Dissertatio historico-medica inauguralis de Antonii Leeuwenhoeckii meritis in quasdam partes anatomiae microscopicae ...

71쪽

culi a d instar rugarum circa dentem, hac in re positam esse opinatur LEEUWENΗ0ΕCKIUS , nempe, unam quamque earum illud esse spatium, quod dens intra diem aut quoque mensem dum dens accrescit extra gingiVam protria Sus Sit. Parvi molares, quos BOS , dum adhuc Vitulus esset , habuerat , undiquoque alio osse circumdati erant se ). Praeterea Observavit materiem subnigram , qua dentes molares eXtrinsecus quodammodo erant obducti in Bove , compositam eSSO CX tubulis herbaceis , quos pro gramine Vulgari habebat. Hi tubuli LEEUM ENH0EcLIo nempe tam distinCte ap-Ρarebant , ac si eXcrementum BoxiS Contemplare

tur qui quotidie gramine vescitur Epist. 53 .

ia) saee invenia circa dentium compositionem, microscopio indagata, sere Praematura existimanda sunt: aequales enim LELUWΕNHOECΚII nondum eo pervenerant ut eorum pretium aestimare Possent; PraeteI ea nec ea repetere nec confirmare Potuerunt , nam subtilis illa ob servandi ars eo tempore soli L ZEU FLUOECKIO data erat

et hinc eXplicandum, neminem, exceptis P0RTALLIO st) et ΗΛΕΕΕno 2 de his inventis mentionem fecisse et Omnes anatomicos alia Opilaione PraeOCCUPatOS ea PejeCisse usque ad tempus, quo ea quae Viderat LEEUΠΕΛΗ0ΕcK1Gs a Cl. ΡΠ R1Nar anno I 835 confirmata sint. - Ut seri saepius ii nisi. de I 'Anat. ut de la Chir. TOm. IlI. pag. 460. 23 Bibliotheca Anut. Tom. I. pag. 60

72쪽

solet in Academiis Germaniae , Cl. PURKINIE Observati , Dum eventum discipulorum dissertationibus inauguralibus inseruit, FRAENRELII scilicet: te penitiori dentium δει manorum structura et I ASCHK0WIΙ , cui litulus: Melete-miata circα dentium eooIulionem. Ambae hae dissertationes in Academia Vrati flavensi , mense Octobris anni 1835 defensae sunt. PURNINJ E autem, qui certe Primus hisce temporibus structuram tubularem dentium denuo detexit, ignorabat, eadem jam diu ante a LEEUUENI IOΕcΚΙΟreperta fuisse. Eodem tempore fere, ignorans inventa Cl. PURRINIE, RETZIUS, Professor Holmiensis eximius, structuram tubularem dentium detexit et suas observationes cum Λcademia regia scientiarum Holiniensi communicavit,

in cuius actis editae sunt anno 1836; sequenti anno hac de prodiit commentatio germanice versa si). Similem eventum habuerunt observation0s Cl. 0WEN , Professoris Londinensis , circa dentes generum fossilium Megatherii, Megalonygis , Mylodontis et Toxodontis primum institutae 2J.

Dein dentium etiam Hominis et animalium diversorum generum Perscrutatus est naturam et hinc elementa satis copiosa collegit tractatui in quo speciatim agitur destructura dentium , quum anno 1837 certior fieret obser vationum Cli. PURΚΙNIE et RETZII. Hac re autem non absterritus operam navavit investigandae structurae dentium in diversis classibus animalium , cuius eventa Originem praebuerunt operi egregio sub titulo : Odontogra-

Te eth. Recentiores tres in dentibus notarunt substantias : siab stantiam dentis Proserie Sic dictam , substantiam ostre

rem atque os Ioideram. MALPIGΗΙΠs 3J primus videtur descripsisse tres has substantias ; Primam VocaVit OSSeram , alteram flamentosam , tertiam tartaream. Sed quam quam nonnulli illi tribuant honorem inventionis fabricae tubularis in substantia propria dentis, tamen quicumque Oxaminabit laudatos locos MALPIGIIII , videbit eum numquam l) Inseria in Milia ER's Archiv. I 83T, pag. 486. 2) 0dontography. Introduciton pag. XIV. 33 De aliat. plani. Idea. pag. J9 et opera P isthuma pag. 53. Εdii. Lond.

