Tractatus juridicus de jure occidendi prehensum in adulterio quatenus patri & marito competit. Authore Johanne Zeithopf

2쪽

VIRO

Manifico, Nobilissimo, Amplissimo,

consultissimo

DND GEORGIO TOBLESCHNENDENDO REFERO,

JCto Famigeratissimo,

Facultatis Iuridicae, quae Lipsiae est, Ordipario

eminentissimo, Decretalium Pros Publ. excellentissimo, Electoralis ac Ducalis Curiae Provincialis Supremae Asiesistori gra vissimo, Canonico Martis burgensi maxime Reverendo, Collegii Principum Majoris Collegiato , Academiae Lips. Decem , Uiro, re Bavaricae Nationis ibidem Seniori,

Patrono ac Fautori meo plurimum honorando.

Agnifice patrone, Vir Amplissim

Anno sci o. conscripsi Theses de hoc Jure occidendi, prout spat sini invenitur, atque hic aliqua facie exhibetur, easque volui defendere,utpote petr annos plurimos in Academiisve satus, sine Praesdo; Sed Incluta Facultas Juridica, cujus tute jam Praeses es, seu, ut vocant, ordinarius, de eo coepit deliberare ; Verum pollea mihi denegavit, eo quod sine

3쪽

PRAEFATIO,

Pneside disputare hic esset aliquid novi, id avod F

cultas admittere dubitaret: Ea occasione ad hoc genus praesidii ipsemet te obtulisti, quamvis tum temporis eras tertium hujus Academiae Rector meritis

limus de occupatissimus. Quod ipsum denique non recusavi, & igitur die ar. Iunii anno praedicto theses illas, quas publice tunc ventilarunt praecipui hujus Academiae Viri, utpote Magnificus ProRector Dia.

Capituli murigenensis Decantis,nec nonTheologi

decantatissimi , Din. D. HENRicus versiuer Dia. D. IOHANN s Dertur Superintendens hujus loci,

Dis. D HIERONYMus Aromaper omnes in hac Ac demia Professores Publici, ut & Dia. CANDa DATI Iuris,qui eo tempore erant in procinctu Insigni aDoctoralia capessendi,Te Praeside in cathedra publica, uti scis, defendi. Proinde tibi, Vir Magnifice, hoc scriptum, cujus exemplaria non amplius extant, &tamen a quibusdam uesiderantur, ac jam longe ultra dimidium sunt amplificata, suasu Viri Clarissimi&Consultissimi Dia. D. Topia Moepit, Facultatis

luridicae hic Assestaris,&Advocati inCuria provinciali suprema ordinarii, Amici mei haut vulgaris, pis publicis imprimi permisi, dedico ob patrocinibum , quod mei causa suscepisti: dedico, inquam, ut me gratum & beneficii memorem cognoscas: Mover

4쪽

Movet me etiam summus favor, quo Frater tuus Dia. LEONi ApDus Edrivendendorser / Consul hujus Civitatis primarius & Senior, Patronus memus singularis, piae memoriae, olim me prosecutus est. Drus Opt. Max. te tuamque familiam , adeoque filium tuum , Excellentissinium, Docto

ScriWENDENDORrrpRuM, Iias fit. Juris hic Professis- rem Publicum , qui hactenus in praesidendo juris Cultoribus atque aliis tum publicis tum privatis Juris Exercitiis sese ita praesentavit, ut Omnimodo phtrisset, diutius salvos&incolumes conservet. 'Stas.cipe quaeso exile Scriptum hilari fronte, & mihi favore perge. Dabam Lipsiae properante calamo,

quantum mihi per labores ossicii publici jam praes ri licuit, die a . Novembris Anno Christi idessi i

ob hantissimus

JOR ANNE S

5쪽

Pars primo. Continens prie liminaria istius Iuris, ubi agitur de sequentibus.

