장음표시 사용
11쪽
inperi nostri, quod constat nobilissumas Virgines se in puteos abiecisse et morte votivitaria necessariam turpitudinem depulisse. Nec haec idcirco omitto, quod non gravissuma sint, et quia nunc sine teste dico. IV. Ipsam vero urbem ByZantiorum fuisse refertissumam atques ornatissumam signis quis ignoras quae illi exhausti sumptibus bellisque
maxumis, quom Mithridaticos inpetus totumque Pontum armatum ecfervescentem in Asiam atque erumpentem aegre repulsum et cervicibus interclusum suis sustinerent, tum, inquam, Byzantii et postea signa illa et relicua urbis ornamenta Sanctissume custodita tenuerunt: I. teso inperatore in licissumo et teterrumo Caesonine Calventi, civitas libera et proxumis suis beneficiis a senatu et a populo Romano liberata sic
spoliata atque nudatast, ut, nisi C. Vergilius legatus, vir fortis et
innocens, intervenisset, unum signum Byzantii ex maxum numero nul
lum haberent. quod sanum in Achaia, qui locus aut lucus in Graecia
s 5 tota tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum
relicuum sit 3 misti a foedissumo tribuno plebi tum in illo naufragio huius urbis, quam tu idem, qui gubernare debueras, VerteraS, tum, inquam, emisti grandi pecunia, ut tibi de pecuniis creditis ius in liberos populos contra senatus consulta et contra legem generi tui dicere 20 liceret. Id emptum ita vendidisti, ut aut ius non diceres aut bonis civis Romanos everteres. 8 quorum ego nihil nunc, patres conscripti, in hominem ipsum, de provincia disputo. Itaque omnia illa, quae et saepe audistis et tenetis animis, etiamsi non audiatis, praetermitto; nihil de hac eius urbana, quam ille praesens in mentibus ostris cu-25 lisque defixit, audacia loquor; nihil de superbia, nihil de contumacia
VAR. BN Odium veri nostri ABC. imperii mostri odium 2. C. VergiliusJ C. Virgilius 19. senatus consultaI ABD. senatus consuuum II in mentibus νοσtri oculisque ABC in ocialis vestris mentibusque T. D. .
8 et interclusum cervicibus suis sustinerent de Ern. susp. Schuet ι 17. cum eνertereδ
nihil de crudelitate disputo Lateant lubidines eius illae tenebricosae, quas fronte et supercilio, non pudore et temperantia, contegebat de provincia, quod agitur, id disputo. Huic vos non summittetis 3 hunc diutius manere patiemini quoius, ut provinciam tetigit, sic ortuna cum inprobitate certavit, ut nemo posset, utrum ' posterior an infeliciora esset, iudicare. 9. An vero in Suria diutius est Semiramis illa retinenda quoius iter in provinciam fuit eiusmodi, ut rex AriobarZanes consulem vostrum ad caedem faciundam tamquam aliquem hrecem conduceret. Deinde adventus in Suriam primus equitatus habuit interitum: post concisae sunt optumae cohortes. Igitur in Suria inperatore illo 10 nihil aliud actumst nisi pactiones pecuniarum cum tyrannis, decisiOnes, direptiones, latrocinia, caedes, quom palam populi Romani inperator instructo exercitu dexteram tendens non ad laudem milites hortetur, et omnia sibi et empta et emenda esse clamet. V. o. Iam ero publicanos miseros me etiam miserum illorum ita 15
de me meritorum miseriis ac doloret tradidit in servitutem Iudaeis et Suris, nationibus natis servituti. Statuit ab initio et in eo perseveravit, ius publicano non dicere pactiones sine ulla iniuria factas rescidit; custodias sustulit vectigales multos ac stipendiarios liberavit; quo in oppido ipse esset aut quo veniret, ibi publicanum aut publicani servum Ioesse vetuit quid multa Θ crudelis haberetur, si in hostis animo fuisset eo, quo fuit in civis Romanos, eius Ordinis praesertim, qui est semper dignitate sua, benignitate magistratus Sustentatus. I. Itaque, patreSconscripti, Videtis, non demeritate redemptionis aut negoti gerundi
UAR. RΝ. . Threcem AB Thracem Ε. 14. hortetur clames ABC. D. hortaretur clamaret . Cod Barberin. 21. Ostis ABC hostem Ε. D. 24. atres cons- eripti, videtisI ABCD. videtis, . . . LECTT MEM. 5. non successorem mittetis Liber Ursini Iuntina . . osteriorJ ABCD. E. pestilentior 2X. Lamb. Protervior Lambini susp. Prob. Baltero. D. Pison. g. 66. Fort. pestis tetrior. R. 11. nihil aliud neque actum est ABC. nec D. Aut excidi v. aliquod, v eluti Seatum, aut leg aequσ. R.
