Historiæ ecclesiasticæ primi secundi a Christo nato seculi selecta capita, delineata studio d. Thomaæ Ittigii ... Praemissa est ejusdem de scriptoribus historiæ ecclesiasticæ recentioribus dissertatio

361쪽

Trajanum retulit, quae est libri X. epist. N. vel juxta Cat nati editionem IoI. Et hanc Plinii epistolam excepit rescriptum Trajani, quod ut iniquum exagitat Tertullianus apologet. c. a. Quod vero Plinius junior e Ponto in B thyniam reversus a Tito in insula Creta ad Christianam fidem conversus fuerit, quod Lucius Dexter in thronicop. a o. asseruit, & Bivarius in commentario ad Dextrum P. an. ex actis Titi a Zena descriptis probare nititur, haud magis verum est, quam quod Gregorius Magnus inter cessione sua animam Trajani ex orco liberaverit, quam fabulam Alphonsus Salmeron Oper. Tom. XIV. d R. an& alii quidam Pontificii defendere conantur, ab aliis merito explosam. Plures in utramque partem autores allegantur a Voetio libr. s. disputat. Flere p. su. quibus addi possunt Halloixius in notis ad vitam Ignatii p. Mat. F u. Leo Allatius de libris ecclesia cis Graecorum p. III. Natalis Alexander seculo a. diis. I. Ramaudus ram. XV.

IL Multum errant, judice Grotio epistola ad Cum cenum qua est semero UD. qui sub Trajano, quamvis caetera non malo Principe, minus sanguinis effusum putant, quam sub Nerone & Domitiano. Horum enim saevitia ferme circa Romam stetit, illius per Omnes provincias pervagata eiu In epistola quidem ad Plinium inquiri in eos vetat, sed puniri tamen vult, si accusentur. Α

Cusatores autem nunquam deerant. Hactenus Gr tius.

III. Tiberiani Palaestinae Praesidis ad Trajanum Imperatorem de Christianis relatio, in qua se defatig

362쪽

tum narrat puniendo, & neci tradendo Christianos, illos vero non cessare se ad taedem patefacere, legitur apud Usserium in appendice unatiana post martyrium lanatii. Excerpta autem est haec Tiberiani relatio ex Johanne Ma-Iela Antiocheno, cujus chronicon graeco-latinum ante aliquot annos ex theatro Shelaoniano Oxonii prodiit. Historiam autem illam nimis in fabulas propensam judiscat Cave m chartopb iace ecclesiastic. p. t M. Et istis fibulis etiam Tiberiani de Christianis relationem accensendam esse non dubitat DodRellus iusseri. Cyprianie. u thes Praeter Malelam Tiberiani meminit etiam Suidas in Lebrie. Tom. II. p. BC qui addit, Trajanum hac Tiberiani es. pistola commotum interdixisse Praelactis suis, ne Christi, nos amplius interficerent, quod etiam ex Maleta chroniis co desumtum est.

IV. Per Antichristum apocalypticum, cujus numerus dicitur esse 566. Apoc. XII, I8. Hugo Grotius in commentatione ad loca quaedam N. T. quae de Antichristo agunt, aut agere putantur, hunc ipsum Imperatorem Ulpium Traianum intelligis. Numerum enim illum apocalypticum ex graecis literis nominis inpii ita

363쪽

Verum hos Grotii calculos non accuratos esse, cum Stigma apud Graecos non senarii nota sit, sed numeri ducentesimi, observat Claudius Sarravius Frso . a. . adHideria

V. Inter Martyres, qui in Trajani persecutione obierunt, referri solet Clemens Romanus, qui a Trajano Chersonnesum relegatus, & postea ancora in collum injecta in mare demersus perhibetur in Martyrologio Romano d. v. Novembris. Longe aliter Clementis Romani martyrium refertur in menologio, quod Lighellus Tom. 6. Italiae Sacrae vulgavit d. as. Novembris. Nec desunt, qui Clementis martyrium idoneis testibus pro. bari pol Ie negant, ut Pearsonius & Dodwellus, qua de re egi in differiatione de Patribus a solicis δέ s. v. Clementis hujus corpus in Piscariensi monasterio asservari &eoli tradit Dacherius praefat. ad Tom. F. Spirilegis R. aa.seq. Conseratur etiam de martyrio Clementis Philippus Ron. dininus in vita Clementis Papae. Admodum autem proinhabile videtur, cum antiqui Scriptores Clementem Maratyris titulo non designent, famam de ejus martyrio ex confusione hujus Clementis cum Fabio Clemente Consule natam esse, qui sub Domitiano pallias est. Inter fabulas, quibus martyrium Clementis conspersum est, non levissima est, quod Clemente in mare merso mare ad tria milliaria recesserit, & Christianis ad corpus Clementis inveniendum viam aperuerit, statimque Angelorum ope extemporale sacellum, in quo Clementis corpus ropositum, exstructum fuerit. VI. De Ignatii martyri , cujus acta a Philone Tar-

