Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

201쪽

ε o GEORGII VIVI EN.ANT

Opt. lax.dedicatum est, id omne diuini iuris esse, in tantum e ist i matur , ut una vel altera duntaxat excepta causa, nec alienari,i mo nec obligari ea, vel in pign' aut hypothecam tradi,cocessum sit. ut meminit quoque Cantiuncula. Religiose re sunt quae religiosis adlis rent. l.quae religiosis.sΞde rei vend. Et religiosus locus opponitur puro. Vt. Lit., praetor ait. ff. de religios. & facit religiosum locum illatum defuncti cadauer,prgsertim ut Vlpian. tradit. l.iiij. eodem tit. si in eum locum inseratur, quem ipse sibi destinauit. Sanctae res iunt, quae ab iniuria hominum defensie atque munitae sunt. l.san Etum .sf. de rer.diuis Budae. ait. Sanctum dicitur,quod nec sacrum, nec religiosum est.V nde & sancti muri,& leges,quae poenae sanctione corrum pi vetantur. Et aerarium sanctius ab antiquis dicebatur,quod prorsus intactum erat: ex quo nilii l pi o mi licebat,in annuas necessitates. Sanctu est item plerunq;, quod incorruptum, a sanciendo dictum: religiosum a religando mentes,ne male agant homines: vel a relinquendo, quod a mortuis relinqua

tur.

202쪽

de re corporali,cuius quis copiam habet, vel vindica di rem absentem, nisi lege aut conuentione prohibeatur & habet illiud partes seu species has. Di rectum, seu ususfructus.l. iii. .ex pluribus.F. de ac q. possess. l. non ex pluribus. de reg.tur. . sic itaque .i ias de act. Vtile ut si n. F. si ager. Vect. petat. seu proprietas. vi l. iiij. de ustinuet. l.qui usum fructum.de Verb. oblig. Wi r λα, id est,in spe. Vt cum l.in suis. de liber.& posthu. filius familias rerum paternarum dominus vocatur: unde &siui haeredes dicuntur, tanquam sibiipsis succedant.erant eniim Vivente quoque patre

domini. l . '

si': αλκ. iν,id est dominium per anticipationem dicere quod possumus: ut cum mulier rei suae in dotem traditae domina dicitur. l. in rebus.C.de ivr.dot. Vi A Aminiam , quod vidua habet, quam maritas res ictis Itboris. decedens, in testamento ita it effer dotruriam usu

fructuaria, administratricem domis iuenim ii Iudo κρν ηait,& imaginarium est)eam sollim in domoprareminentiam consecuta,quam Vivente marito habebat: ideoq; ad alimenta tantum contrahitur: est

igitur & hoc dominium

203쪽

quaedam scilicet maiestas, ciuus obserua tionem foederatisii tremo principi, vel rei publice debent. l. non dubito. de capi.&postlim .reuers.

Attamen differt proprietas & dominium, sicut species& genus inter se: licet sic Mynsingerus maluerit diuidere hic: num. XV. hoc enim tam de directo qua de utili dominio intelligitur : illa vero de directo dominio tantum,secund Dd.

Dominium directum est ius dominatio nis,quod quis habet in re corporali, non cognoscens superiorem,cuiusmodi habet dominus seudi vel Emphyleuseos. Vtile dominium est ius cum fructu, quale habet Vas allus, Emphyleuta, aut Superficiarius,qui superiorem cognoscunt. Dominiumplenum is habere dicitur, qui utrunque habet, directum & utile. ut a cidi i in bonis allodialibus, aut rebus hae-

204쪽

Dominium autem per se & in genere,est i lius de re corporali persectd quod salua legum prohibitione fiat disponendi : v Alciat.l.traditionibus.C.de paci.Domi-- nium,inquit Bart. est ius de re corporali persecte disponendi, nisi lege prohibea- . mur. Sed Apellus plenius definit ita. Est, ius de re corporali perfecte disponendi, si rei copiam habeas sin mi 'us,vendicandi: nisi vel lege, vel conuentione prohibearis.Est etenim dominium ipsissima ca Arei vendicationis, cum videlicet alius i quispiam nobis inuitis,vel possidet vel detinet: & huius duo sunt officia Disponendi,&Vendicandi,t.in re actio.de rei ven. :l. si quis vi.β.differetia de acq.poss.&Bar. l Ioc tit.d.eod.

205쪽

Deci eatione.

Iure Commixtione remM. a

singulis,aut

Aedificando.

aut udo,se his ilibus. Posses ione bona fidei. ἹV Uructu. Traditione. iusta causa m

Uuisi Agitione haereditatis. Errogatione: nonnultas , alijs modis. Qui modi declarantur a principio se cundi huius libri,usque ad tit. de obligat. lib. tertio.tit.xiiij.Vbi mater incipit a ni onum:& fundamentum quasi quarti libri Institui. Imper.

