Pauli Orosii presbyteri Hispani, Aduersus paganos historiarum libri septem. Vetustorum librorum auxilio a mendis vindicati, & annotationibus ex vtriusque linguae historicis illustrati, opera & studio Franc. Fabritii Marcodurani. Addita nunc demum Lud

81쪽

st Pauli Orosu

diim,praetermitto Pandionis Atheniensium regis flebilem fugam,Atrei cic Thyestis odia stupra de parricidia, caeso quoque mulsa,di

simulo. Omitto Oedipum interhetorem patris , matris maritume, filiorum fratrem, vitricum sinum. Sileri malo Eteoclem atque Polynicem mutuis laborasse concursibus,ne quis eorum parricida non esset.No Io meminisse Medeae amore saeuo sauciae , de pignorum paruulorum caede gaudentis , de

quicquid illis temporibus perpetratum coniici datur : qualiter homines sustinuerint quod etiam astra fugisse dicuntur

Certamen inter Cretenses est Athenumci Lapithas est Thessalos.

ANno ante urbem conditam D L X. atrocissimum inter Cretenses & Athenienses certamen fuit: ubi populis utrinque infeliciter profligatis , cruentiorem victoriam Cretenses exercuerunt: qtii nobilium Atheniensium lilios Minotauro, virum fero homini,an inhumanae bestiae aptius dicam nescio, deuorandos crudeliter addicebant, atque infortare prodigium effossis Graeciae Iuminibus saginabant. Iisdem diebus Lapithae iee Thessali famosis nimium certauere conflictibus. Sed Thessalos Pahaephatus, in Iibro primo incredibili um,prmit ipsos a Lapithis credatoidie emtic fui ilacentauros,eo quod d

82쪽

Ziber Primus.

meritis in bello equites, veIuti unum aE Quo ortam ct hominum viderenes

CAPUT XIV

rres rex Aempti Scythas bello infestans, vincuum Scythae Asia ibisebiiciunt.

rio ante urbem conditam CCCC 'LXXX. vesores rex Aegypti meridiem c septentrionem,divisas pene toto caelo ac elago plagas, aut miscere bello , aut regNOungere studens Scythis bellum primus indi. at , missis prius legatis , qui hostibus parendi leges dicerent. Ad quae Scythae legatis gesponderunt, stolide opulentissimum re gemaduersius inopes sumpsisse bellum, quodendum ipsi magis versa vice fuerit, pro-rer incertos belli euentus nulla praemia, de .mna manifesta. Porro sibi non expe- . standum,dum ad se veniatur sed ultro pCe- ea obuiam ituros. Nec mora : nani dicta a iactis insequuntur. Prim ti m ipsum Vesoremi territum refugere in regnum cogunt: desti-it brutum vero exercitum inuadunt, omnemque belli apparatum capessunt. Vniuersim i quoque Aegyptum populassent , nisi pa- Iustibus impediti , repulsi fuissent. Inde OP continuo reuersi, perdomitam infinitis cx- tibus Asiam,vestigalem taccre: ubi per XV. ii annos sine pace immorati tandem uxoria Im

83쪽

flagitatione reuocantur, denunciantium,ni redeant sobolem se a finitimis quaesituras.

MEdio autem tempore , apud Scythas duo regij iuuenes Plynos re Scolopythus,per factionem optimatum domo pulsi.

ingentem iuuentutem secum trax8re , re in Cappadociae Ponticae ora iuxta amnem Thermodoontem consederunt, campis Themiscyrijs sibi subiectis : ubi diu proxima quae

que populati, conspiratione finitimorum per insidias trucidantur. Horum uxores exilio ac viduitate permotae , arma sumunt, revi omnibus par ex simili conditione animus fieret,viros qui superfuerant, interfici Ulat et atquc accensae in hostem , sanguine suo vitioncm caesorum coniugum , finitimorum excidio consequuntur. Tunc pace armis quaefita,externos concubitus ineunt, editos mares mox enecant, feminas studiose nutriunt, inustis infantium dexterioribus mamillis, ne sagittarum iactus impedirentur:vnde Amagones dictae.Harum duae fuere reginae,Marpesia dc Lampetoo,quae agmine diuiso in duas partes,vicissim curam belli , domus custodiam sortiebantur, Igitur cum Europam maxima ex parte domui sent,Asiae vero aliquantis ciuitatibus captis, ipsae Ephesium , aliasque urbes condidissent, praecipuam exercitus sui partem on ustam o

84쪽

Liber Primus. r

nilua polentissima praeda , domum reuocant: re--vias liquae ad tuendum Asiae imperium relictas cum Marpesia regina concursu hostium trucidantur. Huius locum capessit Orithyia filia , quae singularem virtutis gloriam perpe instra, tua virginitate cumulavit. Hoc fama excivm tas gentes tanta admiratio ct formido inua

