장음표시 사용
241쪽
Procaces petitores impendiis litigiorum mul stantur. Causa rei persecutoria vel Vis illatae vindex & iniuriae. In vadis litis haerere, In scopulos impingere, EJ vado causae emergere. Ad diem sistere vadimonium, est quod Comparere dicunt. Causae quaedam iuris inopia ac subsidii intereunt, quaedam pragmaticorum culpa aut perfidia, quaedam suo quodam sato occidunt, quasi aduersis auspiciis coeptae & exercitae.
Dictare iudiciu iniuriaru ob couitiu vel maledictu . Verbales iniurias vocat. Cum recitarentur nomina prouocationum in curia , prouocator ipse desideratus, vadimonii deserti formula damnatus est, & commeatus secundum prouocatu in iudicatus. Inter desideratos inclamatus est. Tyrones iureiurando adacti isagogicon dependere iubentur. In album desideratorum relati, qui diem appellationis suae non obierunt. Inclamare nomina desiderata eorum qui prouocatores de qui prouocati erant. hoc est. Commeatus &defectus. Inclamare nomina desiderata actorii.& nomina reorum desiderata.
Copias aduersarii resutando carpere, id est Sigillatim instrumenti fide pondusque eleuando, quasi agmen carpere copiarum contradicendo, hoc est instrumentum obtrectando aduersarii. Eremodicium non ante contractum & commissum est, quam absolute
. datum est. Id est, Quam simpliciter datum. Aliud est Die eremodicii aut comeatus cessisse.&aliud Venisse. Intra die enicedete inducitur e re modiciu si praesto fuerit ad iudiciu is, que cotra datu est.
Contumaciae damnatur qui vadimonia no obeunt. Eremodicii danantur. qui litem coepta deseruertit. Petitor eremodicii apud iudicem damnat reii de de sensere, quado prolato suo instrumeto sententia aufert codem natoriam- Condemnatio late patens. Hoc est, Fructus rei petitae cum re petita & impendiis complectens. Edicta curiae sunt quae ordinationes vocantur. & Edixit curia, ne cognitores inter se dolo malo opprimant. Id est, edicto vetuit. E verbis ambiguis sentetiae aut ieiunis ansa arripere nouae litis saepe euenit Litigator de certo statu exercendae litis dimotus. Vel. De statu experiundi
iuris deiectus. Vel, De gradu pristino defendendae causae depulsus. Vulgo dicunt, Nunc nescit ubi sit. Extat in actis de hac re curiae consultum, nondum tamen editu&expromptum. Vulgo dicunt, Sed a restum nondum leuatum.
Liberali & probabili contumacia iudici non obtemperat is,qui ad suum iudicem, ad suum forum relegari postulat.
Intendere periculum capitis alicui, aut sortunarum, est Deferre hominem criminis, & contra eum quaestionem postulare, inquirendique auctoritatem ob caedem oblatam, aut vim capitalem admissam.
Causam suis personis induere quae inter partes non discrepent. Accordare qualitates appellant. Mandari possunt sponsalia, etiam praesentanea. Id est, Per procuratorem
242쪽
In ius vocare, unaque intentionis suae summam primis lineis designare, est Citare vadimonio libellato, ut vocant. In ius vocare, simulque iudicium peruiatorem dictare. Agri controuersi linearis informatio vel descriptio inter partes conuenit, in rem praesentem iudices perductura. Figura accordata vulgo dicitur. Causa adhuc prima manu tractata in consilio, mox de medio subducta est Vulgo dicut Casum latu esse positu & statim de burelio processum sublatu . Praescriptio quae iugulum causae petit, a cognitore remitti non potest , nec diplomate. Ad versipellem causam notium consilium capiendum . Petitionem causae prorsus mutatam dicunt. Et Versipellis litigator nouis armis adoriudus, vel aliis telis petendus, qui aliam personam induit. Non intermissa tantum litis persecutio, sed abrupta & pene antiquata. Appellatorum patroni saepe in abruptam necessitatem adducti, cu ad clausulam aleatoriam ventum est, perplexe primum & restitanter, deinde plane& solennibus verbis cedere liti coguntur. Praesenti enim animo opus est in hac specie, & cum re praesenti deliberandum. Quippe praeside (vt moris est leximete cunctationem decidendaeque rei in iudicio commercium praecidente. Sic enim fere loquuntur. In causa comica,&planipede fabula, mouere tragoediam ineptu esse aiunt.