Nn sensis

364쪽

sensis, & Agathopode Antiochenae ecclesiae Diacono scripta perhibentur, egi in dissertatione de Patribus aposto. Iicis, quam Bibliothecae Patrum apostolicorum graeco.I tinae praemisi ιhes. δδ. p. av. quae hic repetere super sedeo.

VII. De martyrio Simeonis Episcopi Hierosel initani, qui post varia tormentorum genera per ' plures dies cruciatus, tandemque anno aetatis suae centesimo &vigesimo cruci amus est, plura ex Hegesiippo refert E sebius libri s. histor. eGles. c. s. Quid Lloydius de tempore hujus martyrii tradat, refert & approbat Pagi ad A. C. tor. sect. LvIlI. Zosimi & Rufi martyrium insinuat Polyea pus epistola ad Philippenses, cum eos non in vacuo e currisse, sed in fide&justitia ad locum sibi a Domino debitum, cui & compassi fuerint, abiisse referat. IX. Sanctissimum Martyrem Rutilium Tertulli nus in libro de fuga ex inopinato apprehensum Praesidi oblatum, tormentis dissipatum, tandemque ignibus d tum memorat, quo loco tamen non probandum, quod Tertullianus Rutilio sugam in persecutione exprobrat, &tormenta, quae postea passus est, pro fugae castigatione

venditat.

fuerit, ut Halloixius in imagine secundi seculi arbitratur, aliis dijudicandum relinquo. Idem autem Halloixius etiam Maristum Episcopum Romanum, Parmenam unum

365쪽

183 ex primis ecclesiae Diaconis, Astium Dyrrachii in Macedonia Episcopum, Crescentem Pauli discipulum, Onesipho. rum a Paulo in posteriori ad Timotheum epistola commendatum, Maronem, Eutychetem &Victorinum, Sulpitium & Servilianum, Zachariam Viennensem in Gallia Episcopum, Proclum & Hilarium consobrinos, duos Hyacinthos, Barsimeum Edessae in Syria Episcopum, Phocam Sinopes in Ponto Episcopum, Maurum Vigilianum in Apulia Episcopum', ejusque socios Sergium & Pantaleonem, Romulum aulae Trajani Praesectum, quinque virgines Antiochenas, pluresque alios utriusque sexus Martyres sub Trajano passos memorat, etsi ejus relatio nullis fide dignis testimoniis nitatur. Conferantur de persecutione sub Trajano praeter Plinium, Tertullianum L Eusebium jam supra allegatos Orosius libr. 7. e. ra. Sulpitius

Severus libr. a. c. s. Eutychius in annal. Tom. I. p. 3δδ.

rionibus cap. y.

XI. Trajano successit Hadrianus, quem licet de Christo inter Deos recipiendo cogitasse Lampridius invita severi referat, quod a veritate non alienum esse a versus Casaubonum Huetius in demonseratione evangeliea propos. R. thes as. p. 37. eVincit, Christiam tamen minus aequum fuisse memorat Sulpitius Severus his. a. c. H. LHieronymus eripia. I. c. a. p. v. Theodoretus in in. VKcorum curat. sermon. s. p. Iari & alii.

XII. Verum hic persecutionis aestus post Quadrati & Aristidis apologias & Sereni Granii de quo Nicolaus Antonius in bibliotheca Hispan. veteri ρ. n. videatur, Nna literas

366쪽

CAPUT v I. Iiteras, & Hadriani rescriptum ad Minutium Fundanum Granii vel Graniani successorem, iterum deferbuit. Co seratur Eusebius fur. M. os. eccles. c. I. st.

