Pilæ marinæ anatome botanologica, auctore d. Jo. Matth. Fabro, sereniss. duc. Würtemberg. archiatro, civitatis Heilbronnensis med. ordinar. academico curioso

발행: 1692년

분량: 45페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

2쪽

PILAE MARINCANATO ME

BOTA NOLOGICA

fide Origines, propagines, compagines, indagines Imagines, tic.

meo modie Pilae Marinae anfiquitus existi H - matio fuit, ut paucis pauea plerisque nulla et mi i ejus memoria obvenerit. Nec curiositas mau

tot modernis contigit. ' Praeter Bronehoe pulverem averruncum, ultra non requiritis ri usu Pharmaeretico ramo adeo uperficia. rie quoque insipieitur, ut praeter ocularem contemplationem id nota hactenus tuerit omnis ejus origo, tablica, patriam

Cum ante Ennos complures forte Pharmacopoe cui L-- .,

dam nostrati inter otia inalia extera numerosi pilarum co- pia adveheretur, mentem stimulabat curiositas in eius com paginem inquirendi. adeoque, cum earum diversas disce viremus, varia inter illa recondita eum delectatione tanta det ximus, ut subinde plures perscrutandi cupiditas incelleret. imprimis ut, quis aut qualis esset hic laetus, penetrare possi semus tali scrutinio. Cumque viris etiam gravioribus studia naee nolita pro bari cerneremus, insuper ad ulteriorem preve garionem a moeniora ingenia invitare intenderemug, has nostrae at ii olimitias publici iuris tacere, simul tamen quae mite de ea inter autores alios occurrebant, majoris elucidationis auisse. adiungere voluimus

Principio quidem diversis nominibus Pila Marina fi h-- imitur. Aliis videlicet Palla Matina Selia ra Marina, Sphina

3쪽

Thalassia vernaculo nostro idiomate raeeriuille nuncupatur. vi murmis Pila stagnalis ito tali loe invenusti te perhibeat, de qua tamen inti a di quirimus.

- Diversis quoque marit in iis Pilat Marinae nomen tribui sis, g . . tuta Adareen quidam cum Palla Marina male confundunt, redarguente utique Matthiotin Diosc. s. p. . quae tamen nil aliud quam accrementum gypseum vel tophaceum est a turi di nisi huic vero generi h quo ita formatur peculiariter . miliare, quodque nil aliua quam spongi te Cilicinarum esse pulsimus adeoque de eadem huic meletemati adjungemus sequenti tempor . Sphaeram L Pallam marinam T. Theo matrem morum inter spongias marinas perperam refert, figuram lane in . con venientem quam Matthulm Diosior eae a uiu rectius Alcyonio tribuit Cesinero Spongia Marina de Pulmo mari

nus Idem est T. m. a. art. is pelle dura viridi vestiri comptes iam aqua manare, Immetiam vero aquam attrahere litori

bus stequentem Ie tradit, cujus figura cum pila nostra pratat et quam quod Menatam pingit, non male convenit.

Spongia quippe nil nisi musci genus compactius sive uti

acutissimo araim a Vera mi Sylv exper po a. dicitur copiosius utenax est. An Conserva Phas. i. a . e. r. quam a terruis minando dictam fluminibus maxime alpinis a miliarem, seponisgiam potius aquarum duleium quam muscum esse ait Sara pius lano museosa spongiis simili mala liuiatis in aquis praeser tim stagnantibus oh servavi mii , musci quidem primordia retinentia in dentim vero congeriem concreta, sepe etiam . muco extra aquam rescat a quiddam referentia mi Patu imo ettinentia Pila nostra cum Alcyoniis confundi tor oceasionem sorte praebuit Plinii locus lib. o. c. is ubi nidos Alcyonum pili figuram obtinere perhibet, texturam

obtinentes mirabilem, nee constare unde confingantur Pi-leium spinas prie se fere cum floreis aliis sic invicem conjuntactas, ut nec aquis penea tantur, ne armis, quae lane omni a

4쪽

nostris non adeo procul absunt praeterqua quod minotas pi- Iarum villos pro piscium spinis, floccisve habuerint me,

