Praxeos medicae universae praecepta. 1826-43

321쪽

DE PERIPNEUMONIIS.

invenimus. Frequentissima est simultanea inflammatio pleurae tum costalis, tum Pulmonalis paren chymatis pulmonis et bronchiorum. Rara quidem, at tum aliis, tum nobis ipsis visa est gangriaeua pulmonis β') et pleurae ββJ. ab ecchymomatibus sedulo distinguenda. Praesente enim gia rigruenia, Substantia nigra pulmonis flaccidati tabilisque est, ac saniem foetidam largitur. Tochymoma Vero sanguinem in textum pulmonis extra vasa tum 'Q) refert. ECChymo mata haec duplicis sunt generis, alia εub Digra, POStque mortem orta dum scilicet cruor sub horizontali

cadaveris positione ob Pi OPrium Pondus in partibus

nefiat, quando nimarum est de genere legitimi erylas pestilis. HAE mGIS quoque eandem sententiam tuetur P. IX. C. IV. p. 125. , cum in lammatos quidem pulmonum infimos lobo S Observavit, non tamen. ut in reliquis Peripneumoniis, Euros. 88 BLANCARD Ana t. pract. Tar. Cent. I. Obs. 67. p. 149. I iEUTAUD Op. c. Obs. 297 - 325. T. II. p. 93. WAΤ-so, in Modic. Obseriat. b a SO . of Lonuon. HOLIV. LAEM EC l. c. p. 181. 89) Pleuiae gangraena correptae exemplum refert LIEU TAUD Ilist. anat. med. Obs. 741. 742. Adfectus erat ut pulmo.s i) Sanguinem pluries in paren chyma pulmonis eXtram vasa tum consperii; conspexerunt II ALLER Op Usc. PR-

322쪽

DE PERIPNEUMONIIS.tibus posterioribus pulmonis colligitur F alia

rubra ex vi inflammationis producta sy). Enimvero et arteriae et Venae pulmonis et bronchiorum universalis incendii participes fieri ε olent. Atrium cordis dextrum saepe Cruore turget ac concretiones polypo Sas py) Continet. ena cax a ascendens et hepar ut pluit naum 5anguine tur- gerit pμ). In intestinis vermes delecti fuere se F). En cephalum et specus Vertebralis Sae Pe congestiones cruentas atque interdum SCriam extraxa-εatum exhibuit 9 β). Referente REI LIo γ' nec ner ivagi inflammationis expertes Sunt.

s. XXXIII.

93 Vonsaegri L c. s4 o Maximam in letalibus peripneumoniis vasorum ab- domitialium , hepatis inprimis, repletionem frequenter

323쪽

311 g. XXXIII.

mam dies et par D restitiae des rotiseeriti re corps. PORTA L l. c. p. 71. Cis. CA HAGAN V. Abh. f. pr.

Aerate. 13. D. P. 561.

98) Peripneumonias aestivo tempore Taro obvenire. ex dissertatione TRILLERI de pleuritide aestiva Tarius Occurrente. Viteb. 1752. opus c. med. Vol. I. N. 3. concluderes; ast observationes meae contrarium docent. Habui enim sat frequenter tum in Insubria, tum in Austria, tum in Lithuania peripneumonias

aestivo tempore curanda .

99) UiPPOCRATES morbos hibernos recenseris pleuriti dum mentionem injecit Aphor. 23. Secl. 3. edit. CHARTER T. IX. p. 118.) monetque hyeme pleuritides et peripti eumonias maxime fieri et quidem Vehementissimas de affect . C. 3. edit. CHARTERI. T. VII. p. 621). Consentit ARETAE Us de causs. et signis morborum acutorum. L. I. C. X. p. 9). Sic qile res in climatibus calidioribus se habet, ut ipso in Insubria edoctus sum. Secus autem in climatibus frigidis. I linae enim pexipneumonias sub maximo gelu raro videre contigit. Rigidissima fuit hyems a. 181 2; tamen nequidem in fugitivo Napoleontis exercitu, intemperiei atmosplaaerae omnino exposito, obveniebant peripneumoniae.100 Iam SYDEN HAM monuerat, pleuritides inprimis illa FAIte anni, , , quae inter ver atque aestatem ambigens utriusque quasi fibula est conspici. Accedit et S VIA-

