Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

261쪽

; disserentia. Nam proiecto non est artatu haec praerogativa si siet, ae- ad Ecclesiasticos pertineret sed hocicis Patibus concesseruiit Reges. Est au-:m hoc Carolio Regis beneficium in atrem Ludovvicum Ducem Andium ui Iunii ccci xxiii, quod ex Ioanies pater laicis concesserat in Octobricct x. Ecclesiasticis vero denegaverattione manifesta. alcis Ducatus sunt Comitatus ampli, subditi multi, sit potentissimi; Ecclesiasticis vero sunt rigusti, plerunque vero solo virtutis aut peciei nomine honorantur ac proinde damnosum foret iubditis, si iurii dictionibus pluriniis gravarentur. Haec de jurisdictione praefecti aut praetoris ipsorum accipienda sunt, qui pro ipsis sunt judices ut pro Notiodunensi sui pronuntiatum xxiii Decembris cccci Q pro Remensi xxv ebriiarii cccc LVII. cmagnis autem conventibus sententiam suam Rex Ludovvicus Hulinus exposuit sexto: decimo septimo Martii mille Π-na trecentesimi decimi qui mi fratri Carolo Franco Pari s qui postea uati Rex Carolus Pulcher agro Comitatus eius dum viveret in Parisiens partamento ius accepturos, Campanienses vero propter Pariatum in Trecarum conventibus.Qitibus in causis Pares caulam apud infe-

262쪽

N. rLirili feriores iudices dicere tenebantur,mater Flanci ci I Regii eademque rectrix, Duratus Angolimrorum, Andium, Bor-honiorumque 5 Cenomannum Claro- montanumque apud Bellovacos Comitat mi obtinens cum iure habendi conventus maximos quos instituerat, Maio ΜDxxo i eas a Rege cinavit aboleri Ut

Pares haberent conventus magnos,

pus fuit disertis a Rege diplomatis u: piorum sanctiones evincunt in acta Partamenti relata vicesimo prinao Maii MD-r, vicesimo septimo Februarii, via

limo Martii DXX, decimo tertiora susci I xxv, sexto Iunii Daexiit, aliae Plurim. ae ex quibus confirmatur ad ' rem laicum conventus taximos non Per cinere, nisi Pariatus literis aut alii: eorsim caveatur Generalis procurat JIRegis vi Augusti cccci xxxi , Nivernensi&Angolismano Comitibus concellii ut ipsorum causae ex cara To re

terrentur, si pateret jus ipsis it haben-cii conventus maximos non fuisset autem de privilegio ambigendum, si cumi ariatu, qui certus erat, uisitet conjunctum. Si est pririlegium concedendum est utro Paciatus loco conventus illi habeantur; non autem alibi, nisi literis expressis permissio a Rege facta sit ut pe-ue Esi rocacato Resis a Partamenio

263쪽

esendit undecimo Februarii Mo XX., propterea suerunt liter permi: Eo- iis a Carolo V Rege traditae rati ibus .ud Ovvico Duci Andium,& Ioanni Dii Biturigum Paribus Galliae, ut conven- iis magnos Lutetiae aut alibi quam in ii artatu suo habere possint, vicesimo seundo Septembris millesimi trecente-

iam septuagesimi secundi decimo

leptenabris ccc z. xv, quae in chartophyri cicio asservantur. Ibidem sum acta u-liciorum, deliberationum, constitutionum consilii Lutetiae habiti ab Alphonso fratre Sancti Ludo ritici, Comia cie Pictonum,Pare Calliae, ab anno MczLvri ad annum,ccLxvi, quod consilium modo Partamentum dicitur, Odo Comitatus, d affignatis diebius habebatur, ut consilium Resis. Est enim partamentum Comitis in secto sanctorum omnium ccxxix, cin Pentec

ne i quia Tolosanum Comitatum agros in Arvernia cum Pictonibus possidebat , Permittente Rege Lutetiam deie- sit habendis conventibus quos subditis suis indixerat alioqui variis locis maximo incommodo ac sumptu fuisset habit rus. Tunc autem conventus isti Parlanienti nomine vocabantur,quod nomen

est domus o congregation: publicae, ut in caῖite de Pallamento ostendemus.

