Cheiroplotheke :

321쪽

Obseruatio V. Ω

rubicundi uim increscere Diei. Σ3.loco canaliculi Tabul. XII.

Fig. XVI. candelam cereant celato diuino obliniui, eaque imposita meatum Vrinarsum consolidavi. Interea tamen semper usus est victu non admodum crasib,& refrigerante emulsione . Die 27. meatus Vrinariu consolidat tis. vlnera e externa, crucisin inguinis, ad cicatricem ducta fuerunt.

Cancer mamilia male incisus ANno I 6 3. Die . Decembris, Inclyti Senatus decreto , cum chirurgis Georgio Riedlin cloann Georgio auter visitaui Matthiae . charissimam coniugem , oua sinistro braethio maxime dolens nobis retulit, quod Lithotomus N. N. pli tertia post pa

tum septimana , cancrum mamillae sinistrae occulium, in Praesentia cuiusdam Medic Vlmani, citra antecedentis causae praepa Tationem , euacuationem, nouacula absciderit, duosque tumores sub axilla insignes quidem . musculis tamen non adharientes, topicis resoluendos reliquerit. lapsis duodecim diebus tuis morum anteriori chirurgus apposuit causticum exarsenico para tum , quod eum radicitus non exedit, sed tantos olbres exeitauit, ut humores e toto adcurrentes brachium enormiter distende Tent. Rebus ita habentibus , adstantibus Marito significauimus, miseram mulierem neque ferro neque medicamentis restitui posese , sed ob relictos tumores certis perituram,quod etiam breui euenit, vires enim doloribus exhausti nulla purgantia concesserunt, neque dolores ullo medicamento anodyno mitigari potuerunt Male itaque fecit tam Medicus, quam Lithotomus. I. quod cancr curam tempore puerperi . quo corpus ab atrabitarijs humoribus expurgare non licuit, aggressi fuerint. II. quod malum non radicitus serro extirparint. ignorantes Hippoc Aphorasm. Is secl. I 2 quae in morbis relinquuntur, recidiuas facere consueuerunt sed potius arsenico periculoso retractisque teri purgamentis Xa- sperarint. III. quod peritam curationem Anatomiae peritis qui Praemissis uniuersalibus, tumores haud profunde radicatos cura Vasorum laesionem aut recidiva periculum excidere potui sent non commiserint, excusau tesse Hippoc Aphorism. 38 se . 6. quibus Occulti cancri fiunt, non curari melius curati enim citius ante reunt, non curati vero longius vitam trahunt.

322쪽

262 Armamentari Chirurgici, OBSERVATIO et v.

Cancer mamma paruuso occultus medicamentis resolutus AN no 163 . Mense Septembri Barbara Dchleren, villi ea Brrmavi: ingensis, rhihi monstrauit in sinistra mamma tumorem , qui a suppressis mensibus subortus, nullis remedijs, sed sola sectione extiria pari posse videbatur . Habebat enim omnia cancri signa . duritiem

scilicet, dolorem acutum, rotunditatem, inaequalitatem, liuiditatem, calorem , vasorumque nigri cantium protuberantiam . Propositam chirurgias patiens recusauit, cancrumque medicamentis externis attingere prohibuit Amatus Lusitanus. Nihilominus tamen, quoniam quosdam noui, qui selectorum remediorum usu , a s

& doloribus dorso ingruentibus J vj sanguinis e vena saphena sinistri pedis, eduxi. Hoc fac o, corpus ab humoribus atrabitariis quasi tinctum decocto Magistrali, Tabul Vltima sub liti. . proposito ex purgaui , deinde post exquisitam corporis expurgationem amillae applicui ceratum Ioannis Preuotij: .Fatan. mi Iij. Ol. ros compl. inmortar plumb.duci.Jj. Plumb. crvd. pulu. Ig.

quod trimestri spatio, tumorem insensibiliter resoluit. Interim cum mense per biennium suppressi, medicamentis exhibitis promoueri non potuissent, patienti in utraque femoris parte interna, inusii fonticulum, ea intentione, ut inter curandum materia peccans ad inferiora reuelleretur, quos tumore resoluto, per annum apertos detinuit, ne humores, in corpore denuo collecti, aliam partem vel externam vel internam ostenderent . Ania e

lapso mulier infelix, quae sibi ipsi sanissima videbatur, sonticulos

323쪽

eon solidauit, exin de nouo tumore in mamma dextra conqueri caepit,quo,perferrum, radicitus extirpato, repetiit decocti usum,&fonticulos renouauit,quos ad vitae terminum conseruare uis si quod trum fecerit .nescio.