324쪽

DE PERIPNEUMONIIS.

tissimum dum sudam e fit coelum, mercurius in baro metro alte clevatus, flante septentrione et borea. Saepissime vero occulti quid in atmo-Spl1aera est I). praesertim Si agatur de peri praeumoniis epidemicis η). Peripneumoniae parcent

TEN G. c. l. 8 94. Ego etiam pol pneumoniis tum

in Austria, tum in Lithi lania tempore Inprauus Vernali epidemice grassantes observavi. 1 Varium est, originem perip nemo oniarum solum duch-bus barometro ac thermo metro explicare velle. Emm- vero sicuti oculum non mordet sua lachryma, sicutIuvina non vellicat vesicam sciam, ita etiam aer densus et frigidus per se noti laedit pulmones. Unda 86 iETEN sapienter ait l. c. f. 881. : se observatio fidelis docuit, nasci et pleuritides, multosque homInes affligere eodem tempore, licet nulla causSa noscitur, cuLmorbi origo tribui possit. Iam SYDEN HAM Scet. V. C. 5. p. 306. mirabatur, quod febres epidemicae nunc caput affligerent, alio tempore intestina et dysenteriam facerent. Alio iterum tempore Pleuram P tius et pulmones inoaderent.

2) Saeculum XVI hoe sab respectu satale fuit. SPRENOELVErSuch e. pragmatischen Grachitate d. Arznσl. 3. Th. 2. Aus. p. 107 . Legantur de peripneumoniarum epidem iis Nic. MAssA de febre pestilentiali. Tr. III. C. 3. i. 62. Venet. 1556. ALOYs. MU DELLAE egist. 16. p. 1M. Basil. 1543. Duasus Epist. med. f. 4. fig. 159'. et Miscet. med. C. 10. S. 130. GESNEn epist. L. I. f. 46. DODONAE Us med. observ. eXempl. Tar. C. 21. p. 55. SCHENN L. VI. p. 777. WTEix Obs. med. Tar. p. 56. AUTON. Tossio Lib. de epide mica Gualdensi peripneumonia. An. 1611. BARONi Us da pleur

325쪽

non aetati; homines tamen mediae aetatis sal

pius quam pueros et senes ' invadant: non

θ) Monuerat HiPPOCRATEs Coa c. praenot. N. 512. Edit. CHARTAR T. VIII. p. 882. , peripneumoniam et pleuritidem non fieri ante pubertatem. Mitigat prudenter istam sententiam S WiΕΤΕN l. c. f. 879.) dicens: interim tamen quandoque, licet rarius et junioribus hiomoa Lus contingit. At necdum satis. Quamvis pexi

pneumoniae irequentissime in aetate media ob Sei Ventur , attamen illas etiam ad morbos pia erorum , infantum, quin inamo et recens natorum revoco. Dialchre id demonιtravit AN REAs Longi WAidi in Programmato εuo de Peritneumonia re etia uiatoriam. In Parini γn

Iach Tomar sima C. Lo ars ego II lenes lego. T. I. I idio 1818. N. IV. p. 118). Jure scriptori biis de morbis infantum LonLA Lias objicit, illos nimis obii ex Peripneumoni artim, huic vitae periodo propa taxum, mentionem injicet e. Fit inde , ut medici ineXperii, quorum mens doctrina. ast malis Millari, hydrocephali acuti obruta est, evidontissimas caeterum peripneumonias Praeter videant, et scribant: Don LιH-ςen Doretierung mit litus chenderi l bui tomen reor hila eri II irnhtanton massorbuerit. HLEEL AND 's Durn. 1820. Doc. p. 5 . Iciter centenos infantes, qNOS PCxi Pracum Onia laborantes curavi, Dura quam illius pusionis obliviscar, qui Primo a piartu ny chthomero in saevampneumonitidem incidit, quam hirridinibus, venis bra-

obii admotis, filiisque antiphlogisticis fugxvi. Nil mi-

326쪽

sexui; at viros Potius, quam seminas aggrediuntur: non conditioni; εed rus ricos, pistores, vitriarios, fabros serrarios, aurigas, veredari OS, Bajulosq) potius, quam urbium superioris ordinis

