Bartholomaei Riccii lugiensis epistolarum familiarium lib. 4. Ad Ioan. Bapt. campegium balearium maioris episcopa

91쪽

sam resarciri poteram , suauisi. illis sermonib

qtios de rebus iucundisi. habuistis , non possum sine dolore caruisse. Ego tertio die, ut d te diasces, ad urbem red ,equas interea ad trituram expectans. postridie autem ecce tibi coquius mihi sit obuiam, continuo, mutua dicta salute, de suo runicatu illum percontor, ut ualease H crebro una sitis e recte inquit omnia: biduo meus hospes factus es, quo Herc. Contrarius mecum mansit, uum Comitatum prorsus deserens pupugit me,ingemui. sine me ed cum rus rediero hac muriam probe ulciscar. interea. Vale.

B. BENED. MAN FOLIO S. D. nudius tertius ad Aloy Atestium c Cardinalem nostrumsatis multis diss=utatu esset, qua scilicet forma libri apud

veteres fuissent. quaq; eoru litera coplicaretur,ac quae earum i aru literarum cum intus, tum etiam in tergo fuisset inscriptio: scis me in paulo longius tempus meam de ea re consultationem distulisse. Vt igitur eo die domum redii, libros, vude id eruere possem, versare coepi, in qua mea

indagatione partim argumentis, atque rationiabus,partim auctoritate, atque testimonio in eam

sententiam veni, ut quod ad libri formam attinci, eam νeterumfuisse, quae nostra quoque effexistima-

92쪽

v O s T. L I I r. 37 existimare. Continuo.n. mihi ex simili uccurrit, codex accepti atq; expensi, qui negotiatoris liber

erat. Hic igitur codex plurimarum erat, ut ex eius usu coni ci potest,cartharum simul una coniunctarum.huius autem ratio talis erat,vi in primi folii secunda pagina, quod expensum esset,unde expensi nomen factum , scriberetur, in pri ima Nero sequentisfolt,quod contra reciperetur, quod Latini dicebant, acceptum referre, reponi solebat. quam scribendi rationem vulgo nostri ratiocinatores , qui Neterum more negotia sua scriptura mandant, appellant. il dar , e Phauere . uua ratione ad codicis nostri rationem , quoque

codex compactus fuisse planius probari non posset. Cum codicibus sybistini libri consentire via dentur, qui cum in rebus dubisse consulerentur, ut forte aperiebantur, eo in loco cut ferunt prsylo consilium offerebant. quod si ita eLI. magis omnino j libri conglutinati, quam conglobati fuisse videri possunt. His codicilli quoque accedunt, qui ex ligneis tabellis gipso super litis fiunt . quae quidem simul una ex inferiori pamte , ut charta in nostris fiunt libris, aeque erant conglutinatae. ut Cardinalis nostri tabulae, quibus certa nauigatio distinguitur , mirifice , factae , er optime conglutinatae furit . quorum codicillorum forma ad librorum nostrorum formam propius accedcre non posset, in quam

93쪽

meam sententiam id quoque conjci potest, quo nulla veteris codicis formae sit a scriptoribus mentio. nam si ab hac nostra alia , atque diuersafuisset , omnino aliqua , ut de cateris rebus , extarret memoria. Sed rem ipsam non iam rationib . atq; coiecturis,sed veteram etiam testimonio ηαεgis comprobemus. Cicero igitur ad A ti. in hanc meam sententiam inquit.. endes designationem Tyrranionis mirificam, meorum librorum bibliothecam , quorum reliquis multo meliores sunt, quam putaram: etiam velim mihi mittas de tuis librariolis duos aliquos , quibus Tiranio utatur glutinatoribus . ubi vides librarios glutinatores

nihil aliud esse , nisi qui membranas inter se coniungunt : puta quos nos vulgo ligatores appellamus . quidem glutinare in rem rei adiungere, unde etiam gluten, quo quid cum aliquo coniungitur. Ciceroni vero locupleti β . tenti Catullus quoque , qui eiusdem aetatis fuit , testis non pessiamus accedit , qui rem hanc multo planius insu fenum expressit. hic enim malum istum poetam irridens , quod nimis delicate versus insulsos,atisque ineptos regiis carthis scriberet , atque elegantius conglutinaret , propὰ nostram hanc D .mam describit. eius autem verba hae unt . Idemque longe plurimosfacit versus. Tuto esse ego illi millia aut decem , aut plura

Perscripta , nec Iicut sit in palimpsesto

Relata

94쪽

R P pI S T. L I B. ADI. 38Mlata. cartha regia. noui libri. Novi umbilici. lora rubra, membrana