Dolares cancri mitigantur

CHarissima Petri Deilbrouners coniux , in dextra mamma habuit cancrum paruum occulium in sinistra magnum χxulceratum Occultum, finito decocti magistralis usu, ceratum Oxe- laeum in mortario plumbeo circumductum minuit, exulcerata velo dolores atrocissimos praestantissimum cancri anodynum mixtura

scilicet ex linimento simplici, cerat Oxelaeo in oleo myrtino ad obitum usque mitigauit. Eadem patiens singulis annis conquesta est de molestissima interrigine ilium , quam causauit obesitas nimia a. Huic enim inter deambulandum, praesertim in aestate, sudante corpore partes modo dictae fuerunt collisae, attritae,excori atq;& insana malae. Hanc excoriationem ipsa patiens crebra per diem lotione aque dulcis, in qua decocta suerat herba malua in eupotasti inspersione pulueris.bidui spatio curauit. . Flor. Bala ust. Rosar rubr. Santal. rubr. ad 3 iij. camphor. 9js.M.F. Pulula qui etiam infantum phlogosinin excoriationem, ab acriusculo lacte prouenientem,quarn citissime sanat.

Exulceratio pectoris eiusque dolor sonticulo infe mores

mitigatus

NAuta quidam octogenarius conquestus est de insigni angustia,

vehementissimoque dolore,ac pustulis in dextro pectorii late re subortis,quibus exulceratis dolorin angustia recessit Patiens ac, cersivit chirurgum, ipsumque etiam atque etiam rogauit, Vt ulcuscula illa sibi satis molesta consolidaret Vlceribus cicatrice denuo obductis. redi i dolorin angustia circa pectus, ita ut aeger multas septimanas insomnes habuerit . Rebus ita stantibus in consilium vocatus interrogaui senem, an ulcera in pedibus diuturna habuerit Ad haec respondit se,per integrum decennium, v laus maximum in tibia de

324쪽

r64 Armamentari chirurgici,

cla Yrra, fine motus impedimento, circiungestasse, labeo tempori quo illud sanaretur, primo angustiam, secundo dolorem, tertio pt-1tulas, tandem pectoris ulcuscula percepisse . Ad humores igituri euellendos, in se more tibiae prius exulceratae sonticulum paraui ir- strumento Iuli Cassierin Placentini, cui altera die successit aliqualis inflammatio , cuius ratione patientem de recuperanda salute spe rare iusti .Eschara ablata, sonticuloque suum officium faciente,dolor pedio risin respirandi difficultas paulatim remisit , ita ut aeger triginta dieru spatio a dii tis symptomatibus liberrimus euaserat,&pernnalios abhinc dies senili gau1sus sanitate . citra ullum obstac filum

negotia sua obierit. Ex his ciuirurgi. Earrones ut discant volo, quanto cum periculo ulcera diuturna, in senibus praeserti consolidentur. quanta cum utilitate fonticuli femoris parti domesticae inurantur, si vel ex errore patietis, aut chirurgi eiusmodi ulcera,quae totum corpus ab impuritatibus euacuant, cicatrice obd Acantur

OBSERVATIO et VIII.

Vulnus solveti in dorso . ANn I 6 die 27. Ianuarij, hora 3. post meridiem Balthaserus

Oleuer, rusticus Gegglingensis curri uxorem suam lma domum vehere voluisset , miles quidam , bene potus ciemulentus , sol Opetum eiaculauit, Munica vice non solum villanum, sed etiam eius uxorem ita grauiter laesit, ut imam redaci fuerint coacti, ubi vulnera usque in sequentem diem obligauit chirurgus . Die 28. Iamiar ij, propter in lignem vulnerum dolorem , a molitore patientiS, in subsidium vocatus , villanum tribus globulis laesum inueni quorum primus circa suturam occipitis lambito idem oblique inhaelit Secundus circa octauam thoracis costam fuit extractus tertius ero . paulum supra os sacrum . ita truit immersus, ut nullo modo extrahi potuisset ob id vulnus occipitis si lamentis carptis nonnihil dilatauimus ulnus autem thoracis,cima sere nullius esset momenti, tractauimus ut simplex . Vulnus prope os sacrum, vehementissimeque dolens. inflammationem adeo ini ignem causauit, ut etiam parteSObscoena corriperet. Huic, propter sanguinis effluxum, per siphonem iniecimus album en oui, spatula agitatum, pulueremque adstringentem Galeni,ac Lapid. Chrysolit prae p. cum aqua Plantaginis Reuulsionis gratia adhibitum fuit Enema refrigerans, inmisius sanguis vena brachi dextri mediana. Uesperi aeger sumpsit non solum ali

quot Ochliata ad aqua cordiali: M.Aq. ceras. nigr.