12쪽
inscitia, set avaritia, superbia, crudelitate Gabini paene adflictos iam atque eversos publicanos quibus quidem os in his angustiis aerari
tamen subveniatis necessest; etsi iam multis non potestis, qui propter illum hostem senatus, inimicissumum ordinis equeStris bonorumque 5 Omnium, non Olum bona, set etiam honestatem miseri deperdiderunt:
quos non parSimonia, non Continentia, non Virtus , non labor, non
splendor tueri potuit contra illius helluonis et praedonis audaciam. 12. Ouid qui se etiamnunc subsidiis patrimoni aut amicorum liberalitate sustentant. hos perire patiemur An si qui frui pu-a0blico non potuit per hostem, hic tegitur ipsa lege censoria quem is frui non sinit, qui est, etiamsi non appellatur, hostis , huic ferri auxilium non oportet Retinete igitur in provincia diutius eum, qui de sociis cum hostibus, de civibus cum sociis faciat pactione : qui hoc etiam e pluris esse quam conlegam putet, quod ille vos tristitia voltus que deceperit, ipse numquam e minus , quam erat, nequam S Se Simularit Piso autem alio quodam modo gloriatur se brevi tempore perfecisse, ne Gabinius unus Omnium nequissumus XiStumaretur.
yΙ. 13. Hos vos de provinciis, si non aliquando deducendi essent, deripiundos moim putaretis et lai duplicis pestis sociorum, militum 20 cladis, Iublicanorum ruinas, provinciarum Vastitates, inperi iaculas teneretis At idem vos anno superiore hos eosdem reVocabati , quom in provincias iam pervenissent. quo tempore si liberum vostrum iudicium fuisset nec totiens dilata res nec ad Xtremum e manibu erepta restituissetis. ii quod cupiebatis, Vostram auctoritatem iis, ter quos 25 erat amissa, revocatis et his ipsis praemiis extortis, quae erant pro
Scelere atque eversione patriae consecuti: 14. qua e poena Si tum aliO
rum opibus, non suis, invitissumis Vobis evolarunt, at aliam multo maiorem gravioremque subierunt. uae aenisi homini. in quo aliqui 1 non amae pudor, at supplici timor est, graVior poena accidere potuit, quam non credi litteris iis, quae rem publicam bene gestam in bello nuntiarent 8 Hoc statuit senatus , quom frequens supplicationem Gabinio denegavit Gprimum homini sceleribus agitiisque contaminatissum mihil isse credendum: deinde proditore atque χο quem praesentem OStem rei publicae cognosset, bene rem publicam geri non potuisse : postremo ne deos quidem inmortalis velle aperiri sua templa et sibi supplicari hominis inpurissumi et sceleratissumi nomine. Itaque ille alter aut ipse est 10 homo doctus et a suis Graecis subtilius eruditus, quibuscum sic iam in eXOstra helluatur antea post Siparium solebat aut amicos habet prudentiores quam Gabinius, quoius nullae litterae perseruntur. ΙΙ. 5. Hosce igitur inperatores habebimus quorum alter non audet nos certiores facere, ut inperator appelletur γ alterum si tabellarii non cessarint, is necessest paucis diebus poeniteat audere quoius amici si qui sunt aut si beluae clam inmani clamque tetrae possunt ulli esse amici, hac consolatione utuntur etiam a. Albucio supplicationem tunc ordinem denegasse. quod est primum dissimile: res in Sardinia cum mastrucatis latrunculis in propraetore una cohorte auxiliaria gesta, et bellum 20 Cum maxumis Suriae gentibus ac tyrannis consulari exercitu inperioque consectum Deinde Albucius, quod a senatu petebat, ipse sibi in Sardinia rantes decreverat. Constabat inim Graecum hominem ines devom in ipsa provincia quasi triumphasse. Itaque hanc eius temeritatem Senatus Supplicationes denegata notavit. 16 Sed fruatur sane hoc solatio 25
13쪽
atque hanc insignem ignominiam, quoniam uni praeter se inustast, putet esse leviorem dummodo, quoius exemplo Se consolatur, eius exitum expectet praesertim quom in Albucio me Pisonis lubidines nec audacia Gabini fuerit, hac tamen, hac una plaga conciderit, igno-5minia SenatuS.
