Iohannis Roberti Aurelianensis ... Animaduersionum iuris ciuilis libri tres

4쪽

ANTECEssORIS ET CONSILIA RII REGII, ANIMADVERSIO

Apud AEgidium Begs, via Iacob a, ad insigne Lith albi. M. D. LXXX. CUM PRIVILEGIO REGIS.

6쪽

V. CL ARI SS LUDO VI COALEALMO CONSILIARIO REGIO,

AVR ELI AN ENs Is PROVINCIAE PRAE-

ON PossvM non illud mirari Doctissime Praeses, quod cum in iis artibu ,quq in veri inuelli

gatione versantur, duo vitia im

primis fugienda sapienter monuisset de officio scribens Tullius, quippe ne res incognitas pro cognitis habeamus , hisque

temere assen Mamur,& ne nimis

magnum studium, multamque operam in res qbscuras & minime necessarias consera mus: atque idem Iurii nostri magis quam ullarum aliarum artium sectatores ab utroque vitio illo cauille & ab fuisse eodem loco testatum reliqueritta illa iam tempestate nostra quasi mutatione in contrarium facta, hanc multo frequentius quam aliam ullam ampi cos,in illa duo prae

7쪽

cipites ruerecolingat. Nam surposteriusin prMns omi tam,quod iam maiore studio verba curantur, de in iis at- que etiam aliis ad propositum artis finem minus co duce-tibus multo plus operae impenditur, quam in assequendavera illa Iuris cognitione, quae in iesis rerum argumentis

usui esse queat quis fieri posse credat,ut non in prius illudii cepi rrant i quos ipsa eorum scripta non alium si

bi animo prςfixisse. sconum arguunt, quam ut quaevis ante ipsos tradita conuellentes, nouis suis commentis Ius omne hoc iis strum insciant ξ dum id quoquo modo assequi cupientes, minus pen si habent, an recta & a Iuris ratione minime aliena, quam an longe longeque plurima sint, quae ex sua ipsorum velut exquistiore penu depromant. Vt quidem eo quid tandem aliud effecisse, quam non sit exploratis & perspectis' omnibus incognita pro cognitis habuisse, aut ostentare forte voluisse, a solidioris eruditonis iudiciique viris'deprehenduntur3 Neque tamevi interim qui his assentiantur desiit : quin istos maximus consequitur Iuris studiosorum adplausus, ita vi vix iam fere alios, quam qui istiusmodi aliqua novitatis congerie sese offerant an pretio esse conspicias. Tantum & ista quoque ex partE ab illo sctulo absumus, quo indignabatur Flaccus reprehendi multa , non quod crasse illepideue,sed quia nuper scripta & inventa essent: cum nobis iam contra in Iuris disciplina id usu uenerit fastidiri vetusta, nouitatem vero prae se ferentia vel hoc solo non vulgo & multitudini tantum, sed & iam fere omnibus placere. Cuius rei quaenam ratio reddi queat, non dispicio,

nisi si pro ratione illud admittas, quod iam olim in eam

8쪽

rem ab Homero sic proditum legimus:

Quod & probasse videri possit his verbis Pindarus:

Inde eo iam ventum, ut qui sic stante legum nostrarum contextu, qualis ad hanc usque aetatem consentientibus quoque exemplaribus omnibus peruenit, sententiae non antea auditae, &noui inuenti excogitandi alia ratione se destitutos sentiant,quo id quaquauersus assequantur, iam non in interpunctionum, notarum, litterarum, syllabarum, dictionumque tantum inuersonibus mutationi busque ingeniosos sese praestare contendant, sed nec a clausularum integrarum additionibus detractioniblioque temperent. Adeo ut non dissiiDile quid in hanc Iuris artem irrepsille agnoscas ab eo , quod in sacris litteris olim Manichaeis familiare futile testatur id illis exprobrans D. Augustinus, quos prout extarent locos ad suum ipsi sensum detorquere non valerent, fallos & deprauatos esse asserere, neque tamen eam falsitatem scribentibus Apostolis, sed exemplarium exscriptoribus tribuere. An non enim idem & isti 3 nisi quod etiam ulterius progressi, non librariis modo, sed eo amplius Iuris voluminum compositoris Triboniani cum imprudentiae tum &insciti. , quineti immalitiae, quae mutari & alio pertrahi velint, adscribere non dubitent: Atque late adeo iam grast tur hoc malum, ut quod

9쪽

Timonem Nicatum ab Arato rogatum, quanam ratione veram & incorruptam Homeri poesim certo sibi comparare posset, respbdisse scribit Laertius, ει -

luminibus aptissine dici postit. Quae eo grauius serenda,

quod non iam male L natorum sciolam tantum manum exitiale id cacoetho occupauerit sed & plerosque etia eruditos viros peritasserit. Qui qua mi nte idem miro studio Mgitare non desinant, aliorum esto iudicium: me certe, in. quibus Iuris nostri aut horum sintentia malo isto more aliorsum quam oporteret, deflecti videretur,ut c5tra starem, non insectandi cuiusquam, sed Iuris ciuilis puritatis& integritatis retinendae tuendaeque, solum studium peti mouit. Indicio id est quod editis antea in eam rem Receptae lectionis libris nostris, neminem praecipue attingens, ab omni verborum contumelia & acerbitate longissime abfuerim, ac neque illa mea me plane ast ere, aut alicna damnare ibidem initio sim pro reisus, verum ea tantum, quae contra cxemplarium fidem negantia alcntiave facta

essent, in disquisitionem reuocare, nequis me Sententias meas 'οκαφαὶ ita ic e sic volu ille arbitraretur ac inde eo magis se perni ictum queri pollet. Itaque & illos, quibus nostra ipsos contingcrevisa eo minus probari potuerunt, e de in nos mod cratione vii par fuit nec acriorcs se ad conuiciandum quam reuinccndum praestare. At illud nos parum mouerit,quibus non, ut omnibus quoad fieri possct prodesse ta & omnibus placere constitutu eli. Quid enim illis placere curem, quibus ipsa displicet luris nostri lynceritas & authoritas 3 Certe in eo quod iam olim institutuperagere contendimus, non aliorum iudicia moramur,

10쪽

quam eorum,quicum nec praIudicio ullo,nec popularis

plausus aut nouitatis gratia transuersum agantur, ea tantummodo probare, & luce lectioneque digna existimare in animum inducant, in quibus recti iudicij ratio extet.

Qualem cum te esse,ac eo amplius Optimarum aliarum aratium scientiam cum exactissima Iuris cognitione coniunxisse, ex publici muneris mihi tecum commini tractatione compertissimum haberem, V.Clarissi haec superioribus seriis a me in Iuris ciuilis authcrum& interpretum scriptis animaduersa,tanto primum Ccn re; ut stare, aut cadere optaui, qui etiam in iis, quae iudicio minus perfecta re ac curata excidere potuerunt, nonnihil & quotidianam do centis operam, & forensia vincula propcnsilis excusaturus videreris .Tribus autem istis Animaduersionum libris illud nostrum asserendae receptae lectionis sicubi temerario ausu attentata sit institutum dissicillima hic ciuilium motuum iactatione primum, deinde vero & scri occupatione diu intermissiuin magna ex parte persequimur:quos si a te non improbari intellexero, idcm doctorsi & egregie cordatorum omnium futurum iudicium confidens, male in hanc Iuris disciplinam affectorum oblatrationes constantiore proposito posthac despexero. Bene vale. Aureliae, pridie Cal Decembr. 1 3 7 J-