장음표시 사용
201쪽
Ergo naturalis obligatio oonaturalimre dissolui deber, omissu NAqui quae conclusioni de turegentium est ademtioneac translatione, eo iure introductorumsentiserta.Maxime quia seruus corum, quae iuris naturalissent,in ponones ,sed ea acquirere, consequenter in dominium transferre potest. Neque idipsum ciuilis illa consideratio,inter dominum d scruum,rcmouci, sicuti ctiam paulo ante indicatum confirmatum est, ea, quar iuris ciuilis hiat,non respuere aut prosternere ea, quae sunt iuris naturalis, sed alterutrum tollerare alterum Simili ratione, licet inter dominumi servum sit vinculum iure gentium ad inuontum,attamen hoc ipuam nihil impedit,quo minuis illud. quod iuris naturalis Maseruo acquisitum cst,in domin si tran1- fcratur. Vcrum enim non est,quod Robertus dictislocis seri-ptumrcliquit, iuris naturalis rationem immutari, si naturalis obligatio,vigore patriae potestatis,aut dominii,patri vel domino acquiratur. Nam permanet &immutata iuris naturalis ratio relinquitur, eque dissoluitur, auitollitur obligatio naturalis, sed tantummodo eatam acquisita in alium transmittitur, quod fieri posse iura volunt& communibus Intcrpretum nostrorum sui tragiis est comprobat una,&recte.Nam ciuilis ratio wpotcstas, medium altem quoddam cst, quo naturalis obligatio iam acquisita,transmittitur,nequepcicam immutatur. aut exstinguitur, sed potius conseruatur, cilicri acquiritur.3' Quinto' adfert Robertus in animaduersonibus .cap.vitextum
uo in legibus nobis 'aditur,ea, quae ambo milias vel eruis ae- qmruntur,eodem momento his, in quorumpotesare sint, adquiri,adrivilem filum obligationem referendum erit e ael. Ea quae ciuili
teride acquir. rer. domo. Ergo bum milias, seruum patri domino naturalem obligationem acquirere non post . Sed
202쪽
respondemus Iurisconssilium Modestinum in aes Ea quietiuisi-
imminImencgare,pCrCOS,qtu inpotcitate aliena sunt, iis, in quorum potestate sunt,quae iuris naturalis sunt, non acquiri. Imo contrarium potius ex illo textu colligitur. Cum enim in principio Mod nus dixistet, e quae ciuillic acquirumtur per cos,qui in potestatc aliena sunt, parentibusvi dominis acquiri,statim subiicit, ea quoquciquae naturaliter acquirutur, pcxqvcmlibet acquiri pollic Ponderandum ibi cet monet uiacius verbum, quemlibet Si enim per quemlibet, quae naturalis sunt iuris,alteri acquiruntur, etiam fili familiasin seruum, eo comprehendi, & hosce parentibus ἰο- minis acquirere est certum, satis manifestum. Sic enim posscssioncm, quae iuris naturalis est, ae l. Ea quae ciuiliser, pactrcntibus dominis, a filiisfamilias, seruis acquiri a Iurisco sulto Caio responsum est, in L Aequiruntur Io. g. consolum, de
acquir.rer.dom. At, inquit Robertus in notis.aee. Crallaciam elle in dictionibus, naturaliteri ciuiliter , modestinum dum agit, de his, quae ciuiliter acquiruntur, non loqui desciuilibus,aut obligationibus aut iuribus, qua ipsa nobis acquiru-tur, nequc dum agit, de his, quae acquiruntur naturaliter, cum loqui de naturalibus obligatioitibus aut iuribus, qua ipsa nobis acquiruntur, scd agere Iurisconsultum tantummodo, de modis tam iure ciuili, qua naturali introductis. Idemque argumendum amodo acquircndi ad id,qtiod agitur,non procedere. Negamus autem Modestinum tantummodo agcrede modis,& node ciuilibus&naturalibus iurib., obligat,onibus,&verba Cti hinc assertioni Roberti repugnant. Ait enim ICtus CXpresset,ea,quae ciuiliter acquiruntur, pc eos,qui in potestate nostra sunt,acquirimus.Hisce satis indicat,eum de iuribus, nodo modis loqui, nonagere, inquam, cum de modis saltem,
203쪽