1 . Atqui duas Gallias qui decernit consulibus duobus, hos retinet ambo: qui autem alteram Galliam et aut Suriam aut Macedoniam, tamen alterum retinet et in utriusque pari scelere disparem condicionem lacit Faciam, inquit, illas praetorias, ut Pisoni et Gabinio succedatur ostatim hic sinat. Ium enim intercedere poterit, nunc non potest lItaque ego idem qui nunc consulibus iis, qui designati erunt, Suriam
Macedoniamque decerno. decernam easdem praetorias, ut et praetores annuas provincias habeant et eos quam primum Videamiis, quos animo aeco videre non possumus VIII. et mihi credite numquam succede. 15tur illis, nisi quom ea lege referetur, qua intercedi de provinciis non licebit. Itaque hoc tempore amisso annus est integer Obi expectandus quo interiecto civium calamitas, Ociorum aerumna, SceleratiSSumorum hominum inpunita propagatur. 13. quodsi essent illi optumi viri, clamem ego mea sententia C. 2o Caesari succedendum nondum putarem qua de re dicam, patres conscripti, quae sentio, atque illam interpellationem mei familiarissumi, qua paulo ante interrupta est ratio mea, non pertimescam. Negat meri optumus inimiciorem Gabini debere esse quam Caesari omnem illam tempestatem, quo cesserim, Caesare inpulsore atque adiu-25 tore esse excitatam quoi si primum Sic reSpondeam, me communis utilitatis habere rationem, non dolori mei, OSSimne probare, quom id me lacere dicam quod exemples sortissumorum et clarissumorum
VAR. RΝ. I hac tamen, hac una J B. CD. hac tamen unam. O. Tum enim intercedere de Garat. Ausp. tum enim tribunus intercedere Ε. Scit omittit num tri- unus, vacuo taInen spatio relictori Barberinus v. tribunus collocat post V διμι. 21. quaeJABC. quod T. 25. omnem ABCD. Omnem enim L.
civium facere possim An i. Gracchus spatrem dico, quoius linam filii ne Hegenerassent in gravitate patriai tantam Iaudem est adeptus, quod tribunus plebi solus ex toto illo conlegi L. Scipioni auxilio fuit, inimicissumus et ipsius et Tratris eius Africani, iuravitque in contione se gratiam mox redisse, set alienum sibi videri dignitate inperi, squm duces essent hostium ricipione triumphantes ducti, modem ipsum duci, qui triumphasset 49 quis plenior inimicorum fuit C. Mario ΘL. Crassus, M. Scaurusi falline inimici omnes Metelli At si non
modo illum inimicum ex Gallia sententiis suis non detrahebant, set et propter rationem Gallici belli provinciam extra ordinem decernebant. 1o Bellum in Gallia maxumum gestumst domitae sunt a Caesare maXumae Mationes, et nondum legibus, mondum iure certo, nondum satis firma pace devinctae Bellum adfectum videmus i et vere it dicam, paene consectum: Sed ita, ut, si idem extrema persequitur, qui inchoavit . iam omnia persecta videamus P si succedituri periculum Sit, ne 15 instauratas maxumi belli reliquias ac renovatas audiamus. Ergo ego senator, inimicus, si ita voltis, homini, amicus esse , sicut semper sui, rei publicae debeo. et o quid, si ipsas inimicitias depono rei publicae caussa quis me tandem iure reprehendet praesertim quom ego omnium meorum consi-2oliorum atque factorum exempla semper ex summorum hominum factis mihi censuerim petenda. X. An vero M. ille Lepidus, qui bis consul et ponti se maxumus fuit, non solum memoriae testimonio, set etiam annalium litteris et summi poetae voce laudatus est, quod cum M. Ful-
ABCD. An vero non . Coni. LECΤΤ. ΕM. . v. aliine inimici dei censebat Garat M. Maurus, inimici omnes Metelli de Ern susp. Sch. Malim M. Scaurus, alii inimici omnes MetellI BAIT. 24 non Iatidatus D.
14쪽
vi conlega, quo die censor est sactus, homine inimicissumo, in campo statim rediit in gratiam, ut commune ossicium censurae communi animo ac voluntate defenderent 8 I. Atque, ut Vetera, quae Sunt innumerabilia, mittam , tuus pater, Philippe, nonne uno tempore cum suis ini-5micissumis in gratiam rediit quibus eum Omnibus eadem res publica reconciliavit, quae alienarat. 22. Multa praetereo, quod intueor coram haec lumina atque Ornamenta rei publicae P. Servilium et M. Lucullum utinam etiam L. Lucullus ille viveret quae fuerunt inimicitiae in civitatae graviores quam Lucullorum atque Servili quai in virisso sortissumis non solum extinxit res publica dignitasque ipsorum, set etiam ad amicitiam consuetudinemque traduxit quid Q. Metellus Nepos, nonne consul in templo OVi optumi ni aXumi permotus cum auctoritate vostra, tum illius P. Servili incredibili gravitate dicendi, absens mecum summo ratio beneficio rediit in gratiam An ego possum huic 15 esse inimicus, quoius litteris, fama, nuntiis celebrantur aures cotidie meae novis nominibus gentium, nationum, locorum 23. Ardeo, mihi
credite, patres conscripti, id quod vosmet de me existumatis et acitis ipsi incredibili quodam amore patriae; qui me amor et subvenire
olim inpendentibus tericulis maxumis cum dimicatione capitis et rurgo sum, quom Omnia tela undique esse intenta in patriam viderem, subire coegit atque Xcipere unum pro uniVerSis. Hic me meus in rem publicam animus pristinus ac perennis cum C. Caesare reducit, reconciliat,
restituit in gratiam. X. 24. quod volent denique homines existument; memini ego Os-25sum esse bene merenti de re publica non amicus Etenim si iis, qui
VAR. RN. . in civ. graviores ABC. graviores in eis. E. D. Ibid. Servili AB. Serviliormn . CD. 10. res rιblica dignitasque ΦsOrum J Cod. aris. rei ρublicae dignitasque ipsorum ABC. rei ublicae dignitas et ΦsOrum . 25. bene merenti de re p. ABCD.
