De recta curandorum vulnerum ratione et aliis eius artis praeceptis libri II ...

111쪽

more iam maturin apertusue a nobis esset, acri disit quodam dis mane u lcm abstersiisserem paruam paleam in ipsi viceresstri videremia.

ego vero ratis eum cum filis pridie mi tam carim inhaesisse oviculis osse m curabam, se de

mum calamin cum ii facissem e trahentem sed cura sunt. Aittoniti aute rei miraculo nos rismedici, atque ali qui adstabani, qui istud reis

se diu areisopoteramin, donesenex illi nostra rumore excitatw,ca ut attollim, resticam mihi in forsiculas haerentem videns, ait, omet mihi abhinc anno se dimidio per virgae meatum ina rufi: atque ita rem omnem, quomodo factouerat, dies qui penitina efuerat protrus: mrrauit ius in logo summa nobὴ admirari summa diuinaeprouidentiae laudandae occasilo se , est: namque ita Deus homini consuuit, vi efica peltaspaulatim rumperetur Atque ex ruptassicam adproximam carnem expelliret deinde rubus vesicae pestis coiret, atque caro tumefens cru- reficeret, o maturo tumore atque curato licapradi ei, se tandemsenex ille intra paucis mos dies liserareturinam penitussanatus est.

ANNOTAΤIO. Tractatis iis vulneribus, quae in superiorem V trem infliguntur ad ea quae in inferiori ventre accipiuntur, transit.Hippocrates libro secundo de Ratiohe

112쪽

tione victus,uam Orbis acutis, e tres diuisit.vidia-phrasmate superiorem contineri velit alterum iamen . Clururgi docti triplicem faciti superiore. medium,inferiorem; qua diuisione capitis ventri culos complectulum vide Alphon sium Ferrium u-bro tertio de scolopeiorum ullieribus. Abim -- ergo Diuidenda sunt haec vulner , Ut pectoris diuisimus aut enim interna dunt videlicet vetriculum,bepar,lienem, intestina, aut no. Si interna dant, funesta sunt per aphorismum Hippocratis sexti libri Si vesica, c. Si nobdunt;

minus sunt periculosa praeterea, maius perlinitum imminet laesa posteriori parte , ob vertebrarum, minae, neruorUmq; ex ea manantium vicinitatem: anteriori parte non tantum.

Igitur eorum quae Haec curandi fatio ab Albucasi

traditur . adnotata dignia est; omni in vulnere ian guinis fluxionem prodesse : ventris vero vulnera

ab Hippociato lib. de VlceribusJexcipi quem locum ita explicamus;ne nobis contradicere, qua de thoracis vulnere,videamur Veretur Hippocrates ne dum ex vulneris oris fanguis erumpi aliqua ex parte ad interiorem regione ratur quod ubi ac cidat, mala asseri complurima si quidem, ut alio loco idem demonstrat, ubicumque sanguis in ventrem Draeter naturam fluxerit me cesse est suppuret:

nam extra venas suam naturam retinereno potesh,

ut Galenus ait Quam ob rem vulnera v iitris eo loco tantuni accipienda sunt qua usque ad spatium interius penetrent: quo periculum est,ne sanguis iecoriferat caetera quae summam tantum partem at

113쪽

ia1 DE CUR AN V VJ N. inflammatione,non secus,quam quae sunt aliarum partrum, fluxu sanguinis, me ullo periculo vindi

Victusotem ratio tenuis Non solum victus est

obseruandus, verum medicamenIOrum etiam a

cibus&compositis Cap. V. Calma in uniuerseum recetia vulnera, qD-cunque in me rosiae sint, praeterquam ea, quae in capite ut a non tibin chirurgi, im

peritu es em mcis eodem modo at ij dem re medist, curari olent, Hesii tria ilia me composita sem tamen η, o inficias eo, multos in ista nia doctos esse chirurgos quos artis peritia edum litas , se delitis omni laude dignos reddidit:

e hos autem, caeteriplerique omnes, eodem ordine et dem, omnino medicamentis utuntur;

oandem insistunt viam, quampraetergredin o- mois,aut postse,aut debere quenquam,putant. Id adeo ex eo euenit, quo ea quae segerint, neque intelliginii , nequeeos qui in figunt, me rogandos ducunt neque doctiores con Here,-que expertos magis adire, o ducessequi. modum ibi, aut hone mari Dant r-phrumae autem Uuiem miluissemodihomini