325쪽

Obseruatis LVIII. Eos

Verum etiam strupum refrigerantem: M. Syru p. acetos. sinap. Jj. Aceto . citr. I.

Pulli Marg. prae p. 9 g. M. pro dosib. . Villani coniux quinque globulis fuit heia, quorum unus infra sinistram aurem intrauit, sub cute repens circa os inferioris maxillae exint, secundus, tertius, 'uartus in dorso inter scapulas haesiit, quintus veris intrauit circa internam humeri partem & exljicirca flexuram cubiti Vulnera circa os maxilla in inter scapulas,tractauimus ut simplicia, illud verJ, Quod erat in cubito, ut compositum. Itaque ob insignem totius brachi inflamarationem, vulneri turundas sequenti digestiuo . . Resin. Tereb. lol. in aq plant. 34. olei lumbr. terrest 3 . Vitell. oui parum. M. Pro digestiuo. oblinitas imposuimus, iniecto prius per siphonem oleo violarum, de lumbricorum terrestrium , desuper diapalma stractiori linteo inductum, uini mento simplici obductum adhibuimus, totum, apposito cataplasmates quod constabat ex farina hordei fabarum,mica pani S,Oleo rosat Chamomit atque lumb terrest. Quin rubro brachium fascia obligauimus. His medicamentis si sumus usquo in septimum diem , quo decidit eschara interim obseruata sule optima vi, his ratio, na cum praeparantibus, insterantibus media

camenti S.

Die . aegra bene habuit dolor, inflammatio totius brachi cessauit . Hanc ob causam vulneribus urundas lini

326쪽

266 Armamentari, bimetici,

oblitas immisimus,& ceratum diapalmae apposuimus, spongiamque in vino rubro depressam fasciaque duobus capitibus praedita nonnihil expressiue sup ligauimus.Vulnera simplicia iam ad cicatricem tetenderunt. Die I . tam vulnus brachin appositum, quam reliqua simplicia cicatricem habuerunt,& paties feliciter restituta Geggliu-gam properauit. Die 3 licet sinus aegri in occipitio maior fuerit, quam die praeterito, illum tamen spongiola contorta magis dilatauimus, vulnus ob scetorem eluentes decocto diuino Circa os sacrum inflammatio dolor,beneficio cataplasmatis supra descripti,& repetito Enematis Vsu, remisit Die s. pus vulneris circa os sacrum inflicti fuit album coctum Vulnus in occipite satis suit profundum in patiens conquestus est de insigni dolore capitis circa frontem. Die 7. tumor dolor circa os sacrum omnino euanuit,& propter hamaorrhagiam Narium dolor circa frontem cessauit. Die octauo vulneri circa os sacrum turundam unguento , quod paratum sui ex pullaerei queute: Zy. Lapid Chrysol. praep.

albumine ovi subacto imbutam imposuimus, ramplastrum albi

cocti superligauimus. Die . dolor omnis intermisit,in patiens tota nocte quiete dormiuit turudam breuiorem vulneri circa os sacrum impOIuimus,& ad latera spongiam vino rubro tepido expressam fascia expressu superligauimus Vulnus occipitis adhuc sinuosvinexistens absque dolore serosam materiam emisit. Die Io. vulneratus dixit, se noctem placide transegisse. vulnusque circa os sacrum bene habuit, pus enim album coctum in paucim-ma quantitate generauit Circa oculos aeger sensit dolorem grauatiuum, quem post aliquot horas secuta est haemorrhagia narium, aqua grauitas illa iterum remisit patiensque hunc sanguinis filixum G proprium esse dixit. Die II. vulnus circa os sacrum cicatrice fuit obductum. Die m. vulnus occipitis specillo obtuso exploraui. oblique, inter cucula-τem patientiae musculum deorsum perueniens, praedixi Chirur g a vulnerato vulnus hoc, ob insignem contusionem, adhuc esse periis

