Silii Italici Opus de secundo bello Punico.

201쪽

DE BELLO PUNIC Abhlu pater in manum: dio in me laboro

Hac condas oculos dextra precor.cit miserimo'

Pectore suspirans iuuenis non uerba uices pAlloquio uocem ii rejert ed auguinis atri Sistere festinat cur lim: bicerocy ligare Ocius utichrrmans altum uelamitae uulirus. Tandem ἰnter gemitus iniserae erupere querela. Sicciare te nobis genitorfortuita reducit In patri sin icte iam natum cymarenti pia restituit faelii fero quater OFrater: istis gerritaretu agiroscere demptu 31. At ego fidoniis impercitus ecce paretatem Vulnere cogi;6co cilicin hoc fortunaIuiget Sol 1inen culpae: tibia ut mihi signa dedisse s Infausti genoris: crumina litetur iniquis Non illini superis nostros tolerare labores. Haec disiudincus queritur: idna desciente erisore Iii uacuas semor uitam disperserat duras. Tum inuenis mae Sum attollens a Uydera vultunti Pollutis cleri Qui id testis Infindi: quae noctiirno mea lumine tela Dirigis in patriism corpiis:noi amplitis inquit His oeulis G damnato uiolabere visu. Haec memorat:)imisi elabe fodit praecordia: dirim Substentans, ullius manantιfanguine signat D clypeo tardi data patris lige pr. Hic si1rro.

At summi tegmensus pendit cuspide telia. Defetumque super pro ternit membra parentem.

Talia uenturae mittebant omina pugirae

Ausoni is superi sensimo abeuntibus umbris Conscia nox; celeris roseo cedebat eoo. Ductor in arma suos ibis: a romanus in arma

202쪽

LIBER . IV. Egeibat de more suos: paenisci redibat: Qualis nulla dies omni Jurrexerat auo. Nc uerbor uinquit stimulatu cenus egetis, Herculeis iter nactis ad id pigis agros

Vincendo emens'. nuss si animos saguntos: Concessere alpes: pater ipsesuperbus quarum Ausonidum eridanus captiuo defluit alueo: Strage uirum mersus trebia si dici irasepulto L3dias laminio premitur: utco rcfulgentostibus:de nullo sulcantur uomere campi. Clarior his titulis plus allatura cruoris Lux orituri. mihi magna satis sat uera superpBellandι mercessit, rid caetera vobis

Vincantur: quicquid diti devexit ibero:

Quicquid in dethneis iactauit roma triumphis.

Quinendm libγωὴ quid de littore raptum Condidit:inue tiro uenient fine sortibus enses. Ferte domos la dextra dabit nil uictor honoris Ex opibus posco. repto pers. ecula longa

Dardanus edomitum uobis spoliauerit orbem. Qui tyria duci arrduum ab orisne nomen: Seu durens tibi fig resultata Olono Arridet tellus seu sunt buxentia tardi Rura magis, centum cereri fruticantia culmis: Electos optare dabo inter praelia campos. Adddin etiam, 'uidbris litas irrigat unda: Gurgitibus bile captiuis pascere ripas. Qui uero externo sis cius mihi cardine byrsae Signa moves: dextram ausonias taede cruentam Attolles: hinc iam ciuis carthaginis sis.

203쪽

DE MELLO PUNICO.Vrbs agat: a nostro procul a certamine distet: Hi hodie ruinctis ultra te ad praelia miles

Nulla uoco: ex acie tende in capitolia cursum. Haec memorat.tum propulso munimine ualli Foctarum rapuere moras acieme locorum Coioli curuis accommodat ordine ripis. Barbaricus levo fletis ad certamina cornu Bellator naIdmon, unde immanior arcu Marmarides, tum indurus atrox, garamascy, maEt masthia acies, ferro uiuere detu scy, Vulgus achurinachid ripariter gens accola nisi Corpora ab immodicoseruas ingratia phoebo: Quis potu g nutibus caput pei uel nedices. M parte in dextrasiiud qua flexibus undam