73쪽

observasse tubulos , sed tantum vidisse dentem ex sibrosis et quasi tendinosis capillamentis in modum retis implicitis constare. 0rdinis ratio postulat, ut Primo loco agamus de sub stantia pro rio dentis si) quae ad interiorem partem substantiae vitreae et in radice invenitur. Etiam vocatur Ebur, sentinum s0WEN). Haec revera habet structuram tubularem , uti jam LEEUWENΗ0ΕΩΚΙUS observavit. Τubuli decurrunt e dentis cavitate ad peripheriam ; sibi invicem quasi adpositi, videntur Paralleliter decurrere. Utiet LEEUWΕΝΗΟEcK1Vs quod ex ejus delineatione patet) et PURΚΙNIE observarurit, lubuli in corona plurimi perpendiculares , ad margines coronae magis transversales et qui Propius Versus radicem inveniuntur Oblique diriguntur: in nonnullis radicibus inferiores rursus transversaliter sunt dispositi. 4d cuspides tantum et ad initium tertiae infimae partis radicis tubuli recta decurrunt. Ceteroquin ter vel quater incurvantur, ita ut in priori casu , ubi litterae graecae ζ ad instar de Curroni, curvatura media cornua sursum Vel introrsum vertat et exiremitates cornua dirigant deorsum vel extrorsum 2 . b) Cum hae curvaturae , quae auctori nostro Cognitae fuisse videantur, in alterutro latere quamdam symmetriam servent et in corona dentis bene conformati ad se invicem appropinquent, Sequitur curvaturas medias diverge re , quum eXternae convergant; in corona ubi transeunt tubuli ad oppositum marginem recta decurrunt.

marias , Praesertim in vetustioribus dentibus ad tubulos etiam aliae tam leviores quam sortiores curvaturae inveniuntur, a Cl. 0WEN secundariae nuncuPatae, quae in serie continuorum tubulorum sibi invicem respondent et in spatio duodecimae partis pollicis numero 200 adsunt. Hae Curvaturae magnam Partem illas concentricas strias constituunt, quae ferme parallelae cum interiori superficie dentis dispositae sunt et de quibus LEEUWEN- l) PvRRiaxaE in Diss. FRAENKELII pag. 10, RETEIss in MuLLER's

74쪽

Η0LCΚΙUS Observavit, eas non Produci circumeuntibus tu

AJ Jam LYΕΠWg3ΗΟΕcKIus conatus est indagare, quomodo fieri posset, ut lubuli qui paralleliter decurrere viderentur tam diversum spatium versus internam cavitatem et ad externam dentis superficiem o CCupare Possent.

Frustra autem quaerebat vestigium rami ficationis in lubulis. PURKINar 2J primus invenit ex tubulis oriri nonnullos ramulos. Secundum RETZIUM 3) omnes tubuli in ramos dividantur, qui ad peripheriam siti lumine minori gaudent. Rami tantum dichotomice dividuntur, sive edunt plures ramulos subtiliores, qui denuo in minores transeunt, spatium tuler tubulos explentes. In dentibus persistentibus hi ramuli sor me ad extremitales exteriores tubulorum tantum inveniuntur; qui Praeterea ex iis Pro

sequuntur ad Partem interiorem sunt rariores. Anastomoses inter singulos ramul OS Dori Observantur.

e) Latitudinem tubulorum LEEU VENII0ECΚIUS nimis parvam posuit; si tubuli se inVicem tangerent atque igitu totam substantiam dentis Com Ponerent, Secundum computationem nostri auctoris tubulus latitudinem haberet g. πΡ. quod satis Veritali congruum esset; sed, uti dein videbimus, inter tubulos singulos, materies Posita est, quae secundum RETZIUM triplicem Partem essicit crassitudinis tubulorum , e quo sequitur, tubulum tantum crassiti em habiturum qiu νύ quod ne III aquam convenit cum calculis recentiorum. Comparatio tubulorum cum barbae pilo magis etiam a veritale discedit. Secundum BYT21Πn 4)ab initio lubulorum a Pulpa ad finem secundae tertiae partis , videntur habere crassitiem - . . , in medio ultimae tertiae partis imminuuntur quoad crassitiem , donec tandem in cellulas parVas, irregulariter rotundas et dispersas scorpuscula PURRINJΕ) transeunt. Has celluIas in dento incisivo Equi multo frequentiores observavit s5). Tubulos in Elephante minores invenit LELU VEXH0ECRIUs l) RETaliis I. I. pag. 493. 2ὶ FRABAREI. I. I. Pag. II. 33 l. l. pag. 494.