XIII. Et haec quidem de persecutione sub Hadri no vulgaris fuit hactenus sententia. At Dodwellus indissereatione de paucitare marurum thes aδ. sem Christianos sub Hadriano persecutionem passos negat, cum Eu sebius post persecutionem Neronis, Domitiani & Trajani

quartam, praetermisso Radriano, Imperatori Antonino assignet, eumque numerum etiam Hieronymus catalog. Scriptorum eciaes c. ι7. Augustinus his. ιδ. de civisa e Drae. sa. Orosius i. r. I. c. N. secuti fuerint, nec Tertullianus, Lactantius aliique Severo Sulpitio antiquiores Hadrianum inter ecclesiae persecutores nominaverint, & praeterea Iustinus Martyr pacem Christianis impetraturus Hadriani exemplum Antonino Pio ad animum revocaverit.

Quod vero animus Hadriani a Christianis alienus suerit, a Baronio dictum non probatum asserit. Apologiam Quadrati & Aristidis, & Sereni Grami literas non gras. santi, sed imminenti persecutioni oppositas fuisse censet, cum a turpissimis haereticis, qui sub Hadriano emerserunt, magna Christiano nomini invidia conflata suerit, bdeoque novus Christianos persequendi ardor in gentilia um animis gliscere coeperit. Ouod Hadrianus templum Veneris in ioco, ubi Christus mortuus & sepultus fuerat, in Christianae religionis contumeliam posuerit, etsi a Sol- 'pitio Severo & aliis memoriae proditum fuerit, Dodwellus tamen id sibi persuadere non potest, & addit, nullius Martyris in probatis monumentis extare memoriam, qui sub Hadriano passiis fuerit. 5 XIV.

367쪽

DE PERSECUTIONIBus SECUNDI SECULI. XIV. Verum postremam hanc Dodwelli assertionem Mabillonius in Musio Italico p. 33 I. refutat ex inscriptione, quae Romae legitur in coemeterio S. Callisti, &in Roma subterranea Bbr. s. c. aa. exhibetur. Accedit quod ipse Dodivellus Telesphorum Episcopum Romanum ab Irenaeo Martyris cognomine insignitum, sub Hadriano passum suspicetur. Etsi vero Eusebius BD. M. c. I. a malevolorum conatibus Quadrato occasionem apologiae scribendae datam fuisse memoret, non sequitur tamen Quadrati apologiam scriptam suisse, antequam conatus illi in

apertam persecutionein erumperent. Conferantur, quae

de persecutione sub Hadriano Pagi ad A. C. ID. & Ruinarius in praefatione ad acta Martyrum sincera annota

runt.

XU. Interim haud negaverim, muIta, quae de Mamtyribus sub Hadriano passis referuntur, videri fabulosa, qualia sunt, ut alia figmenta taceamus, quae de decem millibus in Armenia crucifixis in Martyrologio Romano d. u. Iunii reseruntur. Agnoscit hanc relationem fabulosam esse Radulphus de Rivo Decanus Tungrensia in i

bro de canonum obsiervantia stropo P. XI. cum illorum pas

sio in nullo Martyrologio authentico legatur, nec ipso rum memoriam in veteri aliquo Calendario Romae inveniri potuerit. Causa erroris forte ex falsa interpretatione literae M. nata est , qua ratione etiam fabulam de decem millibus virginum ursulae in martyrio sociatis natam esse judicat Sarmentius. Cum enim scriptum esset: Sanctae Ursila σ XI M. V. i. e. undecim Marsuram Breginum, imperitos lectores ex undecim Martyribus virginibus uri. decim millia virginum fecisse. Eadem ratione in tabu-

368쪽

Ias ecclesiasticas d. an Octobris irrepsit: Dasit, Zotici, Ca- νι es aliorum duodecim millium Miso, quae lectio postea ex antiquis manuscriptis emendata est, in quibus i

co verborum illorum: duodecim mistrum habetur duod cim militum. Statuit ergo Sarmentius, etiam d. 22. Junii pro verbis in monte Ararath passio sanctorum Mart rum decem millium crucifixorum, legendum esse: decem micuum. Chri Banorum. Baronius tamen in notis ad