Hoc est, Causam placidi argumenti aut trioboli grandi actione vehementique agere. Advocatus in hac re ut atroci exponenda, theatrum commouisse magnopere visus est. Id est, Et tribunal &subsellia cancellosque mouisse. Causam per omne is numeros acriter inspectam , eadem diligentia fideque optima explanare, ad iudicium causae plurimu confert. Sed non cuiusvis est
iudicis atque enarratoris. Et felicitatis est litigatoris bona conscientia freti, causam per omne is numeros non obscurer esse cognitam.
Interdum litis persequendae studio in altu longius quidam ablati, expansa
fiduciae vel aco trahere cogutur, inhibereque remos, cti aura aliquam tibi aduersam excitatam esse senserunt. Cientur enim interim&procellae in cosiliis. Est ars etiam sua strategematica in soro rem gerentibus, ut in campo:& resis disciplinae alumni arma sua telaque, id est. Copias causae decretorias, inte-
pestiue& praepropere ostentare non polent. Id quod si fiat, aduersarius utique meditatior occurrit & instructior. Tela igitur aduersaria causam altius sauciatura . quam fieri potest obscurissime distringeda sunt, ut improuisa accidat. Causa maioribus velis prouecta, omni organo instructa, dici potest in qua& testimonia prolata non modo copiosa, sed etia multiplicia. Vt si bipartita aut tripartita sit controuersia,&in singula me bra inquisitum sit, & literis atque auctoritatibus variis ac multis instrumentum litis cumulatu sit, ac scriptitandi vicissitudine argumetosa variis etiam multisque spiritibus, auris sa-uoris, flatibus secudis aut aduersis impellitur agitatur. Id est, Hominu studiis utrinque seruentibus. Cotra vero, Causa minoribus velis agitata dicetur.
243쪽
quae exiguis constat actibus,& nullo pene instrumento. Suas copias in procinctii prouidens litigator semper habeto. Cui negotia multa sunt cum assiduo fori comite, &propemodu alumno, Appianae pervicaciae litigatore, Fimbrianae improbitatis aduersario, qui conditiones nec ferre nec accipere obstinauit, nisi in suas leges prorsus: is si litigandi taedium ferre molestiamque non possit, aut sedibus cedat necesse est, aere mutatis primo quoque tempore, aut animum despondeat,aut fortunam suam deploret, &se traducendum gaudio triumphanti aduersario praebeat. Heu miseram vitae sortem, iis praesertim qui quietis ac tranquillitatis amantes indigentesque, antipathiam esse sciunt philosophiae cum sori obseruantia, duram atque acerbam' Quid si intra orbem litiis coclusus, erumpere inde sine iactura magna, age mitto iacturam secultatum: quid si sane sugillatione nequeas Quid vero rursus, si cum hydra sophistria negotium habere pergas,(quod inquit Plato in Euthydemo)nec Iolaum habeas adiutorem Si ad calculos voces litem secundum te plane iudicatam . nunquam constabit ratio acceptorum & expensorum. Et sic quoque cum soro in gratiam homines saepe redeunt, iniuria & petulantia vicinorum subacti, tametsi valere forum semel iterumque cu iureiurando iusserint. Scilicet ea est natura
Lis e lite oritur, & litium series sic nectitur, quasi restis quaedae molestiis &angoribus apta atque conserta.
cititia causae persona, quae non ingenita sed ascita est. Id est. Noua qualitas. Sic persona causae agnata, non cognata, id est in Do Q hi dicitur& aduentitia. Vt si quis nomine suo,& ex persona sua tantum petebat munc etiam iure haeredis petat. Id est, ut haeres litis consortis: vel suo & tutorio nomine. In hac una causa omne is forenseis aerumnas exantiare mihi contigit, omne is molestias deuorare lites persequentium. In litium multiplici semente lucra metunt & pabulantur forenses artifices, qui omnia praecepta tenent actionum ciuilium, formulas cautionum, persecutionumque iudicialium conceptiones. Copiae causariae & fidei iam assectae, Peliae suspectae vocantur,& infirmae probationis. Lis velis passis & sinuosis procedens. nusqua in vadis haerens,secundo ven
Dictatum iudicium urgere, &acri contentione persequi, nihil remittere, nusquam cessare. Persecutionum autem iudicialium longu est curriculum,&diuerticulis plenum. Litis finitae fibras omneis persequi & elidere ne subnascantur stolones stirpem litis facturi. Sunt enim in soro non tantum causarum laboratium, languentium Asclepiadae, sed coclamatarum etiam AEsculapii, atque emortuarum. Id est Exuscitatores iugulatarum.