264쪽

Cum suerunt Duces Britanniae at Galliae . ex eo tempore donec parimen tua Britariniae fuit institutum, et magnis 'arium conventibus adiecti quani partamentum pro vetere illoruappellacione dicebant. Ex hoc Pariuin iurisdictione sua privilegionatum equod a lamentum, curiam Parium, dies praefecturae habent e quamobrecausae ipsorum catalogo inscribuntur, Teorsim vocentur quos dies praefecturi rum si praeterfluere sinant, iudicatur tenentur accipere. Illius praerogativpromulgatum est edictum iii Noven bris ccccxcic in catalogis vero, ci

rum causae qui ad aurisdictionem ipse tum pertinent, non aliorum inscribo dae sunt. Praeterea disceptatum est,

trum non vocatis Paribus mult. ae provo cationum ad Regem, an vero ad ipso qpertinerent, S danda ipsis esset eas per cipiendi autoritas. Hoc vero prohibuit procurator Regis xvi penultimoque Iulii,3 vi Augusti ccccxcii. XVI, XX Hr, xxiae, xxx Iulii λ ccccxcv multis praeterea in causis sed hoc decidit tandem consilium Paria menti ultimo Iulii Morit. In appellandis catalogis laici

Pares admittuntur, ut rosas Partamento

Ciferant de qua oblatione fuit et Iunii Muni contenti' ab ius quorum in capite de

265쪽

de principibus stirpis regiae memini

us. Et si conventus magni ad Ecclesia- cos non pertinent , Remensi tamen irchiepiscopo licuit xxi Novembris cccc xci causas ex catalogo receniere; tiro etiante generali procuratore ne

praeiudicio esset, si ius istud ad eum

ainime pertineret. Quamvis laicis con-entuum habendorum ius attributum st, disputatum est tamen utrum habe-ent ius diem breviorem pronuntiandi,

lie vi pillis Mi xxii aliis compluri vis Leguntur Pares quidam ius haben-

es conventuum certos homines dele: iste, qui ex iurisdictione de causis in lo- o conventuum, si propter impedimenum aliquod tibi fuisset dictus, cog ol-:erent. In iudicio Ioannis ut oti cccc- Ioannes Dux Biturigi in quosdamn loco magnorum Arvernia conven- uum delegaverat. Quarto Februarii do Comitissa Angolis mana certos homines constituit in singulari causa Francisci Toronis, ut Angolis mania conventibus nec mirum, cum Paribus iurisdi- tionem habentibus aeque sit facultas eos instituendi per quos exerce tur. Pr Σ-ter has omnium Parium praerogativas ea dignitate sunt quia praecipua sunti Par lamenti membra ut conmaunes Omnes honores, immunitates, a privi

legia

266쪽

legia habeant quae habent Laesides consiliarii. Parium jurejurando

sunt Partamenti acta Saepe ante hora habitum est Par lamentum, Ut exsequPari uin interesset quem ad inodum Achiepiscopo Remenii factuna est xv prilis ccccxxxiv, piscopo e censior Decembris, c, Epi: Noviodunensi xxv re Ianuarii Mae caeL: IIVI. Remensis Archiepiscopus vi Augusta cccci immunis abomi lvectigalibus, velut ex Partamenti cor re,pronuntiatus est. Ex aecreto x x vembris, ci x x xl l x DecembrMccc xc jus est Paribus Antistitibus troseudos suos trans serre in usiror : non autem seudos, aut irae ad tali inium Regis pertinent: quod ne tu i aseudis,neque in retroseudis Antillitibus nisi Paribus, licuisse pronuntiatur decreutis a lamenti ad pilibaniam . bi:

Mcc xx, hodie vero nemini licet, praeter quam Regi. Quod ad dotes illvarianti ex Paribus Galliae, nulla lex aut consue iitudo singularis est: ut decreto Margari tae Hannoniciae vidui e Roberti II Arte siani Comitis ostenditur, facto dum que stiones haberentur ineunte Noven; hi Mcccvr successionis vero ait eorum iubero viduas' pervcnturae leges, consuetudines ex regionibus plis petenda: fiunt,

267쪽

DERTIV GALLI cIs. 2s7nt, ubi habentur bona. olanda tamen uidensis Dux Britanniae xiv Septent- is λ ccci postquam Britanniae Duca- is in Pariatum abierat, a Philippo Pul-nro Rege declarationem exoraula, hoc eque ipsi, neque liberis prae judicatum; sed Ducatus consuetudines, ut an- ea, apud ipsos valituras. Hic vero conVe-it tena rora notare quibus Pariatus prς-:ntes fuerunt instituti. Esluanus pro Ca-olo Artesio factus a Rege Carolo VII aense Augusto M cccc I viii Nivernensis eodem Rege pro Ioanne Duce Puri adiae in Iulio 1 cccclxiv udo vico Rege XII pro Ingelberto Clivensiense Maio Mi v. Vindocinens a Rege rancile o I Pro Carolo orbonio mense cbruario Mnx: v. Cui ius ab eodem Re- e pro Claudio Lotharingo mense Ia-

odem Rege pro Ludovvico orbonio

uense Februario DXxxv HI. Aumallius Rege Henrico II pro rancisco Lotaingo mense Iulio MD xx xxv n. Onim Oencius ab eCdem, Iulio mense mi L simitu ingentesimi quinquagesimi primi. Vt finem huius capitis iaciamus,4 doceamus, qua fide, obsequio, studioque Pa- re obstringantur Regi, suis ciet exemplum Ioannes vigesimus secundus a P ex consensu partium conciliator inter