rum, quod pulmones recens natorum, eo ipso momento, quo PTimum imperio simultaneo et aeris et cruoris exponuntur, Veluti oculi inopinate luci expositi, inflammationis praeda fiunt. 4 AnzTAE Us op. c. L. I. C. 10. p. 9. crediderat, Senea in primis pleuritidi obnoxias esse. Ac re quidem Vera, peripneumoniis epidem ice grassantibus, illos prae camteris laborasse observavi. Vere an. 1817. Uno eodem que tempore tres senes peripti eumonia assecti in clinico meo decumbebant, quorum computatae aetates annos 225 efformabant.

5 Notaverat AURELIANUS l. c. C. 13. , maribus frequentiorem quam feminis esse peripneumoniam. Testatur autem THiLLE RUa de pleuritido p. 4.), feminas pejustifici, quam viros, si hoc morbo corripiantur. AURE LIANI sententiae subscribo, si agatur de adultis; inter infantes enim ambo seXus, aeqriali prorsus ratione, peripneumoniis obnoxii sunt. Peripneumoniae milii praecipue in Iolricibus, coquis et nutricibus obvenerunt. De liis ait BALLONI Us Epid. et Ephem. L. I. Edit. GeneV. p. 69. : ,, Quum nutrices fiunt pleurati Cae, graViter aegrotant et magna dyspnoea it nentur: idque fieri puto, quoniam et mammae attrahunt et ad eas impetu livmox fertur. 6 Pulchre ait SYDEN HAM, quod peripneumonia aggre' ditur , , rusticos et duro jam fractos membra labore. Sect. VI. C. 3. . Contendit STOLL, opifices, vitam

sedentariam ducentes, e. c. sarto Tes, teXtores, ut Pote

congestionibus sanguinis circa pulmon.s obnoxios,

327쪽

DE PERIPNEUMONIIS.

incolas, prehendunt: non temperamento; verrimplethoricos et robustos potius, quam laxos ). acidumque eructantes β) in se stant: non regioni, Sed paludosis ') potius, quam reliquis addictae sunt. 2. Excitant peripia eum Onias vulnera et Excitan

contusiones pectoris ἔφ), inprimis cum fractura

7J Solidarum enim partium firmum robur huic morbo favere, colligi etiam potest eX illis, quae apud ΙΙ1PPOCRATEM in. libro de aere, locis et aquis CHARTERT. V L p. 19. habentur. Notat enim, homines, qui

incolunt urbes septentrioni Oppositas, robusta et siccae habere corpora, sed et pleuritidi obnoxios vivere: Contra vero illos, qcii civitates austro oppositas habitant, imbecilliora plerumque corpora habere, sed et raro pleui itide corripi. - Et S TU ENHAM ait l. c.), hunc morbum prae caeteri S temperamento Sang uincto infensum esse. Fatetur TRILLE H l. c. p. 3.) se in macilentis et siccis corporibus frequentius pleuritidem Observasse, quam in obesis et humidis. 8 Qui acidum eructant, raro pleuritici fiunt. IIIPPOCRATLs Aphor. Sec t. V l. N. 33. CHARTAn T. IX. p. 269.

b) His Docii a TLs in libro de aere, locis et aquis periis

pneumonias in locis Paludosis fi equentissimas esse contendit; - ac re quidem vera nulli bi tot tantaque specimina huius morbi eaque terribilia vidi, quam Ticini, inter xia,ticos, agros, Culturae oryzae dicatos, inhabitantes. 10 Sior L ratio medendi P. VII. p. 93. Acta mea clinica. Aia. I. P. 88.

328쪽

costarum xy), interdum quoque violentiae partibus dissitis yλὰ illatae; operationes chirurgicae, inprimis amputationcs , nisus in ponderibus clevandis δ' , inspiratio vapor ara arsenici =ὶ , acidi muriatici, tum simplicis sio, tum Oxygenati δ' ,

1ι Vidi a. 1704. in clinico Ticinensi baiulum, qui post

gestationem Centum Sa CCOTum OxyZae, quorum Unum

incongrue dorso impos vexat, sensum crepItatIORIS In cavo pectoris eXpertus est, Subsequente illico perisne u-Waonia , ex qua tamen convaluit.

