Adrianii Metii Alcmar. prof. mathes. in Acad. Frisiorum De genuino usu utriusque globi tractatus. Adjecta est nova Sciatericorum, & artis navigandi ratio novis instrumentis, & inventionibus illustrata 1

2쪽

Nobilissimis, atque Amplisiimis

S. v.

Ante annos aliquot publici juris feceram ApronomicasInstitutionei,quvi etsi magni in Europa viri non sine laudis aegoria fructu etiam confecissent, sensi tamen a a thematicae artis amatoribus desinerari. Auοfactum

es ut postquam ex dioesi pratis incaluisssent, star- sep per Oastiam ae Germaniam essent eaedem Insia

tutiones,a Professsorib. nonustis in Acad praelectasint. Auae res auxit certe desiderium meum, ac pro incitamentosuit adcaetera progrediendi. Nam quod ali judicabant modes de . ronomia , idem sterabam,

caeteris meis scriptis Geometricis, ae Geographicis eventum .mare per otium Academicomanis ad viscuraphiae, qua ante decennium publicavi. In qui-- omnib.maxume spectavi ut bono de comodo Pro- sinciar exiret, quod a vix angulus in terrari orbe extaret,que nostraegentes ignoraret. Si si vere quiddam dicendu es ea bona maxume promovi in quis. H- mitia ae opes, nerei tamflorentis ImperiΤρonuntur

Audi accisos magis bae tepestate nostra est ideret, η per navigationes dissiti maris, o comercia remo iismarum gentium iu retur.Terror orbis histuma illud

3쪽

illud bonum nunc formidat, quod per artem nostram secur usurpatur, etsi Belgae ire melint Extra Anni Solisque vias. Auam forente quoque a tot saeculorum s o Thalete

Thilosopho, veteres etiamsedtro temporum caligine coluerul.Nam pronomia Nautica Phoci cujusdam

Samjfuit, vetus es sine dubio adeon poli:a.Grscia certe in uno sapiente Milesio gloriam suam reposuit, quod utramq; ursum stes ambientia Polum Odera ob- permis spei. Sed de his alibi P oriram autem Geographiam cum recudis et .ssan senius Bibliopo Amse-lodamensis , o ea quide usu utriusque Globiscripsera lingua Belgica nostrate Docti si D Bern Scho

tanus, ausium opus secunda mea cura, latiriitate δε- navit. Interea adauxi nobilissSciatericoru materiam, qua quondam meteres,oe inter sesare optumi Principum usi. uodscriptu non alios Patronos, aut Moris cenatea quam Vos ipsos usuito iros doctos, bo- viis laborio. aventes Gyrum res tam privat qui

publicae, ut berie sint, sexit ille cui res mortaluum s Cpraecipuesantia bonis legibus Imperia curssunt. Halete P. C. nos amate ac Institutiones nostras, dum cstera maturo mobis commendatas habete HKal.

4쪽

Jdustri Generoso Domino,

in a Posteriores tuas literas datas Nonis Novembribus ad me, tritum i accepi plenas humanilitatis, S amici affectus Quem ego maxume in iis ingeniis venerari seleo,quae praeter avitum decus, im

gines majorum illustrissimae conditioni gloriam literarum adjungunt. Quod exemplum vetus Roma in Scipicinibus QPompeis suis admirata est. Caeterum reseripsissem antehac,

Mi longissimae Hyemis tempestates s quibus

cum etiamnum luctamur mare invium feci ssent navigantibus, ac ea occasione literarum

ossicia tardassent. Recolo enim libenter cum Illustribus Viris amicitiam, 'uidem tanto lubentius cum iis , qui communione Mathe maticarum speculationum tenentur,quas pos co saeculo Reges etiam ac Principes sceptris,ac

