장음표시 사용
61쪽
ER NESTUS PLA I NERVSVN IVERSITATIS LITTERARUM LIPSI ENSIS
INDICIT QUAESTIONES m EDICINAE FORENSIS XLII. PusLICE CvRANDAE VALETvDINIS PRAESIDIA, IN CIVITATE, IURE PLENO DESIDERARI OSTENDITUR.
63쪽
Si postori oli1n admirabuntur et dignis laudibus extollent incomparabilem industriam atque diuinum
meritum eorum, qui ex artis medendi litteris nuper publice curandae valetudinis humanae scientiam quandam et artem Compararunt, atque ita medicinae 1 oliticae, Cuio S untehaC ne nomen quidem audiebatur,
non modo inuentores, sed amplificatores quoque et perfectores extiterunt: difficulter credent, quod ipsis nobis, eorum temporum aequalibus, incredibile videatur, fuisse nostro saeculo, ad omnem cultum Clutilem conformato, Germanos homines ea lentitudine ac tarditate, ut hoc nouum et insigne praesidium salutis communis initio, praeterquam in academiis, pariam CognosceretUT, postea Vero languide ac sero, per assiduas demum preceS medicorum, a prudentiae Ciuilis administris, nec nisi parce admodum et restricte, adhiberetur. Ac ne hodie quidem res tam meliore loco est, quin multa querendi causa et maxima sit. Itaque circumspicienti mihi locupletem istum apparatum, quem pro hac nobilissima disciplinae publicaoparte, post Ioannis Petri Frankii operam, Schersit, Pylii, Metzgeri aliorumque his simili iam sollertia diligentiaque repertum et adornatum habemus, eadem nonnunqUam oboritur miratio et aegritudo, ut quum
64쪽
video amplis limas fo1 Limas ac possestiones, talem dOminum non litibentes, 'liat eas Ciuia hilaritate ac be-n si1centia in verum vitae fruCtum didicerit conferre. Ouis enim non miretur a C doleat, tam praeclare in-rienta et Cogitata Don solum non vigere in usu, sed jacere quoque in obliuione 3Verum ut difficile 1it, talia in communem satir-tem Peccata non animail Dertere Ciam aliquo stomacho: tamen Cauendiam esit, ne, haud satis perspectis rei causis, reprehensione S praeposteras et iniquas eXprΟ-mamus. Nam libera est quidem indignatio; sed ita
ut careat indigni Late. Quod iis PraeCeptiam velim, qui, simulatque hunc locum, vel in sermonibus familiaribus attingunt, ingens in rectores Ciuitatum flumen fundunt qucrimoniarum inuidiosariam, Ciam incitatione , qualis fere solet esse oratoriam seditiosorum. Etenim impedimenta medicinae publicae non vociferatione, sed subsidiis depelluntiar. Subsidia autem ut idonea et valida parentur, mali nimirum fontes eruendi sunt aperiendique. nod non arbitrentur suassecutos esse, qui Pecuniae ad hoS VIAS paratae exiguitatem Cognota erunt. Hi Cnim, quamuis in causa proxima nihil errant: tamen, quandoquidem non huius ipsius quoque Catasas in Viriant, J a1 Um proficiunt ad emendanda ea, quae Vel maXime cupiunt omendari. Nam inopia illa et egestas ipsa in sese, et a suis causis seiuncta, lamentandi magi S lo Cum praebet, quam vel disserendi, vel confialendi. Igitur qui in ea una consident nec unde ipsa exoriatiar respiciunt,
ii vel inscii ad tale sermonis genus delabuntur, in quo
65쪽
conquesto remedioriam locum occupat. Quapropter mihi aut prorsus ab hoc argumento abstinendum ess ,
aut ita Versandum existimavi, ut, Cum agendo non
possem, Certe mali causas explicando et de remediis consulendo, aliquid operae viderer obtulisse. Diconi illi animosiores, quid Ionginque repeta-mUS, quae prope sunt et ante oculos posita 8 Nempe latis causae habet imperantium in his rebus parsimonia immoderata. - Ιmmoderata igitur 3 Quid vero, si probatum fuerit, in ea nullum modum juriS excedi: tamenne immoderatam eam putabitis 8 At enim haec
Hon Considoratis, ne, Cum errore, vobis reprehendendi
licentia eripiatur. Est autem, in hac re, excusatio deficientium facultatum verior et gratator, atque Vulgo existimatur. Vt enim in regno modice amplo, Veluti
Saxonico, schola medica, siue in academiis, siue in nos odochiis collocata, nullis docendi discendique copiis
careret; ut artis Obstetriciae seminarium floreret, cuiusculta oppidis Omnibus et pagi S IUCCres serent tiam partus naturalis administrae, tum praeternaturalis moderatores, et Virique ii probatae dexteritatis ac fidei, videndo magis et experiundo, quam audiendo et ediscendo exerCitati; ut nos ocomia ampliora essent, vel,
quod melitas duco, numerosiora; ut medicis publicis digna stipendia praeberentur, cum quibus aliquanto plus temporis et industriae, quam pro ista vix mercedu-1a , muneri suo impendere possent; ad summam et ne singula percenseam, ut in uniuersa hac parte nihil hiaret, nihil dimidium et mancum relinqueretur: ad impensas eas, quae jam sunt qualicunque modo statutae,
66쪽
accessione annua OPUS foret non minuS quinquagena millia numoriam imperialium. Quae pecunia etiamsi non immensa dicatur: tamen major est, quam ut de fisco publico, aut de aerario, eXtra Ordinem tamquo certe ac tuto addici postit, quin metuendum sit, ne subinde argentum numerat tam haereat et insistat.