Homines litigantes male labi conscii, non statim iudicium quas mare ingressi velificari solent, sed diu remigare, in prolusionibusque immorari, depraescriptionibus moratoriis, litemque trahentibus. Contra vero ii qui iuris
244쪽
certi fiducia nituntur, statim vela pandere litis in altumque progredi cupiui. Causa multa iurisdictionis gradatione colassa ac praedamnata, ad curia delata est, sub ultima lade manu iustitiae occasura sato q; suo tactura grauissimo. Reus praeiudicio quodam damnatus a curia, ad iudicem suum non tam ad iudicium quam ad supplicium reiectus est.
Prouocatorem perperam prouocasse pronuntiatum est, cum irrogatione mulctae. Irrogat autem poenam curia. Irrogat etiam mulctam, suppliciis m-que Actor publicus & regius. Est homo egregie litigiosus, atque eo nomine praecipue: & nobilis & notus, qui rationem suam oeconomica ad scopulos summae iurisdictionis saepius impactam . sentim infregit. nec tame spiritus philodicos ponere adhuc potuit, ne submittere quidem vel tantulum fretus familiarium quorundam colitio praepostere amicorum. Hunc homines mirabundi spectat in omni parte fori naufragioris reliquias aegre colligente, arrepta naufragii tabula, no in portum aliquem, sed in altu rursus velis, remis, inani spe se agente & referetem quam potest enixissime. Homo alioqui serensibus praestigiis clarus, & mira et hologia visendus. non modo iudicibus, sed etiam aduersariis impone te. quibus facultatibus praecipue nititur,& ad victoriam grassatur, quam sibi aliquando cessuram persuasit, omnia refusuram quorum iacturam fecit. Quod nostrum est, usurpamus. Id est, Iure nostro utimur. Liuius. Idem rursus exercedae litis orbis voluendus. Id est, Abbntegro lis finita inchoanda est.
Et corpus & pignora nexili pacto obstricta : quare pecunia praesenti opus
est ad soluendum nexum corporis & pignorum. Diurna acta curiae, & annales in basilica asseruantur. Litem currentem & praecipitem loco lubrico sustinere. Homo a resti fulmine perculsus, Atrocis sententiae procella prostratus. Si harum duarum auctoritatum iidem resulado labefactare potueris, cornua copiarum aduersarii disieceris. Haec plaga potius accipienda, quam tota causa proded a d est. Pristat liticulae iactura facere, quam uniuersa cotrouersia pericli tari. Hoc est. Parvo dispe-dio redimenda causae summae iactura, vel Causae summa in gradum reponeda. Addictorum nexum inire, Pignorum & hominis nexum subire.
ymi si C; is qui nexu plus quam ciuili obligatus est.
Enuntiata scripto edita. Id est, Articuli politi. Enuntiata noua, sunt quae Facta noua dicuntur. Theseis, &Themata, Axiomataque dici possunt. Thematib' aduersariis iureiurado respodere singula cocedete vel inficiate. An taxiomata scriptitando edere, vel enuntiatae diametro opposita. Id est,
Enuntiata sigillatim edita scripto prosequi & percensere.
Enuntiata consectaria, Themata in ter se apta, Articuli sun tin ter se cose ii, & scribendi serie connexi . quos Inuicem dependentes appellant. Constituere conueniat. quid discrepet inter scriptionum enuntiata. Sanciendae fidei ciuilis gratia, nexus corporis una pignorismq; receptus est.
245쪽
Praesidio canonum reus seruatus, Si perfugio maleficorum. Id est Tonsura. Multi in forum certa causae fiducia descenderunt, qui repulsorum vulti bus ad ultimum redierunt. Hac de re iudices ut in consilium eant, per me licet. Nihil iam moror iudices, quod ad hoc quidem pertinet. Iudex qui tribunal conscendit, descendere iam non debet ut amici personam induat. Si ex iudice fiat arbiter. Descendere non est ausus ad auctoritatem prolatam salsi insimulandam, etiam si salsam esse dicebat. Descendere ad iniquas conditiones litigandi taedio. Descendere ad omnia iudicialis sori commercia paratus. Qui diu contendere sustinuerat insigni pervicacia, ad extremum Diomedea(ut aiunt)necessitate compulsus nullam conditionem respuit. Iugulum causae petere, St Vitalia controuersiae, significat Adfirmameta aduersaria infringenda incumbere.