vero admixta in nidis volucrum edulibus Sinensium Alcyo -- , , M. num legitimarum, maritimarum scilicet volucrum invenimus. Nidos vid licet hujusmodi in Aula Ser. Eberia illo riosae ac beatae memoriae primum vidimus e gustavianua. quos ante exquisite ab Athanas o Nircher referente P. Dan. Bartholo S.I. v. Phil Amrio Epistola Italica desieriptos legimus. Sunt videlicet a viriliae Halcedini similes alias in eo ut et , quae verno tempore per aestus marinos horrendu spumam te inter Cochinc binae Mannae Insularum seopulos infini t numero transvolare, simulque alas spuma illa imbuere cernuntur. Hae postmodum ex hac spuma, ut verisimile est, nidos parant pellucidos, Collae piscium simillimos. quos inter avicularum unguiculos, plumulas, spinas pistium tenellasim venimus. Ob saporis atomati ei fici avitatem a Masnuibus illius loci semper magni aestimati mensisque appositi fuere. Adnulas nostras delatae in ponomet gallinarum jusseulo leviter coquuntur quale Cinaraei Carduo esculento aptari solet AtDeque huic cum pila nostra quidquam praeter patriam familiare est nec odor etiam maritimus. Sed errore ut solet errorem trudent pro Halcyonis vel Halcedinis nido alias noto ab oliis habebretur, quos equidem, ut o Z. t. redarguit, attamen materiam eam esse putat super qua marinis aestibus congesta voluere illae nidificent. Rursus aliud rufum Almonium c 1lcyonium rectius, o es AEM: adducunt Corali instar coaeervatis in globum veluti vermiculis lapidosi materia. Denique niem subjungit vermi simile consistemtia molli, aere purpureo Venetiis primo visium Analogum vel idem quoque tortuito nobis olim obtigit eodem littore ad Malamo rei venetorum potius ripam albo tamen colore. Compages erat mediocris pilei fiere amplitudine, ad globo iam uia ea re, figuram pedalis diametri proxime accedens, mediocriter pon- aras rota e taliculis meris, thimicarum ova tam muta, quam qua

5쪽

quantitate primitus reterentibus nunc vero titi nihil rugosis milieuli erant inanes, foraminulis rotundis singuli perviuquibus constabat vermiculum sive quodcunque anima laulum exclusum inde fuisse. His atena litoralis ingesta aliquid ponderis adferebat, hac vero nunc temporis successu dila-pta, pars ea quae nobis Aperest, pugnis duobus aequiparanda, ne semunciam quidem pendet. Ah hoe licet aliquid e cerpatur, vestigium nullum superest, si quidem thllieuli tenuit limitae illime in v ieem dilredunt. Veneti rerum mariti marum collectores curiosi ova piarpurae appellabant, quod eum s pnnete a Milae: Deo rursus aliquo modo concordat, dicente hoe piseatoribus litoris Tergestini quod Veneto proximum est familiariter notum album tale vinimum cochlea rum marinarum quae aculeis rigent haec autem ipsa purpura esl nidum nomine Garula appellari. Vellerib iis vero simile est eaddit, quod in nostro non observavimus nisi forte indicata mali canteriae lanugini involuta eam vine amissilit. . Caeter Lim Alcyonium illud rutum de lapidosum I ne. I viren ta Ferrand Imperatus Milesium appellat nequa tamen

assequina ut quo titulo in Aladio uti, minus vero pi e societatem trahatur, nisi quod maritimum credatur, cujus tamen miro casu in pagi nostri vieiniae Sunt hemii ruinis frustum pugni mediocris magnitudine a milite lapidi quadrato muscoso adhaerens repertum, a decusium adicis delatum fuit, quod, cum adjecta eius portione ratasti uestro DN. Praesivi communicaremus caedio ei plane videbatur, quod non nisi in mari profundo generari hactenus omnes crediderint, epotius casu cum arenato milico applicitum mille putabat; verum qui adstiterunt militi simul asseverabant laud aliter sexo a tuimus arbori solet, adhaesitae Praeterquam quod neq; in hoc neque aliis exemplis quidquat maritimi sive odoris, sive caporis, ut alia solent, deprehendere potuerimus, lienem eius asscimtis, ut appareat nil aliud est quam Tubulariam' Coralloidem quo nomine eam quoque olim accepimus. Me -

6쪽

- , . v. ' tionem eius iaci desiderara nosse Delphia rae, O . so. figuram vero ejus, negligentia chalcographi ab tardam reddi dic ero us in rarioribus e mari rubro numerat. PIanc uviro quam addit altera cinere coloris Corali genus ei sine da bio, infinitis poris qua stellatis consitum quale inter nostra etiam ramosium tenemus. Famigeratissanus Olaut mermiui,(ratissimae eruditionis, tam in Naturae, quam historia antiquitatis septentrionalis imprimis, rarioribus .rarissimis vi mirifie in illuctus Pilas quasdam marinas inveniri ait: Musti t. c. s. p. p. poroses, crispas, qua seminam Iaccharo incrustata referant. sphaerica quaedam alia oblonga potosta

