장음표시 사용
3쪽
Serenissimi ac Potentissimi Electoris
Brandelaburgici Clementia, Consensis Nobilis mori. n. icor PRAESIDE
Medico lectorali Branclenburg. Pro Prim rerumque
naturali. Publico Sordinari 2 p. t. Decano
Ρro radu Doctorali Soleianissimo inaugm
Eruditorum disquisitioni subjicitio, IN AUDITORIO MAIORI
5쪽
, Uod gladius in manu furiosi , g medicamentum est artis imperito Maxime id vale de medicamentis singulari activitates emcacia instructis , quae perverso S depravato usu Apissime morbi vires augent, corpus imbecillius reddunt aegrum in praesentissimum vitae discrimen conjiciunt. Equidem facile fieri solet, ut principium illud activum, quod in uno subjecto morbi robur infringitis destruit, in alio subjecto naturam morbi medicatricem pessundare , ipsumq; morbum roborare potest. Proinde in adhibendis omnibus remediis herculeisis generosis prudentiavi circumspectione opus est. et ut Medicum nobilitare, sic quoque infamare solent nisi cum cautione illa ipsi morbo opponamVS&applicemus. Vomitoria, Purgantia, piata, Mercurialia, alia volatilia h*roica wessicacissima, sunt remedia, quae divinam sepe aegrotantibus ferunt opem,in quibus magna in medendo moliri solent Medici si tamen sine exceptiones respectu morbi iuriectorum adhibeanturis cum prudentia usus illorum dirigatur ac ducatur, celerrime saepe absolvunt historiam morbi fatali eventu Maegrum e medio tollunt Bagenue itaque fateor,
signum essicacis esse medicinae, si illa abusia multum incom- r inoct
6쪽
modi ac moIestiae creare possit. Id quod praeter alia etiam demonstrat cortex chinae, de cujus iugulari usua infelNcissimo abus Disputationem meam nauguralem conscr1bere institui. Deus Ter Optimus Maximus conatibus ex alto benedicatis gratioso suo auxilio nostris meditationibus
ILNolumus autem multum esse solliciti de ipso nomine
huius corticis ac de variis significationibus ac synonimis, quae huic medicamento imponi solant.Indis diciturQumqvina,cum Indi, Quinam, febris appellent, hinc pro exhaurienda egregia febres curandi virtutes, nomen hoc forsan duplicatum est. Dicitur etiam Cortex Peruvianus. Est cortex arboris, quae ab incolis secundum plurimorum sententiam Ganaperis dic ruri aciem rius exhibet ar . Cent. F. histor 1o. Item 'o us Hist piamin. l. sa p. 796. Folia ejus videntur similia cum his, quae sunt prunorum rubeorum. Non est cortex radiciis ulta nius libr. Sur las revires asserit , sed potius arboris , uti observat Hieron Badusa Mortono citatus qui
scribit, arbores istas Peruvianas omni cortice me nox ab incolis spoliari, sicque exuta non laedi, sed potius juvari, ut in sequentibus annis cum foenore reddat adeo desideratum remedium. Ipsum corticem quod attinet, est ille coloris se ruginei, saporis leniter amaricantis, fatis tamen grati raromatici, olfactui odorem spirat peculiariter mucidum, attamen suavem aromaticum, friabilis est, non viscidus glutino GS.
III Explicata sic externa febrifugi nostri indole , necessum
est, ut transeamus ad ipsa interna. In amplum hic eXsipatiari liceret campum, ii omnium sententias ad ydium lapidem vocare Vellemus, at veritatis amore pauca saltim delibab mus. Qui Peripateticorum sectam sequuntur, corticem hunc calidum, siccum pronunciant, is caliditate, siccitate
7쪽
operandi rationem declarant. Cum tamen, si rem libero ani mora curatius spectemnc, ne ullius medicamenti virtus implicata vel abscondita qualitatis talismodi vocabulo explicari possit. Quandoquidem animadvertimus 'medicamentosas qualitates saltim esse concretorum potentias relati Vas, quibus corporis nostri fluores variis modis assicere diversos effectus producere valent, quale calidum, humidum dicitur saltem respei tu essehius, quem exserit in corpore nostro. Non enim ens quoddam absolute calidum inest concretis a modis corporis districtimi, sed saltim certa modificatio ac textura particularum, quae pro corporum habitudine vario Sectu sese exserit. Hinc videmus camphoram in uno subjecto calorem essicere, in altero illum eXtingvere.Opium, quod frigidum a veteribus unanimiter dicitur, sudorem tamen largitiimum saepe provocat. Spiritus vini, qui calidus omnium Peripateticorum consensu aestimatur, calorem tamen erysipelaceum
Recentiores, uti aliorum, sic quoque hujus medicamenti effectus amant deducere ex qualitatibus sensibus manifestis, quidem plurimi amaritiem corticis, alii partium tenuitatem, imo dantur, qui vim adstringentem, virtutem alcatinam, imo isodynam in hoc cortice allegant, is hisce depe dere volunt ejus emcaciam. Verum si per amaritiem hic cortex in expugnandis febribus ageret, alia, quae in longe excellentiori gran amarasint, idem praestare deberent,qupitamen ViX evenit, quamvis non negemus amara febricitantibus non esse inimica, sed ad humores viscidos austeros corrigendos satis apta, interim tamen talis specifica virtus, unica saepe dosi febres perfecte curans, expediari ab illis non potest. ΡΟ ro falluntur xilli, qui virtutem hirias corticis explicate contendunt extenuitate partium&TaIe incidente iscidos crassos limmores , si enim hoc esset, revera salia volatilia Sole a ut Scherbae tali sale subtilissima foetae longe praestantiorem ederent 3 effectum
