Oratio ad Alexandrum VI papam (5 XI 1492)

11쪽

ε iis i

12쪽

Io.Lue1cli Catanei v iu doetoris arci Asa conicie Cosiliarii Marchionalis Matutini de orato is ad Alex tu vi, noMax ratio seruo die humetis meis honus illud imo

situ uideo Alexander summe ac metitisti me pontifex cui no modo metit veru etiam uberrima priscorum ingenia uix respodere possentepresertim cum apud sanetitate tua in tam so tenti spledidissimo consessu sim uerba famarus, Docet enim ut qui arduis de rebus in summatortitio presentia 3icturi sunt: si quide quo mel ob pinnitudinem ingenii uel ob eloquenlsae lacteamin copiosam uim Ipterea delecto habeant :&icuera sint massini Et si plet a sacro semper ordine eis scripto gradia ut inquit Hieronimus uerba trut nares censorio Aristarchi obelisco errores actius fortassis de acutius ius et discernantiquo fit ut etiam qui derier sine de condigno lepore orandi munus obserintae aetatione tame auditorum anc si euentu ad sonis titubantes sere se ordi enda oratione turbens ac peri mescant: quod summis oratoribus de Philosophis usu aliquando euenille compertum est . Nam Theophrastus in Senatu Atheniensi sermonem habiturus obmutuit . L, Crassus paternam ulturus iniuria nec uerbum quide emsttere potuit.

stosthetis pus Philipum Alexandri patre idem contigit , Cicero aut pro Milone causam dicturus ita expa

13쪽

uit ut magis inspide nuneorauit. Han soli mecum repetenses ueris disertissimis interdis euenere quid animi esse n)ihi censes. Cum tam paruo nauigio a plum &horrendum mare ingredi:ntii obtemperandi necessitas quae apud omnes meritam amrre debet excusationem. Et excellens tua benignitas ac peculiaris mansuetudo quam nuperrime in urbe Roma coram ipse de te exper tus sum me reficerent S adhortarentur quibus potissi,stum D ibus Madiutricibus uelamentis securus per minens:prosperos orationi mee succemus imprecabo1 Erit nam deo immortali annuente sermonis origori,

plustisssimus Pilarem Marchio Mantuasi ut siccissitudinis summorum Pontificum sta sacri Senatus apo nolle ae Romane ecclesiae obseruandissimus:sta audibto iucundis amo nuntio quo intellexit sane certamine incredibili patrum consensu quibus curae fuit opti muni antistifera 9eligere Ad summum te Pontifieatosast sum diuinitus tanq Aaron electum miranda sipra qua diti possit laetitia assiectus est:adeo ut uniuersis populo in Re suo exultante ad n uulgauioaudii signa excitato cines sestos egerit te arbitramur creberri mos Ignium splendoreset periucundos campanarum omnium nostras tinnitusx aeteraq; in ira reclan gores sonitus amoenissimos reddentia ad sinitima qum loca penetrasse . Caeterum tanta exultationis ra tio haberetur ac ut priuatum mentis sue de te iudicium

affectum simul vi obseruantiam in sanctam sedem spo

14쪽

stolle testarete mos tresgenibus tuis aduolutos ad te ueneran sanctissimota pedes tuos deosculan inelytus Princeps noster raso, fratrem animat diisdium suae Alexandrum Sanse rinatem nobiliss)mutrummisdelem achatem suum Oratores transmisit Iudiis stat obtemperantes:tribus potissimum rationibus tuae denunciamus maiestati amabilem deo principem nostru de tuo summo pontis tu huinmodum letantem , nos ad te mississe. Prima ut pro uetusto suorum progensio rum more de debito recognitionis beatitudinem tua recenter assumptam adorem9 ac ueneremur. Proxima deinde causa equidem honestissima fuit: ut notu facium' nemine aliu hae etate Potit maximu dsignari potuic se cui secursus et firmies,uilis dilici cura cresseres. Nouissima deseribeda mecurret ut plani nominis tutela tuae pietatis te currenti. malari quo possumus studio comissata regdamus. Π scelestis aulae ianitorem: eterna uitae clavigesesndubitatum Petri suere Miduninpi iesu spirascariu:patre uniuersos fidelitii Siccse totius ingem recognoscim9 Te sanesto' evagellos interprete delictos:errorumcinoam culpae eceriminu expiatore simul x edatore pstemur Tibi supini rerutrioim opificis pias in terris cocisa est, Te supra morta lem conditione honorib' merito 1 sequunt in5 sotu reges' principes lia submitteres ueria etia Impatores

