Disqvisitio historica de modo conseqvendi svmmvm imperivm in Hvngaria a primordiis monarchiae in haec tempora

11쪽

Ρactum simile intercedere debuisse , indoles introductae Monarchiae dubitare non sinit, ad quod Persiciendum Communis Ssensus viva voce de ClaratuS, atque PS Postea usu firmatus Suffecit erraret enim is mea opinione vehementer, qui electionem Principis, modumque administrandae rei publicae,

thentico quopiam HStrumento , Vel solenni Diplomate comprehenSum roboratumque fui88 crederet, quo illo temPore, Sive ProPrio, si vo a vicinis mutuato litterarum charactere

usos fuisse, nequidem probabili quadam conjectura suspicari licet. Cum igitur Scriptus ejusmodi Tractatu ViX, ac ne vix quidem, aliquando exstiterit, authenticum alto illius

exemplar hactenu nuSP iam reperiatur Historiae consulendae Sunt, indeque quo ad Suppetit ornpndum utrum Paetum PrimaeVum, Per quod formam regiminis non minus tque Personam imperanti determinare Placuit, Praeter jus Successionis haereditarium Stirpi regnaturae delatum, ordinem quoque in imperio succedendi clare defixerit ; deinde an ea haereditas ad sexum etiam femineum pertinuerit.

12쪽

6 IV.

Quantum ad rimam quaeStionemri Secundum ConStantinum Porphyrogenitum , qui haec, Ut pSe fatetur, quinquaginta dunt a Satanni tardius, quam e Sta Sint con Scri PS erata), Arpado Arpad), aut si anonymo Notario fides tribuatur, jam istius atri Almo Almos)Principatus abiungaris, et quidem jure haerediturio delatos erat se i Sum Potiu , Ritis Constantinus b), illis fuit, Arpadum riti- , CiPem ΟΠ8tituere , quam patrem Salmu- se tetem. Deinde paulo inferius: Ante hunc, Arpadum Turcae quo nomine ungaros se compellat Principem alium nullum habue- ,, Urit, e cuju etiam ΟSteri ad hunc us- si que diem Princeps Turciae constituitur. AnOΠymia Vero : Elegerunt, inquit, Sihi Du-- cem ac Praeceptorem in filios filiorum suo se rum Sque Ad ultimam generationem Al- , mum, filium geli , et qui de eju geneis rationes descenderunt. ch - Item Ut

13쪽

ri quamdiu vita duraret Semper Ducem se haberent de progenie Almi. )Ambo, ut videmu8 Scriptores , etsi in persona primi Diaei di Screpent, in eo utcunque consentiunt, quod Hungari Summam imperii Stirpi Arpadianae in omne generationes haereditario jure contulerint. At neuter illorum praeter quos fonte alii, e quibus rei illo qmpore gestae veritatem hauriamus, nulli existunt vel verbulo memorat, eadem

Oecasione primogenitum, ut Seniorem, vel gradu sanguini ProXimum , ei quemcunque

alium de familia speciatim fuisso designatum, in quem POS deceSSum uniuScujusque Principis regimen ipso facto de Volvatur. Qui itaque, nisi sibimet ipsi, ut aliis illudere velit, generalibus illis, quo e utroque Scriptore Paulo ante recitaVimu , termini S, Ordinem quempiam Succedendi inter rincipes Arpa-diani Sanguinis observandum indicari conten-d0t minus adhuc sibi ullus persuadebit, si eatenus aliquid in pecifico fuisset determinatum, rem tanti momenti, ac proprie Substantialem, Praesertim Constantinum Impe-

a Loco citato cap. 6. -

14쪽

ratorem latet potuisse, Vel data opera silentio praeteritS8e, quo nemo meliu atque uberius primordia Civitatis hungaricae descripsit.

V. Quare Pronum S concludere, regni haereditatem, Citra Per8oriae discrimen, Arpadidoscendentibia omnibu et Singulis jure geniturae, aequaliter OmPetit 8Se, e quibus unus

pras reliquis Suffragio Ordinum ad gubernandam rempublicam deligeretur. Profecto dum

IeX, quae uecesSionem cuipiam familiae generatim tribuit , Una PerSonam immediati Suc CeSSori nominatim non defigit, eandem personam , inter haerede jure P Rres, quia modium non datur, haud aliter , quam electione populi constitui oporto t. Atque istum modum conSequendi Summum imperium quem orisconsulti SueCeSSionem mixtam veluti electione temperatam, a PPellare On-gueverunt a), etiam OHStrentinus Per verba Supra adducta : ex Cujus Posteris Princeses constituitur, indicara solui SSe videtur cum

ia Martini de Jure Civitatis c. 15. g. I9. -

15쪽

re ipsa loquatur, eum, cui Sola nativitas usimperandi exclusive tribuit , non amplius opus habere, jo in Principem ConStituatur.