Aufidus: curuo circunerrat gurgite ripas: Mago regit:subiere lei es, quos horrida mihi. Pγrene, populi: uariος duxere tumultu Flumineum latus:e stulget cetrata iuuentus, Cantaberante alios, nec tectus tempora abco,

Ac torto miseens balearis praeua plumbo Betigenaeo iuri elsus media ipse coercet Agmina: quee patriofirmauit milite: qu Celtarum eridano perfusis sepe catervis. Sed qua fefluuius retro labentibus undis Eripit a nullo cuneos munimine uallat: Turritas moles ac propugnacula dorso Belua nigranti gestans ceu mobilis agger

Nutat et erectos attollit ad aethera murος. Caetera iam numidis circis auolitare gyrosci Ferre datum cursus a toto feruere campo.

204쪽

Qua dextra ueniant stridentissibila teli: Prouuttito uiris nullis de ore testem. Idmi arro exdcld uallo legione mouebatCladum principia:ddi pultenti laetus ni unda

Laxabatbedem uenturis portitor umbris. Stant primi quos sanguineae pendente uetatane Ire not. clypeo: lcsxim omine torpent. Iuxta terribilis dei es miseranda iacebant

Corpora in amplexummetusti tu pectore patris Imposita uulnus dextra laetate tegebat. Esti euchnm inducini* inde reuersus

fraternasub morte dolor tum triste mouebat Augurium: Isimiles defuncto in corpore uultus. Ocius erroris culpam deflenduci fata Ductori pandunt,dici arma vetentia pugnam. Ille ardens nimiserte haec dit omina paulo. Nduo illum, is aemineo flant corde timores, Mouerit ista manus quae taede imbuta nefanda Cumfuriae expeterent poenas fortasse paterno Signauit moriens sceleratum sanguine carmen. Tum minitans propere describit munera pugilae. Q ido serassaeuus gentes aciem* nedices Temperana sese merso cum milite, cuncpSamnitum opponitfigitis o sep e lumno. At campi medio . nanci hac in parte uidebat Stare ducem libyaeseritilius obuid adire Arma es picentes umbrosii inferre iubetur. Caetera paulis habet dextro certamina cornu.Hissuper insidias contra nomadumc uolucrem Scipiaccedatur ire manum:quam arte doliis

Scindenis turm iri edici spargere belliinu

205쪽

Cornipedum hinnitu multum trepidantibus armis Errabat caecum turbata per agmina murmur. Sic ubi prima mouent pelago certamina uenti: Inclusam rabiem desparsuras astra procellas Parturi: initi fretiJuncto p emota minaces Expirat per dxa sonos:dici acta cauernis Torquet anhelantem spumanti uertice pontum. Ne isero fati tanasseu turbine solum Terrarum fuit ille labor: discordia demens Lucllauit caelo super ad bella coegit. Hinc mavors, hinc gradiuisita comitatus pollo, Et domitor iunidi pu Padi maris, hinc uerrus amens. Hinc ue ido captae stimulatus caedesdgunti Ainphitr*onides, pariter ueneranda cybele.

Alternuso animae inuidio castore pollux. Contra cincta latus ferro saturnia iuno, Et pallas iiscis tritonidos edita 1mphis, Ae patrius legis per tempora cornibus hammon, Multam praeterea diuoruin turba minorum. Quoruni ubi mole simul uenientum digressibus alma Intremuit tellus: pars impleuere propin pios Diuisi montes: pars sedem nubesub alta Coeperunt, uacuo descensum ad praelia caelo. Tollitur imminensus deserta ad shder clamor: Phlegraeis quantas 'dit ad aethera uoces

Terrigena in campis exercitus:aut satori ut Quanta oclopas noua sulmina uoce poposci Iupiter: extructis uidit cum montibus ire