De calore et impetu mariti contra preh/ hum in adulterio uxoris 'Numa. De singulari casu Pauli Erem ta . qpi hoc in casu subrisit Num. a. Et hetantii, qui miscrim est talis adulterii res. Manto est disii illimum huyusmodi calorem et dolorem temperaresne internecione N. -. Exemplum , epod mari tui eiusmodi adulterum flagel Z. caeciderit: .um eroa talem familia stuprandum objecerit N. r. Hujusmodi adulteros plerumqpe occidi testatur experientia re LExemplum ita occisor a m N. I. Mariti habentur pro pilibuis et cornuto, qui adulteros in acta cum uxoribui prehensos non ipsimet ulciscuntur, sed judicem expectant ret.. Causa impulsiva istiua juru occidendi N. 3. Duidem praesumpta origo te io. Conjectura Menochii, et adsertio Coraesuria , quod per Ierem'incipi. Graeciae licuerit adulterum in actu prehensum oc. idere N. it. obabile es, quod II ertua princeps in Graecia occasionem huic juri occidendi dederat rara. Conjicitur, II eitum d hoc facto perpetrato partem regionis is Graecia accepisse N. g.

Jus occidendi adulterum in actu prehensum fuit plurium et avib

rarum gentium N. q. Probenit h e tuae ex legibis Soloniae M is. Et fuit in legem ia. tabularum relatum N is. Uxor etiam ex lege ia. labb. occidi potuit, fecundum allantrum sententiam N. II.

Adultera in actu prehensa vel per interpretationem legis via. tas vel per con petudinem occidi potuit Icti. Recensio, quod apud multas gentes hoc ju fuerit usurpatum reis.

Exemplum. qu)d etiam pater in adulterum Flia et ipsam filia,

bac casu saepierit m ar. Lex Dracono hic fuit allapanto laxior ' etc. i uot borum lex is hoc casu N. a . Iure

6쪽

rura C pili Romano tantum patri ae marito sub tertiae conditio-ulsu. ita occidere permittitur re as. et os Hoc jis occidedi approbatur etia in i ob tutione Imp. Caroli V. N. o. Nec abrogatur jure Saxon. N. gr. me jure Canonico rum s a. 3 . eri . D. Cioue a cribusdam solet in sensum a mente opulatoris alienum trahi N. pr.

Alieri statuunt hoc jui occideedi deviare a justitis M. ad.

Occisio adulteri in actu prehensi coram Deo non excusatur N. IJ. Permissio eorundam legura sobrie es accipienda N. gr. Non omne , quod leges permittunt .approbatur a legibui N. 3r. Duplicia suet legum permittentium objecta re D. Permissio legum alia est absoluta, alia comparata, qua posterior

vocatur tolerantia re o.

Siquidinhonesti seu impii , jure Civili pe mittitur, id improba

iur per generalia juris praecepta re i. si paedam ignoscuntur, non tamen tunt sine vitio N. de. ui sud occidendi tiere non potes aretii injustitia ' N. . . . Sub nomine praecepti comprehenditur etiam lex permittens N. q. Impunitas legis pro circumstantia data no facit legeinjustam Nis. Lex humana uri Dirino non adversatur , s ex justa causa poenam remittit N. - . Lex civilis non est iniera, era patri ac marisin adulterio prehensum Olcidenti dat impunitatem N. Di hoc occidendi pertinet ad classem eorum, irra ignosiuntur N. t. Ostenditur, quod occisso huiusmodi ire jure non approbetur, nec in foro corascientiae excusetur, qvampo pater et maritus taliter occidens sit impunis N. '.

Non est verisimile, epud Imperator Vinianui hanc caedem vis probarit re o. Restandetur ad in Jantiam, epod aggressor violentuae, in defensione necessaris, plerum animae detrimentum faciat N. st. Conjicitur, eris occisio talis adulteri nec Legis Iulia authori, eis

ethnica, placvraii N. D.

7쪽

Lex eoercet maritum ut senonem, eri adulterum in acta prehensum dimittit. N si. Ottiso adulteri ita prehensian sit expers peccati Z Negatur m st.

Exemplum Phineae principem in populo Ista lituo cum meretriae in actu obscaeno prehensum perfodientis est fingularem non imitandum refriAn iis iliud oc.idendi ho i=sit sublatum ' Negatur N. O. Refutatur opinio a mantium N. ιδ. Doctoribus in suis scriptu de competudine testantibus rectatur explitatur haec qpaestio N. O.

Recensentur a mantes N. o.