Scyte serat , ut Hercules quoque cum iussus fuisset

Scolopi a Domino suo exhibere arma reginae , qUa rno pili si ad ineuitabile periculum destinatus, viai- uersiam Graeciae lectam ac Vobilem iuuenis nem Ilii tutem contraxerit,nouem longaS naues prim 's Theae, pararit et nec tamen contentia S examine vi- imaquei rium , ex improuiso aggredi, ct insperatastinion Scircumuenire maluerit. Duae tunc sororesia uxo regno praeerant, Antiope de Orithyia. Herisurnis cules mari aduectius . incautas inermesque

ione as ct pacis incuria de fides oppressit, Inter coe- interj y fas captasque complurimas duae sorores An- Osrein ethiopae , Menalippe ab Hercule , Hippolyi fiat te a Theseo retentae. Sed Theseus Hippo- imc pia lyten matrimonio asciuit , Hercules Mena, s inepti lippen sorori reddidit, ct arma reginae preM; studiei tio redemptionis accepit. Post Orithyiam penthesilea regno potita est et cuius Troianoi podire bello clarissima inter viros documenta vir- suae t tutis accepimia g.

li diluti tum

85쪽

P Roh dolor, pudet erroris humani.Mulieres patria profugae Europam atque Asiam, id est, pii rimas fortissimasque mundi

Partes intrauerunt,peruagatae sunt, deleueriant, centum pene annis euertendo Vrbes Plurimas , atque alias constituendo tenuerunt: nec tamen miseriae hominum pressura temporum deputata Modo autem Getae

illi, qui ct nunc Gothi, quos Alexander euitandos pronuntiauit , Pyrrhus exhorruit, Caesar etiam declina uit, relictis vacuefacti que sedibus suis, ac totis viribus tot Roma-3aas ingressi prouincias , sim atque ad terrorem diu ostentati societatem Romani foede ris precibus sperant et quam armis vindicare potuissent: exiguae habitationis sedem, non ex sua electione,sed ex nostro iudicio rogant: quibus subiecta re patente uniuersa terra , Praesumere , quam esset libitum , libet umfuit et semetipios ad tuitionem Romani regni offerunt, quos solos inuicta regna timuerunt. Et tamen caeca gentilitas,cum haec Romana virtute gesta non esse videat, fide Romanorum impetrata non credit, nec acquiescit,cum intelligat,confiteri beneficio Christianae religionis ( quae cognatam per omnes populos fidem iungit 3 eos viros sine praelio sibi esse subiectos, quorum feminae maiorem terrarum partem immensis caedibus delauerunt.

86쪽

l . .

Liberprimus. D

le muni

, detre emtu Heaenae, o Troiae exciaio,cum alio urbe monitione ad Lectorem. AT vero ante urbem conditam CCCC

pr*ph ox XX. anno aptus Helenae, coniuratio Graecorum,&concursus mille nauium, deunc decennis obsidio , ac postremo famo-um Troiae excidium praedicatur, In quo tello per decem annos cruentissimo gesto, retereui id rotae excidium praedicatur, In quo RO JJ quas nationes , quantosque populos idem turbo inuoluerit,atque afflixerit, Homerus poeta, in primis clarus, luculentissimo car-ndis' ' mine palam facit: nec per ordinem nunc rem Is pq l texere nostrum est, quia ct operi longum rog/' omnibus notum videtur. veruntamen quit crG diuturnitatem illius obsidionis, euersionis ex*' atrocitatem, caedem, captiuitatemque di lani dicerunt, videant , ii recte isto , qualiscun- tim que est, praesentis temporis statu offendun- Tci ' tur, quos hostes, occulta misericordia Dei,cto 6' cuna per omnes terras instructis copijs belo lo persequi possint , pacis gratia praesentis sociid obsidibus per omnia maria sequuntur et Sompq ne forte haec quietis amore facere credan-prgy' tur, seipsos ad pericula sita pro Roma-

norum pace ad Uersus alias gentes oste

runt,

CAP.

87쪽

CAPUT XVIII. neae in Italiam aduentus, O variae elidesi dem temporis.

PAucis praeterea annis interuenientibus Eneae ex Troia profugi aduentus, in Ita-llia quae arma commouerit, qualia per trien nium bella excitauerit,quantos populos in PIicuerit,odio excidioque afflixerit, ludi li terarii disciplina nostrae quoque memoria l inustum. insitum est. Horum praeterea temporui medio interiacente,exilia naufragiaque Graiicorum, Peloponensium clades Codro mosente,fatorum ignari Thraces, noua in bellsurgentes, re generalis tunc per totam Asia Graeciamque commotio. CAPUT XIX.

De Sardanapalo rege AEdiriorum de Phrapte, Diocle,ct A bage regibus Medorum Oro rege Persarum.