Nam reditus, qui vel tributis, vel vectigalibias et portoriis , vel praediis publicis, ea dico, quae a Patrimonio imperantis diuersa sunt , vel denique juribus supremae potestatiS peculiaribus, essici solent, maximam
partem abs muritur per erogationes certas ac destinatas rei ciuilis et militaris, tum ministellorum aulicorum aliasque. AC si quid reliqui restat: prospiciendum est aerario, quod ad necessitates inopinataS nuu- quam non paratum et instructum esse debet.
En, inquiunt, imperantium quidem est illa suppeditare. -- An igittar de sis οἶ-- Sane quidem. At enim quo jure sumtus publici sis o priuato incom-bani3 Si, quod sponte intelligi potest, nullo: liberum imperantibu S est, qUid in Ca re facere Velint. Atque ita de' postulatis ad preces deuoluimur. Verum ut dioina eorum benignitas et liberalitas sit: tamen. si quendam iustitiae modum seruare et aequa proportione se distribuere volet, haud profecto magni sica et splendida esse poterit in genere Uno . Taceo
casus fortuitos bellorum et calamitatum aliarum, quarum interuentu mirum non est, eam maxime Constringi
atque debilitari. Quae cum ita se habeant, ut impensae, quas diximus , de pecunia publica promi non possint sine dubi
67쪽
tatione, neque de sis co priuato exposci sine iniuria: haec una nobis optio superest, ut curam valetudinis communis aut fortunae permittamus, alat Certum pro ea et perpetuum tributum Constituamus, siue in fundos , siue in capita describendum. Quid autem minus id consentaneum putetur in re tali ac tanta, nihil ossensionis, imo vero etiam multum gratiae habitura, quam in tot aliis, quarum necessitatem populus dissiculter
credat, et dissicilius quoque perspiciat 3 Quis, non
dicam bonus ac fortis ciuis, sed prudens et consideratus pater familias, parum istud ac ferme nihilum, totius quaestus annui vix bis millesimam partem , non grate aClaeto vectigali tam modiCo Praeberet, per qUOd non consilio obscuro alicui seruiri, sed suae atque suorum vitae et incolumitati intelligeret prouideri η Atque ut hic illic aliqui ex imperita multitudine, tanquam de magno sibi onere imposito, clamarent: hi clamores mox
sponte conquiescerent, experta rei utilitate. Magis metuendam laxet, ne ii, quorum in talibus rebus maxime valet suffragatio atque auctoritas, huic tributo parum fauerent. Parum fauerent autem y Ιmo Vero, ne vehementer ei et aperte aduersarentur. Eorum enim plerique futuri essent, qui dicerrent: o Medicorum querimonias et postulationes ini-
,, quas esse, et philosophiae instinctu exaggeratas: mul- ista, etiam apud HOS, in hac parte, praeclare institutari deprehendi. Quod passim aliquid lacunae occurrat: id non magis mirum Videri debere, quam quod operira humana omnia multum absint ab ea perfectione,
quam philosophi, id est homines umbratiles nullo-
68쪽
, que Lemm Vsta Cruditi, eXquirant, et ad cui as id damo atque exemplar quaSuis reipublicae partes Confor- , , malas et eXPr :sIIS Velint. Certe tantum malum non
esse, Ut de nouo tributo cogitandum sit: quippe liuiuscemodi subsidia non temere adhiberi, sed adis summas reipublicae dissicultates reseruari oportere., , Quod impensarum molestia populo imponatur: ido hactenus quidem recte a nobiS fieri, ut certe impe- , ,1 antibuS ea nullo jure Conueniat: at non magis illud
,, eortam esse, Ut sumtus Per populum efficiant. Vniis uersam disciplinae publicae administrationem iis ita, , liberam esse, Ut Cuiusui3 negotii ad eam pertinentis, , recipiendi, et reCusandi, hoc modo, et alio, tractandi, , , perficiendique, et intermittendi, Penes eos arbitrium sit: proinde nec eorum Consiliarios reprehendendosis fore, qui tributum nostrum haud probauerint, et vero etiam diSsuaserint. - Alii, paullo inclementiores, indignum existimatiari, ad di Sputationem nobiscum descendere, si tamen sui alloquendi facultatem nobis fecissent, rem Omnem breuiter et strictim conficerent illo potentissimo dicto: se sunt ad excogi- istandum ista, quam ad agendum, faciliora. Ex horum sententia nihil in ciuitate tam precarium est, quam hominum Vita et valetudo. Quid notiis amplius sperandum relinquunt, cum Copias ad