17 Uum an . 1801. subsumigia eX acido muriatico oxyge nato in noso comio universali civico Vuido bonensi, scopo contagium typhi etatinguendi, introduxeram; femina, custodis aegrorum officium gerens, in sustu-

329쪽

IME PERIPNEUMONIIS.

sulphuris ') et exhalationum Vesuvii η' ; - corpora peregrina Pulmonibus illapsa δ'); aer noctur

nus se , Ventus frigidus corpus exaestuatum,

Prae migro illo parando, sine debitis cautelis, intenta, extemplo in pei ipneumoniam , cum saeva pneum Ora Ox-xhagia, inciderat.' Oenopolas, dum dolia, ut Vinn a sevmentatione Praeserventur, sulphuris vapore replent, in peripneumonias incidere, SWIETE di exemplo confirmat l. c. f. 82i. P. 715 . Vidi Ticini ancillam, quae cum Libialia sericea

recenter lavata, ut candida evaderent, super Caibones accensos, quibus sulphur inspersum erat, teneret, in peripue umoniam sputo copioso cruento stipatam,inc derat.

19 e. c. pulvis lapidiam a lapicida cum aere attractus DrMERnno EGn l. c. p. 306.); oss1culum devoratum SALMUΤΗ Cent. I. oba. 85.), spica dcglai ita Rκ-TAUDO T spici lectiam seu historia medica mirabilis spicae gramineae eX tractae e latere aegri pleuritici, qui

eam Brite menses septem ira carite devoravexat. Paris .

Vidi die 1. Iul. 179 . iii noso contio Ticinensi senem, tussi, dolore pectoris punctorio caeterisque sympto matibus peripneumoniae laborantem, qui de Carissa morbi interrogatus retulit, se optime valuisse, dum in campis frumentum messuisset et tunc spiculum seu glumam cum arista fortuito deglutisset, quae se Pro funde in fauces innixit et enarratis malis ansam porre xit. Peripneumoniae exemplum a frustulis amygdalae refert DEGRANGES in Ioiarn. general de mei C. T. XXVIII. p. 37. 113. 225 . 20 DODONAE Us nil l. c. : ,, nulli autem citius urit gra

330쪽

318 DE PERIPSEUMONIIS.

praesertim praeviis sermone δ ), Cantia, Clamore, tubarum tractatione, lucta, cursu, gravioribus laboribus δῆ), allidens; equitatio vento obviam flante; haustus aquae glacialis sub aesta ingestus δῆ , Vestium levitas ημ), aestus εolis δε , potasvius a pleuritide) assecti, quam qui la ora rina aut sΩ-

tem post solis occasum aeri sese exposuerunt.

21 Act. Nat. Cur. Vol. IV. Obs. 91. Commerc. lit . Noximb. 1739. p. 29. 22) se Hinc tot rustici, baiuli et similes homines talibus

morbis pereunt, quod a valido labore aestuantes nudo fere corpore quiescant et gratam adeo auram fligidiusculam captent. V S IET EN l. c. I. 881. P. 16. Imo SYDANHAM putabat, plures homines ab hac causa perire, quam peste, gladio et fame. Sect. VI. C. I. . 23 Medicus non datur, qui ex hac caussa peri praeum Onias non viderit. Celebrata sunt exempla a III VERIO Obs. 14. Di EMEnnno E COO l. c. p. 309. et SwIETT-Nio l. c. collecta. Iam HIPPOCRATEs dixerat: -FTI gida veluti nix et glacies, pectori inimica, tusses movent, Venarum repletiones et destillationem efficiunt. Sect. V. Aph. 24. 24 Communissima omnium caussa, praesertim in regionibu 1 temperaturae repentinia mutationibus insignitis, ut VINDono NAE, PETROPOLI etc. Quare STOLL et PATER meus nunquam domum sub calidissima licet temperie derelinquebant, quin vestes veluti hyemales in promptu secum habuerint. 25 Messis tempore et in exercitibus sub ardente sole iter instituentibus peripneumonias observavi. v. Acta mea clinica. Aun. II. p. 5.