ipso iure patri est nata,quia vero pater illa acquisitione non mtitu pro acquisita non habetur,&per indocti ac si patri no e sct acquisita.Patrem autem illa acquisitione non uti,ex eo satis apparet,quod peculiu filio relinquit, ciusq; administrationem illi permittit.Hic animus & voluntas patris inspicienda est Pater enim ea intentioneri voluntat filiosam poculium concedit,ut illud separatum habeat, a patrimoniosio,hoc est,patris,&hoc ipso,non censetur paterni velle, naturali obligatione, quae alias ipso iure ei competeret. Separauit pater suas rationes, a rationibus filiifamilias, quemadmodum Iulianus pecuniam serui, rationibus domini, separari inop tun Perfruam. II.g. SV m dea ris.rerum dom dc Pomponius, dominum si um a serui ratione separare, disternore, in L Periculum . in W.depecu Haec separatio rationum,men e navi voluntate , tris declarat,quod obligatione naturali, quaris iure ci acquisita est,& compotit,uti nolit. Haec etia separatio bonom,per nam patris,am porsena,ssistinguit,mersectu patriae potestatis impedit: ut obligatio naturalis,quae alias patri acquiritur, pro non acquisita habeatur. Q dii pater inviuis esse desierit, de per eius niortem peculium exstinctum sit,satis apparct,obligatione naturalem patri mille acquisitam, oc Titium patri pecunia,quam a Marulo mutua acceperat,dcbuisse. Ad heredes n. transit,pro aequis partibus,ideoque ad ipsum debitorem Titium,si heres patri exstiterit, nisi obligatio confundaturi Ln. Et
ab hac Culaciiscntentia non videturalienus Francuc. Duar.adr.h.n.e. 6. Quamuis autem Robertus aeoba animaduers.c. s. Cu-27 iacium trigide admodum,&sine legis ratione, obiectione ad- dum ita dii solucre,&Motomannus,nimium per quam absurdum csse, scribant,tamcn latis ingenio se,convcnienter, vere Lelegantc hoc Culacium traderescxistimo. Illud enim
204쪽
Titi. de Condis indebiti Cap. . 67
vero est,crius,&ab omnibus sere intcrpretibus approFatum, obligationcm naturalem patri acquiri perca, quae anica sunt tradita,coque pro verissimo posito ac retento,contrarium adductum ,remouendLinatiui, quod concinnius cingeniosus, quam a Culacio factum,vix remoueri ac disiblui potuit.Neque Isinc legis ratione,hax ab ipse tradita sunt.Leges enim peculia' um a patre vc domino,filio uci lemo, concessiim, arationibus&patrimonio patris vel domini distinguendum esses, ncque horum rationes confundi volunt, ae Perseruum .gta unus d. Peculium inpr. Cpatcrio ipse,quodsilio peculium concedit,&eius administrationem ipsi crinittit, suo iuri quasi renuntiare videtur,ut obligatio,ipsi pro non acqvisita, habeatur, quae alias plis iure ei acquisita est. Si enim peculium filio permittit, etiam idipsum, quod cius ratione peruenit,illi permisisse, neq; stricto iure,quod tibi competebat, patrem vii vcsse dicendum est. Deinde in hac quaestionc,opatriheldomino, aequiratur naturati, obligatis,ad hunc modum distinguendum est Aut co- tractus intra patre sifilm,vel dominum &1cruu,celebratur: aut vero Inter Iratres vel conseruos.Priori casu,pater filio,& dominus seruo naturaliter obligatur, nec ea obligatio patri aut domino acquiritur,led in persena filii&1crui subsuttisitextus in n. f. Fλuaesitam es Posteriori vero casu,obligatio naturalis, patri domino acquiritur,& in hilli ac serui perlbna non subsistit. Ratio diuersitatis euidens est, quia priori casu, quando cum ipse patre contractus est habitus,natura non patitur,n pater sibi ipsi debeatiquod debet silio in id enim contraxit cumfilio vinito debeatur, filio obligatio acquiratus: At casu posteriori, cum ipsemet pater non contraxit, ecus scies nabet.