75쪽

quam in uomine. Hanc observationem comprobavit BLTgIUs I) , qui latitudinem in Homine duplo maiorum et amplius invenit. -- faries cavitatis pulpae secundum BETYIΠM 2 obsessus est comΡluribus foraminibus maxime consertis quaeque responderit tubulis; hoc jam indicat tubulos , qui

ex cavitate dentis prodeunt, cavos esse. Hanc rem etiam LEEWENHOECRIUS videtur observasse, quum saepius dicat,

iubulos spij pies) ex cavitate dentis initium ducere. Etiam

sectione transversali lubulorum PURNINIE et RE TZIUs eOrum lumina agnoverunt iam quam annulos circumscriPtOS, a Se invicem separatos et alia materie sui generis circumdatos. Annuli a substantia circumdante distinguebantur colore magis obscuro et flavescente. His Observationibus , quibus accedunt Phaenomena caΡillaritatis, insuper probatur, tubulos, uti jam Homen indicat, cavos esse. Substantia, quae tubulis continetur, componitur quasi ex glebulis et aliis partibus minutissimis 3). Inter singulos tubulos invenitu D substantia homogenea, talis crassiti ei, ut secundum MuLLERUM 4) sexies, secundum

to Ad superficiem dentis humani sita est substantiaoitrea b). Hujus veram structuram auctor DOSter non Cognovit; Putabat compositam esse ex stratis sibi invicem impositis. Cl. PURRINIL primus fuit, qui nostris tempoTitius scieDtiam notitia formationis et structurae substantiae vitreae ditavit. Componitur ex acubus Parvis angulatis , quas sectandum Cl. PURRINIE Prismata quadrangularia , sectandum RE TZIUM Sexangularia constituunt, crassili-

ei s si h ; haec Prismala, lateribus ad se invicem adpressis , Ρerpendiculari ter posita sunt supra substantiam Propriam dentis. Una extremitas cuiuscumque prismatis fixa est in parva depressione superficiei externae substantiae propriae dentis; altera, paullo largior, Versus superficiem masticatoriam dentis tendit ea directione , quae optime resistat l) l. l. pag. 509. 23 l. l. pag. 496. 3) Ruietius i l. pag. 49T. 4) Κos Tita l. l. pag. 22 5. 53 Fg AENRΕs. l. l. pag. Isi, RET Z1Γs l. l. pag. 488, 535 seqq. et

76쪽

vi externae. In Cursu saepius flectuntur, quae siex Uraeparalleliter decurrunt, partim sibi invicem sunt oppositae, quo aliae acus extremitatibus oblique abscissis i Dcuneatitur in spatio vacuo his relicto. - Rugae, quas descripsit LEEUWEΝΗΟΕcKIUS , ei videbantur esse indicia transiliis dentis per gingivam ; sed auctor noster nondum cognoverat evolutionis modum et hinc non mirandum est, eum de eorum quoque origine n in distinctam habuisse notionem. RET-gius si) has rugas sive lineas, uti vocat, denuo ob SerVRVit, praecipue ad Partem anteriorem dentium incisi vorum. In dente equino fossili perspicue vidit eas produci prismatibus conjunctis in serie Zonarum , quarum margo interna substantiae dentis propriae imposita esset atque externa Sequentibus Promineret. Recontiorum observationes circa evolutionem dentium docuerunt, substantiam vitream ad cuspides dentium primum deponi ; circa hanc depositionem alteram formari seriem Prismalum coni formem , circa hanc rursus aliam et sic porro , Sed Semper ita , ut praecedens in sequentem Promineat. Vidimus hac ratione rugarum, quas observavit LEEUWENHOEcΚIUS . originem facile intelligi. -- In statu conformato substantia vitrea continet quantitatem vix distinguendam materiei

animalis; in dentibus autem junioribus mollis est et in elementis separari potest 2). In hoc Statu nondum matu-Yo , Ρraecipue si tractantur acido hydrochlorico, exhibet

structuram e materie animali membranacea , composita Ecellulis, quibus singula Prismala circumdantur; materies otiim terrea in his cellulis typorum ad instar deponitur. Postea autem membrana cellularis ita disparet, ut vix vestigium relinquat in dente CousOrmato ; attamen Secundum RETZIUM striae transversae, quae circumdant totum

quantum Vel pro parte singula Prismata, indicant eam

antea adfuisse.

77쪽

novisse hanc substantiam Peculiarem , diversam a substantia dentis propria et vitrea. Intrat praecipue compositionem dentium in Ruminantibus et Pachydermalibus. Secundum cli. PURRINIE , RETZIUM et MurLERUM habet structuram osseam ; idcirco in ea etiam inveniuntur corpuscula Cl. PURΚΙNIE cum canaliculis. In longe plurimis dentibus humanis radice persecta praeditis, ad collum dentis incipit, ubi substantia vitrea desinit et inde versus radicem dentis sensim sensimque crassitie increscit. In dentibus junioribus, in quibus radix nondum evoluta est is ratum hujus substantiae adeo tenue est, ut in ea dicta corpuScula observare non liceat et tantum videatur esse tenuis membrana. Increscente aetate dentis, quando Simul cavitas pulpae imminuitur, substantia Osloide a crassi Orfit, et eius canaliculi immediate communicationem habent cum tubulis substantiae dentis propriae. In multis animalibus haec substantia majores monstrat Canales , analogas canalibus medullaribus in osse, quae, eo loco, ubi substantia Ostoidea cavi talem pulpae claudit, apertae sunt, ut transitum praebeant vasis et nervis pulpae . In substantia autem os tot dea extra gingivas posita , hae canales nullum sanguinem continere videntur.