elegar o risipatura exilos palicentia. Sacellarimim Alayonium, V Taddit, dicere aliquis, 3 t,oldii Ga lactitem crispum esse eon jieit. Fallim ut aut in bivia devia ducit ut Vir egregii is, quoditi dijudicatione raritatum Naturalium, ob inlinitam plano supelleestilem peritis Timo cuicunque acillime continget, in crustata enim illa crispatura utique se eommendantia nil ni si Tibin cina his velimitia alibi reperta ludentis Archei pidimenta e Te putamus, quae vulgus loci Confitio de Tivoli ap-2 et rapellare confiuevit, in via scilicet qucjuxta Tiberonem sive Anienem Romam itur, parum legenda, quae consectionibus Secharinis Amygdalorum, cinnamoni, anisi, coriandri tam glabris quam crispatis adeo accurate assimilantur, ut mixta ne dileerni quidem eitra gustiis judicium valeant tantus vero lapillos continerenus piam invenimus sed solida calearia vel gypsea consistentia praedita est deprehendimus

pariter circum infringere moriundere. Ratio Philosopho

7쪽

dignae ei Sed ad mare non tantum, nec testaceis ex ea d.

ratione tribuendum. Sili res quoque modo ad rotundita tem vergere quis ignorat dedi gibbositate Iaborent in eum tantiae asterius quae incrementum aequaI praepedit,adscriben dumbes . Nil attinet adducere silices advertantur sabula gro la denique arenae etiam tenues Minimum petrificationa punctum est , terrestre, argillaceum Iutosum hoc circa libmus aquae fluviali proprius sens maequaliter agglutinatus unis diquaque Propterea nisi praememorata incumbentia obstaret, citra dubium nil nisi globos lapides cerneremus me,

roratomorum aecremeta ad pilarum nostrarum tarmationem

nihil faciunt, ubi partieularum myriades aequalis proportio nis solida substantiae non per continuitatem apponuntur, sed per eontiguitatem arctissimam tanta firmitata cuspidibus fiuis implicantur ut vel gladii aciem eludant. Adeoque ram morata omnia mira antiquitatis confusione quae in materia medica praesertim illi plus nimis familiaris est siphaene thalamae adstitatuisse quivis facile intelligit. Nunc vero si ad I gitimas Pilas aequoreas transeamus eas quoque ipsas duum generum esse deprehendemus. M u. Dari enim praeter uerbaeras nostras, pilosis quoq; Sphae.

I iusiur e thalassas, Author exceptiove maiori migeratissimus en niensium Protia ria Mines , I ghius nobis omnino persuadet vi ta super a mate in data 'it Uno i Os verbis sequentibus: EZ inibatini mus Amicus tu Romano litto re non longe a tantumce is uimmodi piare edissectis, O fragmenta arrandinum a te descriptarum astaque euetae tantam d.

- hi dedit. Is horum itaque lustratione omniafere his comsona reperio. aue ab eximia tha sagacitate deprehe sunt co rara tamen compagem exarata iis auia incertus Am variis enim .mpagibantur u antia sitet circa eandem maris rem eru-

entur. Nonnuste nam pio mar nasola pilorem fusi eo ei, eo congerie, missantur,ta ut probab, later maris iactatione insurum implicent r. iii ieroum ruaeti metuitu tuo Aut in

8쪽

plurimum digiti crassitiem aquatit, rotundi flentis depressi stem

sim iis apice graci mente in aeum desinunt, exoret Uero, essit rorumpi Arum more, ab animalium rario emergentium, capit D quasi otiati pocent, diluti colori. Implieantur is arcte inebi erua stipe fi sibi istae emis harent, ut in sidum densimi

si ut corpetu reliqua diero interis mota is locatis pilis ita compaginatur, ut singuli pili integri assisue dii separari possiest. Ita quidem laudatus Mai sthium Praeterea Phocae Phoetera te, hae peduliariter tribui ab autoribus eximiis legimus. Dubio m tamen iudicio an ex earum pilis an nutrimentis formentum famigeratissimus ido f. Pros Medicus Seu Mamuritius ref re meis Epistola hae de re ad nos data, Pilam Marinam ea Apoli allatam, relatione amicorum, Equi marini seu Hippopo rami excrementum fuisse perhibet, adeoque in vilipendium prolapsum esse conjicit, quo minus a Nature serutatoribuse otiosis in examen penitius traheretur Colligunt hilan, quia, equi terres stris excrementa globoli sunt me palea seeno elata digestis formantur. Hoc vero animal Niloticum omnino est. AEgypto proprium unde in Hieroglyphicis perinde ut Cro eodilus Nilo fiet adiungi, atque in Numismatibus antiquis

pro ipsa AEgypto Symbolice excudi consuevit isti odii ergo tanquam rari quiddam Neapoli venetiis allatum fuit Lisul modi Halos phaerium pila nos stra et Ne non potuitaquales nimi rum in ipsis Venetorum litoribus sal Lito e MWlamoeeo timquoties invenimus. Ut absurdum adeo non videatu dari pi las marinas tam pilosias quam fruticosas in illas quidem sive ex equo sive ex vitulo marino utroque maris mediterranei

ineola amphthio pellit ordinario. His enim de descriptioeoloris&consistentiae pilorum inca V Dur. Mahighi vi Nia omnino convenit. Notissimumque est linctu pilorum de eiduorum in ventriculis animantium massias glomosque coagmentari mouentes, quin In hoedorum lactentium stomachis eadem ratione conereicere Opinionem de pilis viculi malini philolaphemate fulcit Ath L cherus et