206쪽

LIBER .ΙΗ. Nec uero prima in tantis concursibus basia Vltifuit stridens nimbus certante furore Telorumsimul susus:rabidies cruoris Hinc ata hinc animae gemina cecidere procellus. Acrius insanus dextra quis ducitur ensis

Bellantum pars magna iacet super ipsa suorum Corpori conssistunt auiducalcante gementes. Nec magis aut libγω protrudi dardanduisti Auertiue potest pubes:aut ordine pelli Fixa suo sarran manus cp uellere sede Si tentet calpen impacto gurgite pontus. Anusere ictus spacium . nec morte peracta Arctatis cecidisse liceti. ed horricti flictis

Impii jum 3pei:ato illis contunditur ense: Pes pede,uiro uiro terituri tellusci videri Sanguiue operta neciuilla uinci asedera pendos Abyulit ingestis nox densasub ethere telis. Qitis stare loco dederatfortunaseeundo Contorum longo procerae cuspidis ictu:

Ceu primas agitent acies:certamina miscenti

At quos deinde tenet retrorsum inglorius ordo: Missilibus certant pugnas quere priorisimvltra clamor git bellum: milcscp cupiti Martis inops aeuis impellit uocibiis hostem. Nee ullum defit teli genus: hi sude urnas, Hi pinu flagrante cietit, hi pondere pili,

Alsaxis functim alius, iaculoci uolueri: Interduinci ipsis metuenda phalarica muris: Interdum 'ridens per nubila fertur arundo. Speramus ne deae: quarum inibi derat oliuitur: Mortali ratisin hiinc aperire in saecula uoce

207쪽

DE BELLO PUNIC o. Post diem intum ne datis confidere linguae'

Vt cannas uno oresonem:bi gloria uobis Nostra placet: neci nos magnis auertitis ausis: Huc omnis cantus phoebum* uocate parentem. Verum utinam posAbde animo romane secunda Quinto tune aduersa feras sit phaaenissoro Nec libeat tentare deis: dii troia proles Par bellum tolerare queat.fuci anxiisti Pone precor debrimas: et adora uulnera laudes Perpetuas paritura tibimam tempore romare ullo maior eris mox sic labere ferundis vrsola cladum tuearis nominas a. Idnam inter uarias =rtuna utrinop uirorum Alternata uices incerto eluserat iras

Euentu mediaci diu pendente per ambas Spe gentes: paribus mavors Lyrabat in armis. tia ceu viridis agitat cum lumina ulmos: Nee dum maturas impellit uentus aristis:

luterno lente motu incuruata nitescit. Tandem barbaricis perfractam uiribus deris Dissipat incurrens aciem lamore nedices: Iamn cunei: perq interuallacitatus

Irrupit trepidis hostis. tum turbine nigro Sanguinis exundat torrens: nullums sub lina Cuspide procumbit corpus: dum uulnera tergo Bellator timet ausonius: per pector uas

Exceptat mortes: T ceto dedecus arcet, Stabat eum primis mediae certonina pugnae

Asper semper quens, o par cui cunei periclo

Scaevola: nec tanta vitam iam strage uolebat.

Sed dirum proauo caelum,osub note mortem.

208쪽

Is posts frangi res diei durescere uidit

Exitiunx. breuis hoc uitae quodcunci relissum, Extendamus ditiam uirtus futili nomen. Ni decus huic diri superari tempora Laeti. II t.ο in medios qua dextera concita poeni Limitem agit: uasto connixus turbinefertur. Hic exultantem resim to erepta uolentem Induere excelso desii gestamina trunco, Ense subit: puloci tenusferrum impulit iras. voluitur ille ruens ratei armabo liba morsu Appetit: a mortis premit in tellure dolores. Nec glabam siccbarci uirum tenuere furentes Concord uirtute manus:sed perdidit acer Dum stat, decisam gabar inter praelia dextram. At biecha auxilium magno turbante dolore, Dum temere accelerat: calcat improuidus ense

Succidit: Inudi eferro uestigia uti

Damnauit . dextras iacet morientis amici.