Dispecta plumbo. pumice omnia aequata. Quibus verbis nostri libri forma cui nunc est)planius describi non posset . ut etiam umbiliaco , atque loris eam ornet, atque leuissimo expoliat pumice . non negarim tamen superioribus , hsque rudioribus aetatibus, ut quς in papiro,qus in foliu, que in cortice scribebant, vis tantum alteram paginam implentes, magis scriptorum inuolucrum esse comprobatum , in qua forma

etiam adhuc apud nos multy veterum tabula leguntur . in primis autem Bononigin Diui Domunici sacrario vetus cui dicuχυ testamentum in corio hebraice ab Udra cut fertuo scriptum reuerenter risitur. Hactenus quod ad libri forma. Iam habe , quae literarum fuerit forma, que tamen magis coniici , quam re Nera explicari poteri. Ha igitur quoque magis complicari , quam inuoluisolere videntur. ut Cic. ad Att. ubi ait. cum complicarςm hanc epistolam nocita Mundus ad me Mnit. item. cum hanc epistolam complicarem , tabellarii a vobis venerant. Ni omnino aliud esse videatur complicare, aliud conglutinare . ut hoc ad libros, illud ad literas aptius accommodetur. ut etiam magis explicare de liateris , euoluere, autem de libris , sine longiorib.

atque perpetuis volumisibus usurpetur. νt itui j Cic.

95쪽

cic. testatur ad git . euolui, inquit, volumen tuarum literarum, id en, ut.ego existimo, multas , non autem unas tuas literas euolui. Neque

huic meesententiae illud obstiterit , quod fascem, fasciculum literarum , . coni cere literas in fascem, atque in fasciculum Latini dicantiquando fastis earum rerum , quae oblongo, non autem quadrae sunt, magis quidam esse velint: quis . n neget rectὰ Latine etiam dici, et pales , ct herbae, storum fascemiatque fasciculum'ad quarum rerum formam, oe librorum etiam, oe lite. rarum fascem rectc usurpari posse, nunquam negarem. ut literae, quemadmodum libri magis inplicas , qudm in spiras complicari videantur. Fauta lac de literarum forma. De earum Nero utra que inscriptione multo plura consequuntur. ac statim de ea, quae in tergo fit, de qua nullum quidem verbum quod ego viderimotegitur,quo

affirmaripsit,quis eius ratio fuerit, tantum.nia ad eam deprehendodam coniecturis ducimur, ut aut nulla , aut eadem cu interiori fuisse dicatur

quod nulla, id certi tabellaris probare possunt. Tr. n. ciues cui nihil dicam de Mobusὰ multos proprios eruos, qui tabellari, munere fungerentur , habebant: ut in quanque partem.eodem ietiam tempore literas commode mitterent. quod

quidem fieri solet , cum de re grauissima agitur . . νt ille ad Catilinam. Qui sim , ex eoscies,qui in .

96쪽

bi has literas reddidit . nam sine nomine ea scrip erant lite . id quod etiam multifariam faciebant, aut enim literarum loco signa ponebat, aut si literis ipsis id faciebant, aut alienis ut

hantur , ut Graecis . si vero suis.loco b. c. ita loco c. d. atque ita deinceps usurpabant. Ῥt C. Iul. Caesar factitauit . Augurius vero tertiam loco vers collocabat . quae non uera scribendi ratio, hac nostra tempestate apud Pr. nostros sium nro

in usu versatur. Quod autem obiici potens tabellarius in manus inimicorum incidisset, ex literarum inscriptione facilius eas aperiri postea potuisse , cumscirent , ct a quo , ct cui scribereno tur , ut eorum consilia deprehenderent, re*ondeo, multo auidius id facturos in iis literis, quibus nullum inscriptiovis in tergo verbum lege retur . quia eo modo maiorem magnae alicuius rei fuistitionem iniicere Niderentur. ut omnino ego entiam , easDa nulla inscriptione caruise .

Quare si id , quod veri est similius, ut omnino inscriptionis nota apponeretur, quaeritur postea. quaenam ea fueriis nam si que intus quoque leg

Iur , duplex erratum accusant . alterum in repetitione , quando alterum superuacaneum est. alterum quod in periculum literas adducit, necut diceba9 cua quo,atq; cui mittatur,ex inscriptione cognofaetur,ut interceptae erunt,cotinuo veriantur . atque perlegantur . cui rationi quo i

97쪽

niam paulo ,sapra satisfactum est, nunc alteri, idque quam paucis. atisfaciam. Nullum inqua

in ea repetitione errorem esse . quando nihil in ea superuacare videatur . nam quod forisven. multis id de causis recte apponitur.in primis auts tabellario in via excidistent, ut qui eas x erisset, cui redderet , in scriptione ipsa admoner tur. preterea vero si plures essent , cui quaeque Ῥeniret , natim ex inscriptione cognoficeretur. quare ego putarem Nel simplici.i Oriptione hoc modo P. Lentulo . C. Cesari. M. T. Ciceroni. γel etiam praeposito , qui scribit. At M. T. Cicero T. Lentlilo. S. D . Cn. Pompeius C. CVariS . D fuisse maiorum literas foris inscriptas. Nam si ita sit , ut auisublata , aut apposita inscriptione, literae in periculum adducantur , ne deprehensa aperiantur, atque perlegatur, ususscribendarum epistolarum prorsus muletur,fietque potius per nuntium hec significatio. quod tamen tantum aben, ut fiat, ut perpetuo is magis apud omnes omnium gentium homines seruetur.Ῥt neque nostri quicquam,vel in

publicum fascisurum, siue Romam, siue in Gaiatiam , siue in Hispaniam, in Germaniam, ac quotiis alio gentium suas cum sua extrinseca iis riaptione coni cere Nereantur. Sed iam de ea, qua

interius fit, en quod etiam aliquid attingam .haηc ego conjcio initium epistois apud veteres