114쪽

dimittam; perinde acpisani omnino essent atquestinum merces ipsi, imperfecta curationis, perfecti sim etiam aestimationem non suspera set. hui modi homines complures vidimus quisuas

huiusemodi curationes, vel corruptiones potius, nominibus etiam appestatis, nunquam praedicare

desistunt. Sed huius m in culpa in magistratilust licis est. omodo autem huiusinodi vulnera omnia ab istu cura soleant,in primi uerit nobis notandum. Igitur ue gladio,siue hasta vulnusfacti fuerit primam curationem punctis expediunt. Ham autem in hoc adpo duri, crudelespie junt,ut plus etiam consuendo, quam qui vulnusfecerat,seriendo noceanim cra toribus eisim acubus usti, plus etiam ex carne, quamsitu fuerat,apprehendunt,altius infigunt labra etiavulneris non raro continia conuoluta ubi nodos

fecerint,relinquunt: cutis enim cui es non caro carni hoc modocommittitur, propterea quodcutem ipsam, mediam inter carnem conlisuam: nonnunquam etiam adeo leuiter, o momemargine cutem comprehen nt, ut neru&-

115쪽

Atys huiusgeneris modis, prima omnino curatis con 'citur si forte vero a crint. t ossa aliqua's Masint. tamet inon omni ossi tofuerint; ea tio men non leui hominis dolore, maximo autem de trimentopenit is extrah/-, sia vulgata apud si mese tamen cognata perite tia abusi , extium superfluum atque et i quid e carne recisi , neque penitusa sic sumsumti tame ipsi praescisa dunt, a serentes id a natura no esse recipiendum: maxim e verosivi in manu sit, atque diri torum pars, carni se ibuta concisis , tamen alu a exparte haereat Ini omnino praescindunt se

ri enim nusio modo posse putant , ut disici suos si

iterum cohaereat, atque hoc modo clici saeuiunt: si manus qua brachio annectitur, feriatur ne si tamen omnino sic paretur, aut pes aut quodcurialiu ex totim corporis membrV t. Secundam autem curationem in omni et mrum genere gestituo ex rosa eo, es ouofaciunt functipraeterea suturae, quae ab ipsisfaciti iasimplicibi vulneribiti sunt, ita negledia inunt, quoad ipsae carnem ultro dirumpant , atque ititam digestiuis , quam satis cosioso saceo autis riseo oleo adhibitis. Idque ex eorum more,

pici

116쪽

okerues istunt, ' ob eam etiam causam OL,eri ab istis in acie curamus, deformum cicatrici ex satura, quam ex ipso vianere vi

post iram autem tot dies ingestira et fuerint, si non concoqui rigerii, , solam sed 'urescere etiam locis seposit, uriram,imo nimum messenseundut fila etiam se linteum cum basiliti t. o vulnera propterea quod ab ipsis

corrupta poruerint roseto melle γ uesatu,nectit. adeo mundantur silense est apostolorum vnguentum admouere vltimum vi elicet istorum insicitiae perfugium 'o autem longo tuntur tepore mim verbi Prenti cum calida, atque exulcerans corrodendum nimis idonea vis, naturasit , et citur ut humore copio ad locum attracto, vulnera ipsa putrida potivicti ordida quim recentia dici ρ in max hautem vicim ratio talis adhibetur, qualem nosa multis,qui in pretio vulgo habebantur, adhibitam esse intes imin, qui tum nusia utilium,

atque nocentium rem certa, a constans aut ars aut ratio, aut cognitio fit,proprium tantum a

bitriumsecutis, committiper 'eseis ut membra

117쪽

i a bi vulnera mi, inflammentur, se alijs, anque ali docis, fontesva hient, se aperiantur,

ati ex ea Iguo meso maximu reddatur. em admodum; autem recentia vanfra vulgo curarisioleant, hac Tenus notauimm nunc vero dein s

