Martini Lister Exercitatio anatomica : in qua de cochleis, maximè terrestribus & limacibus, agitur : omnium dissectiones tabulis aeneis, ad ipsas res affabrè incisis, illustrantur : dissecanda sunt, non solùm humana cadavera; sed & aves, pisces, quad

121쪽

sanguinique humano, certe eius sero, analogus est. Etenim instar aquae

fontanae e venia, circa cor praecisis,Malibi intra corpus vulneribus factis, liquidus, ut dictum est, essivit. Et ut e venis missus, instar aquae liquide fluit, ita in asculum aliquod receptus, ad aliquot dies servatus, subcaeruleus, liquidus ct integer permane r quippe, in duas partes, ut de sanguine nostro fieri solet,sese non dividit. Is vero igni admotus, ante ullam sensibilem ejus evaporationem, in coagulum opacum, subcaerulecmque satis prompte concrescit simili plane modo, quo sero nostro sub eodem experimento evenire solet. Si tamen in bono Microscopio examinetur, id est, Syphone capillari Vitreo, venae alicui intruso, globulos opacos vere orbiculares haud paucos videbis ac sanguineos nostros globulos magnitudine plurimum excedentes. Hi vero globuli, ut prae sanguinis globulis pauci sunt, cita aqua

122쪽

aqua quadam limpida innatant, paulatim prae gravitate ad imum Syphonem descendunt. Idem quoque experimentum de succo vitali in Cochleis fluviatilibus ieci idemque coagulum subcaeruleum igni admotus,

Imo vero etiamsi diu multumque igne urgeatur succus ipse vitalis, sanguinis tamen colorem rubrum nunquam induet. Hicque adeo non

silentio praetereundum est , quod a Glis omo nostro perhibetur: ex iis animalibus, inquit ille, quae exsanguia sunt, ex gr. in lireis, ob calorem aestivis mensibus exuberantem, sanguis non nunquam deprehensus est , indeque ratio constat, cur aliis temporibus succus earum vitalis, ad sanguinis tincturam minime pertingat moniam nempe callar in eo tunc hebetior est, quam ut calorem

hunc illi inducere queat. Quinctiam vitalis circuitus in ipsis facile adeo peragitur, ut intensiore caloris gradu, lucta-

123쪽

luAationeque in eo nihil opus sit. At si hoc fiat desectu caloris in isto

succo, cur Ostreae sanguinem non semper conficiant, multo calidioribus regionibus, cum ipsissimae eaedemque quae apud nos, Ostreae usque etiam apud Insulam aderam, fortasse multo propius lineam aequinoctialem

inveniantur. Item cur Piscium Serpentum, Ranariana, Umbrici Terrestris, dic succus vitalis tinctura nisanguinis saturatam acquirant, cum

omnino frigida animalia sint. Si urgeas facilem in his succi vitalis circuiturn, adeoque minorem luctatio-Tem, a qua major calor oriri oportuit , Echini Terrestris nota instantia hunc praetextum emundat, cum non visceribus, nec succo vitali sanguineo, adeoque in eo non dili cilior circuitus, aut minor luctatio ad sanguinem circum pellendum conficiendumque, sed uno totius animalis

insigni rigore a reliquis persei lissimis animalibus quadrupedis Terre, H stribus

124쪽

siribus distinguatur. Iaec sane Tanto miro indigia sunt, sed libenter credimus, quod Vollinctius, S AEVae alia, dura, veroque aliena, si tamen ad nostram Hypothesin bene facere Videantur , apud nos facilem fidem inveniant. Quorundam quidem Buccinorum, imo ortas e Conchyliorum nonnullorum ivalvium succus quidam peculiaris sanguinem rubore suo aemulare potest cimo vero is succus, qui in venis suis peculiaribus naturaliter inest,soli, vel igni expositus,eX albido laqueo, statim purpuretis sit id quod de Purpura nostra lito- rati constar, Si in Actis Philosophicis Londinensibus su se demonstratur; de succo tamen tartati alicujus animalis Testacei, scillicet illo, qui in orbem per cordis flacium circumagittar, id minus Uerum s . Nam, Ut dictum est atas est sanguis calidorum animalium , imo rigidorum quorundam nam Echini terrestris

eXceptio nota distinctionem cillam nautilat

125쪽

mutilato ultrionibus donatorum

atque alius Piscium, Serpentum G c. Tertiisque Ver exsanguium Leviter quidem Cochlearum Limacumq; succus vitalis caerulescit, Crustatorum plerorunque, croco itidem leviter flavescit; at illi in sanguinem nunquam mutari possunt quod ejus crastamine, in quo solo rubedo est, omnino careant, adeoque perpet UOfluidi corum humores vitales sint.