De curriculo causae summae digredi,&Consectari diuerticula deuia, hominis est iudicium causae fugitantis. Die iudicii diffusa, aut Iudicio comperedinato curia interim aditum principi supplicandi partibus sua sententia praeclusit.Vulgo dicunt, Absque eo ut interim quicquam impetretur. Ad uocati Cognitores, Quadruplatores dici possunt, qui litium redeptores sunt quas tu edas susceperunt & procurandas. Et Quadruplaturae reus ad uocatus is, cuius fit mentio in l. Si qui aduocatorum .in tract. De postuland . in Co. Iustiniant. Quos Liuius interceptores litium alienarum appellat. Parerga causarum aut litium , sunt Cognitiones criminu in ciuiles incurrenteS cognitionesi&liticipes Emergentes quaestiones dicuntur. Causae coniunctae commissura ad unguem respondente. Id est, Quae diuidi
nequeunt. Victa rei de sensio in eiusdem petitione incurrit,&vice versa. tunc enim per eius actionis relationem , quam Reconuentionem vocant, id est.
mutuam petitionem, depulsio in intentionem vertitur & concipitur, ita ut eadem sit defensio& petitio. Iudicatu iudicato rependere,& Nomen nomine expungere:quae quide in
eadem causalint.&quatenus adaequant summae. Vel sic, Debitum ratum rato debito compensare pro portione. Liquidum liquido compensare dicunt. Sententiam rei petitae abstuli, sed sine solenni corollario. Id est,Sine expe- sis in litem. Aresta quaedam caudam trahunt. Id est, Aliis arestis egent quasi interpretibus, aut litem non confectam,sed affectam, prorsus absoluturis. Controuersia longe lateque patens, & sinuosae explicationis & pene inexhaustae Crassum processum vocant.Lis pusilla circuncisa, Processus curtus vocatur.
Prouocationum causae in ordinem redactae . id est Voluminares: aliae N mero ordineque exemptae quae Scedulares dicuntur: quae etiam Extra ordinem exeuntes dici possunt.
246쪽
'Aleam emere controuersae est Litigiosam rem emere. Quidam autem ita aleam emunt, ut si alea aduersa suerit, non magna sit offensionis noxa, ut si paruo lis sit empta. Sin alea in Venerem ceciderit, luculenta sit selicitas. Vnu in vadem trium millium aeris obligarunt. Liuius. Vadati rei,Vadimonio aut vadibus obstricti sunt. Passive apud Plautum. sarcinis forensibus conscripti quidam curiae saepe conspicui sunt curiam
Interdum in arestis iudiciorum infamantium adimitur ignominiat nota, additamento clausulae receptitiae, ignominiam ita deletis, ut tamen maneat litura conspicua.
Homo sexcentis litibus implicatus. Id est, Infinitis. Res mihi est in meo foro, ubi e sententia res procedit. Id est, ubi optabam, litigo, Haeret aqua in hac causa. Id est, Lis non procedit. Circunuentorem iudicio circunuenire.&,Sycophantae sycophnari. Plaut.in Trinum. Quanquam hoc me aetatis sycophan tari pudet. Idem. Ego huic sycophantat sycophantari volo, Si hunc possum illis mille numis philippeis circunducere. Simile est alibi, Ac si sis nugator, nugari nugatori postules.