LECΤΤ. MEM. 5. quibuscum Omnibus ABC probante altero. quibus eum D. 8. in desidera ABC ille desineret D. II hic sederet Lamb. susp. Fort. ille assideret Scit hie in senatu. R. 17. Malim Oa et de me. AIT.
haec omnia flamma ac ferro delere voluerunt, non inimicitias solum, set etiam bellum indixi atque intuli, quoni partim mihi illorum familiares, partim etiam me defendente capitis iudiciis essent liberati cur eadem res publica, quae me in amicos inflammare potuit, inimicis placare non possit quod mihi odium cum P. Clodio fuit, nisi quod per-5niciosum patriae civem fore putabam, qui turpissum lubidine incensus
duas res Sanctissumas, religionem et pudicitiam, uno Scelere violasses Num est igitur dubium ex iis rebus , quas is egit agitque cotidie, quin ego in illo oppugnando rei publicae plus quam otio meo, nonnulli in
eodem defendendo suo plus otio quam communi prospexerint 25. Ego me 10 C. Caesare in re publica dissensisse fateor et sensisse vobiscum set nunc isdem vobis adsentior, cum quibus antea Sentiebam. Vos enim, ad quos litteras L. Piso de suis rebus non audet mittere; qui Gabini litteras insigni quadam nota atque ignominia nova condemnastis C. Caesari supplicationes decrevistis numero, ut nemini uno ex bello, honore 15 ut omnino nemini. Cur igitur expectem hominem aliquem, qui me cum illo in gratiam reducat Reduxit ordo amplissumus, et ordo is, qui est et publici consili et meorum omnium consiliorum auctor et princeps. VOS Sequor, patres conscripti, Vobis obtempero, vobis adsentior; quiquamdiu C. Caesaris consilia in re publica non maxume diligebatis, me 20 quoque cum illo minus coniunctum videbatis; posteaquam rebus gestis
mentis Ostras voluntatesque mutastis, me non solum comitem SSe Sententiae vostrae, set etiam laudatorem vidistis.
XI. 26. Set quid est quod in hac caussa maXum homines admirentur et reprehendant meum consilium, quom ego idem antea multa 25 decrerim, quae Magis ad hominis dignitatem quam ad rei publicae ne
cessitatem pertinerent Supplicationem quindecim dierum decrevit sen. lentia mea. Rei publicae satis erat tot dierum, quo C. Mario. Dis
15쪽
inmortalibus non erat exigua eadem gratulatio, quae ex maxumis bellis. Ergo ille cumulus dierum hominis est dignitati tributus. 27. In quo ego, quo consule reserente primum decem dierum supplicatio decreta Cn. Pompeio Mithridate interfecto consectoque Mithridatico bello, 5 et quoius sententia primum duplicata est supplicatio consularis: mihi enim estis adsenSi, quom eiusdem Pompei litteris recitatis, confectis omnibus maritumis terrestribusque bellis, supplicationem dierum duodecim decrevistis: sum Cn. Pompei virtutem et animi magnitudinem admiratus, quod, quom ipse ceteris omnibus esset omni honore antelatus, 10 ampliorem honorem alteri tribuebat, quam ipse erat consecutus. Ergo in illa supplicatione, quam ego decrevi, res ipsa tributa est dis inmortalibus et maiorum institutis et utilitati rei publicae se dignitas verborum, honos et novitas et numerus dierum Caesaris ipsius laudi glo-Piaeque conceSSus St. 28. Belatum est ad nos nuper de stipendio X-15 ercitus non decrevi solum, set etiam , ut vos decerneretis , laboravi; multa dissentientibus respondi scribendo adsui. Tum quoque homini plus tribui quam nescio quoi necessitati. Illum enim arbitrabar etiam sine hoc subsidio pecuniae retinere exercitum praeda ante parta et bellum conscere posse: se decui illud et ornamentum triumphi minuen-2odum nostra parsimonia non putavi. Actum est de decem legatis, quos alii omnino non dabant, alii exempla quaerebant, alii tempus disserebant, alii sine ullis Verborum ornamentis dabant. In ea quoque e Sic sum locutus , ut omnes intellegerent me id, quod rei publicae caussa sentirem, facere uberius propter ipsius Caesaris dignitatem.
