Opera posthuma

41쪽

DE RECTA PULSUM EXPLORANDI RATIONE .

XXIX. Scire primum oportet, antequam

Veri , atque immutari. Quod tibi in-Cidit, Cavendum est, ne variatio illa causis morbi ficis perperam tribuatur. Apposite CELsΠs in han C rem SCri P- Sit : SaePe Mena id est arteriae

42쪽

u A DE RECTA PULSUU

quiescunt; ut imbecillus is uideri Pos sit , cui facile laturo grauis instat

citatio , et metuS , et ira, et quilibet alius animi affectHS: Gdeo ut, Ciam primum MedicuS uenit , Solicitudo aegri dubitantis , quomodo illi sohabere Mideatiar , eas mos eat . Ob quam cauSam Periti Medici eSt, non Protinus ut Venit a Prehendere manu brachium: Sed Primiam reSidere hilari uultu, Per cunctarique quemadmodum se habeat; et Si quis ejus metus eSt, eram Probabili Sermone lenire, tum deinde ejuS corPori manum ad

S. XXX.

Praeterea advertendum eSt, pulsum quoque statim a Somno aut a pastu turbatiorem eSse, neque tunC

43쪽

EXPLORANDI RATIONE . 2 5 explorandum. Quare, ut omnis error evitetur, praestat, Pul Sui manum admovere eo quo praeCepit CELSUS mOdo, idque post aliquod intervallum

repetere : IleC Uni tantum carpo fidendum, sed uterque tra Ctandus: nam sane aCCidit, Ut non eXigia iam, naturae aut morbi Cait Sa , di SCIlmen interCedat inter Uni HS Carpi, et Blterius puISum.

XXXI. Brachium quoque, cujus pulsus

explorandus est, et manus digiti debent aliquantulum, Sed NON IN I S,

flecti, et si fieri possit lateri, quod

digito auriculari respondet, in Cumbat totus cubitus liber, et expeditus a quocumque VinCulo, aut Compressio ne: appliCandi vero sunt pulsui leniter duo, vel tres digiti, quos fias facere BOBDEV1Us putat: sed si om-

44쪽

α 4 DE RECTA PII SUM'nes velimus pulsuum disserentias percipere, juxta alios praestantius erit quatuor digitis uti, et quidem parallelis. Apicos quoque eorum ita sibi jungantur invicem, ut interVIlla , quae ab iis necessario relinquUntur, neC majora justo Sint, nec adeo exigua , Ut non nimia digitorum Compressione assici videantur. Initio arteriam nonnihil comprimere debent digiti, sed paulo post attollantur , ut liberius sub iis illa moveatur . Nec removendi sunt priusquam quinquaginta saltem pulsationes suerint Perceptae. Interea aeger, dUm e jus pulsus exploratur, dorso in Cum bat, capite aliquantulum elevato, et brachiis a quacunque compreSSione liberis. Neque una, eademque manu Uterque Pulsiis explorandus CSt, Sed dextero laeva, sinistro dextera ad-

45쪽

EXPLORANDI RATIONE . us

moveri debet. Ita demum digiti ordinate disponendi sunt, ut inde X , tamquam basi, apophysi styloidi ossis radii semper incumbat, vel mi

nimum ab ea recedat.

Ante litam vero aegrotantibUs manum admoVeam US, PUISUS Sanorum aetate Consistentium Saepe observari

debent, ut de eorum naturali statu conscii , facile illas praeter naturam motiones distinguamus, qUae morbo decumbentibus obvenire solent. PUe-TOrum nimirUm , pulsus ob nimiam eorum mobilitatem, et Seniam ob rigiditatem et torporem minime ad id apti videnti P.