327쪽

Obseruatis LVIII. 67

petieulosum . Cum iter uin tota nocte placid dormiuiiset, Die 1, propter mih tes in suis aulibus hyemantes domum equitauit linti in capite nondum consolidato Interim Chirurgus singulis diebus p. sum visitauit, sinum curauit. Post Io dies Chirurgus a me, ut vulnerato praescriberem, potionem medicam peti jt: praescrips, qua aliquot sedes habuit Sequenti die Chirurgus iterum me accessit, dicens cogi se sinum aperire,cuius operationis modum optime norit. His ita peractis, Die 18. Febr. sinum aperuit sed quo scalpello nescio. Die ' aegrum inuasit febris. Diea Martiipatiens sumpsit syrupum purgantem. Rec. Syrup.ros sol. Di s. de mann. 5 vj. Extract.Rhab. diacarth.ana 3 i S. Mag. Tart. 94.

Ap. ceras. q. S. M.

F. Syrup. liquid. a quo eum illum vomitu statim reieeerit,ne semel quidem sui pu

Watus. Die A. cum aeger peius haberet,Gegglingam vocatus inueni ipsam valde debilem , vulnus totum Erysipelate inflammatorio obsitum, si numque in superficie vix ad tertiam partem a barbitonsore incisum , paulo enim inferius magnus sinus adhuc ipsum latuit, quem scalpello intactu reliquit:pericranium adeo putrefactum erat, ut facile specillo obtuso a cranio potuisset obligari. Obligato idoneis vulnere uectetis viribus, incisa fuit eius lateris vena cephalica,ex qua sanguis fluxit serosus semiputridus Cibita res sese ha heret, suan ut patiens iterum in Cruitatem lectica veheretur. Die A. lectica in Ciuitatem lati vulnus religaui, Minueni Erysipelas, quod

non solum vulnus, verum etiam posteriorem lanteriorem capitis partem ita occupauit, ut patiens,de dolore capitis vehementius Onquerens, oculos nullo modo aperire potuerit,&c.

violar. Maluo Bethon.

Semia linia iij.

328쪽

M. pro Euemate.

Vesperi sumpsit svrupum refrigerantem. Die g. noctem quietam ha quit, conquestus est de cardiadia,& magna virium debilitate, idcirco praescripsi: . Cons ros. vitriol. violar an a J I. Cons. A therm. compl. i.

de quo saepius per diem pauxillum sumpsit. Vulnus sudit pus semicruentum,in pericranium apparuit semiputridum quamuis autem vulnus hoc maiorem dilatationem reqvisiverit , ratione sinus , propter virium tamen debilitatem illud dilatare non licuit. Interea ob angustiam pectoris vigilans usus est emulsione: . Sem. melon. J g.

Aq. ceras . nigr.

Nymph.

Misc. ad vitrum. Die . aeger melius habuit, totumque caput Tacies detumuit vul-rnas pus coctum sudit, labia suerunt sordida, propter ipsis adhibitum sitiit unguentum AEgyptiacum compos Cum pericranium adhuc esset semiputridum, imposuimus plii ruptim de rosis siccis, cum spiritu vini mixtum. Obultimin capitis dolorem, patiens admisit Enema hesternum. Diea calor febrilis nonnihil remisit, at quia arge conquestus est de dolore cincendio vulneris , circa os sacrum , cicatrice iam iam obductibulus est Enemate a mulsionem linium ordinarijs: vulneri ad

329쪽

Obseruatio VII a

ri adhuc sordido aclhibitimus unguetiun E yptiacum compositum & pericranio semiputrido syrupum de rosis siccis cum spiritu vini

permixtum, atque decocto nostro diuino . Die . dixit, se sex hora dormiun8 Ex vulnere pus ad viriditatem tendens, in pauca quantitate,estruxit. Vesperi beneshabuit,& calor totus omnino remisit Die 1o. vesperi conquestus est de summo calore dorsi, vehemen. ti dolore capitis, dicens: se non posse dormire propter somnia, quae ipsum territant. Quapropter usus est enemate suo Ordinario, a quo deiecit ter materiam biliosam. Die II.bene habuit, totam noctem placide consumpsit. Die 2.13. I .&41. recine habuit,&sinus internu parum puris cocti generauit. Die 16.bene habuit, sed ob bilis iii corpore abundantiam,vsus est syrupo sequenti:

Die 13. eum sinus inferior propter foramen superius nullo modo' consolidari potuisset, suasi apertionem sinus,ut materia haberet exutum. Ab hac sectione, propter antecedentem frustra adhibitam,valde abhorruit. Quapropter vesperi candelam ceream usque ad fundum sinus imposui, ter noctem reliqui ManE extraxi candelam, eius loco acum Iab.XII.Fig.VIIIJ quae ex una parte trahat fu niculum seu setonem Fig. VII. ab VII exarmatum in ex altera acuta affixum habeat globulum cereum, sinus fundo apposui, cutem aegro inscio citissime persoraui, funiculum in sinu , velut aselaceo reliqui. Die so purgato iterum corpore,in secta Vena me diana dextri brachi j patiens recte habuit, foramenque superius Vsque ad funiculum consolidatum suit. Die 6. Aprilis optime habens, Vima discessit. Die 8.extractus est funiculus,& Io vulnus cicatrice obductum.

Vulnus pectoriis ex nutecta pararentes etίaIι. in no I 6 s. Die Io Martii, hora octaua post meridiem, Time- xx is quidam vulnus accepit in dorso angustissimum , duobus digitis transuersis infra scapulam dextram quatuor a spina, in

Cavitatem penetrans , quod arbitonsor , alias non imperitus, quam primo laesionis quasi momento,acceussit vulneratus aractauit

ac si uinma simplex esset, minime penetraret. Hinc sanguis, Vasis

330쪽

27 Armamentari chirurgiei,

si intercostalibus incitis, defluxi in thoracis cauitatem, qui tantam causauit pectori, angustiam, ut parentes aegri etiam me vocata ivlse-xint. Circa duodecimam noctis horam ubaus religaui, quod propter gladi qualitatem, situm thoracis mutatum , lapposita medicamenta constringentia , adeo angustum erat, ut neque specillo ini

uitatem peruenire; neque sangumem sistentia aut per siphonem iniicere, aut sub tu runda applicare potuerim QEa propter adstantibus patientis de vita periculum indicaui is aracentesin in loco Hippocratico Tab. XXXVII. Fig. III fine mora administrandam proposui, qua materiae, certam suffocata Onem minanti, pararetur exitus . Cum autem hanc absque dubio salutiferam in hoc subiecto, Chirurgiam parentes concedere noluissent is materia , adhibitis diureticis,per vias urinarias tam subito expurgari minime valuisset, aeger die sexta suffocatus obi jt, qui sorsan dilatatione in principio non neglecta conseruari potuisset circa laesionem partium internarum decumbens. Illaesi namque fuerunt pulmones, quoniam aegermisquam expuit sanguinem . Non laesus oesophagus quia sine ulla iussicultate cibum totum deglut ruit. Non ostensum cor non ena caua aut arteria magna quoniam aeger tam diu post acceptuna vulnus non superuixistet sed citius ob instet. Integra cordis capsula, quoniam cor humido suo priuatum citissime deficit Non offensum diaphragma . ob absentiam eorum symptomatum , quae omnes hirurgia Scriptores erus modi vulnus comitari tradunt sed aeger conquestus est de sola pectoris angustia, quam induxit copiosi collectio Languinis. Hic admonitos volo chirurgia tyrones , ut ad vulnus pectoris curandum vocati, diligentissime specillo inquirant aegro prius, si fieri potest ea figura in qua laesus fuit collocato an illud iii

thoracis cauum penetret, nec ne 3 S penetrat, periculosum pronunclant, o si angustum consensu patientisin adstantium obtento,dila tent scalpello Tab. XXXVII. Fig. V. E. vi materia in thorace collecta vel sponte effluere, vel imposito canali Tab. XXXVII. Figur. VI. A.

educi possit. Si ero latum, tu runda ob rationes modo dictas, immissa apertum conseruent. Cum autem materia neque per vulnus propter altiorem affectus situm, sponte expurgata, neque ob sim crassitiem per applicitum canalim extrahi neque ratione copiae, per via SVrinarias expelli possit, statim dum scilicet vires aegri adhuc constanto perforationem thoracis adhuc reliquam cautὲ proponaiar, si-Ue concedatur, siue recusetur, ne ipsi vel patientum si ob afectus vehementiam moriantur, consanguinei, vel ii ipsi qui vulnus infIi- aerant , negligentia , aut occisionis crimen inferendi causam h

beant.