Tunc enim, quod filius acquirit,non sibi,sed patri acquirita& Tybdigavone naturalem, patri quos acquiri recte dicitur
205쪽
Qvqd si filius vel servus cum extraneo contraxerit,patri ciuilis quoque obligatio acquiritur, quia ciuilis quoque obligatio ex
elusinodi contractu oritur, Livi clerum. I. vers. Iraque depecul.
Dum enim ICtus inquit,quod scruo debetur, ab cxtraneo dominum recto petere,indicat ciuiliter id domino quoquc deberi.Illud namquc,quod ciuiliter debetur,pctitur, &cxciuili obligatione petitiosiuc actio oritur,non ex oblisatione naturali. Secundost obiicit Robortus, responsum Iurisconsulti Vlpiani, 'in L 1.inprisc.naparent.quas manum At.ubi ICtus inquit, FHIo-fim.quodcunquesibi acqu/rit,era emolumentumpatri quaerere. Eo significari putat Robortus,cum quid filiustamilias sibi acquiriti non illud ipsum omnino patri acquirere, sed citis cmolumentum,hoc est, omne Commodum,ex eo quomodocunque, siue ciuilis,stuc naturalis iuris,ac pc consequens naturalis obligationis rationc prouenicias. Ergo, in hac nostra controuersia, patri obligationem naturalem non acquiri,sed tantum eius c-molumcntum siue commodum, quod cx hac naturali obligatione prouenit. Sed respondendum cst, per emolumentum ICtum ipsam obligationem intclligere dc cum ICtus cmolumentum patri acquiri dicit, obligationem ei acquiri vulti intelligit. Nam emolumentum obligationis nihil aliud est,quam ipsa obligatio, sicuti ctiam emolumentum legati, nihil aliud est quam legatum,emolumentum hereditatis, ipsa hereditas, emolumentum actionis,ipsa actio Absurdum enim esset, si quis asserct,patri acquiri emolumentum legati, non ipsum legatum,emolumentum hereditatis, non ipsam heroditatem, 3 cmolumentum actionis,non ipsam actioncm.Nequet rccipienda est interpretatio,quam RobertuS θks.notarum.c. Lad pra alligatam legem Placet,de acquir.etelamist.heria adducitidum
de illud, quod ab Vlpiano ibidum traditur, ad emolumentum
206쪽
tantum referendum,tradit.Nam ICtus plane contrarium scribit. Sic enim inquit: Quoties acquiriturperasiquem heredita ei,
miti quis inpotestate eis, conssim acquiri ei, cuius ei inpotesare s. Hereditas ait ICtus,ci acquiritur, non emolumentum hereditaris,id luc generalite de omnibus rebus is verbis, vesquidia vultantelligi,ut illud,quod patri, domino acquiri seleat. de re ipsa acciyiantur, neque ad emolumentum tantu restringantur,e cluialc ipsa,& Caussa, quae emolumentum illud producit Imo etiamsi ICtus ibidem emolumentum hercditatis nominaret,iamex per illud, nihil aliud, quam ipsam licreditatem intelligeret. Et acquisita patri hereditate, omnia heredita usiura S commoda,ad patrem perueniunt. Nec' quicquam me mouent textus,quos Robertus pro confirmatione taesententiae ibidem adducit, cxl cum imamilia M'. GH 'r quos comm Amri n. I.LIS legata II. et eis Eorum commodum, de REVIVise rinc P.Mysis per qua re ab nobis obligatio acquiritur,verb. v quod ab actione commodum.Nam ad aedilisfamili--, quod attinet, Papinianus ibidem regulam constituit A patre vel domino,qui hereditatem,cl legatu m,pc filiumfamilias vclieruum,iure potestatis acquisiuit, fideicommissiimiclinqui posse, S patrem vel dominum, fideicommillum relictum praeitarc debere Rationcm cius assignat, quia pator vel dominus, commodum hereditatis percipiunt, ideoque onus sustinere coguntur. Dupliciter enim quis fideicommill obligatur,vel quasi hcres, vel ut quilibet, ad quem citcstatoris hereditato,aliquid peruenit. Et quamuis pater vel dominus,silio volseruo herede instituto, hercises non fiant,quia tamen commodum hereditatis ad illos pcruentat,onus quoquc lustinere merito debent. Ex quo apparet commodum hereditatis, nihil aliud clara, quam ipsam nereditatem. Sic quod in aer diua legata,
