis 3 mairet explicandum , quonacido possit Vati moneta illa compensatio pro parte capitalis, a te si fidi conuentio. Multi faciam, multisque 'inra Om' conlpen latio potest fieri primo' 'per cinnminutionein partis lucra, suod Ve' risiniuster potest sperari, sicuti enim ex cli.ctis torn. I. sub tit contra Ius VI de mutuo,
usuris it quiL6. . 8 num. Il potest in triplici illo contra ictu spes probabilis lucri incerti verus pro pretio certo,dum do aliquid di imminuatur pro incertitudine,ira m dimminutionem lucri,quod veri. similiter speratur ex negotiatione in praesciiti statu, potest emi ius illud ad partem
capitalis, dia modo seruetur aequalitas in.ter illam diruiminutionem, & ius, quod emilla acquiritur, Secundo, per additionem proportionatae per ipsum telum incla.nta una, sicutient in alitas ab ipso potest per muniam eniere illam partem capitalis, ita potest ipse socius industrius per appositionem eiu Mena, vel similis quantitatis Pretid Tertio, per opera maioris valoris, quam exigat inlud lucrum aequalita ridiuidendum , sicut enim apposita proportionata ad tale lucrum exigum tale luccium , ita apposita excedentia tale Iu .crum exigunt 'cundum se quid magis ad tale lucrum, adeoque, si in ocessu situ ta ha, ut proportionentur etiam pari capi.talis, merito letant, & possinu exigere talem partem. AssERTIO III. Auenta praecis natura o contractus capitale in pecunia per unum collatum si perit, perit eidem conferenti B acina disp. 3. iura. 6 punct. 3. num. P. 1 llius lib.,--23. iis. a. num. I 2. Via lolios secunda part tract. 26. dig. T. Probatur prirn eadem ratio , quae euincit capitale integre restituetulam esse in cissolutione contractus illud conseremi, euinei ratam eidem perire, si non rema. neat , dcc Antecedens probatur ra. tio , quae euincit euiem integre restituen dum esse, ea est, quia dominium eiusdem adhuc remanet penes eundem ratione maius, si pennaneat, est illi referendunt, scit ex eo, q id dominium remaneat penta eundem, sequitur etiam, quod, si pereat,
euiena pereat, sic Fidena res perit Domino, nisi Limita tamen niui pereat culpa eius qui eodem negotianir ex propria industria, Ulp nam, cum ex superilis dictis hic teneatur
leui, si ex sua incuria, & negligent a
pereat, ipse tenetur illud compensare. Probatur secundo,quia, si capitale ipsum peri euerat, quainuis nullum lucrum inclEacquiratur, perseuerat Domino illud con. isenti, ergo, si pereat, eidem perire debet. Consequentia probatur , quia commoda, cincommoda,Lad eundem debent pertinere, qui est Dominus eiusdem rei, ergo, si res perseuerat in esse, perseuerat Domino conferenti, etiam,si respereat ictet perare dein conferenti. Exis, quae dicta sunt in praesenti asse tione, suboritur dissicultas, an, si ex negotiatione nullum lucrum fuerit acquisitum, quin potius aliqua pars capitalis pecuniaris clepercita, acriara suidenda sit inters mos,& resarcienda parses,qui capitale contulit an vero iactura ipsa pertineat ab Iuth ad ipsum conserentem Absolute sentiendum est, illam iacturatra pertinere a letina qui contulit capitale , nec esse per socios resa retendam, nisi culpa ipsorum
Minarra Io. 3. dei tutione cap. z. m. I. Lsus Has id .2. num. I A., IT. Ratioliuitas asserti deducitur ex praecedentibus
mentis totum perit, perit Donum ergo,ili pereat, eidem perire dicendum est; binde, si operae,de industria pereant, ita ut nullum consequantur lucriam, nullumque effectum, pereunt illis, Mi easdem apta nunt, ergo etiam, si pars capitalis pereat, Domin6 eiusdem capitalis perire di.