Martyrologium d. ar. Iunii, & Raynaudus in heteroclitis spiritualibus Tom. XV. Oper. p. a . omnino decies mille Martyres in monte Ararat crucifixos fuisse, lectoribus suis persuadere conantur, etsi ne decem quidem milites in monte Ararat crucifixos fuisse ex probatis testibus demonstrari possit. XVI. Hadriani Successorem Antoninum Pium, antequam imperio potiretur, in Asia Christianos persecutum, eorundemque admiranda constantia & ad mostem alacritate stupefactum Tertullianus libri ad Mapulam c. s. testatur. Quamvis haud satis certum sit, fueritne Arrius ille Antoninus, cujus Tertullianus i. c. meminit, idem cum Antonino Pio, an ab eo diversus. Illud certius est, sub Antonino Pio Christianos a persecutionis tempestate haud plane liberos fuisse. Ptolemaeum quendam, & Lucium, & quendam alium hac persecutione ab Urbicio Praesecto sablatum Iustinus apolog. I. p. s. συ. memorat. inin&ipsum, qui haec scripsit, Iustinum sub Antonino Pio pro Christiana fide passiim non pauci statuunt, inter quos Valesius in not. ad Eusebium p. v. &Pearsonius dissert. a. de success. Romam Ponti cis , etsi

alii Iustini martyrium ad Aurelii Antonini imperium

369쪽

referre malint, nec defuerint, qui Iustinum sub Hadri no martyrii palma decoratum statuerunt, quam sententiam inter veteres tenuit Epiphanius haeres M. inter recentiores Pamelius in not. ad Tenu ianum de prasin

XVII. Polycarpum etiam Smyrnensem Episcopum sit, Antonini Pii imperio Martyrem factum statuit Prax- sonius iussera. a. Re successione Pontis e. M. N. F seqq. ubi etiam probat annos illos 36. quibus Polycarpus jam in extremo agone constitutus se Christo serviisse dixit, dei integro ejus vitae curriculo intelligendos esse, quos Blon--dellus de annis ministerii ecclesiastici, Usserius autem &Halloixius de annis professionis Christianae intelligit. --terum sententiam Pearsonii de tempore martyrii Polycarpi sequutus etiam Dod ellus in iusser rationibus ad Irena-um ρ. fi nec non TOinardus in monito ad lectorem, quod suis annotationibus ad Lactantii librum de mortibus persecutorum praemisit, etsi plures eruditi Polycarpi martyrium serius contigisse statuunt, & ipse quoque Tobnardus in notis ad illum Lactantii libellum aliter statuisset. XVIII. Fuit autem Polycarpus ad rogum damnatus, sed cum flammae corpus ejus vereri viderentur, gladio tandem transfixus fuit, ut acta ejus martyrii testantur, in quibus inter alia refertur, quod columba ex Polycarpi

corpore, cum gladio transfigeretur, una cum magna sanguinis copia, prodierit. Cum autem Eusebius, qui maximam illorum actorum partem historiae suae inseruit, de hoc prodigio taceat, nec alii vetusti Scriptores ejus meu-tionem

370쪽

α88CApuT VI.tionem faciant, nonnulli mendum in his actis latere ex, stimant, & nonnulli quidem pro voce περι eia, quae columbam notat, legendum suspicantur ἐπ' , in si nfra, quassi actorum autor dicere voluerit: adducto in corpus sanctissimi Martyris gladio vel pugione, apertaque ex violentia ictus laeva parte, inde tanta sanguinis copiae xit, ut ignis extingueretur. At Thomas Smith in scholiis ad acta Polycarpi conjicit, nonneminem ad augendum miraculum, & sanctissimi Martyris famam apud posteros amplificandam, margini codicis vocem πιριςερὼ apposuisse, & hoc assumento allusisse ad ritum in solemni Imperatorum σει solitum, juxta quem accensapsa aquila versus coelum avolatura dimittebatur, aut etiam ad relationem Luciani in libello de morte Peregrini, ubi resert ex flammis, in quas Peregrinus se conjecerat, vulturem prodiisse, & ad coelum usque ascendisse. S me igitur, inquit Doctissimus Smith, Romanorum istam Imperatores pos mortem inter Divos referendi confiuetudinem, si e Luciani de Peregrino fabeliam in animo habens, es quasi ob oculos Ronens infrunitus ilia Christianus insummum decus Pol carpi, si columba casia mittique avis, ipsumque innocentia emblema, aquila st vulturi aribus ferii sag-ULbus opposita ergo illius evolasse diceretur, cessurum

arbitrasus est.

XlX. Eundem Polycarpum ob ignis supplicium

exant latum sub nomine Empedoclis, qui Deus immortalis haberi dam voluit, ardentem frigidus Alnam insiluit, perstringi a Themistio oras. s. p. o. conjectura est Stephani te Moyne in dissertatione de Polycarpo. Verum ista conjectura non minus longe quaesilla est, quam illa