25 XII. 29. at egi idem munes in provinciis decernendis qui illas
omnis res egi silentio, interpellor quom in superioribus caussis homi- . nis ornamenta suerint, in hac me nihil aliud nisi ratio belli, nisi summa utilitas rei publicae moveat Nam ipse Caesar quid est, cur in Pro
vincia commorari Velit, nisi ut ea, quae per eum adsecta sunt, perfecta rei publicae tradat Amoenitas eum credo locorum, urbium pulchritudo, hominum nationumque illarum humanitas et lepos, Victoriae cupiditas, finium inperi nostri propagatio retinet quid illis terris asperius, quid incultius oppidis, quid nationibus inmanius, quid porro tot victoriis 5 praestabilius , quid Oceano longius inveniri potest An reditus in patriam habet aliquam offensionem utrum aput populum , a quo missus est, an aput Senatum, a quo ornatus est An dies auget eius desiderium 3 an magis oblivionem ac laurea illa magnis periculis parta amittit longo intervallo viriditatem quare, si qui hominem non diligunt, nihil 1o est, quod eum de provincia deVocent. Ad gloriam devocant, ad triumphuna , ad gratulationem , ad Summum honorem senatus, equestris ordinis gratiam, populi caritatem. o. et si ille hac tam eximia ortuna propter utilitatem rei publicae frui non properat, ut omnia illa conficiat quid ego senator facere debeo, quem, etiamsi ille aliud vellet, rei 15
publicae consulere oporteret 8 Ego vero Sic intellego, patres conscripti, O hoc tempore in provinciis decernendis perpetuae pacis habere oportere rationem. Nam quis hoc non sentit, omnia alia esse nobis acua ab Omni periculo atque etiam suspicione belli 3 I. Iam diu mare videmus illud inmensum loquoius servore non solum maritum cursus, et urbes etiam et viae militares iam tenebantur, Virtute Cn. Pompei sic a populo Romano ab Oceano usque ad ultimum Pontum tamquam unum aliquem Ortum tutum et clausum teneri nationes eas, quae numero hominum ac multitudine ipsa poterant in provincias nostras redundare, ita ab eodem 5eSse partim recisaS, partim repressas, ut Asia, quae inperium antea nostrum terminabat, nunc tribus novis provinciis ipsa cingatur. Possum de omni regione, de omni hostium genere dicere ulla gens est,
16쪽
quae non aut ita sublata sit, ut ViX extet, aut ita domita, ut quiescat, aut ita pacata, ut victoria nostra inperioque laetetur. ΙΙΙ. 32. Bellum Gallicum, patres conscripti, C. CaeSare inperatore gestum est, antea tantummodo repulsum. Semper illas nationes nostri inperatores 5 resutandas potius bello quam lacessendas putaverunt. Ipse ille C. Marius , quoius divina atque eximia virtus magnis populi Romani luctibus funeribusque subvenit, influentis in Italiam Gallorum maxumas copias repressit, non ipse ad eorum urbis sedisque penetravit Modo ille meorum laborum, periculorum, consiliorum socius, C. Pomptinus, for-10tissumus vir ortum repente bellum Allobrogum atque hac scelerata coniuratione excitatum praeliis fregit eosque domuit, qui lacessierant: et ea victoria contentus re publica metu liberata quievit.
C. Caesaris dongae aliam video fuisse rationem. Non enim sibi
solum cum iis . quoi iam rarmatos contra populum Romanum videbat, 15 bellandum esse duxit, et totam Galliam in nostram dicionem esse redimendam. 33. Itaque cum acerrumis nationibus et maxumis Germanorum et Helvetiorum praeliis elicissume decertavit cetera conterruit, Onpulit , domuit, inperio populi Romani parere adsuefecit et, quas regiones quasque gentis nullae nobis antea litterae, mulla VOX nulla famacto notas fecerat, has noster inperator nosterque Xercitus et populi Romani arma peragrarunt. Semitam tantum Galliae tenebamus antea, patres conscripti: ceterae partes a gentibus aut inimicis huic inperio
aut insidis aut incognitis aut certe inmanibus et barbaris et bellicosis tenebantur quas nationes nemo umquam fuit, quin rangi domarique 25 cuperet nemo sapienter de re publica nostra cogitavit iam inde a principi, huius inperi. quin Galliam maxume timendam huic inperio depu-
taret; set propter vim ac multitudinem gentium illarum numquam est antea cum omnibus dimicatum Bestitimus semper dacessiti Nunc denique est perfectum, ut inperi nostri terrarumque illarum idem esset extremum XIV. 34. Alpibus Italiam munierat ante natura, non Sine aliquo divino numine; iam, si ille aditus Gallorum inmanitati multitu-uedinique patuisset, numquam haec urbs summo inperi, domicilium me sedem praebuisset quae iam licet considant. mahil ist enim ultra illam altitudinem montium usque ad Oceanum, quod sit Italiae pertimescendum Sedi tamen in atque altera aestas Vel metu vel spe vel poena vel piraemiis vel armis vel legibus potest totam Galliam sempiter- 6nis vinculis rastringere Inpolitae vero rex et acerbae si erunt relictae , quamquam Sunt accisae, tamen clarent Se aliquando et ad renovandum bellum revirescent. 35. Ouare sit in eius tutela Gallia, quoius fidei, virtuti, delicitati commendata est Etenim si Fortunae muneribus amplissumis ornatus saepius elui deae periculum sacere nollet; si in spatriam, si lassi deos penatis, si ad eam dignitatem, quam in civitate sibi propositam videt, si ad iocundissumos liberos si ad clarissumum generum redire properaret si iii Capitolium invehi victor cum illa insigni laurea gestiret; si denique timeret casum aliquem, qui illi tantum addere iam non poteSt, quantum auferre nos tamen oporteret ab oeodem illa omnia, a quo profligata sunt, confici velle quom vero ille suae gloriae iam pridem , reipublicae nondum satis secerit, et malit tamen tardius ad suorum laborum fructus perVenire quam non Xplere SuSCeptum rei publicae munus: nec inperatorem incensum ad rem publicam bene gerendam revocare nec tota m Gallici belli rationem prope iam ex-25plicatam perturbare atque inpedire debemus.