Scita causae enarratio & Scitus litis enarrator &enucleator. x calce ad carceres saepe lites reuocatur diplomate. Ex ab sin m
Qui se in vado seri versari existimabat sensna in gurgitem raptus est. Causa perplexa, maeandrisque aliarum super alias digressionum ambagio se ne Carneadei quidem ingenii facultati explicabilis, digniaque quam pro
ducendum non curauerit, nihil iam causae erit, quin bona eius adnotata publice possidean tUr. Litem plus quam quadruplatoriam homini intendere rerum forensu insolenti. Litigatori fugitivo iudicium comperendinatum pro extremo corollario dilationum. Id est. Datum est ei unum saluum tridui, ut in foro loquuntur. Duae cotrouersiae erat adeo sociabiles, iudicandique ratione affines & propinquae, ut eadem opera(ut dicitur eodemque oleo cognosci, percenserique
AEquis iuxta iniquisque iudicibus causa probabilis, reiectione iudicii vel subsortitione non eget. Sanctione Philippina in gratia municipu huius urbis codita,domus semirutae & inquilinis vacuae areae manes aut ruderosae, aedificia collapsa, undeno inquilini modo(vt aluta sed etia mures migrariat priuilegio municipali inclamari proscribiq; debet sub hastaq; vaenire,intra tepus eade lege costitutu . Ex commetariis interpretii scripta proferre vel citare, Ad auctorum iuris Distici b c o Areopagiticum iudicium latrunculatorio auctori aequiparare
Si reus ternis dierum breuiariis euocatus, desertum vadimor
247쪽
commentarios ius ambiguum vocare, vel De iure ambigetes vocare, est Doctores & interpretes iuri S allegare. . Ad fraudem Si sucum in causis inferioribus saciendum, interdu ad umbratum non obscure nomen fisci sermones circu raneos excitat cum cauillis
ac salibus hominum non imperitissimorum. Huic autem iustitiae ludibrio ediametro propemodum respodet eoru impudentia, qui sub eadem persona obnoxie ad causas descendunt atque defunctorie , fidem fisci implorantes &deposcetes, non Regi modo debitam, sed etiam Reip. deuotam de obstricta .
C Unditioni suae nataliumque gentilitio iuri diplomate restituuntur ho-
mines genere nobiles, qui ob census tenuitatem stemma natalitium in quinauerunt instituto vitae sordido, nobilitatique indecoro. Themidis consultricis oraculo ad Themin alleuatricem transeundum. Id est, x consultatione aduocatorum ad Cancellariam eundum. Ibi soloecorum forentium gratia fit,nisi sint soloecismi venia transsalitia maiores. Supplicibus causariis quibuslibet venia casus grandioris non indulgenda Omnium magistratuum codicilli in precariorum verba concepti sunt, quanquam perpetui sint magistratus, nec successores mitti moris sit in Francia honore fungentibus . nisi spote magistratu sese abdicarint, aut secus quid admiserint. Nihil tam trabali clauo fixum quin vi diplomatica covelli possit aut certe labefactari, si vanitate &mendacio grassari litigatores diplomatarii sustinuerint, quod plerique saciunt. Opportuno diplomate nutatem causam aut titubate in gradu reponere. Cancellaria a tistes est aequitatis, interpres placitorum principis . nam Regis verbis responsa secit suppliciter adeuntibus. Quaedam placita sunt principis, quaedam no tam placita, quam libita, quae iure & legibus absoluta dicuntur: cuiusmodi quaedam temporum difficultate expressa sun i, legibus conniventibus. Quaedam iniquitatis speciem praeserentia, non principis, sed eorum qui rerum actui praefecti sunt. Cancellaria iuris est prudentia regalis, cuius auspicia prima sunt penes Nomophylacem regni, qui Cancellarius vocatur. Secudorum aute fascium auspicia habet collegium Octo uirorum libellis supplicibus praetorii praesectorii, quoru numerus ad Duodecimuiros auctus est post me eo honore donatu, ascriptiti orti addita meto. Is numerus praeterqua quod sententiae honorato loco ilicendae in curiis omnibus costis sque ius habet, officinae codicillaris praefectura fungitur in basilica, censuraque eius ministerii varii ac numeros. Haec tanqua cella quaedam est promptuaria principis rescriptorii, officina codicillorum Regis nonae praeferentium, quae condimeta quaedam sunt iurio dictionis seuerioris, interdu etia hortamenta atque suscitabula reli pioni legum obstrictae,& haesitantis: alleuatrix etiam eorum officiosa sedulaque, qui
causa cediderunt aut errore, aut tempore, aut formularum iure. Sic aute cu-
248쪽