9쪽

ro mora

nis moenera Lo p. p. c. a. cum Phocae pili in pellibus etiam detram. - --opi nione prisca, recenti tamen observatione id quoque ab T Q Hispaniolae, Insulae Ind. Oecidentalis, pervestigatoribus con

fit matur tradit editoris translator ver Conr Gmneri hari, Conrad. Forerus Medicus Cymothuriensis a. tit Phocae

perhibeantur se mari inquieto erigere, Pilae vero sponte bioribus oberrare dicantur has ex illis conglobatas ipfias utrictione motum sibi conciliare Annis pluribus elapsis Civis nostra Vir honestus inter quam plura caetera absurda multis annis per urinam praecipue cum doloribus atrocibus rian guine liquido redditis, globulum e pilis fel inis compactum vomitu rejecit ratesque compilationes globosas, pilorum,

et neficorum complures novimus egestas Problema nostrum, , ,--ν,.. Inunquid etiam in pileium grandiorum ventriculis tala quid W--- coagmentari polle veto simile videatur, se mento vel ruminatione intervenienti, Liuistissimo fabula nuper transscripsimus, a quod illa, fibrarum molet item respondebat nou in

fle Aeet stomachi et aciditatem sperare ipse ut aeeidit. Equidem in piscium ventriculis reperta memorabilia vidisse

non recordamur; attamen defectum hunc negligentia potius causa evenire putamus, quod interanea pleraque inventricu li inprimis absque consideratione abjici soleant Perinde vero in illis, grandioribus inprimis, quos maria vel Rumina se nerant ampliora compingi posse, non videmus quid obstet Praesertim cum quaedam eorum genera vegetabilibus nutriri soleant Terrestrium animantium ventriculi uti calore servi do, sic determento acerrimo pisces multis modis superant a tamen globum didi eo equinum uncias septendecim pendentem habemus palea caenoque masticato, nequaquam vero consumto constantem, ideoque adeo porosium laxum, fac ut aquae injectus mergat ut minime. Iucunda est historia. si et ouam curiosi immmrche r uat Suae t fata u. ' de M si Magni Mogoris Indiae Ottentialis elephante primario 3 ehatici simo. Is enim cum g tamet Iangueret, iubinde proboseidem

10쪽

ot immergeret, Medire Europaeo cogitandi occasionem prae huic, ela quod ventriculum affligeret, immerso itaque lita chio in obsequentis bellua rictum vegetantis in ipsis ventri culo cannae saccharina radicis manipulos extraxit, adeoque fera sanitati restituta ingentem Monarchae laetitiam, magno suo steriore ae populi admirationem excitavit. Recordamur ii puella impinensi ante triginta pluresve annos pisci intrara ventrieulum digiti longitudine germinantia su eationis pravriculum insigni eum augustia excitasse, quae tandem vomitue nido evulsa mette, non in longum quidem extenta, sed sit-

die invicem intricatae. Caeterum ut ad materiam nostram revertamur pilam a Prina compages est villorum retussorum innumerabilium, glo. bola: ut plurimum figurae ad aquarum ripas reperienda Audia editis Vel hius in epissos An tam flores arandineos pappolos materiam pilae componere autumat, quos per mare dilapsos inventorum impetu ad loca littore depuli os aquarum circumgyratio in pilas consorme Eadem etiam cum pluribus addueit, quae inter nos anno 166o de hac materia tractabant. Nos autem materiam eorum judicamus villo tam liti pidam Evulsi sep1tatim vili setas porcinas omni modeste ferunt duritie flexibilitate, teneritate, figura, praeterquam quod asperi

tate quadam pollent. Nemo non videt plantae cujusdam esse stamina, nut Tragante odoratu quoqu: qui tam salsugine pelagus, quam ustione herbam vel arundinem potius manitaste comprobat. Plinius in Italia paludibus arundinem quandamna ficia tacotti cedentibus utili I. Ami. c. xxxvi. quem usum pDI quoque nostrae esse infra docebimus Potin imum vero ipsa pilae anato me, cannae seu arundinis prolem est oeulis exponit omni iam Et quidem non apporum se est ociorum, quorum nee ullum unquam vestigium de plenen re lauit, nee olimrum, quae tenera sunt imper aquae superficiem natantia unde Alga obliqua Icti e Inseribitur sub Adare es titulo euius Opita eradice tub manua. villosa&compagi pilari non idonea ei le

SEARCH

MENU NAVIGATION