19. insigni laude ABCD. Edd. vett. . laude laurea Iunia. aurea Videtur . D. coniectura.
17쪽
XV. 36. Nam illae sententiae Virorum clarissumorum minum probandae sunt quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Suria, alter citeriorem qui ulteriorem, omnia illa, de quibus disserui paulo ante perturbat, simul Stendit eam e Sciscere legem, quam esse legem 5 neget; et, quae par proVinciae sit, quoi non possit intercedi, hanc se
avellere; quae defensorem habeat, non tangereri simul et illud facit, ut, quod illi a popul datum sit, id non violet, quod senatus dederit, id senator properet auferre. 37. Alter belli Gallici rationem habet:
sungitur isticio boni senatoris: legem quam non putat, eam quoque Ioservat praesinit enim successori diem. Atqui mihi nihil videtur minus dignitate disciplinaque maiorum, quam ut, qui consul Kalendis Ian. habere provinciam debet, is ut eam desponsam, non decretam habere videatur. Fuerit tot in consulatu Sine provincia , quoi fuerit, antequam designatus est, decreta provincia sortietur, an non nam et non Or- 5tiri absurdum est et, quod sortitus sis, non habere. Proficiscetur paludatus quo quo pervenire ante certam diem non licebit. Ianuario Februari provinciam non habebit. Kalendis ei denique Martiis nascetur repente provincia. 38. Ac tamen his sententiis Piso in provincia permanebit quae quom gravia snnt, tum nihil gravius illo, quod mul-2otari inperatorem deminutione provinciae contumeliosumst neque sollini summo in viro, set etiam mediocri in homine ne accidat, providendum. XVI. Ego vos intellego, latre conscripti, multos decrevisse Xi-VΑR. RN. O. Atqui mihι Lanab Garat. ira mihi E. quae mihi ABCD atq/ιε mihi Cod in narg. Repet Lamb. 11. minu e dignitate Garat minus a dignitate . ABD. Ibid disciplinaque maiorum I AB diac*linaque maiorum dissidere . D. 14. est ABCD. esset Ε . Ibid decreta provincia ABC provincia decreta E. D. hid provincia r sortietur Εdd. vett. Lamb. decreta Sortietur . 18. Ac tamen A. C. O)x Lamb. attamen
LECTT MEM. 11. Atqui mihi nihil videtur magis a dignitate disc*tinaque maiorum dissidere Lamb. Quo mihi cet ut Lamb. Manut Sch. Iabet dissidere D. Omittit v. disci linaque maioriam dissidere quam C. Ibid. quam qui Lamb. 12 is eam Iunia.
mios honores C. Caesari et prope singularis Si, quod ita meritus erat grati si etiam, ut quam coniunctissumus huic ordini esset, sapientes ac divini fuistis Neminem umquam est hic ordo conplexus Ionoribus et beneficiis suis, qui ullam dignitatem praestabiliorem ea, quam per os esset adeptus, lutarit em umquam huic potuit esse princeps quis maluerit esse popularis Sed homines aut propter dignitatem suam dissis ipsi sibi Aut propter reliquorum obtrectationem ab huius Ordinis coniunctione depulsi saepe ex hoc portu se in illos fluctus prope necessario contulerunt qui si ex illa Jactatione iursuque populari bene
gesta re lublica reserunt inspectum in curiam atque huic amplissumae odignitati esse commendati Olimi non modo non repellendi sunt, Verum etiam expetendi 39. Monemur a sortissum Vir atque optumo post hominum memoriam consule, ut provideamus, me citerio Gallia nobis invitis aliquoi decernatur post eos consules , qui nunc erunt desi nati perpetuoque posthac ab iis qui hunc ordinem oppugnent. populari acris turbulenta ratione teneatur quasi ego plagam etsi non contemno,
patres conscripti, iraeSertim monitu Sapientissumo consule et diligentissumin custode paci atque Oti . tamen Vehementius arbitror pertimescendam, si hominum clarissumorum ac potentissumorum aut honOrem minuerin aut studium erga inunc ordinem repudiaro. Nam ut C. DIulius omnibus a Senatu eximiis ac novis rebus Ornatus per manus hanc
provinciam tradat ei, quo minime vos velitis; per quem ordinem ipse
VAR. RΝ eximios honore LAC hon eximios Ε. BD. 2 grati si etiamyconi. n. eleet A. grati etiam et CD. gratis etiam. grati sin etiam . . huic AB. his . CD. 11. esse commendati ABD. C. commendati esse . 18. atque Oti AB. et otii . CD.)19. ertimescendam ABD. ertimescendum C.)LECΤΤ. ΕM. . indignitatem SchuetZ. coni. 14. Omittunt, decernatur ΑΒ C. ita ut fuerit ne citerior Gallia nobis invitis ab aliquo vel aliquando post eos constitis
qtii nunc erunt designati, emetu quo Oσthac ab iis, qui hunc Ordinem mugnent, opulari ac tiarbulenta ratione teneatur. R. 21. ut noυis ABC.
