Nosologia methodica : sistens aegritudines morbos passiones ordine artificiali ac naturali

5쪽

NO SOLOGIA

METHODICA

SISTENS

AEGRITUDINES MORBOS PASSION

ORDINE ARTIFICIALI AC NATURALI. CASTIGAVIT EMENDAVIT AUXIT

AD NATURAΜ PICTAS

7쪽

Non est, quod operis et laboris caussa multa praesarer. Repeto ea, quae praefatio primi Tomi continet Nulla fere Cl. virorum iudicia de primo tomo vidi, qui exspectasse videntur hunc, perspicientes, in priore me non

multum potuisse aut emendare, aut addere. Spero autem, lectorem in hoc et multas correctiones, et multa additamenta, esse reperturum. Quod correctiones attinet, eae erunt quidem lectori huic illi nullius ponderis, erunt tamen aliis. Ut ex pluribus aliquot adducam, moneo, vagum er

rorem manuum Auct. esse correctum in vagum motum ma

nuum, quod Germ. Sagiren vocant. In loco dissicili, quem omnes elitiones Saliv. , etiam illa in 8ua, habent: p. T. I. q. se Cathartica tria vel quatuor, interpositis praemissi sue phlebotomiis dolorem epigastrii subleuabant licet eum senna quod arguit, vel typographum lineam omisisse, vellegendum esse: Cathartica, licet cum senna data, seu irritantia etiam cet.) Vtut sit, delere volui verba: licet cum senna : quod quidem et medici Clari Hallae et Lipsiae suadebant. Correcta etiam: p. 92. d. o Qui angina strangula- . tus est, loco laryngis nihil praeter naturam inuentum est:

obtulit rel. Missa p. 68 I. Angina scorbutica. Die bofendiali e Germ. cyn. angina prunella. Die Traune. Quid nil Quod additamenta spectat, ea signo fho v lurinium,

aliquando male a typographo omista, veluti p. qa. ad N. Febrium theor. anal. quae pergunt ad p. 49. sin. designata, facile inuenies, sicque me adauxisse vere laborem Savvage- si, facile tibi persuadebis. Sic pro Auil. variol. spec. I 3. iam 28. pro pleurit. 2O spe e. iam ΑΙ. peripneum. 1 et iam 25. et sic omnia aegritudinum genera plus, minus, adaucta deprehendis. Multa diei, vel a me, adhuc potuisse, quis negabit Θnee ego quidem. Attamen suppressi, dum, practicis breuem librum talem desiderantibus non interesse putabam. Sic de variola disputans plura in medium proferre potuissem, quδη

8쪽

theoriam magis, quam praxin, attinent. Velutἰ ea, quas hic adiungere placet, ne penitus praetermisisse videar. Cel. Christoph. Lud. Hos mann propr. libr. inscr. Abh. v. d. Pocken et Th. Mon. 177o. singularem de variolis . theoriam promulgauit, quam, etiamsi facile dissentias, si vel

accedas ad Cl. Minerum, qui propr. libr. theor. au R. im, Pugnauit, nec auil. respons. ad UnZeri opposit. φ) ad con sensum inuiteris; tamen attentione non plane indignam aestimes, squidem utique obseruationes non spernendae subsunt, quas rite aestimes et ad experientiam et theoriam tuam adhibeas. Igitur Hos . statuit: peculiares glandulas esse, quas variolosas dixeris, peculiaria organa, sita in cute, ore interno, naribus anticis, exceptis partibus internis, visceribus, admodum frequentes, ut tamen aliquae tantum, sub morbo varioloso, licet omnes humore septico impletae fuerint, peculiari in his secreto, in corpore putrefacto liquorei inflammentur, tumque abeant in organa secretoria iehorosa. Has glandulas habere, innuit, ductus excretorios, et uti subsanitate trans spirabilem humorem adaugeant, ita sub vario lis putridum contagiosum humorem Continere.

Quemadmodum dudum Malpighiana glandulosa theoria corp. hum. displicuit, et vasculosa Ruyschiana theoria

fautores omnes medicos habet, ita et auct. sententiam singu-

Iarem defendere, quis non videt, quis cupiat rationes sen itentiae hic legere 3 Susticiant sequentia. Concedo ultro, ausi. humore subinflammatorio, septi- eo, euolui quasi vasa minima secretoria, quae in sanitate humorem trans spirabilem secernunt, distensione erysipelatosa,

humorem decumbere, ut in exanthemata abeat inflammatio, eum humorem, et ex parte in corpus resumi, nisi discissa ruptaue cuticula erumpat, alias coqui in pus et sensim in spis stium abire in crustas, vasis. etiam ultro euolutis con nexis. Cauum pustulae reticulare ex varie modificatis vasis secretoriis et excretoriis componi, largior. Sed argumen'