Sed a rmantium sententia non habet fundamentum iuro N. D. Negat a sententia obtinuit in judicio contradictorio ae. N. i. Tesimonium non Dipa voce sed per charta conscriptionem prolatum facit aberalem Praesumtionem N. 22. ma υ.no transfert ora proba in alia, sed tantu ad yat. s. Ampliatur hac sententia reps.&γ6. maestetim epado Deno exprimunt lac.,in ero cossetudo vigeat. V. Ju. illud occinndi non abrogatum, etiamsi jamdiu eru eo non fuerit usia N. I. Pater vel marito ultra vel extra termiras lege praescriptos occia dens non est omnimodo impunis re ps. Probata constetudine , quo I mariti in terminis legitimis vici retes fuerint puniti, inde non seqpitur, j- patria e sublatum N. D.

Mihus dierisimile es, constetudinem irrepsisse in ca , ero pater Smul suam cum adultero ita prehenso occidit m gi. An id juis occidendi abrogatum dicipassi sitim per obserrantiamemetatur N. 8a. Princeps restribens adfacti Feciem, ero non obstante hoc iurecidendi pater vel maritu. puniri debeat, intel igitur Mabrogasse N. D. Princeps omnia jura infirmo pectorie habere censetur, quomodo init uendum re i .

8쪽

Axiii adversus deprehensum in adulterio

uxoris suae tantus plerumque calor est & impetus, ut eum facile occidat L nec in ea. aa. s. n. . ad L. Iul. dea ult. eoErcend. Quippe maritus tunc indignatur & fre. nait ac per teli dolorem apprehendit gladium c. nec ali ra. circa meae ar. q. i. & Zelus atque suror ejus in die vindictae haud parcit. nec cuiusquam precibus acquies it, aut dona pro redemptione suscipit, Prop. c. vers. 3 . et seq. II. vix enim similem invenias illi Paulo Eremitae, qui,cum umorem haberet bona specie, eamque in adulterio prehenderet, tacite subridens, iurato assirmabat, se nunq vam cum ea rem habiturum : ad adulterum vero, tibi, aiebat, eam habeto, ut ex Socratis tripartu. hi sor. lib. i. cap. a. recenset Dira relis lG. connus. s. num. - . in D. III. Et raro contigerit, ut adultero partes misericordiae o cinat maritus, ceu Bygantius ille, luem, cum adulterum cum uxore suλ deformi comprehendisset,dixisse ferunt: O miseri quae necessitas te huc adegit e teste Plutarcho de cupid. pitia . circa meae N isi uxoris deformitas maritum lenire velit, ut hac occasione sibi p tius gratuletur, si va nexu illius exolvatur, quam ut stomachetur. IV. Siquidem dolorem iuste hinc conceptum temperare marito est difficillimum t. si adulterium, IJ. Imperator. S. V. a L. Iul. d. Adult. Et quomodo maritus patiatur adulterium inultum, ut ne genialis thori maculam deprehensi adulterii sanguine diluat, maleque initos complexus adulterorum morte di vidat. q.od ad aeternum suum dedecus commissum cognoscatur Z ut Crispiano rescribit Rex Theodoricus apud Casso rum variam M. i. comit.; . inci . Elaampis homicidii facint . pag. si . et Gomst. tom. suco sit. imperia Theodor. ai. fol. 36. et Q. V. Quamvis autem maritus interdum, praeter internecio- em in adulterio prehensi, iram suam evomat: prout C. Callium flagellis cecidit Sempronius Musca; & Cn. Furium Brochum quidam familiae stuprandum objecit, refereute murio Max. lib. p.

p. i. n. U.

9쪽

VI. Attamen plerosque in adulterio prchensos a maritis occidi, per experientiam obtervavit Menachiis de arbitra . A P.

VII. Quam in rem exempla passim sunt obvia: sic in adulterio occisus est Radoaldus Rex Longobardorum, Paul. Diatore. hi es. Longobard. Ab. . cap.so. Joannes Papa decimus tertius Potina in Lita ejtu sub n. pag.is s. edit. Colon. anno Isti. Otto Dux Morat viae ultimus, cum quidem a naarito nobili vitam sibi donari frustra