206쪽

Venatis. Piscatio. Aucupium.

Mi illam.

Rerum derelictara0ccupatio, item o Tructuum. Iaae steriri. Osulae in marina

belli c plura. Inuenito iapillo uinuentis thesaμri. Hic retinendum quos dominium &quasi dominium & ius in re specificum, adfinia esse inter se , & species distinctas ipsius iuris in regenerici. alias dominiti, imperium, regnum, maiestas, potentia, Ethnicorum sunt vocabula, teste Erasm. Quasi minium, quod habet is qui emit i, aliquid bona fide,&ex iusta causa per ignorantiam ab eo qui non est verus domi nus.licet. Bard.l. minor. I. si seruus. num. E. de euiet .affirmet, quasi dominium esse speciem dominij. minime veritati co-

sentiens.

Ius in resset cumiscitiod habet is qui no r

est verus dominus:ideo nec vendere, aut hypothecae dare, aut transferre in alium Potest. per reg. l. nemo plus iuris. V. de reg.tur.

Verum, ut singuli modi,acquirendi res de Iure gentium,Iuris tyronibus dilucidius appareant: formas alias seu tabulassii ectemus praecipua . . Rei I

207쪽

376 - ,

occupa tione animaliam , quorualia .

Res fiunt

strae

Naturaliter seraa

l Natura quidem sera sed arte cicurata.' - Naturaliter man

Apes quae nullius sunt, & examen apum, quod dominus cu difficultate persequeretur.

tendi animum non habent, id est, cum reuertendi consuetudinem habere desie

que in loco sint haec animalia domestica

208쪽

- capiuntur infundo s

Sed etiam alieno solo , modo fundi dominus non pro 'hibeat aut costuetudo diuersum suadeat. β. serae. hic Omnes tamen de si Ita volave-I nunt esse nostrae, si runt ut capi possunt. libertatem natura-

iem receperint.

Captiuitate licet ali j dicant se

cundum modum hunc esse P eoru quae ab hostibus capi mus. sed haec hodie non inpersonis in bello ca- ptis,sed tantum in bonis mobjlibus locum habet. sublatae stete nim seruitus inter Christianos. ut Bart. l. hostes. Ede ca .limmobilia aut bona applicatur si sco,aut duci bellor v. l. sit capti uus.β. expulsi s.ff. de capi. & post. reuers . Inuentione rei l u a m ui s aliis sit tertius modus in littore maris, qsorte ibi nata . ut sunt margaritae,& preciosi lapilli .alioqui si antea alicuius fuerint,vel uti ibi reposi- M tae

209쪽

tae res,non fiunt occcupatis. sed inueniens casu amissas,vel in itinere, vel in iando alieno , nec restituit eas,furtum comittit .l. falsus. . qui alienum .sLde surt. Procreatione ex nostris animalibus aliis est quartus modus) β. item ea. hic. nam quicquid ex nostris nascitur, iure gentium dominio nostro subiicitur. vi sunt foetus pecorum,

lac,pilus, lana,hoedi, vituli,aequuli, succuli. Et fructus, quos bona fide ex alieno fundo, quem existimam' nostrum,percepimus & consumpsimus,Vel percepimus tantum, si s

O fructuarii fundi .Qui gregis fructuarius est in locum mortui animalis aliud reponere debet. .

Thesauri inuentione subita de sortuito casti quem alii faciunt xvi. modum in loco nostro, sacro, religioso,alieno. sed sortuito, adhuc dimidium domino reddere debemus. Item si scali, publico: sed dimidium restitui debet. Alioqui magicis artib. acquisit' si

fisci. l. vnic. C. de thesauris.lib. X.

Oleuenire autem est proprie, ut ait Valla, quod in commune siluein medium posi-

210쪽

tum erat, ante alios capere. Sed est &Iocum tenere,aut capere,& vi arripere,ut

hic sera. Perceptio fructuum ex re aliena, a bonae s- dei possessore. I. si quis a non domino. hoc tit.& t.bonae fidei .sLeod. Naturales, qui vi & bene sicio naturq principaliter, nodiligentia & opera hominis

tantum proueniunt, ut pOma, nuces, lac, pilus, lana,agni,vituli,equuli, succuli. l. fructus.sfide usu fruet.

ciuiles fructus,sunt annuae pensiones,ex locatione sedium. l. praediorum .sf. devsur.

J Industriatis vero fructust sunt, in quibus producendis principaliter requisita est diligentia culturaci; homi

nis:&plus quam natura ipsa: quae, inquam, diligentia nisi continuo interueniat, natura nihil operatur. l. bonae fidei. in princ.ff. de acq. rer. dom .ut frumetum, oleum,

vinum. l. si eius fundi. U.derei venit. M 1 Tr Sunt autefructus