Francisci Pharaoni De re literaria benemerentis institutiones grammaticae, denuo ex manuscripti codicis fide recognitae, ... Cum illustrium dictionum indice. Eiusdem Libellus metricae artis. Haec denuo sunt addita. Eiusdem Pharaonij vita ... Marci Pa

151쪽

circus o circunstiti re circunflen circunsitim π circii satum,uerto uerti uersum conuersis. De sinentia inui syllabam conuertunt,ut in tum,ut amavi amatum sc

netum, dimicatis, quae situm rarius quaesum. Dicimus tamen cognoui σgnitu Cn tu adolesco uel adoleo adultum, caveo cautu lauo,as,laui, autum uel lotum

sepeliuispelitum re sepultum,sulio sciui uel sit, seus uisitum, destio desiliui re desilui desultum,uaeneo

Maenia uenio uentu amitio amictum oluboliau,uotiui uolutum,caluo,is,caret supino. Desinetia inui, diuiss couertunt,ui,in itu,ut domui domitu, debui debitu, crepui crepitu, omisenitu,excipe necui nem fricuisti ritum secuisem,ceseo cesum, fui mixtu, docui doctu torrui tostu tenui tetulatui,pa inum,carui,caritum G sum, o,is,nui nutu, uisuiu,indui Idutu,acui acutu araegui argutu,nexui nexu,texui textusaluo,issumi flatumm,posuipo sim,uel post aqui rapisi, corripio correrptum,piusui pissum rarius pinsitu eu pistum, excellui excelsum,alui alitum uel alta colui cultu, confsι lui cosultu,me Ni md η,cotinui colentumsuccinuisuccentu motui molitu uel multu,occului occultu,rui ruitum uel rutum unde dirutum, erutum, aperui apertum, insilui

152쪽

ctum,ut dixi dictum,lugeo luxi luctum, uintio uinxi uinctum,tinxi tinctum,ango unxi anctum,cinxi civfctu, extinxi extinctum,duxi auctum,planxi pIanct ρη, m io

x :at orbeo,luceo,pelluceo carent supinis, De praeteritis supinis communiumis deponentium g IErba deponentia et commuma firmant praeteriis V per participium er uerbum subflantia sed oporuteongere eorum activa quae sunt per remotione, Glitterae ut imito,as,aut t- : hinc 'rmabimus prate, ritu cilicet imitatus sum , recordatus sum : refc de caeteris. Aliqua tamen non sequuntur hanc frma. tionem scilicet reor ratussum, misereor misertus sum,

fleor sessui sum, tueor ide' de fendo,tutus sum qssae

quatuorsuntsecundae coniugationis: num tuor ides uideo tuitus1um's tertiae coniugationis ab utrom es in nitruum tueri,gradiorgressessum,metior musas o metitus sum, labor lapsus sum et comminscor commentussum : prosciscor pro 'ctus sum: nancigcornuctussum acis or patitussum: fcor natus sum, perior expertus sum:ulciscor ultus sum:ordior orsussum sngor onctus sum; adipiscor adeptus sum,obliuiscor oblitussum:expergiffcor experrectus sum : loquor loα

clitus

153쪽

orior ortus sumsonor potitiss sum:morior mortus sum: quae tria olim fecundum tertium quartam coniugaationem effferebantur: ed nunc duo prima habent vere secundam personam indicatiui m in itiuum fecundum quartam:reliqua vero secundum tertiam:ut morior niices tertiae. Sed quia praeterita deponentium m commuantum frmuntur a' supinis: iccirco habitis praeteritis βαcile conflatur supina viscutus sum a ' si ino sucum addim,s, Medeor tamen is liquor, vesco'Vremim cor carens inis, Degr; stra :gra recis officio. C Rammatica est re is loquelaea rectae e fcripturas cientiarquae usuratione: auctoritatis constat. Gramaticus est vir bonus: docedip peritus. Officiu aut eius est do se legere, scribere, utp erudite probando intelligere:id vere conflat ex quatuor partibus scilicet

lectione pronunciandosuauitenenarratione biforiaruexponendo aagres fideliter emendatione errorum prudenter et iuditio aurium omnibus sagaciter addito. Grammuncus dicitur litteratus:grsimatista es qui barabaris litteris ob strepit:litterator est qui no est perst sis litterisscd bunus Aophus dypiens.Sophista es qui

