장음표시 사용
61쪽
tum cum ijs, quos legerat, indistincte
reputares, tam eos apte inspiciebat, examinabatque . Nec vero Christi nos Auctores Octauius seorsim habuit, immo vero peculiari delectu ac nexu copulavit,quo facultates inuicem coniunguntur, & inter se iuuantur,ac G ci sermonis etiam gnarus, Palliatorum sapientum volumina indiscretim cum nostris retinuit. Studium litterarum, amorem artium liberalium , ubi ea altius se abscondunt ac celant, semper sibi Gallia auocauit, & in primis fouit Lutetia,tunc praecipue summis Capitibus Budaeo, Scaligero Patre, Τume-ho, nano, alijsque,quorum ad exemplum properat iuuentus , & conformat sic animus: cumque Parisios con-
fuat quidquid egregi; per prouinciam spargitur , non dubitarim Octauium hinc omne decus doctrinarum dedi xisse, & ad nos adsportasse. Sed nihil stimulabat magis pectus, nihil exag
tabat acrius, quam commendatus 1
ma , fortunaque ciuis suus Ioannes Franciscus Quinetanus, qui in eadem
62쪽
PANTA GATHI . Igelectus,dein FRANCISCI REGIS stu,
diorum ductor , omnium peritissimus audiebat, vel astrorum caelestium consideratione, vel metricae, & PoeseoS. Magna aemulatio hinc ei exorta, magna contentio ad profectum & imitationem . Interim obuersante animo
Italiam , & reputante natale solum , paullatim sensit se avelli a Gallia,reuocarique in patriam ab affectu omnibus communi, nulli non honesto. Iam vi tutis fama, quae de ipso percrebuerat,
anteit reditum, atque vix iter remen
sum, pars in eum ossici; salutare, alij hcne merendi studio spem offerre, intimus quisque sollicitari, ne moram interponeret ad capessendos honores. Cunyantem tamdem, & diu aspernantem Ioannis Salutati Cardinatis Florentini auctoritas & dignitas peruicerunt, animumque modestum, quietis, ac secreti cupidum superarunt, in familiam, & clientelam Octauio adscito. Sororis Leonis X. filius erat Salutatus, natalibus aeque, ac laude prudentiae,
virtutis amore, studiorum amoenitate
celebris: facilis inde conciliatio bene
63쪽
uolentiae erga Octauium ; ideo inter praecipuos, & caros apud se adlegit, de , in rebus dubijs, ac dissicilibus in dies imagis eo Vtebatur . Impositus iam, tum Reipublicae Florentinae Duκ &caput praesederat Alexander Medices. Aegre id ferens Salutatus,ne sub specie
retinendae, vel conciliandae pacis, munia & vim Senatus ad se trahendo , turbas maiores conciret,communi malo exitioque, auctor ci,ac suasor accesisserat, ut in ordinem redactus quietem potius domi suae toleret; Facilius dicebat) priuata moderatione, ac prudentia mores compon es,di tria sedabis. Egre sius ciuis A libertatem, qua nostra Respublica creuit, hodieque constat, arripies .
sed teAiabis friam , ct rex ades, nums ent, qκ, hensa probant, qui eumdem
conatum secreto meditantur ρ Graues sumus alijssepares in aequales. Velint ne tiriar arbitrium nostrum, aut natum ad morderandas fortunas, ad continenda capita 'Eiusdem sententiae Nicolaus Rodes' phius Cardinalis & ipse Florentinus , neposque itidem ex sorore Leonis X. ilia & meritis conspicuus, patriae liber-
64쪽
pANTAGATEI. II libertati, qua cohortationibus, q iniargumentis fauens: Manendo aiebat intra domesicos lares patriam consiliis subleuando, tutioris o honestioris ciais esse partes . deductam tot annis, bellis o
internecionibus coalitam libertatem quis credat ciues nostros vita, dr sangui ne, non defensuros ' omnes pariter hanc vim a natura, dominationem arcendi ab ipsis incunabulis docemur. An non es a parentibus, ct a patria quidquid retinemus reddendum igitur insammo eorum diser
mine. Non opes, non vis argenti, aut
auri , non Vita es huic debito par , ct quodcumque irrogatur, precium gloria est. Ita Cardinales ex humana consideratione consilia ac studia dirigentes, res patriae definiebant formabantque. Fatum interim res easdem arcanis suis. aliter urgens & expendens,praeparabat fastigium, & potentiam instruebat potiori & securiori beneficio pacis &tranquilli tis.Recepti moris est, clien, tes, & contubernium Praepotentum Omne non tam consensu sequi Dominum, quam etiam si possis, sensit , &VOce exprimere: Octauius vero ut senst
65쪽
eentiam suam daret, homo a dominatione & fastu alienus, securitatem &quietem laudans & expetens, similia
Protulerat; Ne certa ac firmata aliqua
do posthabendo, lubrica ct incerta imprudens aneteret. Τurbata ex his omnis spei & fortunae eius alea , accia
pientibus ijs, qui Alexandrum summa rei potiri, studiis & factione optabant, ab Octauij ore & consilijs Salutatum,&ob necessitudinis vinculum etiam Ro-dulphium pendere. Inde odia in eum di machinamenta, quibus prohibitus ei fuit dignitatum aditus, & locus augendi commoda. Sed non utique ab
animis Cardinalium omnino cecidit. Virtus quatenus etiam oppugnationi-hus obnoxia sit, non diti tamen iacet enam experimento & fide in dies validiore octauij, & veritate etiam conni su suo prodente se, ingenuitas eius tandem patuit, innotuitque ipsi Salutato , qui, ut omnem suspicionem amoueret alieni erga eum animi, eo declarauit beneficio, quod cum quaereretur Abbas Marianensis in Sicilia , eius opCra in demortui locum Octauius suffectus
66쪽
ctus est. Sed non est hic mihi reticendum, extare quaedam acta, quae nullius quidem prolatae sententiae meminerint , verum quia noluit Salutato suadere,ut deposita huius negotij prouincia, sibi ac suis curis vacaret, non misnus Alexandri quam etiam postmodum Cosmi, quem ex eadem constantia idem Cardinalis detrahere consebatur,indignationem incurri eorumque fautorum odium prouocasse, qui eo acrius insectantur, quo ministri formiunarum videri volunt, idque alleva
animi vitio factum fuisse, ut disturbatus ab honoribus diu aduersam seriem toleraverit. Vtcumque res se habuerit , superatis aestibus non suo ingenio , quo non utebatur nisi ad bonum &salutem , sed modestia & patientia de- Claratus Abbas, non veste &amietii Beligionis dehinc incessit, at concelio
tunc more, Clericorum consuetudinet Vsus , occasione nouar Dignationis.