Illud quidem fatendum cst, posse

oriri, ex majore, Vel minor quantitate aeris, magnam colorum diverinsitatem, in corporibius maxime fluidis illuminatis. Particulae tamen hoc vel illud fluidum naturaliter constituentes , ut Figurae , ita coloris alicujus certi, determinat D permanentis sunt , Ut non temere in aliud

Si tamen cinstabit aliquis, i imsanguinem modo i atro tabescere, modo ex cocco rutilare solereri de

126쪽

i ire te, Cochleaeve nostrae puta, ex

subcaeculeo in sanguineum aliquandopcifici. Etiamsi de hac re alibi plura dicere Opportunius duxi aliquid

tamen hic reponere non savabor.

Respondeo itaque illam instantiam

admodum levem, pauci momenti Clic. Nam certum est, Arteriosum sanguinem a venoso non ulla partium internari in constitutione differre sed anitim unico modo, quo aer cum iis misceatur. Nulla hic accensio, nulla sermentatio, adeoque nulla constitutionis mutatio est; sed sola aeris intimeatio est, assidua vehementi pressura sive systole, tantum non continua, maxime sinistri ventriculi cordis Marteriarum. In Veni3 autem aer compressus continue sese expandit, extricatque, quae ejus clateris proprietas est idque in suis per ipsa venarum sensim ampliatarum fabrica plurimum adjuvat donec rursus ad torturam cordis remeando perveniat. Imo

127쪽

Imo vero ipsa pulmonum Vehemens aliqua statio, sive CX excercitio aliquo improbo, sive ex ammi e-ctione immodica, sive ex aliquo Hrti scio , eandem Cordis presturam imitare possit, facile credo. At naturaliter secus se res habet e nec fas)guis magis rutilat in ulmone, quanain Hepate; quod utrobique quae sanguifera Vasa, venae sunt, ipsaque Porta, seque Arteria dici potest, ac arteria pulmonalis; si sane duo

minores circuitus Venarum tantum

ministerio similiter persciuntur; ad solatium cordis, ut alibi dictum

est, ne nimio oneri succumbat, pri mario institui videntur. Hanc autem rem, si Vi ha Cat, sic conficio. Sanguis e Cava wbryonis per foramen et ale in sinistrum cordis ventriculum, pi aetermisiasiis pulmonibus, profusus, Vel in Orta ex cocco rutilat, Vel non. Si utilat quod extra dubium ponit ipseriscium sanguis arteriosus coccineUM

128쪽

ubi scilicet pulmones ex toto deficiunt. Aere simul influente ejusque cum illo commistione, ut sic rutilet, Opus est. Illa autem commistio hic

nihil aliud esse potest quod pul-

mones jam ex toto oriantur quam sola cordis systole. Ad eundem autem modum aeris liberi, sive externi urerum pondus, inque sanguini cm venosum atratum incumbentis,

inagis rubentem statim eviciet. Ita particulae vitroli caerulei in spiritus alis Urinosi volatilis, e Upro X

Fiulosioph tracti, autore D. Stare nostro, hy-1 ' IlaiCorum facile coryphaeo vasculo vitreo diligenter clauso, omniquC cre exacte Xcluso velut alta nocte

latitantes, Paulatim sese oculis nostris subducunt, nullum qire sui colorem amplius exhibent. a se veroa pCItO, NOVOque aere admisi illico particulae salinae caeruleae, toto humore per minima dispersa: pulchre, velut a face in tenebris accensa, illuminanitur, ad sui scilicet claram demonstry

129쪽

monstrationem. Ut autem supelius experimentum ad anguinis mutationem illustrandam confectum, plenius quadraret , non semel, sed toties

quoties omni aere exinaniret Ur Vitrum, colorem quoque denuo amitteret; novique aeris admissione caeruleum rursus prae se serat. Inao

fortasse ita se res habet. Appello egregium Mysiam in hujusmoda arcanis, supra laudatum. Atque equidem nullus dubito quin si aer externus ulteritas L profunditis in crassamentum sanguinis Venosi, penetrare potuerit, perinde ut facile promte i in aquam illam sive spiritum aquatum, tenCis limumque descendere soleat i ipse itidem ille sanguis ex toto arteriosus, CCCineus fieret, Se non tantum superficie tenus. At integrum istiusmodi beneficium non expectandum est, nisi ab unico cordis Torculari.

130쪽

Unde nequeo satis mirari, quid

Lomero in mentem venerit, cum levi adeo de causa sententiam suam mura Verit. Etenim cum reliqui omnes Anatomici, quos me legisse memini; uno omnes ore idem affirmaverint,

quod ipse expertus est nimirum, sanguinem a vena pulmonari a se detractum venoso limitem fuisse , facii tamen certissimi excusationem statim proserat. Quod nempe ex violenta, perpetua insumatione follium, qtia pulmones undique acu spisse punctati in continua dilata

tione, ad experimentum recte con- sciendum continentur, in coccinC-

una venosus sanguis mutatus sit. Experimentum admitto , a sine 1equela est. Etenim respiratio res placida D mitissima est ut autem illa tantam mutationem in sanguine, quantam folles cyclopis alicujus indefinenter agitati, naturaliter inducere soleat, cogitare absurdum est.