154쪽

s liabae:ex quibus firmantur dictiones:per quas consslatur oratio : qua grammatices disciplina continetur. Partes grammatices sunt quatuor, cilicet,littera,syllaba, dictio,re oratio Littera est minima pars vocis compostae ex litteris quae scribi potes, er est indiuidua,

quia oratio resoluitur in dissiones: dictiones autem in fila bus,Bllabae vero in litteras:littera tamen non res soluitur ulter ius,o ideo dicitur indiuidua. Vox diaer ictus auribus accidens:er es duplex, scilicet 'armculata er inarticulata. Articulata est rationalis humas nae loquelae conueniens r quae etiam dicitur litterata:

quia scribi potest ut Petrus, Inarticulata seu confuse es

irrationalis er animalium voce consecta,quae etiam dicitur illitterat quia cribi nonpoteli ut funisibili fera pentum. Dicitur autem littera quayi legitera, eo οφ leugendi iter praebeat, vel a lituris, quia vetere, in caerastis tabulis scriberent , o inde delere solebant. Differt autem littera ab elemento r quia elementum est ipsa litterae pronunciatio littera vero est ipsa figurased in. ter dum alterum pro altero sumitur . Litterae accidunt tria,scilicet,nomen quo ipsae litterae pronunciantur ,fαgura qua deplaguntur,potestas qua valent. Litterae sunt duae ex viginti,scilicet. A b.c.d.e9.b.tit m n o p.q.r.s t. mx,λῆlicet.binon fuerit littera,sed ustira, tionis notatiat hodie inter litteras ponitur ed.λgrae espro qssa, utimur ut calend litterae diuiduntur in

155쪽

vocales π consonates.Vocales sunt quinopsa,e,i.o uam Vna graeca,=.ipsilon dicta qua ingraecis utimur diaritionibus ut 0mnus. Ex vocalibus iunt diphthogi quatuor scilicet.ae.oe.quae fribuntur et non pro eruntur,Vt Aneas foedussed nubet euctribuntur et pro eruntur in Y-asyllaba, Vt audio,eurus, Consonantes dicuntur quasi cum vocalibus sonantes r er diuiduntur in mutaso infimivocales Maiae sunt oriis b c dfgp,q-t, πdicuntur mutς quia restem aliarum litterarum parmsonant,o incipiunt astoe desinunt in uocal em.Semivocales uero dicuntur quasi impestila vocales, s sunt septemflm n .r.s.x.R. s incipiunt a vocalibus o dea sinunt in se praeter.x quae fi agraeca,xis anaglrophen Rμram,opraeter, tans nuper inuentam. Ex his duae sunt liquidae si .r.apud veteres etiam.m.σ,n fues

runt liquidae, oe dicuntur liquidae, quia liquefiunt πquas intereunt post mutas potae in eadem Bllaba i rein metro praecedentemfllaba natura breuem esiciunt communem Vt pharetra quae in verseproducit seu corripit penultimum,in prosa vero fimper corripit, Ex simivocalibus etiam duae dicuntur dupplices Ix. σῆqμia ponuntur pro duabus Iitteris .na,x,pro,c,Gr,s,Vt dissi

pro dixit: vero pro gemino, siponebatur, ut patrisso pro patri . Syllaba es comprehensio litterarii,quae sub uno accentu,s vn iritu indisater profertur Vocales in singulae abusive,uel potius per antonomasam si' llabas Unciunt.Sillabae accidui quatuor te su