Philip -

268쪽

Philippiam Longum Regem dcalandros institutus, voluit Principes stirpis regiae

dc Pares spondere se non futuros a par. tibus Regis, si contra conventiones autore Papa cum Flandras factas venturus

esset quod Principes Paresque interpellati a Rege spoponderunt factum absit dum insolens, 'egibus indignum, Principibus, Paribusque Galliae. Quar

obrem hoc neque debuerunt facere, ta que ex jure potuerunt; sed tantum exponere se alioqui velle ossicium facere, ut praecaverent ne quid Reges, Reginae aut regnum caperent detrimenti.

V e summis, iis Gallia,OOcxaput ossicia summa percurret. Quamvis autem ossicium praefecti palatio cuius amplitudo floruit priori bus Regum familiis , a tertia vero mi ilia merito eversa est prudenter discente rex aliorum erroribus sit abolitum,ab eo tamen initium facturi sumus. Dι Prafecti palatis, Duribu , comitibus Jcialibu . DRista Galliae administrandae ratio haec fuit. Quemadmodum in regionibus Praefecti l Seneschalli sunt, erant tum Comites jus administrantes, .sui Comitatus

269쪽

D Rrhus GALI rc s. ressallatus vires tum adversius hostem, tuam: defensionem agri sui producentes.

Modenis Comitibus sere Dux praeerat, it memoria nostra sunt gubernatores,lui duodenis Comitibus eorumque coriis imperabat exercitum justum eff- ientibus nam Franci pro opificio armis alebantur. His Ducibus sua erant inter nominandum discrimina , puta Nort-naanniae, Aquitaniae, aut Provinciae ali hi ius imitaneae: Duces Latino vocabulo dicebantur, quia ducebant exercium. His omnibus Imperator praeerat ux Galliae vel Dux Ducum, qui eo quod inspectionem in omnes haberet vocabatur Materus palatii alii Majorem scribunt a Mater inferioris Germania vocabulo, quo superintendens significabatur , corrupte sostea dictus major aut magister palati L. Hinc quoque non ex Latina ulla voce Majeri oppidorum aut

maiores profluxerunt. Huic pr. aefecto erat regia autoritas in bello, jure aerario, d omni administratione regni sortium Regum o sapientum temporibus: regnavit vero plane, cum Reges imbecilli essent, quamvis tantum Dux Galla tuae diceretur. Multi fuerunt variis tem.

poribus praefecti palatio, Amaldaricus,

Ebro inus, Bertoaldus, Protarius, Clodius, Varaterus, and resesi us,in alii,

270쪽

Clotarius Magnus Rex uranaento nierum confirmavit nunquam ipsi vivo pra se iura in denaptum iit. Eo nacu tuo Domini Burgundiae recas a Rege vocati ut alterum pro illo eligerent,oraverunt Regem ne cui parerent quam Deo

Regi quamobrem tum quidem non fuit,sed postea Ludovvici Regis sive Clo t lovae filii Dagobertia tempore Ega fuit irraesecaus palatio, Vilebaldum qui os sicium regni Neustri. es, id est Orientalis

Pranciae usurpaverat expulit, citator lLudovvici sive Clodovaei Regis regni

dictus est. Huic successit Ercembaldus, cui Erichus sive Ercia naidus, quem tabroinus occidens flacium occupavit: Ebroiuo successit arato, hunc illi ma- alis germanus filius dejiciens non Suoi ficium tenuit quo mortuo pater ad of ficium reversus est Postea in regno O-1ientalis 1 ranci. Berct uillus a conventibus electus est ut praesectus este palatio Sisisberti l Regis minoris annis quod ii Muit accipere hac excusatione, se an suinem necessitudine cum potentiisimis onanibus conjunctum esse quorum eulpas si dissimularet, eos futuros insolentiores , ac proinde se reum sore dat nationis aeternae si autem castigaret, fore ut accusaretur inhumanitatis in

tuos. Haec insignis excusatio inua ad-