Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis primae volumen tertium, continens doctrinae de morbis cutis sectionem secundam

181쪽

DE FURUNCULO. I79

praeter curam localem et remedia morbo primario accommodata, exposcit. Latente diathesisCrophulosa, optime usus su*hureti antimonii et hydrargyri cum extracto conii maculati conducit. In surunculo ex labe scorbutica, et Venerea orto, aliquoties acidum nitricum dilutum intus assumptum profuit. Rebelles su-runculos indolis ignotae sed aperte ex vitio totius systematis prillulantes, et continuo recrudescentes, tum decocto corticis ulmi campestris 69 tum connubio radicis acori Ca- Iami , smilucis chinae, et baccarum iuniperi communis pluries debellavimus. Nec ulcera armiscissa ad brauhia in morbo rebelli negligenda

Uncia una eorticis pro libra decocti. Dissiligod by Cooste

182쪽

DE ANTHRACE ET CARBUNCULO. S. XXXV.

DEFINITIO. HISTORIA.

De tuo. nthrax est tumor inflammatorius urens, circumscriptus, apice elevatus, citissime in gangraenam transiens. Carbunculus est vesicula ,sive potius yhlyctaena gangraenosa ambitu in

durato , livido, splendente instructa Io .

Historia. I. Iam HIPPOCRATEs anthraCum , Et Carbum

culorum mentionem injecit II . Ita GALE Nus

183쪽

ET CARBUNCULO. I 8 I

BANNius quidem, et ΤRILLERDA veteres sub nomine anthracis variolas descripsisse, credi

derunt 78) ; at docte hanc opinionem WER-

LΗOFFIus refutavit 79 . Clarior anthracis, et carbunculi notio apud Arabes , praccipue apud A v1cENΝΑΜ obvenit 8o , Exactissima autem horum morborum descriptio recentioribus temporibus debetur opera FouRNIER 8I , Bon-

184쪽

185 Traiia du eharbqn, ou authrax. Paris I 82. 8M Methode de traiter Ia morsure etc. et de M Pustuti maligne.

185쪽

ET CARBUNCULO. 1 83

. . . t

S. XXXVI.

libus jam egimus 5 ; quare de his tantummodo

hic sermo erit. Symptomara. I. Tum anthrax, tum carbunculus cum pruritu, veluti ab ictu insecti, sive a scintilla incipit. Sequitur vel tumor durus, inflammatorius, urens , solitarius , magnitudine plerumque hac-

186쪽

i84 BE ANTHRACE eae iuniperi, vel majore, apice elevatus in me

dio punctum sive maculam, aut vesiculam Mngraenosam exhibens anthrax ; vel vesicuω, sivo potius Phlyctaena gangraenosa ambitu indurato, livido, splendente instructa carbunculus). Utroque in casu sensus in puncto gangraenoso deletur, ac loca propinqua, praevio interdum glandularum vicinarum morboSo augmento , rubore erysipelaceo, vel tumore Dedematoso , vel utrisque, nunc Cum, nunc sine dolore corripiuntur. Rubor ille ad partes vicinas nonnunquam Cum soco mali confluit; tumor vero Vel Supra eum elevatur, vel profundius haeret. Focus aut crustam

cineritiam, nigram eschara , aut consuetao gwgraenae humidae imaginem resert. Ibi anthrax, sive carbunculus dicitur siccus, hic humidus Baro malum solis integumentis inhaeret, sed plerumque musculos, tendines, et pinguedinem assicit. Incisa anthracis, aut carbunculi sicci substantia albicans, flava, livida, nigricans, ac non nisi paucas ichoris guttas manans , Conspici solet. Anthrax, vel carbunculus humidus conspicuam, et ex plurimis soraminulis saepe manantem saniel copiam largitur. Nunquam vero hisce in morbis suppurationis animadvertuntur indicia. Elapsis a prima morbi origine nonnullis

horis, interdum uno, alterove nychthemero ne-gri viros franguntur, caput obtuso dole ι, Pul-