FORENSI A. astriae summae propemodu haec officina assecla est necessaria, ut medicinae medicamentaria. Inde enim causarum laborantium tamenta sumuntur, tanquae pharmacopolio. Quapropter contubernalis est curiae, curiarumque omnium, ambituque regiae clauditur, in qua curia sita est in quam summa Iustitiae iuridicae sedes suas ac tabulas contulisse dici potest. Cancellaria, Conuentus supplicum postulatorum. Adeunda officina diplomatica. Officium diplomatum subscribendorum & obsignandorum, Cancellariae vocabulo significatur. Cancellaria etiam officina est litium informatrix,& aditum aperiens iudicii, imperium iudicibus tribuens,& iurisdictionem causarum nor sui tari: veniarum principis & gratiarum moderatrix atque arbitra : veniarum ciuilium capitaliumque promptuarium. Promptuarium iustitiae gratiarum, Cancellaria. Officina gratiarii in iustitiae colubernio, quae etia poenae & notae reos eximit. Penus iuris benignioris atque clementioris. Iurisdictio summi iuris emendatrix ex boni aequique sententia. Indulgentiae regiae promptuarium & iuris honorarii, cuius potentes sunt,& quasi promi condi libellorum Magistri. Iustitia non tam suum unicuique iure tribuens, quam quod iure seueritatis ablatum est, aequitatis manu refundens. Iustitia non tam e tribunali ius dicens quam e solio gratiae. Iurisdictio e tribunali seueritatis cum imperio descendens in consiliu aequitatis& gratiarum. Honoraria arbitra pro potestate contentionis disceptans inter ius&aequitatem censura summi iuris & formularis fungens. Interpres legum formularumque de aequi bonique sententia. Forensis calamitatis sublidium & perfugium praesidium & castellum simplicitatis. Iurisdictio subleuatrix eorum qui iure &causa ceciderunt nullo suo crimine, sed culpa aut sua aut aliena. Iustitia suum cuique reddens connivente seueritate, &paticliam accommodare iussa ab eo qui legibus imperium dat. Oraculum aequitatis, cuius antistes unus Nomophylaciae praesectus: Subantistes, & Pro antistite, supplicum libellorum Magistri apud principem regiis auspiciis verbisque oraculum adeuntibus responsitantes, quo augustiora lintresponsa plenioraque auctoritatis imperio . Vnde responsa feruntur laeta ab impetratori biis, tristia ab iis qui repulsam tuler ut ambigua ab iis quibus spes non praecisaest, sed expectatione suspensa. Ad quod oraculum freque tes co- ueniunt, quos iuris & formulae subsidia defecerunt. Prouocatori temerario prouocationis circunscribendae venia no denegatur, nisi prouocatus occupauerit in prouocationis e re modicio. Id est, Nisi
desertae prouocationi; ab ipso arcessitus sit. Id quod nisi factu sit, causari supplicibus moris est, die obrepsisse se peregre agentibus, aut sontico morbo la-
249쪽
borantibus,&quidvis coloris quaerere ad impetrandam veniam . . t Diplomate litem quotannis interpolare, ne carie intereat & situ. Rescriptorum officina, legum ac iuris magisterium obtinens, pro potestate & imperio iurisdictionem tribunalium temperans, formulis ac iuri summo imperium abroga S. In ea officina saepissime id agitur, ut actum quod est, agatur, &vt pertexta
In ea officina causae vermiculates & obliuionis carie exesae, diplomaticis magoniis interpolantur. Multa etiam alia huiusmodi fiunt clemetia auctore noreorum modo periclitantium, sed causarum etiam afflictarum deprecatrice. Quae negari non pes lunt iure iam usu recepto, e consultorum commentis potitis fortasse, quam ex antiquae iurisprudentiae commentariis. Iustitia aequi & boni magis quam iuris prudes atque consulta, ignominiosis notas reis sordes, damnatis iapplicia adimens, commune praesidium omnium iure defectorum, non etiam aequitate:&qui aliqua iuris experiundi facultate ceciderunt, aut minuti sunt sormidatum praescripto, aut imperitiae noxia, aut inertiae culpa. tribunalis seueritate reptilsi, ad aram aequitatis & clemetiae confugiunt. Huius iustitiae mirificu nume.& miseris alexi cacum, exanimes causa Sexu scitat actiones emortuas recreat, reos e faucibus fati eripit, antistitum suoru iudicio & arbitratu. Cuius acta, decreta mandata, beneficia ab amanuensibus
regiis subscripta, effigie quoque regia obsignata , per omnia tribunalia infima. summa, obnoxia liberaque suo iure imperium sibi vendicant. Ei qui causa casu sormulari, aut errore veniali cecidit .subsidium ab officina aequitatis, causarum caducarum alleuatricis mutuandum est et quae etiam reos supplices & afflictos subleuare solita sit, de sententia clementiae affini seueritatis. Cuius rei modificandae atque constituendae penes collegi u nostrusecundum Nomophylacem ius est & arbitrium. Vbi iuris praesidia desiderantur . postquam nihil opis in officio iudicis esse visum est, tum adeundum est ad oraculum Themidis non iurisconsultae, sed aequitatis responsa dantis, antistite gratia iuris seuerioris nescia. Ad consilium aequi boni. gratiarum & indulgentiae causam suam deserre iure ac formula laborantem. Ad officina aequitatis causam sua deserre vanitatis suco oblita & mendacii. Si vitium obuenit in lite auspicanda, diplomatis venia discutiendum.