Omnia 'Itur reccntia vulnera,quocunque in me Pro fac afuerint, siue ea maiora, strue mino rasimi siue in unc uris,sive in cunque tot corpora, parte fuerint eo, quia nobis de crabeiis, modo parua, aut nusia aegrotantis molentia. -

tiam malorum ' fomitum metu, stero autemeratam omnibm fore cognitionem rei a nobis ad hominu et illitatem inuentae, te; sirequent imis experimet sorobatae, Deo omni bonoru auctore docente n qua re inirent Ma,a costitueri nnturae rationem ducem sumin sequuti ea autem stehabet. Vt vulam exiguum t op se videatur, ut acini 'cio committatur, prendira locis carm-sis,non neruosis infigantur atimque ouorum ἀbum inlini tela addaturi prius autem sanguis profluere sinendus est, id enim si non nimium f-rit conferred prehenditur nustis autem huiusmodiparot vulneribus, nisi iniunesturis sint flammulavi indenda est,s consuta,atque o curata commode ligari oportuerit . Poteravero

118쪽

mero die hoc modo curari conueniet dummodo in nefacta non it, vade his uolam loco Humanobis est sim to Holiquefacio, saepe a nobis ob illitatem appurato balsamo et Hos ex pluma leniter inungatur' deinde nullis additissus --, bombostilicum, magistrae dictum, cuius scriptio apud Ioannem de bo est, in linea tela

extensum, imponatur sequenti dispus idoneum optime confecthm reperietur iam hoc modo curatio procedet, quoad caro iam induci constitim tu tunc autempunctu abscis etrahantur, a

Me eodem basilico emptini os pins per diem ab- isso, omni sanabitur quod si commodum viosum i uerit, nigro vocato emplastro uti licebit:

sic enim quamciti mesanabitur. Si forte magnum vulnus fuerit consuendum inprimis eis,eo modo qui a nobis 8npraescriptus: ex inferiori autem parte flammisia extino albo oui intincta forpicHasubiviter indatur, addantu oui etiam albo intinctae si in uia o dein de cosigetur. Postera autem die, hoc modo curabitur: enam ex aduerso lateresecato a perseex, aut septem sequentes dies trustum roseatum,cum

plantaginis aqua, ex hibeto, si id respo lare

119쪽

posse, atque huius enero abis cibari s aquam .rbe hordeo decoctam p eto,addito etiam indecιctione iseo; bibat autem a pran, o ct a cae tanta . quod infirmioris naturae homo ferit eme i lepusio. ut pusia vesci poterat ut

ne is aut m curatio haec est icat pia at apri a Mooen a unt, quiae postera die bi iam tera cius haeserint co uantur, atque hac secunda curatione flammula bal amo nostro liquefacto Ἀ-i ora ex feriori Haeris orificio , indenda est

namque ad messicannentini mirum in modum concoquit, expurgat, carnemque inducit deinde uim ipsum eodem baseam pluma leniter Ἀ-mngatur, Hinde commemoratum saepitra basili creemplastrum, aut id, quod Gratia Dei dicitur, in lim tela extensum im ponat Ir, atque ita adse-pti aut adocia m et que diem , curatio

procedat; na que hoc tempore concoctio, expur-

120쪽

LIBER II. Iis refecti rationem: cicatrix eis, feri solet, Misminis et ipuluere, sellis cris ducendae Mise bi iam cutis facta cicatri fuerit de ductu ocum corroborare comemet, emplastro co- έbriatmo dicto,quod a Vigone in Amidotario δε- 'um est,namque i vehementer hac in re co-krt idquod Oxicrocion, quod vulgo inet se omnia bis est minimefacit. Igitur eo quem docuimus modo Anera omnia,su mora,tum etiam maiora, facissim citra nimiam membri sim inflamatiouem, curantur neque vero 'in est aut rosaceo, aut alio omnino ouo membrum inungere; numque,ut diximuου nusiam nimiam in animationem metuere ens. Initio autem curationis, de-

sensuum exsolo armenio adhibere retulerit, aut linteum aceto intinctum, addita quae portione dupla id υbi exsiccatum sit, rursin erit intim

endum.

Si in locis neruosis vianwfactumsucris,cu generis mom pedes une Iurae, atque musiculo rum capitaseunt, hoc modo curandum s.cuprimum recens vulnus oblatum medico fuerit, at

que is nimium sanguinis effluxisse deprehende

rit, linteumsuper venas extendat, manus compressafluxionem tandis cohibeat, quoad Patur. o si parum adhuc defluxi se comperit vinis hi ampum demere at, confert: idiam