156쪽

tempus:s numerus,Tenor.ι accentus est regula ad elenundam deprimendumay sellabam. Spiritusfunt duos. per et lenis. Asper est quos liaba astere pro ertur ut lux. Lenis est quo leni voces1llaba prosertur ut Iuna. Te ui Bllabae es illa mora quasllaba pronuciatur:

iccirclos liaba longa habet duo tempora: breuis vero Vnm tantum' temporis cosum tur in duabus breuibus enηntiandis:quanim in una longa prostrenda.Numerus litterarum accidiss3llabae:quiasyllaba constare potes abuna ad sex litteras ut a,a ubs,mars obsistirpi Dictio est minima pars orationis constructae.Lin ordis

neposita:πsemper aliquid dicit ides significulina filaba nihil dicit nisi quum positu es in dictione ut lex Oratio est ordinano dictionum congruamsentenna per fima' demon strans Et es duplex oratio spersedis et imper emiper edis es quae pes tumfensum habet ut ego amo De imperficta es quae non habet perstrei

sensum ut si veneris ad mesartes orationissunt o las. nomen,Verbum,participim,pronomen,praepono, oduerbiis interiectio,π coniunctio.

. De nomine.

Nomen es pars orationis declinabilis gnifrani substantiam re qualitatem propriam vel communem cum mysti Subsantia est quae per se substatisvb3cimrpaccidenti ias sustentat is non econtrario:et es duplexscilicetpropria ut petrus re communis ut animal. Qualitas es illa qua alius ab alio dissertio es etiam O N

157쪽

duplex propria ut risibilis Er commvis ut albus poates estum dici igni frans bubstantiam cu qualitu te ide'

rem cum modo re iuesuppositum m eius naturam ut petrus animal album Thilosophws diceret concretum et abstra Um quia oencretwm dicit muteriam in re ut laspis:ubstractumvero est in intellectu ut albedo, quod est quoddam abstractuin a materia. At quia omne nomen

est quadruplex Lisbstantium vel adiectivum ropriuvet appellatium iccirco in dignitione per substantia: intelligitur nomensub sannuum er qualitutem 'diectium, quia omnia adiectiva igniscant qualitute per propriam nomen propriss per communem noratur appellativi Troinde haec di finitio eslsissiciens:quia ampeistit omni contentosab dignito. Dissmium est illud quod determinatur. Dissinitio est declaratio deinitu a udis druplex eis dis nitio scilicet.Substantialis indicans esse rei per e sentialia quae constat ex genere π disserentia ut homo es an mal rationale . Et descriptiua quae est oratio indicans esse rei per accidentalia certis proprie. talibus contenta: ut homo es animal gressibile bipes se etiam omnes diffvitiones in grammatico sunt descripti. uae.Et causulis dissnitio quae datur per caussis ficientem vel materialem ut ira es accessio sanguinis ad cor. Vltimulesi di isto quid nominu quae es oratio sigma scans quid per nomen importu tur ut quid est Vacumrest statim non repletum corpore. In distinitione diciatur cm cssu ad disserentium verbi: partium indeclia

158쪽

et M LIBER Pnabilium. Nominum igitur aliud substantia taliud

adiectivum. Substantivum est cui praeponitur unus alaticulus vel duo ut hic Petrus, s hic π haec homo. Adiectivum es quod habet tres articulos ut hic re haec Er hocfoeli vel tres diuersus voces ut bonus bona bonum. Dicitur autem adieritium:quia adjcitura. adiuno gitur propriis vel appellativis nominibus t vel ad lauadem,ut Petrus iustus homo iuglus, vel ad vituperatio,

nem,Vt Petrus malus,hoim malus, vel ad medium ut magnus imperator,magnus latro,Vel ad accidens umocui 3 ut coruus niger, bolor albus, Sumuntur autem adiectiva 'a qualitate vel quantitate unita vel corpoαris:vel extrinsecus accidentium, ut bonus, magnanimus,

