Plutarchi Chaeronei De vitanda vsura libellus aureus, interprete Bilibaldo Pirchimerio patritio Nurenbergensi ..

발행: 1525년

분량: 11페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

1쪽

BILI BALDVS PIR CRIMERI vs

Eruditissimo uiro Bemardo Adelmanio Canonico Augustano. S. D. Socratis est sentetia, uir clarissime,decere fi

i hos, qutadmodum in sabstantia relicta, ita& in paterna succedere amicitia. Eam sepius reuolum,ac mecu reputans, o amore optimu quondam genitorem meum Prosequutus fueris, no polium te quoue non amare, seruare, i adiue uel preciosissit ma re aliqua haereditaria, chariore aestimare. Igitur cunuper tanqua usurariae prauitatis hostis acerrimus,effagitasses ut Plutarchi comentarium de uitaeida usera, ct Graecat Latina uertere lingua, auis id mihi,tot alio qui curis degrauato, cum ob authoris facundiam, tum sententiarum grauitatem difficillimu uideretur, malui tamen parendo temeritatis crimen se , qua negado ingratitudinis uitio accusari. Negotiu ita. aggressus,

eodem & quide perpetuo spiritu absolui, tametsi mihi ipsi minus. at saltem desiderio tuo satisficisse uidear. Quis enim lympidum ac purum Graecae eloquetiae hitorem adeo feliciter in uas altem transfunderet,ut priviam synceritatem retinere existimaretur*CaeteFquo fato accidisse dica, ut uno eodem; tepore, tuo iussu, foeneratorum taudes coram doctis refricare, Senatus uero Noembergensis amplissimi madam, latronu scellera apud optimu Imperatore accusare cogerere Atqui uidete ne persona Heroilis, & Cothumos insenti apta ueritis,cum mihi res tam arduas demandastis seu,ut re

2쪽

mus dicam, flagitia trastada cdmiseritis,uix discemε,

da,inru illop pemiciosius, aut abhominabilius existat. Ille fraude oe occulte nititur, hic ut & palam rem aggreditur,ille uolentes tantu subigit,hic & repugnates pro stemit, ille sanguinem exugit, hic post ciuorem uitam

quo ue adimitEt o Rcub,o mores,ille ob usurariu emolumentum ignominia notatur. Hic uero propter fui ta . caedes,latrocinia,pala gloriatur,ac non solu execradae prauitatis coplices, sed & receptatores, ac protectores quos minime decet,inuenit. Ah ifelix & misera Germania,quae post abiectam feritatem, depositam balbarie. Christi recepta fide, adeo in latrocinii exercitio perse ueras, ut rapacitatem praeter omniu ius gentili, tanqua peculiare &insigne omamentum,fortitudini attribuas. Quae tamen abhominata scelera,tu uir praestatisfinie. nobili ortus sanguine Homerici Vlyssis instar, ut Isemiportas execraris. Sed omissis tande inutilibus lamentis, Plutarchum nostrum, rem suam agentem,& longe acriter usurariam perniciem detestantem,audiamin.

mentarius Quod non oporteat foenerari, Bibbaldo Pirchimetio Patritio Nure ergensi interprete. Lato in Legibus, aquam alienam uicinis haup rire no permittit, ni suis in iundis ad argilla at is in ii. . iuus 3 terra erederint, regione aqua caren si . rem tuenerint. El.nargilla natura cum habeat den smi ac pinguem humiditatem concepta sustinet, nec facile emittit. Eos enim aquam alienam tum demum auferie

3쪽

decet cir propria possidere haud uasent.Indigentiae.n legem fauere aequum est. Proinde in nium est in re pecuniaria quoq; legem esse, quae inhiluat homines sub usura mutuati, ad alienosiue accedere puteos, ni antea domi exactissime substatiam eorum scrutati fuerint, ac tanquam ex prato florido collegerint, quid eis utile. quidue necessarium existat. Nuc autem delitiis, ac moli:tie, seia prodigalitate diffluentes, minus recte iis quae possident filiuntur. sed ab aliis ut plurimum quibus no indigent,mutuo sumunt Cuius rei manifestum est indicium,s ob indigentiam non foenerantur,sed ita demucum rem opulentam aliqua cc inparare uolunt. Ide testes adhibent, ac cautionem praestant, ne quis taedat eos necessitate coactos, foenebrem sumere pecuniam. Et quid numulatium,seu negotiatorem ambis, cum ex proprio peculio mutuari queas Pocula hesin,paropsi , , des argenteas,pelues subiicias haec necessitati.At men' ' semiamoena Aulis, uel Tenedos figultas instruet uasculis,argenteis longe mundioribus,nem molestumae grauem usurae odorem olentibus, quae tanquam rubigo quotidie sumptuositate defoedat Insuper haud Neo meniae Calendarumve recordaberis,qui dies etsi sacra tissimi existant, netisti tamen ac execrandi ab usurariis redduntur. Nam pign uillis praestita, nec Iupiter ipse saluare possis. Atqui uendere, pretium sumere erubescunt,de rebus uero propriis usuram persoluere no uetrecundantur. Caeterum Pericles ille, deae omatu qua draginta auri puri taleiatis distrahere haud turpe duxit, quoniamin aiebat, illo in belli tam cosumpto, tussia