207쪽
de commodo legati dicitur,de ipso legato accipicdum est, sc-33 uti omnes ctiam interpretes,qui ad titulum de Reg. Iur scriptcrunt,de legato illam lege accipiunt, intcrprctantur.Sic quod inprincip.rit. Insit. rq Versnob.oblig.acquis de commodo , ctionis, licitur, nihil impcdit. Loquiturinim Imperator de commodo,quod cxactione pcruciati, siue quod ex ipsa acti ne oritur,ncque ex eo firmiter colligitur,aliud csse coninio luactionis,aliud actioncm ipsam,& commodum actionis separ
dum ab ipsi actione. Imo qui actionem habct commodum eius habcre videtur,cum actio cum effectu sit accipienda. N que in eo laborandum valde cst,quomodo commodum hereditatis,legati,actionis ab ipsa hereditate,lagato,actione distinguantur,cum lim pro Uno codemque accipiantur,in in hac, disputatione interscio discrepent. Similiteri nihil retragatur quod Robertus in notis loco allegato adducit, si commodunt heroditatis pro ipsa licrevitate accipiatur, creditatem pro ipsis rebus hereditariis accipi,chun tamen hereditas ius sit & in iure consistat, I Hereditaris anesiatio.υρῶ verb. g. . rediatas 13 deperit.heria. Respondendum enim cst,hic non disputari quid hereditas sit, siue dicatur. Dcco si quaeratur recte contra Alciatum Malios statuim Iaereditatem ius esse, non resipias,quae in hereditate reperiuntur. Sed magis hic de hereditate agi, quatenus resipias, quae ad patrom vel dominum pCrueniunt,considoramus Filio citam velleruo, heredc instituto,patervel dominus, heres nouist Filius quidem vel fer- illis acquirit rem patri,sed non nomen i credis Achcrcs est. qui nomen& titulum heredishabor, tametsi rem ipsam non
208쪽
facit heredem, sed nomen. Quanquam pater vel dominus hercs quoque dici pom non απλῶς, sed via Hi, quod rem, hoc est,hcreditatem habet,&vehit heres potest vocati. Sic herc-ditas, non pro iure, scd prorcbus in hereditate exsistetibus accipitur, ins Hereditas.=W.Insit de heria infit. Itemque in actione Dinitiae erciscundae, hoc est, heruditatis druidendae. Familiae cnim nomen non ius hereditatis, sed res hereditarias ibide denotat, is tam Calac.inparat. g fimiLercisc.Neque est, quod dicat luc aliquis, si hereditas, pro rebus ipsis hereditariis magis accipitur,st proli creditatis iuro,satis manitestu esso, co- modii, hereditatis hic Iignificari,S,no ipsam hercissitatem,eon sententiam eorum connrmari,qui volunt, dc Commodo hereditatis accipiendum esse,qroduc hercdatate traditur Ad illudn ex iis,quae paulo ante.dicta sunt,racilis est resposio. Nahac in re inter comodum hereditatis,&hercditate,& reliqua ex pla,supra adducta,curiose distingvcndu non est, utpote quae Puno eodemq; hic accipiuntur,& unum idemque denotant. Et per c molumcntum obligationis,ipsam obligationeDonellum quoquc intelligere animaduCrro ex tib. I .comment. cap. II.Tcristi, Robertus patri naturalem obligatione non acquiri ulteri 3s demonitrare conatur, eoque prolabitur, ut ciuilcm obligationem patri acquiri Murmet,eum p , ad id obtinendum, lib. s. amina uerse O.tali argumcnto Virdcprehcnditur: nt; tis, iuru ciuilis est. Ergo iurepatriae'testatis,ciuitisnon nati ratis obf1 tio atri acquiripotesVM ia inepta haec argumentatio est,alias pari ratione dici posscteatriapotestinestaris ciuilis. Ergo iureΡ-t potesatis,pater tutelam siluimpubcris mandare non potin pro purea quodi u rum tutela ex iure naturali omine habet. n. msitvt.de Attictui. Sed taliunilao quia pugnat cum l. Impube
209쪽