Adductis testimoniis historicis nihil contineri animadvertimuS, quod vel conjecturaridum relinqueret , cum origine Monarchiae una ordinem in imperio Succedendi determinatum sui SSe. Pergamia porro, quoaduSqUediplomatica documenta nos deficiunt, lucem aliquam a fide dignis Scriptoribus nutuare,

qua Coru Scante inter antiquitatis tenebras deis Prehendere valeamuS, Utrum forte non SuSid ipsum, quod aperte definitum non erat, tacite ad Optatum fuiSSe remon Stret. Audiamus iterum in rem Constantinum Augustum, de liberis et proximi Arpad Successoribus disserentem : a se Sciendum vero Sunt verba se illius Arpadem magnum Turciae Princi- ,, em filio genuiSSe quatuor , quorum Pri φ, mus Tarkatetus Tarkalgos', secundus Je-

16쪽

, quartus ollas Z sol tan). Rursus Arpadasse primogenitus Tarkatetus filium habuit Tebea, Is Tehelo); alter delech filium genuit Ege -- lech Szelo tertius utoctas filium suis cepit halitetin Falitt), qui nunc prin-D CiPRtum tenet quartus ollas filium habuit, Taxim TakSy). - Et omnes quidem ArPR- se a filii mortui sunt, Superstitibus tantum se ejus nepotibus Phale, et a se Tasy cum se patrueli eorum Taxi Oeheles moriens se filium reIiquit Termalgum Termatet). Patet hinc Zoltam seu ullam , inter filios Arpadi natu minimum fuissori qui tamen illi

Omnium Veterum Scriptorum no Strorum Consen Su in regimine Succe SSit. Si quis cum Antonio Vilhelmo Gusterna ann a arbitrarie a8Serere velit , hoc ideo factum fuisse, quod seniores Arpadi filii ante patrem obierint, reponam, id quidem dica facile posse, Sed

BSSextum Probum non constituere. Dein doqUReram, num etiam omne Omnium trium

seniorum Arpadi filiorum filios, quo Porphyrogenitus enumerat, ante avum deceSSiSSe fingere dubeat laudi qui factum Sit, ut prae-

17쪽

stabilito juro primogeniturae , et lineali SucceSSionis ordine , Sublataque enitu electione , halictis, Arpadi ex tertio filio utoc ganePOS, principatum Prae TermaCZ , a rimogenito filio oriundo , obtinere potuerit de quo scilicet, velut otiam in vivi agente, Constantinia loquitur.

iiii autom intor est hoc loco indagare,

quomodo mox laudatus Scriptor cum Chronicis patriis conciliari possit, in quibus ultae o Xus , seu Taxis filius successisSe traditur; sive enim Phalicetis, seu Toxia post Zultam imperavit, utrinque, quod ad PraeSenSargUmentum pertinet , aeque colligitur, incolumi adhuc primogeniti Arpadi filii stirpo

virili, quin ullus huic injuriam illatam per hibeat, imperium otiis ex eadem familia Η- Iectis, a8Sertum flaiSSe. Toxum in rogimine siliu Geleta, per HuΠ- garo a morte patri , ut Aloidus de Psklarna diserte fatetur , electus Acepit hunc te-

18쪽

PhanuS, quem Pariter communicii ragi paternum solium conscendisse ejusdem Biogra

phus Carthuitius rectius Hartvicus repetitim

innuit. 11 Verba ex eodem, quae hue faciunt: ConNocatis ater suus Gelsa Huriis gariae Prirnatibus cum ordine sequentiis Per Communis consilium colloquii filium, Suum OS Se regriaturum Pol illo raefe- , Cit, et ad hoc corroborandum a singulisse Sacramentum exegit Item: Post, obitum vero patri Stephanu adhuc Adole- nen iaυοre rinci 'um et lebis in patris, solium laudabiliter 'ro Decius. - Scriptorem hunc S. Stephano Pene ΟΠViXiSS Ce- Ieherrimu Pra egregie Stendit c), et quae mox ex eodem adducta fuerunt, tanto majorem merentur fidem, quanto minus vel supponere licet Carthuitium Colomano, Regi jurium Suorum Perquam Studioso, opia aliquod dedicare temere voluiSs , quod Vetustis regiae Stirpis uribus aliena , aut praejudiciosa contineret qui igitur Probare sa- Ieantes In Vita . Stephani edit. Prayan pag. 25. B Loco cit pag. 25. - Historia Regum I Ung. Part. 1 in otitiis praeviis ad i. 25. -

19쪽

te indicato adScripta, uapte RPParet.

Eam interim Carthuitii narrationem, qua Stephanum adhuc adole Scentem post obitum Geletae , principum et Plebis favore , patri subrogatum tradit, de solenni illius inauguratione Georgius Sigismundus alitis, non delibera lectione interpretatur b); quo autem id facilius tueretur , factum Patri ex eodem Scriptore paulo Supra recitatum, Silentio Praetermittit; quaerit praeterea: Quorum Prinis, eiPum, Cuju Plebi favore electum illumis utemus an Gyulae Transylvani an Cu- se a Simeghiensi P an eorum, qui, quod is acerbisSime ferrent vitam religionem Con- se temni, in Sanctissimi viri salutem conSpi- RVerunt' plebis vero A ejusne, quae inn

20쪽

14 si ream I. ea tantum conditione Regem esse, jussit, ut aboliti Sacris christianis, patrum se religionem restituat 3 Quam ista secum invicem Parum Pte Cohaerent habuit initio sui regiminis Sipphanus rebello in Comitem Simeghiensem: ViX VΟ- luto triennio clientela rem Transylvaniae Du-Cem Compe Scendum ergo universus populi Sab eo alienatus esse debuit - Conspirarunt palatinorum ossicialium Scelesti SSimi quatuor, de quibus nec illud aperte constat, ungari- Caene an exterae originis fuerint in nefariam domini sui necem : omne igitur primore Spuri animo comparati fuerunt Contestor universam IIungariam , utrum aliqua etiaStior, ConStRn magi magisque PerVagata apud no Sexistat traditio , atque ilia sit, quam de Summa existimatione, adhaesioneque, qua Majore nostri optimum suum Statorem ac roto, regem Vere augustum ProSecuti Sunt, a Patribu accepimus. Exigebat equi dein istud illimitatus illius in subditam ibi gentem amor et merita in utramque rempublicam amplissima Sed obtinuisse etiam aurea divi Regis monita Emerico filio impertita, opinor, abunde CommonStrant, quo enim a silio Patrum