4쪽

hon deteriore reddere possis. Proinde nos cm,tristqua in si homhecessitate, neratoris hestilis praest udium minime recipiamus, he cernere cogamur custa nostia in seruitutem rapi,sed mensae, cubilis. supellectilis ac diaetae superflua abscindamus, nolis liberos serpuemus ut cu pinguior fortuna aspirauerit, nobis rursus ea restituere ualeamus. Equidem Romanorum uxores.

Pythio Apollini muliebrem mundii primitias dono

dederut unde aureus crater Delphos missus est.Cartha : - , iis ginensium quem mulieres capita raserat, ac capillos in ii ita ici .ue camachinarum,ac instrimentorum usum, pio patria imst nco ivi pendere non dubitauerunt. Nos uero opulentiae uerest

cundia pactis ac pignoribus foeneratoribus turp iter ser iuite sustinemus. Idcirco decens utilitare compesiantes, ex inutilium ac superuacuarii rerum abscisione seu iam ditione,libertatis templum nobis ipsis liberis,ac uxori bus aedificare conemur. Siquidem in Epheso Diana sobaeratis. cum in illius co fugerint templum,asylum ac securitatem a foeneratoribus praestat. at fi ugalitatis asylum, & inacessibile quide ubiv modestis patet, regio nem latam,ac multi otii. hilarem & idoneam prae s. Quemadmodu enim Medico in bello, ligneum inube, deu Atheniensibus donare Pythia respondit. illim di missa regione ac ciuitate. possessiones 3 ac domos ne gligentes ad naves ob libertatem cofugerunt. Ita 3 nobis Deus lignea tribuit mensam,peluim figulina uesti tum frugale, si salte in libertate uiuere uelimus. Porro Si phaleratus equus desit tibi faena remordens, Et currus uelox,auro decoratus & ostro, in

5쪽

a ibri A. tui p. arie in

Caetenim id genus,quae uelociter foeneratoressem ac diripiut at asino tartuito, aut caballo quopiam infidens,hostile ac tyranicu flige Danista,no igne ac aqua instar Medi exigente , sed libertate tuadente,mulctav inscriberem,& in no reddis coiciante, sin uero o haud accipiente,ubi in ovendis,uili pretio licitatue,ssino uendIs cogente, & cu iure contenderis obuia euntem,si uero subteifigeris impellente,& in ad laresac cesseris excludente, ubi iacto domi manseris intalante, ac ostiu pulsantem. Sapienter igitur apud Athiniensis

Solon prohibuit,ne corpora pro debitis j ori darentur ae ladem ori in seruitute redigerens Euet sane grauissumu,seruire ta iniquis,barbatis, re agrestibus seruis, quales Plato ait,ignitos ac poenav exactores, iprobrosit animas apud inferos torquere. Etenim illi quom for impiopi sedes debitoribus miseris esse demostrat, uul eunt instar eos deuorates, ac laniantes, isv uisceribin Tostrum condentes. caeteris autem uelat Tantalo insistetes,eos ne ex propriis quid gustare, seu tangere ualeant, arcent. Proinde quemadmodu Darius Datem de Anaphemem cathenis ac uinculis instructos, quibus tu calptiui alligarentur, Athenas misit, ita illi uasi chirogra sinis de obligationibus plana,tanqua laqueos in Graecia inferentes, ciuitates mis as transcurrimi Amplicant ac expilant, non ut Triptolemus domesticum fiuctum se minantes, tal debitorum radices admodu laboriosas, nebres,& ineuitabiles plantantes, quae in gyru pulviantes, ae germinantes, ciuitates iurecent & recitant. Piro sepores simul parere, in utero gestare,dc concipe

6쪽

receperit parit. Mitteretenim confestim repetunt, ponentes tollut ex ebd menerat,quod antea pro uorsu ira extorseiunt.Et ut est apud Mis os in prouerbio, Est Pylus ante Pylum,sequitur pylus altera tandem, .