Robertus GH. tarum e C praecedentem argumentationem suam cssopcrncgct,ibique sententiam suam alio argumento dilucicuus exprimat,iamcn&illud, cum praecedenti eiusdem est farinae,ncque Culaciissentenciam infringit. Siccnim infert Robertus Ciuis ratio,ciuiua tantum iura tollare , corrumpere potin vo autem naturam: spatriapotestis,cuius vi,quae asilaofamilias acquiri contigit,imipatri quaeruntur si iure ciuillimroductaeis. Ergo ciuilifrationis τι naturalis obluatio Poriamilias quaesita, ei, impatrem transferat,adimio ossenovouis. Respondemus aulcmadassumtioncm non tantum,ca quae iuris ciuilis sunt, ad patriam potestatem,sed tiam quandoque ea,quae sunt iuris naturalis,& tam haec,quam illa,patriae potestati tribui,S ad po-tcstalcm patriam pertinere bicenim, quod modo indicatum cst,ut Itbcris impuberibus parcntes tutelam constituant ac mandent,non tantum iuris est naturalis, sed, respectu rationis ciuilis,ad potestatcm patriam cca at Sic quoque Vlparentes libcris alimenta praestent,4 econtra liberi parentibus, tam suris naturalis,quam patriae potestatis,&ciuilis ratio postulat. Sic etiam vi pator filiam dolet,non tantum iuris naturalis, verum etiam ciuilis siue patriae potestatis ratio exigit. n. Cridotispromis Mater enim , cum filias in potestate non habeat, eas dotam non icnetur, i deque matre I .cidetur dot i scan. Memmiintract.depatria resare esse .rr num.1 . Et denique liberis testamento legitimam est relinqvcndam,non tantum naturale crum etiam,vi titulo institutionis relinquatur ius ciuile requirit. f. iam quoque capitusim Nouecvt cum Hanesiar. cognosc.ώθω rinis l. Testimentum,quas sΙ. Ex quibus ilico constat, non tantum ea,quaeiuris ciuilis sunt,ad potestatem p triam pertinere,verum etiam saepius ea, quae sint iuris naturalis.Nec quicquam impedit,quod Robertus innotis c. f. subiicit,
210쪽
es Aud, is iure naturaia conueniens es idcircos liciter natura aeri possit,etiam restimenta naturalia dicenda alios se acta quialis- quibunt ciuiles. Satis enim in hoc eo demonstrassie,quae iurisciuilis sunt, ea, qua auris naturalis, non rc uere,&ssimum argu- metum hoc in loco a ciuili iuris rationMut naturalia excludat, non desumi,sed licet paUia potestas,tamen per cam obligationem naturalempatri posse acquiri. rto, CXL-.ο M.f. animaduers obcrti,talem quoquc argumcntatioΠem,qua domitio obligationem naturalem perseruum non vult acqui
um.Ergo iurepotestatis domino nonponis quaeri obligatio iurisnn-rιum ceterum haec non cohaerere,Culacius ibidem ostendit,&cuilibet manifestum eui ineptam plane esse huiumrodi ill rionem, nec ratione visa procedere. Ideoque animaduertens hoc ipsum Robertus,in nocis notatorum. c. s. lhanc collectionem relinquit S sententiam suam,eam nunquam iura asserit Aliud itaque argumcntum,quo assertionem suam stabilire natur,adchicita. Vnumquodque inquit, eodem modo dissolui debet,quo colligatum eis. At naturalis obligario, quaei seruu acquiritur una rati iureintroducta eis. Ergo ea, vi dominii Iure gentia, nouautem iurenaturabintroducti ruo, ut quaesitasit, adimi or in domi miransferri non potes .Scd hoc quoque in loco, primum ad maiorem relpondcndum cst. Quanauis naturalis obligatio iure naturali sit introducta,tamen nihil impedire, quominus eam perscruum domino acquiri dicamus: Imo quia naturalis obligatio iure naturali est introducta, ciusque seruus capax est,multo magis domino,per scruum eam acquiri statuendum est.Deinde ex recepta Logicorum doctrina,ad hunc quoque
modum responderi potest plus hic esse in conciusione, quam fuit in praemissis: Sic erum 1impliciter concludendum fuisset.