me isse. R. para. i.sub anno et . peci Pele nes pag. ita. in margine e in Lampad. Da puta. anno i st. Larnimus Dux Pomeraniae secundus Limna. lib. I. jur. ubi cap. G. c. a s. circa sin. ex Reu nero. Eratos enes occisus a Lysia, ut patet ex oratione Lysiae de nece Eratos . adulteri Tira rel. l . connia. ra. n. p. rho os . lib. s . Ont m. jur. a d. num. a. Gracchus a Numerio I. Gracchus. q. C. ad Leg. D de siti. Moturus ab Hyetto Cael. Aho Uin. lib. it. I. antiq. cap. II.& alius quidam a Crispiano apud Qus r. et Galausti . c. item Marianus ille ab Antonio Savio, de quo fuit cois sui: asuta uro Ua . con I.; . in Q. Scio etenim. Pol a. quali etiam in casti ubi Sacerdos una cum uxore a marito interfectias fuerat, de iure respondit Zasim cousil ult. . .es . inter con l. German. tom. a. VIII. Et nimirum tantas egit radices huiusmodi vindictae genus, ut secundum judicium vulgi reputentur viles & cornuti, qui suis manibus tales haud ulciscuntur. sed iudicem expectant; eoque deventum, ut iudices de his non soleant ius reddere, sed cachio nari, ut loq vitur Pau C. re spart.2. constari . in P. in causa cara

IX. Variis autem gentibus vindicta illa privata, quae de adulteris in actu comprehensis ex iusto dolore plerumq; sumeretur, causam dedi ne videtur, ut legem conderent, qua taliter occidentibus ii ceret esse impunitis. X. Et origo quidem istius iuris adscribenda videtur Ilvere viro Argivo; quem accepta post caedem Moturi in adulterio uxo- .ris deprehensi, ab Orchomeno, Minyarum seu Orchomeniorum,

Populi in Graecia, principe, parte regiouis, primum omnium in

10쪽

adultero; legesti tulire; eamque postea n rctonem imitatum et '

tradit Caeliis Rhodi v. hb. D. l . antiq. cap. as. ante D. XI. Qua ipsa lege marito adulterum in concubitu uxoris repertum occidere licuit e, coniicit Menochra e casu qis. Num. . ta

u. & asseverat Di c. Cop. irruv. de matrimon. art. a. cap. I. sp. n. r.

XII. Id quod probabile est, tum quia Hyettus ipse Motu

rum in actu obscaeno inici secerit, teste Passania in Commentar. de Regionisii Graeciae seb. p. tit. Boeotica. pag. Di. es carmini uas M. Tettus Megaro temerata obsedera lecti, Filium I ubantu eum starit caede notarum, Verbosis longe pro Vis discessit ab Argis, Orchomenum adiit uin e me excepit amici Edibus ictim heros, fortunarum , benigno e Pectore participem non abnuit esse suarum. quae laudat. & Eoae magnae, h. e. Orientis, monumenta appellata fuisse memorat Romuis Amasus in interpret. Pausaniae d. lac. Adeoque quod in se culpatum noluit, id in aliis punitum voluisse eum verisimile non sit: tum etiam quod marito idem dehinc licuerit ex lege Draconis. ut Pausan. tradit Tir re . l . connubial. u. num. p. Quam Draconis legem Solon quoque retinuit, teste P tarcha in Solon. paLI me . Et igitur qualis hac de re lex Draconis fuit, talem vel Hvetti adversus adulteros in actu prestensos fuisse, consentaneum est, cum Hyetti legem Draco sit imitatus. ras '. traditu Num. io ins'.

XIII. Caeterum si coniicere hic amplius sit licitum videri possit (i Hyettum hac ipsa de causa partem regionis ab Orchon eno accepisse, quod Moturum in adulterio uxoris suae repertum enecando quasi factum laudabile perpetrasset. (a Donum illud Hyettum impulisse, ibidem ut serret legem,q vade impunitate mariti taliter occidentis caveretur. XIV. Quicqvia sit, istud obseurum non est suisse plurium&antiq varum jus illud gentium : Plane Atheniensium lege adulterum in actu comprehensum necare licuisse, patet ex iis, quae de lege Draconis de Solonis, Atheniensium legislatorum,supr. Numia. sunt prolata . IXV. Unde cum Romam tres legatos,sp Postumium Album, . t B a A. Mat