187쪽

sus fit debilis, somnias inquietus est, et animus dejicitur. Iam vero febris calore univer sae cutis vel nullo , vel modico, pussu autem admodum frequente, saepe vacillante , aut Contracto stipata subintrat. Conqueritur aeger de anxietate, de doloribus vagis artuum, et de peculiari cordis sensu , quo ipsi sublevari videtur. Sequuntiar vaniloquia , hebetudo , Stupor , ac , nisi mature Succurratur, mors ipsa. Feliciori in casu eschara secedit, vel gangraenae, limites ponuntur, atque , rejectis partibus mortuis , ulcus remanet purum , ocius serius relieta cica

trice plias minus deformi sanandum. Quoad se

dem, anthracum , et carbunculorum , observati

li suorunt ad oculos 6), ad palpebras ), ad genas, relinquamque saciem 8) , ad collum 0 ,

188쪽

186 DE ANTHRACEmas 12 , ct ad manus 13 . Authrucem sau ocium si ) ad scarlatinam , anthracem Veroaui i5γ ad surunculum gangraena accideutali Stipatum pertinuisse arbitramur i 6 .

3. Animadvertente CHopART, textus cellulosus partium anthraci , sive carbunculo contiguarum sanguine soluto repletus, pulmones ruin

bri , tumidi, sero innatantes, epiploon, Et me senterium livida , intcstina inssammala , gangraenosa, aliquando cum volvulis II inveniuntur.

189쪽

ET CARBUNCULO.

1. Communissima carbunculi caussa in commercio cum bobus, Vacci S , et capris lienitide, ut vocant, vel simili lue laborantibus , invenitur 18 : sicuti enim carnes hujusmodi anima-Ιinm comestae sebres gastricas carbunculis sym

ptomaticis stipatas gignunt is); ita jam solus

eorum attactus carbunculo primario locum concedit. Visi enim sunt carbunculi ex cura boum

aegrotantium ao , ex tractatione pellium caprarum lue defunctarum a I , ex detractione pellis tauri insecti a a), ex introductione bra-

18 Sie docent earbunculi saepius tum in Lithuania , tum prope Warsoviam sub nomine erustae nigrae, czarma ostia , tum in nonnullis Galliae meridionalibus regionibus eharbon proMincial obvii , et quidem hic aDLixia temporibus HAEnuisus in notis ad PLinachi I. cp. 30 . Boncne Lib. I. Historiae Provinciae. c. 8. P. 47 . is P. I. Vol. I. S. LIX. 5. - CvAiongevua in histDira de Paeademia des sciences is Paris 376έ. αi SEMosi in Salaburgem meae chirurg. ZoilunS. I 8o4 3. B. S. I 43. as) I. P. F sic tu judaeis observaSit.. Diuitigod by Cooste

190쪽

ehit in intestinum bovis aegri a 3 , ex sanguine bovis mactati 24 , ex anatome VacCae 25), ac, uti vulgus in Lithuauia contendit, ex ipso aeris contigui ab emuviis epigooticis in. quinati assiatu. Contagium Ilenitidis iam sacile ex animalibus aliis ad hominem pervenire, ab homine vero ad hominem, uti . videtur, haud

propagari, mirum est ' .

a. Iam PALLAS suspicatus est, anthracem in

ab insecto originem trahere. Hanc opinionem et I EI ROTT, et Hors, et ΒΕΗMANN defendunt, quamvis nullus eorum praesentiam insscti demonstrare hucusqne potuerit. Constat saltem, anthracem Sibericum aestate fervidissima, et in locis paludosis ab insectis inquinatis grassari, ac non solum homines, sed et equos, bovesque , et in genere animalia pauca lana obtecta assicere. Constat inter Calmucos, insecta Varia, praecipue Phalangium araneoidem , fCοωρendram morsitantem, bibionem sanguinarium