18쪽
amplissumam sit gloriam consecutus, ei ne libertatem quidem relinquat, adduci ad suspicandum nullo modo POSSum. POStremo, quo quisque animo futurus sit, nescio : quid perem, Video. Praestare hoc senator debeo, quantum ΡοSSum , ne qui Vir clarus aut potens huic ordini iure 5 irasci posse videatur sio. Atque hoc, si inimicissumus essem C. Caesari, sentirem tamen rei publicae caussa. XVII. Set non alienum esse arbitror, quo minu Saepe aut interpelle a nonnullis aut tacitorum existumatione reprehendar, Xplicare
breviter, quae mihi sit ratio et caussa cum Caesare Ac primum illudio tempus familiaritatis et consuetudinis, quae mihi cum illo, quae fratri
meo, quae C. Varroni, Consobrin I OStro, ab Omnium nostrum adulescentia fuit, praetermitto. Posteaquam sum penitus in rem publicam ingressus ita dissensi ab illo, ut in diiunctione sententiae coniuncti tamen ramicitia maneremus. MI. Consul ille egit eas res quarum me 15 participem esse Voluit quibus ego si minus adsentiebar, tamen illius mihi iudicium gratum esse debebat fi Me ille , ut quinqueviratum acciperem, rogavit me in tribus ibi coniunctissumis consularibus esse voluit mihi legationem, quam Vellem, quanto cum honore Vellem, detulit quae ego omnia non ingrato animo, set obstinatione quadaniso sententiae repudiavi. quam sapienter, non disputo multis enim non probabo constanter quidem et sortiter certe qui quom me firmissumis opibus contra scelus inimicorum munire et popularis inpetus populari praesidio propulsare possem, quamViS Xcipere fortunam, subire vim atque iniuriam malui quam aut a Vostris sanctissumis mentibus dis-25 sidere aut de me statu declinare. Set non is Solum gratus debet esse, qui accepit beneficium, Verum etiam is, quoi potestas accipiundi fuit. Ego illa ornamenta, quibus ille me Ornabat, decere me et convenire ii rebus, quas aesseram, non putabam Illum quidem amico animo
me habere eodem loco, quo principem civem, Suum generum, sentiebam. 42. raduxit ad plebem inimicum meum sive iratus mihi, quod me secum ne beneficiis quidem Videbat posse coniungi, sive eXOratus. Ne haec quidem sui iniuria. Nam postea me, ut sibi essem legatus non solum Suasit, Verum etiam rogavit. Ne id quidem accepi non squo alienum mea dignitate arbitrarer, set quod tantum rei publicae sceleris inpendere a consulibus proXumis non Suspicabar.