9쪽

fa nulla praeterea video, quae vere stringant, ex his vasis componere peculiares glandulas, quae in omnibus obseruationibus non solum nihil lucis dispergunt, quin imo potius obnubilanti Audias au R. ipsum sibi contradicentem T. I. F. 3Iet.)dum ex laesa cuticula variolae insititiae oriri ulcusculum

narrat, oriturum etiam citra pustulam, et ante febrim eruptionis comparere: hoc die I. a. a. ante eruptionem Vario-l e largiri pus, quo auctor, et Dims date simil. certe vario-laa produxerit. Graue etiam adparenter auct. argumentum, pustulas variolosas glandulas esse, quod eo continetur j. 339.), Vt quidem pustulae incisae denuo impleantur humore, neqUa-qUam Cae, quae expertae suerint acus gohpium ductae vim, et frictionem quidem maiorem, non ita explicauerim,

quod sic quidem destructa fuerit glandula, sed utique interpretor per laesa explicita vasa secretoria, laesa adeo, ut secretio ulterior cohibeatur. Quid ultra 3 sed mittamus duleia auctoris somnia. Liceat etiam meminisse theoriae sobrium a Cl. Chr. Eram p in d. de vi vitali arteriarum addita noua de sebrium

indole generali coniectura Argentor. 8. Debet insanis aequalitas esse inter undam arteriosam proiectam et venosam resumtam, hinc virium motus sang. debet aequilibrium obtinere: quod si sublatum es , febris adest . Quod tolli poterit, vel, ubi venosa unda arteriosae praeualuerit excessus motus circulatorii, positiva febris), aut contra defectus M. circ. negativa F.) Hinc frequentiorem cordis contractionem cum aucta resissentia ad vasa capillaria, omnem febris acutae ideam absoluere. In F. positiua nulla invasis minimis obstructio, vel aliud impedimentum est.

Quin potius et per venas minores cum celeritate maiori sang. transit, - Congeritur in venis summo cum impetu Versus praecordia ruit, trans sudat in cellulosam, distendit Vasa minora, pulmones, et vel morte, vel inflammatione, vel resolutione, terminatur. In F. negatiua lentius in mi' nimis vasis sang. mouetur, aegre transit in venRs, crassioro

parte in capillaribus vasis relicta, pulmones sensim oppri

10쪽

mit, in praecordiis haeret, et morte terminatur, nisi tram stat in F. positivam. Cognoscitur F. positiva pulsu magno, sorti, saepe duriori, respiratione quandoque dissicili, magna tamen et libera, facie rubra, venis turgentibus, diathesi inflammatoria. Negativa autem viribus prostratis, pulsu debili, paruo, intermittente, respir. dissicillima, anhelosa, parua, cita, facie pallida, cadauerosa, venis collapsis, diathesi pituitosa aut subputrida.

In sing. intermitt. paro xysmis negat. s. primum oz currit, quae dein transit in positivam et sudore terminatur. Feb. inflammatoria continua cet. pertinet ad positi uas: et ' neutiquam sang. lentor accusandus, quum celerius potius per venas redeant humores: nec inflam m. sit ab obstructione, nimius potius humorum motuS

F. coni. putrida neruosa lenta) utique negativa est: vii et hectica. Dicta etiam de topica F. valent. Ubi excessii peccat motus humorum, positiva, gangraena, sphacelus, scirrhus, cancer adsunt, ubi desectu, inflammatio, suppuratio. Eadeis theoria accedit proxime ad nostram in Sy aegri f. stabilitam, activam et passiuam: ad quam distinctionem practici ut confirmarent ultro notionem, desideraui. Sed quorsum haec, et quorsum Sauvage si labor omnis, emendatus, adauctus; nisi placuerit practicis materiam medicam et therapiam his, id est: naturae legibus, ultro adaptare.

Si modo aegritudines huius tomi cum materiae medicae et therapiae celebriorum etiam medicorum landamentis comparare placeat: quantus dissensust Quid desideretur vere, tum per se patet, tum d xi in rudim. dialecticae iatrices, tum adiungo in specimine therapeutici capitis de pleihora. Aegritudinum caussae, principia.

IndicationeS.

prophylacticae.

therapeuticae. - - - -- Verae,

curatio methodica. aetiologicae. - proxima, remotae nos logicae.

energia naturae. Prophyl. therap. -- - - meta schematismus.

patheticae. urgens aut empir. palliat. - - symptomata.