5쪽

purpurae suae praetulerunt.In Caesarum Romanorum Familia Iulios, in AEgypto Ptolomaeos, inHispaniis Alphonsos cultores ejus artis reperies. Quae tamen per fatale, quasi ineluctabilem temporum invidiam grande quoddam nostra aetate deliquium perpessa fuisset, nisi praeter Gulielmu Hassiae Landgr. Regiomontanum, Copernicum caeteros illustre Danicae Nobilitatis ornamentum Tycho Brahe semianimem, quasi cum seo Fato luctantem restaurasset. Qua in re antiquae familiae decus, Millustres avos aeternitate nominii saperavit, reliquos etiam in aula Caesarum, gratia domus Austriae magno post se reliquit. A cujus viri occasiique portentos quadam luminum passione triste coelum,& obseura sydera testari debebant in nostro Bulgio cum Fortuna imperiliquod Augusto etiam Caesare Romae evenit omnium quasi artium ingenia increver Quae postquam post assertam libertatem,sor 'midatamq; regibus Rempub. terrarum orbem classibus ausa pervagari,primo Africam atque Asiam, deis ne quis natura cardo lateret Orientem & hac tempestate Americam,nobilis. simae artis desiderium cum re nautica adauctu est. Vistilicet in illo vasto Oceano quas mag- rio naturae secreto inter observatione syder '

6쪽

wssuctuum, tertius nostrae opes navigarent. Quae res imprimis pro incitamento suit, eique deum utriusque Globi acArte Navigandi conceperam bono publico dedi, quam inter veteres reperio unicumPhocu Samium scripssse, cujus Astronomiae Nauticae Laertius in Thaialete meminit. Sed rudiore tum Graecia,cu primi sapientes in principiis hererent,qui tu agrestem illaue horrida Pnilosophia profitebatur,

regiae tantum invidiae, ac magnatum Fortunae Contestores,vera illa artis Nauticae praxisis

sit in secreto. Qua Lusitani primo, dein Brit ni Belgae Indicis ac loginquis navigationi b. quas ex prosundo quoda puteonu divitiis illaru

terrarum erueriit. Adeo ut hodie quod Claudianus Poeta sub Honorio Caesere de antiqua Roma scribebat de Belgio dici possit:

vitibi nox, tibi ista dies, tibi curreret aether,

in omniaque errantes steri Romana viderent.

Magnitudine certe suam spreter fatale Tyrannis refugium magna ex parte peritiae nauticae debet. Addidi etia Sciaterica nova de quibus omnibus ta aequiter,ut spero, judicabis, quam propria tibi virorum Illustrium humanitas est. Vale vir Illustris bono publico, &amare nos

7쪽

In operas Astronomicas risi viri

Ad Lectorem, Carmen.

O mi μὰ in θηρto miraris eardine coeli, diuo Mis deream ventilet igne secem; Zodiacique mices, inflantia legibus astra,

Et Luns totiensse maria is opus.

. φicis in METI, miracula prodita chartu,

Trosteritas olim quas meneretur anus.

aeuicquid inaccessi moluit Natura latere, auisqaid in obscuro est, continet ure labos.

8쪽

PIERID IN SEMII I. C. ' Frisae Historiographi,

clarissi in ath.

ADRIANI MEI II

OElices anima quas quondam e simine scro Humanisormavit amor, cum prapue ruptuυινι Bderes erepta est mma caminis. Et cum Sole novo, multumque calentibi anris Incaluit mortale genus,superique m nacci Caucasio primum rinxere Promethea saxo. Tunc cupiaumfoeri apibus, tunc vulture diro Damnaverege Ur commissaque furta corusci 'deris, humana caca caligine mente Et teretes mersere oculos Noxque atra resedit Tecta caput nimbo, furvis circumdata pennis, temum sinctura chaos. Sed sanctim illud vicinumque Deu animal, si uumque per frat rice Divum, perque implacabile nume iacepere humi inversi in terramsigere vultu Erexit coelo faciem, pulitque parentem

Scire suum. Tunc igniculis effuse τοι is

Emicuit scintilla Deum, cineremque removise rdua puli ereum mentisstricturasipui. Tunc demum valido ompactae robore cotes e utori rupere fidem Mulcaniaque arma Elusere manus, primoque errore remoto Sanctus homo mentem caelestibus intulit actris. Uuam non vanarum contagia Frdida rerum 'In partem traxere sui, non publicus ardor