Adminicula causarum quae formula ceciderunt intentionis aut exceptionis (vulgo Relevamenta vocantur) in officina petenda iurisdictionis diplomaticae. In qua etiam officina iuris persecutiones carie vetustatis obstae saepenumero interpolantur, aut aetatulae tyrocinio, aut rusticitatis commendabiles . aut ignorationis causariae patrocinio. Postliminium personae, samae ciuitatis, bonorumque iis diplomate datur,
qui veniam criminum impetrauerunt.
Ius forensiti codicillo ru Ius fori eximiit, vulgo Committimus appellatur.
Diplomate iudici praeire quid de causa iudicare debeat, si ipsi argumentum
250쪽
diplomatis impetratot probauerit. Officinae gratiarii supplices sunt,quibus diplomatibus opus est ad ius suum
persequendum tuendumve. Ossicinae autem veniarum supplices sunt,qui veniales codicillos suppliciter flagitant. Inter supplicandi autem & impetrandi argumenta frequetissima sunt -- mitium id est, Lites instauratiuae quae iis indulgentur qui causa ceciderunt ob eremodicia. Quarum formula huiusmodi est, ut eodem diplomate se prouocasse dicant,& eadem prouocatione inducta cum eo quod pronuntiatum est, ab ntegro admittendos se ad causam agendam tuendamve postulent. Octouiratus auctoritas&magistratus, qui nunc est Duodecimuirorii, praetet sirenae nostrae functionem ordinariam, duobus censetur muneris primarii honestamentis. Nam cum Duodecimuiris ius est in curiis omnibus summis sedendi loco secundum principes curiae honoratissimo sententiamque
dicere nisi adsint sorte aliqui Patriciorum , in quibusdam etia praesidendi culibet & otium est, tum principi e cubiculo prodeunti, matutinum officium
exhibent, ita ut proximi omnium anteambulonum ab eo absint, & cum eo
verba sectant de libellis supplicantium obiter ipsi porrectis. Quo fit, ut in oculis eius auribusque habitent, versentur,&agant: cum interim horum munerum obeundi rara sit necessitas,& quotidiana libertas.CEnturia curiae quatuor decuriis costat ac x ii primis qui & Patricii praciae dici possunt praeter eos qui honorarii sunt cosiliarii curiae qui dicendae sententiae ius habent loco secundum curiae principes antiquissimo, ut Pomtifex Parisiensis adi pontificatu eum honorem habens. Primores patrum conscriptorum in principe classe stationem suam habent. qui ob id Primani dici possunt. In qua classe oraculum quoddam curiat esse mihi videtur. Vt enim res quaepia nata est inter Secundanos, Tertia nos, St Quartanos,quam propter, consilium foras peti oporteat: cotinuo delecti duo mittuntur tan viam ad responsa petenda ac referenda,quae auctoritatem habent; - , Delphisque responsorum. Ibidem magni couentus aguntur,quae Curiata comitia dici possunt, cum quippiam usu venit decernendum, cuius auctorem fieri curiam uniuersam necesse sit. Cuiusmodi decreta Curiata dici possunt, quasi Senatusconsulta:& Leges constitutionesque curiatae sunt, quae vel a curia cuncta latae sunt, vel co probatae 3c promulgatae. In ea summus Curio cum collegis tribus proprium habet subsellium. Vt Curiales inter se sunt consiliarii curiae, sic Decuriales, qui eiusdem sunt classis de decuriae. Centumuiralis consessus in quatuor consita sic tributus est, ut stomae ce- tumuiri in quatuor hastas tributi erant:quod iudicium loge auctoritate cedet, si cum curia nostra componatur. Classes autem, Camerae vocatae sunt, a Jocis olim concameratis.
Magna vis, magnu quas iustitiae numen, idem sentientis cuine curiae;sem-