Aperuit is dies aliud vitae genus,in quo
tamen, nec reprehensione nec moderatione opus. Luxus, pompa, ostentatio, supernua aberant, oblectamen-B tum,
67쪽
tum & deliciae, vel Iecitiones, vel amia scorum congressus, ac in ipse praesertim Cardinalis domo , contubernales Li lius Gregorius Giresdus, Io: Baptista Pigna, bladius, &, dum Florentiae moraretur , Petrus Victorius, quibus cumcisputationes linguae Latinae, &G cae, disquisitiones Philosophicae, Poe-eicae , dissertationes humanarum diu narumque rerum in medium propon hantur.In hac Cardinalis clientela,sti ritorum rizilijs laetus, patrocinio d ltatuitur, Salutato morte stibiam sub annum millesimum quingentesimum quinquagestinum tertium, cuius obita utpote amantissimi & humanissimi P
troni vehementer confiictatur. Innotuit is moeror Veneths Paullo Maia tio, qui ad hoc ei datis litteris consio- Iatus ese . Ante aliquot annos excessus
bHuiati, Epistola Petri Victorii ad f smiliares tacemnis,Benedicto Accol comωιnali, Ferrariae, Octauium addicit assignatque. Hic Cardinalis Aretinus Patria, prudentia & litterarum nomine praecipuus, fortasse illuc diue reiat, vel negotii sui caussa, vel Salui
68쪽
PANTA GATHI. Istri, aut ab eo datus ad explendum de-sdexium amici & familiaris sui , ventos est summorum Virorum , ossicijs di bone uolentia c*rtare. At Iuctu, &urbitate grauatus Romae conducta domo , suppellectili honesta , censu ex Sisilia aliquandiu vixit, spectabilis ob
pindem exercitationem virtutum, &inorum integritatem procul a turbis, procul a negotijs, a potentum liminia hus, nisi statis temporibus ad redimendam contumaciam ab obsequio &re aerentia pertractus; donec Religioni , di obedientiae tandem redditur. Edicente enim Paulo Quarto Pontifici,
ne amplius vagi & diuisi agerent, qui Iegibus & institutis initiati tenerentur, dicto parens, dimissa statim libertatem sepsit se claustro S. Mariae in Via, eoque secessu adeo delectatus, numquam
satiatus, ut raroinde pedem eXtrax
xit. Non alias magis eius vultuς in aiucunditatem, animus in gaudium ivit Vidisses apud eum dimensa tempora arartitum diem, assignatis horis unia
cuique rei,dispositis aesionibus, distin-humazi: sacrisque negotija , silen- .. v a tio
69쪽
tio loqui , solitudine meditari, DeuIareuocare, tempora conciliare , sectas Philosophorum stabilire , opiniones examinare, dicta expendere, nihil vitae suae perire. Per haec vestigia studia reuoluendo, ad incepta quondam, e dςm redibant referebantque se,lustr tis Scriptoribus, remensa Bibliotheca. Quorumdam etiam commentarii itia Gymnasio Romano ferunt iuuentutem, ab Octauio publice excultam , & per aliquot annos ibi professum, sed ut is receptum vulgo est, ita non mihi co cessum Pontifice Leone X. an Cleme te VII. operam praestiterit, in qua certe expetenda vel ipsi etiam Pontifices multum laboris, nobilitas multum volitatis , eo sollicitiores reponere, quo dissicile erat eloquentia, & eruditione parem sussicere primio vel delectit.V rum in tam diuturna tractatione studiorum, in tam longa doctrinarum exercitatione & facilitate illud unum ,
quod omnes summopere concupiscunt, mansuram nempe famam nouo exemplo,& parum admisso, mirum quantumnezlexerit. Nihil enim umquam edis dita
70쪽
dit, nihil in lucem emisit. Eripuit n his sui gloriam , Patriae , et Religioni splendorem detraxit, fortasse non sine offensione , & iniuria iustitiae , quae amicis , & ciuibus , immo & generi
humano nostrorum laborum emolumentum , & vigiliarum impertiri admoneret nos. desidiam non crediderim , quae identidem obrepit , inertiam non appellauerim, quae ab anumis ingenuis exulat: reputauerim potius modestiam vel contemptum sui , . quibus par non est cuiusuis consilium, etiam eorum, qui sapere videntur. Uerum nec culpa statim est damnandus
is, qui scripsit, si non vulgauerit ; qui lucubrauit, si non ediderit. Cei tum
est Octauilina multarum rerum commentarios elaborasse, multa variarum
rerum digessisse , alia quam plurima de suo excogitasse, quae si minus publici iuris facta sint , operarum incuria , exscriptorum negligentia, temporum calamitate impedita , Ope fallunt auctorem , sepissime eundem perpoliendi