98쪽

fuisse , oes nostri illam prorsus scriptione ab ea

separarint. quod autem ita existimem facit Cic. ad L. Valerium , quae primi familiarium ultima libri est epistola, cuius initium tale en. M. T. C. S. D. L. stalario iurisconsulto, cur enim in hoc tibi non gratificer ' ubi constat verbum gratificer referri ad iurisconsulto, quo sublato , nihil aget, frustraque positum erit . ut item ad Tironem, cuiau, Tullius Tironi S. D. Quid igitur , non sic oportet e equidem censeo sic.adendum etiam suo. nam cu Cic.hoc modo nimis familiariter,ac quasi vir consularis nimis demisse cum liberto agere, accusaretur, qui sine prenomine atque cognomine , hoc en sine dignitate ad eum scriberet,illi accusationi hoc episto initio ita occurrit. Tuialius Tironi S. D. qmd igitur e non sic oportet e ubi vides totam orationem a superiori Tullio pedere,quam vocem si tollas, quod sequitur etiam sustuleris . sentiant ali , quid velint, hoc in loco mea hecensententia. Ied neque huic nostraesententiae, id quoq;non consentit, quod eki in tertio lib. ad Att. ubi ait. Cic. salui. a. cilio F. Pomponiano Attico . Quod quidem ita esse, O auunculum tuum iunctum esse olficto Nehementissimeprobo, ubi vides totum hoc membrum ad illud a Caecilio, D. F. Pomponiano referri, probat. n. Cic. in Caecil3 Attici auunculici optionem , qua Pomp. Atticumsibi adoptarat. νι

99쪽

hine quoque satis consare videatuν salutem diactam, quod nostri prorsus ab epistola seiunxere, omnino apud ueteres cum eam coniunctam fuisse. Haec habui Mandu doctisime, quae de librom,

atque literarum forma, earumque utraque inscriptione adveterum rationem ad tescriberem.

quae si tibi probabuntur, tum me recte sensisse iudicabo. sensecus, mihi gratisiimum feceris ,si quae tuasententia erit, mihi perscripseris. Vale. TETRO BE TLE ET DIO. BEI

τ ι CRISPINI Ws Lucretiae Galliniae M. nomine apud collegium venrum HS.X. plus minus , ad nostravit autem ratio- nem. M. libras a me dotis nomine petit. 2 quo cacio de more, ut mandatum, cuius virtute id a me petit, proferat, atque utrum earum tabulas , quas protulit, Ne ras, ac ratas probeteneutrum compotest, ut faciat, idque quamobrem non faciat, bellisi. hac fallaciola defendit.avLu- se inquit, causam uincam. si tum postea mandatum non ostendam inruRra Nicero. Si ab ea: cadam, Nos vicistis. Nastum dilemma Iudices. callidum inuentum. ego τero huic Meura hoc Ne

100쪽

rius opponor aut enim hic prorsus insanit, aut vos palam irridet. insanire autem eum, qui ingentes clientum greges in causis suis quotidie tueatur , quis unquam dixerit ' sequitur ergo, ut Nos, veniramque auctoritatem derisui ha beat , quod quo animo ferre debeatis , perirum

fam venustiorem asserris vidissis Nnquam pro curatorem meliori fide causam suam defendere e δ acutum, atque argutum defensorem, qui quod de more omnium gentium sit, tam in Olenter si cturum neget . quid putatis istum facere Iud. in iis rebus,quae aliquam veri similitudinem habere

Nidentur, cumn hac,qua manibus tenetur,tam in olenterse tueri conetur e quis enim. nescit , si hic istas suas tabulas,de more,non probet,auta' gendi mandatum non proferat, cum causa cecia derit , qua se omnino casurum videt, tum mulierem,νt negarit huic se quicquam tale mandasse, nouum iudicium mihi esse comparaturamd immo vero eo hoc omneθectat, quoniam nullam inlestem in causa habet , ut me non solum in hoc iudicio , sed in quibus etiam ali s post , ct omni

sumptu, molestijs omnibus oneret , atque ex cruciet. quare Nos rogo Iud. non νt istum hac praestare cogatis: quod scio vos vestro iure facturos: neque Ni dignitatis vestra rationem habe

buit