78쪽

In Epistolis ad societatem regiam Londineti semnomen Suum , ut Cl. OMEN litteris certiorem fecit Cl. . . IAN DER ΙI0EVEN , auctor noster etiam scribit ΛNTONI VΛN LΕΕΠΗΕ ΠΟΕΚ , quod dissert igitur ab eo , quod delineari curavimus. In nonnullis Epistolis scribit A. LEEUMENII0EΚ , ut de variis modis , quibus ejus nomen ab aliis fuerit enunciatum , taCeamus. De hae varia Dominis signandi ratione non est quod miremur, si reputamus temporibu S, quibus vivebat LEEUMENI10EcΚIUS , bonam sidem non ita collabefactam esse , ut lege Francica , qua uni-US Dominis signatio praescribitur, opus esset. Ut alia eXempla omittamus, unum memorabo VALCKENAERIUM, qui cum primum scriberet C4SPΛRUS

land und Enge lanii, quod , cum semel pag. 1 1ΗΛLLERI auctoritate inductus citassem , dein frustra quaesivi. Cum vero quae resert L FEN BACHIUS majoris sint momenti, quam ut Silentio premantur, l) J. N. Dκ CRANE , Bijgondet hedon de samilio ULM-sIggΗΓIs be tres ride, I 827 pag. I 25.

79쪽

non possumus sacere , quin hic addamus quae nobis legentibus memoratu digna viderentur si .

Narrat se litteris commendatitiis a viro venerando x ΛΝ ΑRcΚEL instructum LEEUM ENH0ECKIUM amicum et benevolum iuvenisse. Cum Ceteroquin aditus non tam sacile pateret ad eum , qui frequenti visit tione hominum indoctorum et non nisi rei novitate allectorum saepius VeXaretur. Filia LEEU-WEΝΗ0ECRII narrabat UFFENBACΗΙο patrem cum multa noxa et incognita microscopica iuvestigatione primus invenisset per aliquod tempus destitisse ab inventis suis orbi litterato communicandis , quoniam non semel incurrerat in hominum vituperia et irrisionem dicentium, eum sibi visum fuisse obser-Vaxe , quae sine imaginandi vi non observasset. Ua DC causSam fuisse Suspicamur , cur Epistolarum Commercium anno 1702 1712 habere desiverit :post tamen hoc consilium a ejecisse videtur , quod

testantur Epistolae physiologicae Seu Ibi leven) post

annum 1712 scriptae. Auctor refert , LEEUHENΗ0ECΚΙUM quamvis jam 78

annis major CSSet, Vegetum eSSe et bona valetudine uti in primis autem Oculorum aCiem , quamvis continua intentione usitatam, 'CeΓΓimam CS-se ; CX quo efficitur, quam aptus tum etiam fuerit ad mica Oscopicas observationes in Stituendas, Cum praesertim nullo artaum tremore eum laborare le

gam I S.

LEEUMLNHOECRIUS UFFENBICIIIo Ostendebat scrinium in quo 300 microscopia servabantur, undo confirmatur quod supra diximus , LEEUMENII0EcΚIUM ingentem numerum instrumentorum possedisse

80쪽

microscopia sua tion Vendidisse et artem Suam e-Vulgare noluisse , ut sic post mortem filiae relinqueretur unde lucrum sacere posset, id minus rectum eSSe arbitramur nam praetet quam quod LEEUMEN-Η0ECKIUS plurima microscopia Societati regiae Lon

dinensi dono dedit Cf. pag. reliqua demum

vendita sunt duobus annis post mortem filiae quam α' 1745 obiisse cognovimus ex ejuS Sepulchro in tempIO sancti HYPPOLYTI Delphis, cum micros Opiorum venditio locum habuerit a ' 1747

quod diximus pag. 7 LEEUM EXH0ΕcΚΙUM habuissemicros opia 2 lentibus instructa , confirmatur ab UFFENBΛCHIO , qui eas lamina separatas esse refert et non disserare a lentibus , quibus in microscopiis simplicibus utebatur. Quamvis haec microscopia paullo magis augerent, tamen meliora simplicibus ex judicio LEEUMENII iE RII et UFFENBΛcuII dici

non potCΓant. Supra memoΥavimus LEEUM ENHOECΚII lentes praeponendas esse guttis vitreis. Hoc loco docemur eum guttas Viti eas Contemsisse , quamquam decem annorum CXe1 Citatione eo pervenisset ut guttas vitreas satis bonas flaret , quae tamen numquam Om