Impugnatur sententia Sol existimantis titu. lam acqustionis laci a solum fundo in
o alam non Insere miniam , sed Ic omnia secutulum se necten esse ex
vulgatis iuratias clarissime liquet. Cum nullam
49쪽
iaul aua operam , nullamque industriam n octo, quo intelinitia simul ciam socio in contcrre, sed praecise pecuniam, nondustrio negotiari non stilum instrumentatur habere legit iniuria ius ad aliquod tu litere ratrone pecunia: quana confere, sederuna licith consequendum, nec existiman etiam ex onere, quod assumit socius imiu- iuna est titulo negotiationis acquirer stris agendi communi nomii utriusque. quatenus per socium industrium tanquam bia videtur sentire, licet non ita expresse per ministrum eam aciem exerceato non, Molina disp.4 6. nquam, exis inaanduit , quia socius in ita Probatur per singulas paries, quidem strius non est praecise conductu reri,sti quoad periculum lacile fit perspicuum, 'Pendio, quo ebeat esse contentus, ita ut quandoqui sena ipsuna periculum, mi omne id, quod acquirat, det eat acquirere exponitu secundum se pretio aestina ipi i impecuniario per ea, quae supra no ergo iuste poterii compensari per alis raui Diu γω eod. iit coniνactus VII. Prae quod acriani, quod ex tali negotiatione t. . , stipendium non sit pro rata, e proueniat 3 Neque o sis potest , maste' fit in societate , sed pro quota laboras, ratur , pericilliani contingens ex natura adeoque&c Supposito igitur, quod nullo ntractus, vel ex periculo personarum ex iis titulis possit acquirere lucrum, con semper sequi claminum scientem qualita trouertitur , quina in su titulus per quem rem rerum , vel qualitatem personarum iustificetur illa lucri acquisitio. Baldiu inrub me perae o com rei vend. Socias lib.6.drisitia art.primo existimat, in vitima eol. Non, inquam, obesse potest, totam rationem , qua socius pecuniarius revera periculum sequatur do-Mic. is acquirit, seu aclairere possit lucrum sum minum scientem , non tamen tollitur, que in daria rationa periculi, cui exponit pecu quod, si ex illo aliquid utilitati, consequaniam, seu res suas . Sed merito impia da vir illud non debeat proportionaliter entura Nauarro cap. I 2. mori. 23 I. cy a Alalι- clam cedere, quandoquidem rem illi peri vario. 4I6. Vrs duo in aper admonuemna, culo exponit ad finem consequendi idemnain, si quis magnam pecuniae quatit ita fessi Mises, iri rein , puta decena mille nil armos aureos conferret societati exponendana negotiationi, cui, vel vi , vel modicu in subesse posset periculum, inu suocirca requireretur industria , de tamen ingens lucrum resultaret, vix aliqvici Iucta socius pecuismatius posset acquirere , inultuna cons querietur ex modica industria socius industrius, quod rationi, traxi non videtur consonum . I impugnari etiam potest ex
lucit , sicut fit tesulariter in neg'tia. Probauresseeundo quoad illam speciis
leni modum negotiationis, qua me ei et socius industrius communi no in in irriusque, quia licet pecunia nauara suasit stein Explici rilis, arte tamen potest fieri munda, &-sγ- apta fiuctificare ergo, si exponaturgotiationi, a fiat etiam nomine Gn.
dena appomniis , eum haec sit ars fructifi cativa, eidem apponerui poterit lumi niaraus textu in cap. ter inas de donat . inter D. mactificare. Confimatur,' uni, sic ut so noeoti uxor . ubi, rum dos cuiusdam mulieris periclita ictu Deo, quin nraritus eius ver. geret in decoctione in dictu in fuit perlon.