8쪽
esse in ipso hoc cortice, qui parum vel misit plane salis acris rabi Volatili principi possidet. Nec etiam audIendi sint ista hanc sibi imbiberunt persuasionem,extare chma 2 cipium quoddam alcatinum c usiuncterio pere-e tim acidum farii larmentum mortificetur ac deleatur. te in perpetuum solenne est omnis alcalin , quod cum ac D coniugant, illudque ad neutrum statum reducant, Jam autemIrte chinae, cum nullius generis acido etiam for smmo e in escentiam edit, vel alterationem patItur, aut at zm sua: corrosiuam amittit. Hinc firmiter emam conclud eri propter alcasi nihil agere chinam climae- h Equidem farstor si pulvis huius corticis cum aqua forti misceatur, in talean admoveatur bullulas quasdam se prodere, quae
roosmorum vi meinde etiam ad sistendos dolores, a
9쪽
menti febrilis venenum spiritibus animalibus insensum in minuina quantitate citissime deleri possit,&agere more antidotorum, venenatum fomitem expellendois subigendo quidem his ce extationibus quoniam subito Minopinato, inque minima quantitate me respectu ad sexum & absque omni evacuatione curationem febrium absolvit. Verum cum veneni nomen non ita late pateat, ut omnis morbus domorbi causa suoniam spiritus animales petere o opprimere solent; veneni nomine pos
sit indigitare, si alexipharmica vi ageret ipse cortex, longe nobilior ejus usus esset in peste febribus malignis, morsuv1- perae, canis rabidi, dequo effectu tamen nullae prostant histor in observationes. Nec etiam hoc verum est, in minima quantitates promiscue,imo omnibus subjectis exhibitum hunc
corticem juvare, deinde omnis pene morbus immediate alloquitur spiritus animales, illorumque rasim ac teXturam opprimere tentat, hinc secundum hypothesim Mortoni, omnia specifica, quae'curarent tales morbos, agere quoque singulari 1 alexipharmaca,quod tamen videtur minime rationi consonum. Tandem majoris momenti ac ponderis videtur lustras viai sententia in tractatu suo de medicam. Specis qui essicaciam
hujus pulveris deducit, quod nimirum in corpus exhibitus cortex particulas suas cum particulis materiae morbificae conjungat, cumque ipsis constituat neutrum quid, quod facile proscribi poterit, aut quod necessario expellendum est. Verum enim vero, si hoc esset, qualitate manifesta necesse est agat china chinae, vel ramosiis sulphureis vel alcatinis vel aliis ageret impediret activitatem materiae morbificae, alias revera ad occultam quandam qualitatem hic recurreremus , si explicemus principium illud,cujus beneficio correctio materiae morbificae procedat. Denique non possumus intelligere, qu'. modo, si materia morbosa subtilis lauca esse debeat, ad illam ipsam procedere posset cortex in tam minima dossi, di sese cum illo ipso conjungere, si autem materia febrilis copia tquantitate peccat, illaque sanguini tumoribus est commu nicata, necesse est, ut in magna saltim quantitate cortex chinae Operetur, quod tamen experientiae contradicit. L
10쪽
Restat jam plausibilior illa opinio, dum nimirum a particulis suis adstringentibus, terreis, stypticis accersere volunt essicaciam medendi febribus. Equidem verissimum estes experientia abunde docet, adstringentia styptica in iste dis febrilibus paroxysinis magna potentia pollere Sic notae
sunt aluminis virtutes antifebriles, ita ut etiam vulgus alumine cum nuce moschata mixto febres saepe Miciter curet liquor sic dictus martialis, emergens e capite mortuo florum salis ammoniaci martialium, tinctura martis solaris intensa adstrino gendi vi donata in febribus etiam contumacissimis diuturnis sepe magna praestare solent, rite si adhibeantur. Notus est pulvis Kergeri, de quo ipse autor depraedicat, hoc solo soper quadraginta annos ultra mille febricitantes sine venae sectione, sine purgatione , sudoriferis, diureticis, alterantibus felicissime curasse, nullo habito respectusexus, aetatis anni, temporis vel aliarum circumstantiarum inuidem paucorum dierum spatio sine ulla recidiva , pulvis autem hic nihil aliud est, quam corallia mixta cum debita quantitate cremoris tam tari. Notabile est, hunc pulverem acce ente vehiculo mirum in modum ebullire propter acidum tartari solutum 4orabliorum poros ibingrediens. Emergit ex hac mixtura sal quoddam amaricans leniter adstringens, quale exhibet solutio seu sal distum coralliorum. Hoc sat egregie abstergit sordes viscidas, acidas temperat cinfringit particulis suis terrestriabus adstringentibus fibrasin villos partium flaccidos roborat, sicque non solum in febribus sed Sin aliis morbis medentibus, optatissimam spondet opem , quamvis sit longe inferius chinachinae, maxime ad ipsas curandas febres Ex eodem fundamento quoque fluit, quod pulvis testarum ovorum cum aceto sumtus in sistendis febrium a Xysnis tanta emineat virtute. Putant itaque Medicorum emunditores, Gainam chinae crassuoribus terrestribus ac minus si1btilibus suis particulis motum spirituum inordinatum compesceres, mixturam sanguineam