Ita d de foeneratoribus dici potest i 'Vsuram figat usura,usura altera restat

Quid s naturalia quos deridet, quae asserui ex nihila init gigni possequandoquide apud illos ex eo quod n5

est,necdi unqua fuit,usura generat. Proinde publicanos agere turpe ducut, quavis lege pmittete, ipsi uero plerlege publicanos agentes foenerantur,seu ut uerius dica.stenerando debita copilant. Qui.n. plusqua expensim est,scribit,debitum copilare recte dici potest. Equidefersae secundum arbitrant delictum mentiri, primum Ir. i ita coibis. Ad ii Inero debitore esse,quandoquidem qui debent,ut pluri ilit ita, emum metiri cogunt. At longe plus foeneratores in suis . Ephimeridibus nugantur ac imponunt, scribentes mi, sero illi tantu mutuasse, cu tamen multo minus acceperit.Siquide mendaciui causa lucri non necessitate. ne

ob indigentia ab illis fieri solet, sed Ppter insatiabilitast

tem. Quae tante i fine ipsis i fiuctuose ac inutilis existit. Dici a uero miseris & iniuria affictis. minime etenim agros quos debitoribus abstulerunt,collit, nem domos ex quibus illos eiecere inhabitant, nec melas apponui, nec uestibus illoγ iduunt, sed primo debitores pdunt, inde delusos uenant. Pascunc.n.tanqua ignis figens,ac assidue auctus, pnicie ac uastitate infeliciter pereuntiit, ex alio aliti colamentes Qithimo& si uorsura sua igne

7쪽

assidue nutriti, sumta accddant, tume tamiplus habet praeter id solis siccedeti tempore cognoscere possunt,quot debitores pessum dedere,quot bo

nis spoliauere unde extorserint, me congie tum decumulatum collocauerint argentum. Et haec haeae exustimate me tanqua semeratorum hostem mariare, I Naniue meos nec equos mihi nec rapuere iuuenem. Sed ut ostendere illis, qui adeo parati sunt foenebre sumere pecunia, quantu illiberalitatis ac turpitudmis, res ei l . ..., ea in se cotineat, quod ue usurae succubere extremae sitis Au dementiae ac mollitiei.Habes Ne foenereris,quoniam

mus.Fere Cato ad sene quenda id u dixisse Cur homo senemiti tot malis ac icomodis degrauatae,scem quom turpitudine i nismariter & tu pauptati cui tot adsunt malabri s quae ex usuris & debitis ortu habete solent, ne accumula neue pauptati securitatemfi r quatatu a diuitiis differre uidet .Estai. Adagiu facetu, ca/pram gestare no ualeo. bouem tame superimponere laboro. Paupertate serie no prum.& tame longe grauius tibiipsi onus, foeneratore simponis etia diuitita intoserabile. o pacto igit effigia o inquis.Rogas cu ma vim habeas, des hcasMocem habeas, homo existas, cui pecilliare est amare ac amari, gratificari ac gratia recipere,literas doce, eros instrue ianitoris officio sentine,nauiD, renaeaiga. nihil horum adeo turpe isellaetammolatum,qua audire redde. Rutilius ille, Romae

8쪽

Iupiter sertiator, quem tu imitaris ac sequeris, nunquid fomeraturaet Musonius subrides,nec foenerat quidem :res vidit. Rutilius etenim cu ipse itineraret, illi s me neraretur improperabat. Qi iam Stoicalis petiit ans haec

dementia. Cur.n.Ioue seruatorem e coelo detrahere necesse est, ac rebus co parare manifestis, cu nec hirundi nes,nec formicae foenerent, quibus natura nessi manus,

nec sermone,nec artem tribuite Solent homines intelle stus abundantia ac solertia, ebuos,canes perdices, lepores,graculos Istruere,Cur igit teipsum no excitase indocilior graculis existens ,raucior perdice,ingeneiosior cane. Nam si a nullo homine iuueris,orando tamen,dele stando, ac custodiendo emergere potes. Nonne cernisqueadmodii multa sitbministret terra, multat Potus. Proinde Myci Ilii aspice,C rates inquit,lanam cti uxore uerberante,ac comuni pugna fame fiagiente.Rex Anti