Uticem, quod traderetur mercatori titulo societatis ad inquam utram negotiata O. nem, ut de lucro eius maritus viveret,
inde aliqualite resplana uxorein sustentaret, ergo pericu ui ' rue,cui res expota itur, non est ratio ad uata consequenta lucrum ex soc*tate , ciam Pontifex ibi dixe
pugnari potest virerit ex in docia inius tom .primo sub tit. Contracius tui de mi. - elui pecuniarium ex vi alterius wntractus assecurari luoad capitale, tamen adlauc potest consequi aliquod tu.criam per ea, quae ibi ex inspositione iuris, ex octoiuni placit late firmauimus. Qua in Obrena sit . ., ASSERTlia Titium reipectu socii pecu niari acquirendi lucruna ex societatae .lescit non solui exuctaculo, cui res ex
mus pecuniarrius conani unicat in ordino tur ad lucrum suam petunia in socio indu-nnci . ita fovitia industrius communicat sua naiadustriana in orcsne ad Idem socio
Pecuniario , lis ut ex utroque fiat quin,
dari cannarum aptumaci illud lucrum, ergo uterque potest ex illo lucriana H
Non possu in faeil acquiescere rationi, mana ad hoc probanduin adducit mima d. diis. o. versie da insuper admonuerim , si nude sumaturiasserat enim Fod ideo laci lemniarius possit luctum a pluirinxe, quia tradendo pecuniam tradit instru-σmntun illud lucrum acquirendum. Non postum, inquam, Muiescere, quiae in deponens miruam apud alienam, qui ea utatur ad aliquos usus sibi proficum, sic luerativos, tradit illam, qua post 'mus Vtitur tanquam instrumento,&taui ende ponens non participat in luemcunHle..positario, ergo e. Dixi si nno fumatur, nam, si tradatui eo fine,in conditione, ut socius industri , iugotietur cosminuat
50쪽
De Societate. Praenistio XVII. 33
utriusque noninae nine ratio incax est , sit de rati su non re to, imi diximus eon
utriam possit esse licitus contra ictus socie minutione lucri, sed non posito alio aequia ratis, ut peri turn totum capitalis lem ponemur grauanae socio inclu-
ademin intineat, i apponit o, Uma est mnerniti in contractus
operas societatis, quinimmo supra illam sine ulla missis o pensari ne ergo non seriaasVM MARIUM. Murmasit emissita adnaniram eius dena contractus, adeo a die Anaecedens Peri astarat mi est ex vi Mietatis non potest obi; probatur, ouisti non emo, ratione foetera rara suius inisu ad eorundum eam timus lira, qui apponit operas, assumat taete pisate i. in se onus perriciali rei appositae per socium M.
Meletas cum agrearatione inimo ii me perianiarium quini mino, cum dominium t. per Sixtam V 2. M apyositae pertineat Mopsum sociunxis ire nis Mi Milo: ciamarium, ad ipsum etiam spectare se. t, ranciati est ex vi insis contractus Vplieiter potest titillus examinari , Pr :ci e , tale periculum. vel quantiintestoriumeras, erae. Hic non placet rati tuam adducit M. cesse , vel laatenus eadem s ictas eoniun tu asserens, quini eo ipso, quod socius in gitur cum is, conminutassee ratiotiis ustrius affami in seipso ricillum, cui attentis iis omnibus,m secumluinaequa res exponitur, acquirat dominiiun talis Hiam. Qq iniuri: semando ni ac si latasta transeat in mutuum palliatum; repta lase actum sitim. . imos. Hix-- non, inquam, placet, erum propter x, quae
tractus III de matuo, o usuris . visquis s. tradidi aduersus eunde a Iotum d tom. I.
. 8 e totum, aut non est, mi in me Disit contramis Ili Dc. Huc tum propterrenti ininiorentur. Irisseisin 'itinere hi ea, quin tradit Nin. minus in eoniis mil. p. titur ad primum sensum, an scilicet ex vi 2I . quies. . num.36. nempἡ ex eo, lio sins aeratis praecis. Ut obligati sinus in commodatarium, ae deposita triunt reiicia- inrita ad assedarandium rapitale, deon vir periculani totum rei commodatae, seu toriam periculum ad ipsin perii at. ma depositae, non transire ininen in ipsos io in re videtur dicendum, utique posse,quam amnium mu undem rerum. PQuidein, si potest evitate in certam ne 'gotiationem ire aerario mordine ad dies P. AE NOTIO VIII.
terminatum lucriani , ut definitum est lac per Meas dea M. iure vir. . vorem, An in statutione contractus isto pecu our non poterit tradi in negotiationem, imo restitistitiuum sit rapitale in m. quae firmetii per socium recipienumpe cunia mandum valorem, quem Onias mihilominus sit lia tractempore celebrati com sorio mantum uisivi societatis tractus, an vero secundum non potes obligati socius industrius ad tu valorem , quem lia trum reddendum dominum Mormarium tempore dissolutio. quoad capitale,nisi tannicidii sinuante nis eiusdem de lucro, quod verisimiliter potest sperari, inlia tamen cliinminutione saltem impli SUMMAR armeis interirenitalitu conti actus assecurationis, se quo propterea idem dicendum V itur se usi illaris i. tractus III de mutuo . usuras sq. 6 6 8. 3 facta segri ramrentio de determ uo - Ptoliatruriam assertio exconssu Sixti V. Me camin restituti diis est semin/ sriina constitutionum est quadragesima si , in factafuerit e-rentis restimoda
modo in io . eam nare 33. vers in obstar Empore, in societastate es Arat Wittgem sirius Midat, praefatam constitutionem . si , socium maniaraum, & indv. non esse m riias urentium comprobatana, strium, Pecunia collatim primum erat