Augusti apud tib summa est malis ditionis, illo .n. nomine insigni is quo te dominus Iesus christus Ofacundissimo Leonis Pontificis max sancti dogmate

lii illi illi liiii ill

15쪽

nom nari uoluit ut in Tabit munere eterni templ edificatione iii beati Pettivi successos solliditate cosistentem ostederet. Inquies meatus es Simonia sona quia raro S sanguis no reuelauit tibi : sed pater meus qui est intelis. Et ego glao tibi: quia tu es Petrus super hae petra edificabo ecclesia meam: rte inseri ut uerbsssaluatoris inherea non pra ualebui aduersus eam Suecurrit etia ueteris testimonii seriptura: Gregorii uir nomine de te in eade potestate ad Mariisti epistola quibus coprobat sacerdote tum angelu tum deum ab Dolotiosissimo mundi eondstore sepenumero appellari.

do si de his qui tibi minBraciae ueluti membra capiti inseruiunt et si eos constitutos super holas et impetia Hieremias Mincta testat et Si pontificalis hare dignita; Romae quo Te uana religio Digebat agno in culini, vi pretio fuit vitant ut historias codices indicant. Multomagis pontifex eminentissime tua pias ab uni,

oersis fidelibus exfstimanda est cum no ficta silueraae insallibili de oldsnatione tu solus sis qui ministerio Incopinabsilit adiici soluta in terris retines facultate oratis nostris salute impartien. Vnde offert se nobis seeundae transmissiois nostre tam breui sermone percur, retisse:ut fateamur ingenue a3 hunc te locum humano

sests o angustiore ad tam insignia Reipse guberna a Alexam Pont amplissime no humano solum sess diui no etia consisto ueluti saluberrimu sygiis puellum e sullatum Saeroq; apostolico senatui qui te delegiti ae

16쪽

tuae satietati quae gemandatum munus subist plurisu se debere constituim9. Ueruntame de tuo summo sacerdotio aptius dicere nequeo vice idoneo magis auctore uti mitissetcbilis memoriae Callistus Tertius auuculus tibi fuit Cuius usta sic prodiit in lucem ut omnib'innotescates maturum sensum ante annos pressetulerit, Qua acutus 5 memor osus disputator in solent in nasio munitus fuerit ut breui doctior ciuilis montis ei iuris fidius ipe caeteros palam edocuerit. Qua siJus etiam misens la Regum consiliarius in sandis etenim consiliis fidem aereligionem In capiendo prudentiam summam exhibebat. Qua affabilis in magistratibus i lectissimus iudex. Quam deuotus inieclesia presbyter uigilas episcopus, Qua uerus &prouidus Cardinalis. Qua catholicus de incorruptus Pontifex maxim9 quo factum est ut cum ob excelletes aniliri tui dotes de exibmia in eum obseruantia Ruibusdam insignibus titulis: Bononiae sacris te canonibus enixe incubentem dcco,iasset postremo sanctae Romanae eccles at Cardinalem creauit Senatui apostolico ascripsit de erexit in Cui ianem colianam quae erat in montem exculsum preden

stipe euasura Tu enim pater beatissime qui pontifices mirabili tua an os scrutatione puidentia de dexteriatate creare sueuistimunc celebri uirtute tua solerti ingenio quo supra em cater aleam cosastis eximia omnis generis usi tutum dote ad sublime hoe soliti iter tibi stiuristi Et ieci plurima sint per quae hoibus adibas

17쪽

tu parat ad glor ira Illia est tamen proe uti quo usti graues alios modi&salute procurat. Nam nullare alia propius boari ad deum accedere creditur liuxta Oeeronis sententia salute pam hoibus queredo bulbium quippe gela' omisisti per hos annos plurimos quibus celeberrimo Cardinalis officio fundius es cui pio facultate tua re necessitate no sis opitulat':& omni stussio prcsto fueris estus algoris in te uigilias pacicii, iis imus, Adeo ut plures et a calamitosos aut iniuria lacissitos magno siue humili loco natos innata beneti centia tuae amplissimis meritis ante indi lione te xandri nome usurpas reddide is honestatos Ex apostoli quoqi sentetia qui caritate magna laude ieris animi bonis pr ferenda censuit , Multa in supprii lenissime lubcrisinis tuis monitis 5 grauibus consiliis sunt put, sic saneto Siccreta har te usi tutes ad suminia ponti fleatum extulere hae eternitatis uiam tibi apperuerunt nec ad hanc nauicula Petri regenda quae Infelteste submergit tinti lectus nucesses:nisi uir omni ex parte μογbatissimus dinoscereris: cum non temporis momentor

sed odio ferme lustris maiora iam munera:& lcgatio ne de latere obeundo sepieter:pic grauiterram iustissime elica res apostolicas Dei aluissesnil omitte io quod in his enucleandis ret: vel acriter impugnandum uel prola de statuenJui Sentcntias etfam graues in prcmeditato sermone in Gorgiae Leontini consuetu3inem sepissi inne discutiens lita ut ex longiori cogitatice uenisse