gonus cu aliquando Cleanthe Athenis cospexisset, ita, interrogare coepit, Molis adhuc Cleathescui ille Molo, inquit,Rex,id ue uitae sustentandae gratia facio. Erat sola uiri cura,ne a philosophia desistere cogeret, ideo manibus quas pistrino ac molae locauerat, de Astris Sole, Luna, ac Deis scri bebat. Nobis uero seruilia haec uist ala UM,

detur opera.niiquid igis ut liberi simus Peneramur,uilibiis 3 adulamur hominibus,stipamus,clbamus dona ac tributa persoluimus Atqui no pauptate usura prae stari solet,nemon. inopi foenerat, sed Ppter sumptuositatem . nam si uitae necessariis cotenti essem .minime e usurarionim genus pessimum inueniretur, quemadmodii nec Cetauri,nec Gorgones. At delitue metieratorin

9쪽

fecerunt,non secus ae aurifices,unguentarios,ac resto res.Haud enim uini ac panis gratia usura debemus, sed ob fundos,mancipia,tumenta triclinia,ac menses,libe raliteriue expendentes ac dilapidates, gloriam sterilem ac ingrata quaerimus. Etenim qui semel in foeneratoru. . i ' incidunt uoraginem, semper debitores remanetalium .id ra alio,tanqua equus frenatus, ascensorem suscipientes Caeterum refugium nullum ad pascua illa de prata P di ...M , tet, sed tanquam fatis alti,d corii uas illi Empedoclis

ia daemonta,miseri errarit.

Impellit Aether nanq; eos in Pontum mimi Pontus subhinc in continentem p proiicit, Tellus eos rursus agit Solem in rapidum, Hic Aetheris dehinc implicat uertigini. Alium uero ex alio suscipit foenerator uel instit, Cotrinthius,inde Patiensis,postea Atheniensis,ouoad tan/dem ab omnibus exeleratus, nitus luseras dissoluatur. & religatur. Quemadmodum enim emi qui in lutum' ceciderit,uel assurgere. uel ita permanere oportet ne si madido ac humido corpore se circvagatieu uolutet,' maiori inquinatione de edetur,ita in trascriptitatibu& mutui permutationibus, qui usurae se immergunt ac irretiunt,semp gratiiores fiunt, nil a cholericis distat, qui contempta cura, ac medici neglecto poepto,tantu assidue humoris colligunt, ut ab infirmitate taeidem liberari ualeant minime. Pariter & illi purgati haud latstinent, ted semper ac omni anni tempore cum dolore ac torsione usura offerentet, tamfestim usura altera abnuente ac instante, iterum nauseant & grauantur. Quo

i I. I

10쪽

Estoaxdecenti remoto, liberi synceriue euadere moliante Nunc uero ad opulentiores & molliores semonec conuertam,dicetes, At semis late ac domo carebimui

cusas dummodo sanitatem adipiscaris Et tu quoiue seruis careas,ut non semus fias, sisI possessionis expers,ne alterius possessio effciaris. Vulturum pterea sermonem audi, Nam altero uomente,& dicente se uiscera eiicere, alter respondit, nunquid id graue e nonM. propria, sed mortui que niip dilaniavimus,uiscera euomis. Pariter dedebitores fundos suos ac domos yprias haud uendiit, sed foeneratoris quem iuxta lege,dum sibi costitueriit Atqui per Ioue,dicet quispia, pater hunc agrum mihi dereliquit. Nimi' & libertate quoq; ac ingenuitatem pater tibi tribuit, quarum longe rationem maiorem te habere decet. Na & manus tibi & pedes qui te genuit, fecit,at cum marcent,etia merces illi qui amputat, perflatuitur. Porro Calypso Vly ssem uestem induit odori

feram,ab immortali corpore redoletem, donii & me moriam amicitiae illius. at postqua euersa naui, udo &graui indumento in profundum traheretur, illam exuit ac abiecit, nudo ue pectore tigno Inixus, in teria nando euasit, periculo uero liberatus, nec uictu nec uestitu ca ruit. Atqui nonne tempestas apud debitores oritur, cum foenerator elapso tempore instat, dicens, Redde,

quasi diceret, Condensat nubes Pontum qum turbat ab imo, Cum; Euro incubuit Zephyrus I Notus; furentes, veluti si aeger tumefactus ad messicum diceret,si aqua

bibero extenuabor ac macrescam. Sed cur id facere re

SEARCH

MENU NAVIGATION