9쪽

-ut, vilisque siri captura calentis Ne Venerum malesuadus Amor nee Baeebiem Euan Omi'it, thyrsique leuciscere urentem. Sed bupra sinem rerum, caseusque caducos Stetita compagis amor ζ x sq, ARDu A MENTIs Sedibus inserui summis, ubi pura rolucent

Ipsa ubi in augusto terrissimam ρη inis

Icens aterna sedee, totumque immobile Fatum omnia deceνωι μενῶ abscondita veliso superumfleluia adia, quia figida lucem

e tria,sam vomis eaeli laqueat urstpis,ub nequeant veris radiis dis'dere claro Usalo aquar Aci, 'nax u superbμ Ignibμι, flamma Leon altare perenni. Hοι non pervigile oculos, fractumqμesistorem Mysisti, cavique decus poenale pudori . Sed duraturis Aculis, oesmite nugo Expansum decoratis opus, circumque Polares currisis auraio per temone Quadii gas, Falchra uia vicina cursu tardantia stera

Sidoniaiductura rates, Heliceopae vidμμr Eminus tonium nautis sulcantibus aqμor Tum Sculo latrantestaeo cuον Orbe minat rEngonasi Fulgidus Engonas nocitura verbere claVAE

Thesea pedurum restrens,quem Gnosa viet Ita memoria thalami,flammaque pri ris. Jam faculis Ariadna novem donataque corro Coron Rusticit, infirnis ciem redimita Coron, se di ii, Cir --b Serpentum jΤwira, caudaque minaco Chela, Scorpius, gemino coeuntes θdere Chelae. Arcto ripiensque Helicen adversastonte Bootes phylax Tur gelu sarraca trahit, qua primus in orbo Sacra strans sereri eurνis aptavit araιris. msteriles herba primum caulesque nocivi Exculi cogere silo quercuqμ siluta blandibus inpenaustries Dodona paravis.

10쪽

virgo. Gemini.

n nova progenie coelo demissa sires.

Naia Jovis soli venit Pax aurea mundo Spicistra lectosa -ης, atque albentis oliva Fronde gravis, o tum terras regnante Innocuus nunquamfluxit cruor, insiciaque hostis D Dudum graviorum,o non tractabilis Ira, Siramine 'rtuna case, placidumque mapat. Securumque fit, nondumque ardo rapina Intrarant cupida metuendum Nerea pinus. Sed post Arcadicam rabiem, Phlegraque laboro Immissasque manus caelo, montesque coactos Terrigem Virgo terra exulajacentes νον Erigonestatium cariserecepit. Illa ubi Tyndaridas, succedentia oesiae Srdera, ct urentes stivo lumine Cancros, Horrentesquejubvisammis, Nemeaque Leonem cernit, aurigam Capra lucentesquentem, Et ratibus nocuossignis luνialibus Haedos gutores tempestatis, qua nubila Taurum aeucit Hyas, funduntque graves Atlantides urnaι,

. Musa ubi dei eum projecti Cephea palmis

Cassiopaea videt, misera certamine forma Andromeden fletura suam, cui numine ἀπιοllia strrata stringebant brachia cotes. Mox viridem pastum fram, nisi rupe ligatam Equorea nitidis redemisset Pegasus alis. /umque quod ing3rum, mora compendia coeli Se glomeret, si quod missu generosus habenis

Pulverulenta cito propella Olympica curru, Sedibus latus summis ubi niger alto Hirtum Aries ferre caput corisuque recurν- Incipit, interris aqua promittere noctes, Fartirique diem, secto nova tempora mundo.

Obscura est illi 'cies, quia portitor olimGLiquerit in medii P0xaamfluctibus Helle . . Mactatusque iovi fimantes colchidos aras Tinxerit, sust conscenderit astra liquore. Lanigera hei Trigonum pecudhmoestamq; propinqua Pisto,

Cepheus

MDelaoto