Tandem conuertit fatalia retinealeae Fulmine gliscens uiiems furori exilit ardens Nomine tam cur, bimulante asprdia aedis. Tum filicem scopulo auulsum: at em montibus estis

Detulerat torrens . raptum contorquet in oris

Turbidus uncusto repuerunt pondere irata. Abutusci uiro uultus concreta cruento Per nares cerebro sanies fiuitratra sminant Orbibus elisis a trunca luminafronte. Sternitur unanimo metrius succurrere apro Conatus: metuenso uiro superesse radenti. Lucis idem auspicium,d patrium v commune duobus Paupertas' sacro iuuenes praeneste creati

Mijseuerant studia: a iuncti tellure ferebant:

209쪽

p Iens de in parvis diues concordui rebis . Occlibueres ubi otiis ex omnibus uirisin

Id fortuna dedit, ii niuim inter praelia mortem. Armassere decus uictori binas cto: Sed longiis tanto latari munere casus Haiιd licitum cenis .ciderat terrore minaci Scipio conuersae miseratus terga cohortis, Et micti fons Marro mali, fidisisque comarum Curiora primo docendens con ut brutus. At plis fulta uiris acies repararet ademptum in te noua dii punisubito ni turbine pomus Agminastensilet iam procurrentia ductorith pust sarronem procul inter prielia uidit Et iuxta sagulo circunuolitare rubenti Licrorem: ii co pompam it pinsitu nosco: Flaminius modo talis ait tum feruidus crem Ingentis, pei tonitru praenunciat iram.

Hei miser uari potuistifunere paulo: Si tibi non irasuperum tunc ectet idemptuni Hannibalis cecidis se manu: Asaepe fierere Varro deis: quod sidonium defugeris ensem Nam rapido subitam portans in morte salutem Procursu incoepta epe ad discrimina uertit

Scipio.nec paenum, quanque es ereptus opimae

Cadis honori mutast piget maioresub hoste Praelia: I erepti licina diluinima patris

Exigere oblato tandem certamine poenas. Stabant educti diuersiis orbis ab oris, Qvdiato non ilias vidit concurrere tellus Marte, uiri, dextruul pares jed caeter ductor Anteibat latius melior pietate,sde*.

210쪽

LIBER . IX Dissiluere duc turbati ad praelia nube

qui Ors scipiadde metueus: tritonia pomo. Aduentu cydeum intrepidis ductoribus ambae Contremuere acies:dcer qua pectora lectit Pallas:gorgoneo late micat ignis ab ore: Sibibi φ horrificis torquetserpentibus egis. Fulgetits singuiuen geminum vibrare cometen V eredas: oculi summac in castide largus Undantes uoluitflammas ad is dera uertex. At mavors moto perturbans aera telo, Et cl*peo campum inuoluens, ethne cyclopum Munere fundentem loricam incendia gestat:

A pulsa fulua consurgens aethera crista

Di Elores pugnae intorti:quantumcu vici stim Auderent propius mensutamen arma ferentis Sensere adueniste deos: Italus utercySpectari superis:addebant mentibus iras.

Durci ictu ualido librant in pectore paeni Pallas in obliquum dextra detorserat hastam. Et gradivus pcna divae portareferocis Exemplo doctus porgebat protinus ensem

Aethneum in pugna iuuenuac maiora iubebat. Tum uirgo ignescens penitus isto lenta repente

suffuditflammis ora:dis obliqua retorquens

Lumina turbato superavit gorgona vultu. Erexere omnes immania,nembra bel)dri

Egide commota: primi* furoris ad ictus Rettulit ipse pedem sci sim et certamine duors. Fli de conuulsam rapido conamiue partem Vicini montis scopuliscybaerenti saxa In martem furibunda iacit: longem relatos

Expauit sonitus rem dii littore Iunon