XVIII. Ergo adhuc magis est mihi verendum, ne mea superbia in illius liberalitate, quam ne illius iniuria in nostra amicitia reprehendatur 43. Ecce illa tempestas. illa caligo bonorum et subita atque in soprovisa sormido, tenebrae rei publicae, ruina atque incendium civitatis, terror iniectus Caesari de eius actis, metus caedis bonis omnibus, consulum Scelus, cupiditas, egestas, audacia. Si non sum adiutus:
non debuit desertus sibi fortasse providit etiam oppugnatus, ut quidam sui putant aut Volunt, Violata amicitiast accepi iniuriam, 15
inimicus esse debui, non nego: set si idem ille tum me salvom esse
Voluit, quom vos me ut Larissumum silium desiderabatis; et si vos idem pertinere ad caussam illam putabatis voluntatem Caesaris a salute mea non abhorrere; et, si illius voluntatis generum eius habeo testem, qui idem taliam in municipiis, lopulum Romanum in contione, VOs mei 2o semper cupidissumos in Capitolio ad meam salutem incitaviis si denique Cn. Pompeius idem mihi testis de voluntates Caesaris it sponsor est
illi de mea: nonne vobis videor et ultum temporis recordatione et proxumi memoria medium illud tristissumum tempus debere Si crerum natura non possim vellere, ex animo quidem certe Acidere E
19쪽
44. Ego vero, si mihi non licet per aliquos ita gloriari, me dolorem atque inimicitias meas rei publicae concessisse; Si hoc magni quoiusdam hominis et persapientis Videtur, utar hoc, quod non tam ad laudem adipiscendam quam ad vitandam Vituperationem valet, hominem 5 me esse gratum et non modo tantis beneficiis, set etiam mediocri hominum benivolentia commoveri. XIX. A Viris sortissumis et de me optume meritis quibusdam peto, ut, si ego illos meorum laborum et incommodorum participes esse nolui, ne illi me suarum inimicitiarum socium velint esse, praesertim quom mihi idem illi concesserint, ut etiam acta 10 illa Caesaris, quae neque oppugnaVi antea neque defendi, meo iam iure possim defendere. 45. Nam Summi civitatis Viri, quorum ego consiliorem publicam conservavi et quorum auctoritate illam coniunctionem Caesaris defugi, Iulias leges et ceteras illo consule rogatas iure latas negant idem illam proscriptionem capitis mei contra salutem rei publiso cae, et salvis auspiciis Togatam esse dicebant. Itaque Vir summa auctoritate, summa eloquentia dixit graviter casum illum meum unus esse rei publicae, set funus iustum et indictum. Mihi ipsi omnino perhonorificum discessum meum funus dici rei publicae Beliqua non reprehendos se mihi ad id, quod sentio, adsumo. Nam, si illud iure 2orogatum dicere ausi sunt, quod nullo exemplo fieri potuit, nulla lege licuit, quia nemo de caelo servarat . oblitine erant, tum, quom ille, qui id egerat, plebeius est lege curiata factus, dici de caelo esse servatum qui si plebeius omnino esse non potuit, qui tribunus plebi potuit esses et, quoius tribunatus si ratus est, nihil est, quod irritum
25 ex actis Caesaris Possit esse e eius non solum tribunatus, et etiam Perniciosissumae res auspiciorum religione conservata iure latae videbun-
Codd. omnes negabant Ern coni. 25. tribunatus ABCD. tribunatus ratus . eoni.
turl 46. Quare aut vobis statuendumst legem Aeliam manere, Hegem
Fusiam non esse abrogatam, non omnibus Tastis legem Terri licere quom ex feratur, de caelo serVari, obnuntiari, intercedi licere; cem sorium iudicium ac notionem et illud morum Severissumum ma isterium non esse nefariis legibus de civitate sublatum p. si patricius tribunus splebi fuerit, contra leges sacratas: si plebeius, contra auspicia suisse: aut mihi concedant homines portet in rebus bonis non exquirere ea iura, quae ipsi in perditis non exquirant, praesertim quom ab illis aliquotiens condicio C. Caesari lata sit, ut easdem res alio modo erret qua sondicion' auspicia requirebant, deges conprobabant. Hi Clodio soauspiciorum ratio Git eadem, Heges omnes sint eversae indi perditae civitatiS. XX. 47 Extremum illud est ago, si essent inimicitiae mihi cum C. Caesare. tamen hoc tempore rei publicae consulere . inimicitias in aliud tempus reservare deberem Possem etiam ' Summorum virorum 15 exemplo inimicitias rei publicae caussa deponere: et, quom inimicitiae fuerint numquam, opinio iniuriae beneficio sit extincta D sententia mea, patres conscripti, si dignitas agitur Caesaris, homini tribuam si honos
quidam , Senatu concordiae consulam; si auctoritas decretorum Ostrorum, constantiam ordinis in eodem Ornando inperatore servabo si per 2opetua ratio Gallici belli, rei publicae providebo; si aliquod meum pri-Vatum ossicium, Me non ingratum isse praestabo. Atque hoc velim
LECΤT MEM. 7. Oportet autem in rebus honis ΑΒ vortet aut in rebus . . v r- te aut rebu b. C., in quo latere aliquid videtur. 10. aut in Clodi de Manuti coni. Aldus nepos at in Clodio dubia Garat susp. Sententia haec est , qua condicione Caesari lata , auspicia dumtaxat illi requirebant, leges ipsas ah eo latas comprobabant. 'Verba autem in Clodio et pendent e superiore illo raesertim quom. 15. Cum ego ABCD. 16. et cum ABCD. Nostram lectionem repperi Primum in Iuntina. 22. ingratiam raostiab Lamb. Rursus de rn susP. SchuetE.
20쪽
probare omnibus, patres conscripti se levissume seram, si sorte aut iis minus probaro, qui meum inimicum repugnante vostra auctoritate texerunt, aut iis, si qui meum cum inimico suo reditum in gratiam vituperabunt , quom ipsi et cum meo et cum suo inimico in gratiams non dubitarint redire.