albus,longus, diues, pauper. Substantivorum aliud est proprium aliud appellativum Proprium est quod cono uenit uni fit ut Petrus: pellativum est quod est commune multorum, ut hoino. Nomini accidunt quin pscilicesspecies,genus numerus, Rura re casus t accidit etiam declinatio Uub casu comprehenditur:qllia cassus es declinatio nominis:accidit quos persena ed noponitur,vel quia non est varia scut in pronomine et vel

quia per verbum demonstratur:na dicimus Petrus oro, Petrus oras:Petrus orat. Nota si dicimκs petrus quotae

persenae est, sir cuius persenae accipiendo interrogatisue re non relative, Species es accidens fu qualitas qua primogeniim 'a derivativo dignoscitur,re es duo plexscilicet primum et dematiualr uua ut mons

159쪽

deriuatiua ut montanus Species propriorum nominu sunt quatuorscilicet praenomen, me'cognomen, agnomen Proenomen es quodpraeponitur nomini causse differentiae r vel cause amicitiae ut inter Romanoso Sabinos ut publius. Nomen est propriκm cuiuspsu miri Scipio, Cognomen es cognationis nomen i Vt Cornelius:Αgnomen es quod ab aliquo euentu impos nitur ut Aphricanus:interdum ponitur cognomen pro agnomine. Species communes propriorum appeti

latiuorum hae funiscilicet: corporale quod fgnificat corpus ut lapis:Incorporali quod noRUicat corpus ut Virtus:Omonimum es quod una voce diues ligocat Ut canis, acies, Sinon η m nomen es quo diuersvη- gn cut ut en Ogladius, mucro. Appellaatiuorum propriae θecies hae fiunt scilicet, nomen ad aliquid dictum:quo ne intellectu illius ad quod disciturproferri non potes: ut pater,stius, ius ad alia quid dictum nomen est illud quod quum gnificet alia

quid contrarium:aut adhaerens:tamen nen etiam Dioscat illud ex quo accipit denominationem:Vt no dies,

Gentile nomen es quod gentem Agniscat i ut Siculus Patrium est quod patriam Igniscat at Messonensii laterrogatiuum es quod c- interrogatione profertur litquis 6itIn itu est interrogatiuo contrarium ut rocioquis est Nota φ quis et qujdponuntur interrogatiue et lamite tantused qui,quae, quod etiam relative: Relatia Am est quod rem ante latam dicit iterum ut qui,ille,

160쪽

P LIBER re taetera relativasubsantiae . Collectivum nomen sillud quod in singulari ignificat multitudinem ut pospulussiens, Diuidum es quod 'a duobus vel 'd pluribus ad singulos habet relationemrael ad plures in meros pares distributos Vt utercp:quis' terni. nam uters continet duos er habet relationem ad singulos copulatiuesic ut uters vfrum legat tu σφe . inui spvero habet relationem 'a pluribus a Uulos ut qui φvestrum legat sture fere ille refc de singulis Terni autem habet relationem 'a pluribus ad plures innus meros pares dii tributos: nam terni quando est nomen

diuidum g orat non absolutesed restem aliorum

trium V terni currunt. Dires cum tribus alijs:ut quando

Ruifrat tres praecistitunt est nomen numerale. Factistiumsufctitium nomen es illud quod a proprietate sonor per imitationem sectum es ut tintinnabulum. Generale es quod ad multus syenes diuidi potest, vel quod praedicamr de pluribus differentibus1yeste ut animal. Spetiale est quod' a genere diuiditur vel quodprs dicatur de pluribus diffferentibns numero ut homo qui praedicatur de Sorte er Platone quς dicu tur indiuidua re disserunt interse numero rentum: cui animal praeo dicatur de equo er bove qui disserunt inter festene Ordinale es quod signi mi ordinem ut primus; cuntas Absoluim nomen est quod perse intestigitur π 'leget.alterius nominis coniunctione ad osendendumsua