S. XXXIII.

Caeteriam, Sanorum Pulsus Perfecte Sunt aequales, molleS, non frequenteS, non tardi, non impediti, sed

46쪽

a G DE RECTA PULSUM

liberi, soluti, nulla Vi incitati, Pul Sationibus similibus, similibusque intervallis semper ga Udentes. Hi S CO-gnitis, eX peditissim Um eas m Utationes Observare, qUae in pulsibiis contin-giant a vigiliis, a somno, a digeSti O-ne, a Pathematibus, ab exercitatione, a studiis nimiis, a doloribus ut Ut levioribus. Hinc gradus siet ad CognΟSCendas P UISUUm varietates in iis, qui morbis implicantUr.

f. XXXIV.

Hic quoque notandum eSt, Donparvum discrimen inter pulsum puerorum, et Senum, Virorum, et sae minarum intercedere. Puerorum pulsi sest vividus , citatUS , PraeeePS , Serra tUS. Senam vero durus, languidior, impeditior, atque obscurior. Faeminarum Porro pulsus, magis ad puerorum, et ju Veniam pulsum a CCC dunt, quam ad Virorum.

47쪽

DE CRISINUS OPE PULSUUM PRAENOSCENDIS .

XXXV. In quovis morbo tria tempora

sunt distinguenda I. tempus irritationis , 2. tempus coctionis , 5. et tempus excretionis, quae reSpondent tribus Veterum temporibUS , I. CVHdAtatis, 2. coctionis , 5. et crisis. In morbis simplicibus, ejusmodi stadia, sive Curricula, manifestiSSi me apparent: in gravioribus Vero, CompliCatioribusque, obscura, et ConsUS3 SUnt et modo breviori, modo longiori spatio comprehenduntur.

48쪽

α8 DE CRISIBUS OPE

S. XXXVI.

Tempus irritationis illud vocant

lla quo omnes Corporis Vires videntur in tumultum Cieri, a C omnia morbi essentialia symptomata CXSO-runtur. Hic morbi status dignoscitur eX quodam Spasmi, et Contra Ctionis ubique manifesto, a C perpetuo Concursu. In eo PulSuS CSt Vehemens, durHS, COHtractuS, item SerratHS, et

conseratiDIS. Ejusmodi tempus sensim ad suum aUgmentiam progreditur , doneC plene morbus se prodit; ibique terminatur. At interdum ubi exitio, aut impersecte sinitur malum , usque ad ejus finem perdurat . In principio igitur morbi pulsus irritationis nihil funesti portendit: si diutius vero trahitur , peri Culo non Vacat; nam eo Per Sistente, morbUS DegCoctionem Consequitur, nec judica-

49쪽

PULSUUM PRAENOSCENDIS . 29tur. At nondum omnes hujus pulsus assectiones proprietates quo innotUerunt, ita ut certae quaedam leges constitui de eo posSint.

S. XXXVII.

Irritationis statui succedit is, quem coctionis diximus. In hoc Vires, quae prius quasi opprimebantur, incipiunt

emergere, morbi materiam subigere, aptam excretionibus reddere, et organa ad eam recipiendam eVacuandam

que disponi: hinc pulsus expli Catur, expanditur, fit plenus, liberior, et sortior, Sed nullas adhuc notas a C quirit, quibus hae, vel illae excretiones praesagiantur. Talis pulsus dicitur simpliciter solutus, ex edituS ,

ExtricatuS , et semper bonum RUgU- ratUr. Durat autem ad Statum usque excretionis.

50쪽

S. XXXVIII.

Status autem excretionis adesse dicitur, quando humores praeparati , et organa Congrua immutatB, Daturae Conatibus obediunt, ex CretioneS Criticae fiunt, et morbus sinitur: put Sustunc Varius esse Solet pro Varia Organi, per quod excretio fieri debet, ratione, peculiarique Charactero distinguitur, juxta peculiare emun CtD-rium, eX quo natura nititur se libe-Tare, Communiter critic&S audit, indicatque pugnae finem, et morbi.

f. XXXIX.

poris diversa sint , diversa qUO IUCPutius critici genera observantur :sed imprimis dividitur in suPer VCm , et inferiorem: ille indicat vacuationeS, 'IUM ex partibus supra diaphragma, hi C eas, quae ex partibus infra diaphragma sitis eXpectandae SVnt.