eam curandam neCessari RS noque a populo, neque ab
imporantibus suppeditari voluntἶ Quod enim illud
nominatim negant, flamiua ad populum deferendosos Io: idcirco imperantibus ad illos sustinendum nihilo magis auctores esse volent ; ac si quis ab iis id
69쪽
contenderet, non dubito quin fiscum priuatum tui tuli essent eodem argumento, quo HOS Vtimur. Quid multat otio suo consulunt: ideoque nunc imperantium, Hianc populi iura praetendunt. Nam Vt negotium deuites, quod tibi molestum futurum praeuideas: Peropportuna excusatio est, si dicas, aliquod jus legitimum Obstare.
Est igitur medicinae publicae thaec iniqua conditio, Vt non modo copiis saratiS Carent, Vertam etiam, ad eaS, non maximo negotio PaxandRS, CUI Riorum suorum fauore atque aiactoritate destituatur. Quae aiatem huius destitutionis causa est y Nempe valetudo Communis non eo modo ad formam reipublicae pertinet, ut vel religionum, vel jurium domesticorum extraneorum liue descriptio : proinde inter res medias et indisserentes numeratur, quartam, in regenda Ciuitate,
studium honestum quidem et laudabile sit, at non debitum. In quo loco vereor, ne multos fallat illa scholis usitata officiorum juris pleni, et minias pleni
distributio. Sit ea sane alias vera: Certe ad imperantium munus non traducenda est. Sunt enim horum ossicia iuris pleni ea omnia, quibUS praetermissis stare citatuni salus nequit. Quod si ea excipias quae vi exigi non possunt: Dialia erunt quae juris pleni necessitatem habeant. Scilicet aduersus peccata imperantium, nisi summa reipublicae periclit tur, ne actio quidem suppetit, nedum vis. Neque
tamen id rectoribus ciuitatum argumento sit, Vt vale. tudinis communis Curationem amoris ac beneficentiae
magis esse, quam justitiae arbitrentur. Huius enim per-B fectae
70쪽
fectae laudem ex hac una re habcbunt, si diligentorseruauerint conden lae societatis ciuilis irnperiique mandandi ac recipiendi pactionem. Quam Caiaeniat, ne, quia ei HS COm mentarii et Chirographa non exhibentiar, nullam esse credant, nisi philosophorum ingeniis fictam et excogitatam. Quibus enim Cianque initiis ciuitates extiterint: earum regendarum finis quidam se ita endris est, et omnino talis, quem non serui hominos, sed liberi spectauerint proposuerintque. Ιs vero nequit esse nisi in spe praecipuae felicitatis.
Iam etsi spem hanc et expectationem, pro modo Teriam humanariam, Vel hactenuS impletam Vidimaas, ut, otiam in Cilaitate minias beata imperioques duriori
subiecta, tolerabilior Conditio sit parendi, quam, in bruta et feroci turba, dominandi: illos enim tristes status ciuilis os res, qrii tutius atque laetius vivi existimant sino Iegum ac morum disciplina, si quidem, ut Ciceronis verbi S dicam, inuenta fruge glandibus
vos ci malunt, nihil minC aiadeo morari): tamen, a valetudine insignem jac tiaram factam esse, apertum est et manifestiam. UantUm enim gentibus feris et batharis moriam expolitione vitaeqne usu et cultu praestamUS: tantum illae HOS Corporis robore atquc vigoro antecelliant. Et quoad Iongissime inuestigat
pollunt morboriam Prima ct originES et Causae: eos
plerosque omneS de necessitatibuS et jucunditatibus, de laboribus et incommodis, de virtutibus denique ac vitiis statui ciuili propriis Videmias promanasse. Itaque aut Omnino lege atqiae Ostii io Vacat suprema potestas; aut nihil a justitia magis alienum est, quam non, relictiS OmnibuS, ea mala leniri, quae Per