ANno an te urbem condi tam L XIII I.nc uissimus apud Assyrios regnauit Sardanapalus , vir muliere corruptiora: qui int feminae. scortorum greges 'femineo habitu purpu- ram colo tractans , a praefecto suo Arbato, qui tunc Medis praeerat, visuS atque execra tioni habitus, mox etiam excitis Medorum lpopulis ad bellum prouocatus, revictus,ar denti pyrae se iniecit. Exin regnum Assyri rum in Medos concessit. Deinde multis prae

88쪽

Liberarimus. H

liis undique scalescentibus,quae per ordinem disserere nequaquam aptum videtur,per varios prouentus ad Scythas Chaldaeosque, det rursus ad Medos parili via redi j t. In qua bre-ustate pensandum est,quantae ruinae, clade que gentium fuere, quanta bella fluxerunt,nientiba ubi toties tot Stasia regna mutata sunt .Post: itus, illi haec Medis Phraortes imperitauit, qui cre a per tit errimis Persarum Assyriorumque bellis viis,opulosi ginti&duos regni sui annos consumpsit.Post it, lue hunc Diocles regnauit , vir armis experien s memel tissimus,semperque bellis immoratus , qui empori auctum Iate imperium moriens Astyagideiaqtie si dit. Astyages virili prole vacuus. Cyrum ne-dro nar potem ad Persas genitum habuit. Sed Cyrus,

ita in hi mox Vt adoleuit, congregata Persiarum ma-am Alii nubauo certamen indixit .Porro Astyages oblitus sceleris sui, quod in Harpagum dudum admiserat,cum filium eius unicumre pariata luminterfecit , epulandumque patri appo n l suit, ac ne quid infelicissimae orbitati felix i-c gnorantia subtraheret , infames epulaS, Odormit stensis patri cum capite manibus, improperauit.Huius ergo facti immemor ipsi Harpa gosen,inam belli committit, qui acceptum exercitum statimCyro per proditionem tra- hi, dit Quo comperto, Astyages raptis secum co' his pijs in Persas ipse proficiscitur,acriusque cerrum itamen instaurat,proposito suis metu, si quis et ii h priuio cedere moliretur,ferro exciperetur, iiii Qua necessitate Instanter Medis pugnantii ignis pulsia iterum Persarum acie S, cum Pau-

is , reum cederet, matres xvxores eorum obuia

89쪽

o Pauli Orofi i

am occurrim t,orant, in praelium reuertantur: cunctantibus , sublata veste,obscoena corporis ostendunt, quaerenteS, num in v teros matrum vel ortam vellent refugeret

Quo facto erubescentes in praelium rede tant tacta impressione,quos fugiebant, fuget e compellunt. Ibi tunc Astyages capitur , ci Cyrus nihil aliud quam regnum abstulit, exunque maximq Hyrcanorum genti praeposuit. In Medos vero ipse reuerti noluit. Is finis imperij Medorum fuit. Sed ciuitates qUtributariae Medorum erant, a Cyro defecerunt quae reSCyro muItorum bellorum caULacie origo extitit.

C A P V T XX. De Phalaridis Urannide, O Aremuli Latinorum regi agitiis.

EA tempestate Phalaris Siculus Agrigen

tinos arrepta tyrannide populabatur. Qui crudesis mente , commentis crudelior, omnia nefarih in innocentes agens , inuenit aliquando quem iusto puniret iniustus. Nam Perillus quidam aeris opifex assectans tyranni amicitiam , aptum munus crudelitati illius ratus, taurum aeneum fecit, cui adfabre ianuam h latere composuit, quae ad contrudendos damnatos receptui foret et vicum incIusus ibidem subiecti sigilibus torreretur, Lonum vocis extortae capacitas concaui aeris augiret, pulsuque ferali competens imagini murmur emitteret, nefarioque spectaculo

90쪽

na reuet e tritigitus pecudis, non hominis gemitus vi ste,obser deretur. Sed Phalaris factum amplexus, ta , niim Actorem execratur, &vItioni materiam prae-int re sebuit,re crudelitati: nam ipsum opificem luaam rede inuentione punivit. Fuerat etiam paulo su-yant, fus: periore tempore apud Latinos rex Aremu-apituri ius,qUi per annos octodecim flagit ijs impie abstulit, talibusque crescens , ad postremum diuinoenti preti iudicio fulmine interceptus, matura sup-ioluit. lj plicia immatura aetate exoluit. Eligant nunc uitates (si videtur) Latini re Siculi , utrum in die-.yrodesti bus Aremuli ct Phalaridis esse malui sistent , lorum ci innocentiam vitas poenis extorqUentium,an his temporibus Christianis, cum imperatores Romani ipsa in primis resigione compoliti , post comminutas Reipublicae bono ty-l rannides , ne ipsorum quidem iniurias exi mi striat tyrannorum'

CAPvT XX Leeuilei Billum inter Peloponenses s Atheniensis :, inue de Amaronum o Cimmeriorum in Asi, am incursu de diutina obsidione es expu-ari s xy gnatione Messenae. Beletum Atheniensiumus .et . contra Lacedaemonios: Peloponensium Oid conm

Boeotiorum contra At Ienses. A Nno ante urbem conditam XXX. Pelo ar ponnensitim Atheniensiumqtae maximu bellum toti S viribus animisque commissum

est : in quo mutuis caedibus ad hoc coacti

sunta