18쪽

se uagicareris Regium prosccto ac pulcherrimum crate cerneret semper ingenio praesentem si sta ac suauissi ina uocis iris concinnitare ex Homeri in cnorem eloquio dulcis a me tonantem exquisit Is 5 Ornatis uem bis latino sue materno ideo mate nostro resplenderem In subie hi copiosum, ausas' omnes cmoriter ape rientem Memoriam enim peropportunum homini bonisii praecipua gerensorum exercitatione eximiam te

diuerim profunJam ostendisti . Nam si pro bonis re desa conservandis ampli ficandis quiequa libra dum contingebat ad te ut alterum miti dateis inti duabus linguis iura c93entem incessabili tempore 6 sa/luberr me murrebas propterea cum gestis propriis clatis4m luceas:6 infinita ac pene diuina bona tus equo prFonso intonarem usum tanto magis quia θc si cuncta inci corporis cmbra in linetuas uerterentur: On ncset artus humana uoce resonaretaea prout docerer roccnlere opis mca non es et Institui non exarare pluri

ima iam de patria tua bellicosis ima S insigni de progenie alta mobilitate 8 prosapia stemirata: ae unguinsanguinis ordinem concernente decantanda forent: quibus adeo incaluisti ut quae ex illis incrementa hausetis cumulatiora impendere uolucili Stiperest ultimust moni membrum explicare: oos cst ut eminentisi rea necnon magnificentissima tua dignitas saltsoles in te enutriat cogitatus: discuti preclara in Cardinatatua

19쪽

a te quoAdam estia tamus Eleua ergo mentem pontifex excelse ire nia tua iam parta correspondenti et tamine supera Soletnam prouincia Hispaniae nobi lissima unde tibi origo est ingenio filios atq; in omii uirtutum colore iucundissimos producere: qui9 arguitur firmata magis e perspicua apparere inditiis motione tua adcolpam celebratam ut homo Hispesti' excellentioribus naturae donis ornatus monarcha pianae res sonis creares Quo afliutorio altisssimi de mus estisssio Reges tu honestissim ti bellti aduersus Maii ros grandi impcnsa magni' apparatibus gloriosissi me persectum:& de hostibus triumphatum no minoti pietati & sortitudine contra reliquos Infideles transferatur. Quia tu comesidius e constantius rem sis adiutu rus:quo te preter religiosi nostrae causam quae tibi praecipua esse debet:&dulcis amor patriae a3ipam te uehementius impellit. Sint ante oeulos tot insignesciusta tes Impetiar regna a sevissimis fidei nosse hostibus praue sumi stitio is cultoribus cu inenarrabili dedecore nostro S detrimento occupata. Nam silan san estissimi antecesthres tu Indesneter clamauerint immatissimam Paganorum feritate ut omnes usitato copre hendam uoeabulo as interiora nostramis occurrereturpe tratui a Callistus tamen siccis nunq oculis nomi nandus: de tuendo regno chris admo3um sollicitiis:

emisi ante apostolatum uoto: indicto Ibidiustia iu

20쪽

spsi auone Callist no1 e tabelis domest Is manu pro

pris ut legitur annotatouum ad Inseriores ecclesiastia eos ordines gradatim sua probitate deuectus pontis, um munus presagiret:salutaribus monstIonibus excitare uniuersam de plebem tanto adnixus est opere ut plurium Germania dc Pannoniae populorum crucem domini pro uexillo gestantsum auxiliis eo fhao iis regieris in eonsulte suis in sedibus qukte manentibus vii uino assi utorio malares ipsos psaea nud Belo radu mi fusae ac profulgata: fuerint Eratq; ei mens firmius ui res experiri nisi ipsum immatura mors deprehendis Tet. Nunc autem non ridieulum non superuacaneum est et eursim reminisci: imo calamitosum est diceret miserti nium audire luctuosissimum intelligere tremendii cernere iaml animus meminiise horret luctuq refugit Quantum interea uires illorum inualuerint quot pro uintiat Irrepte Sagliene iaceant Clitistianis nephario scelere captiuis trucidatis aut palo transfixis. Fidei uero matronas usrginum:sexus nulla habita ratio . Religiosi uilissime ae inhumanissime retro supplitii genere ex curnificati memorabilia sanctorum templa: presertim

Patriarchales sedesexreliqua saeraria polluta attrita scedati asnostra derisione quocunq) probri signo Barbarico furore maeulata. Et si quia ab infides hyillestim praeseruari, idcturiisquestus tantum non relic iSis zelo ut domini nostri iesu christi sepulchrum ueneratu dignissimum mec contenti tantas nobis clades Intulisse.