장음표시 사용
121쪽
i 227 octobre. Ego Iohannes comes Cabilonensis, notum acto universis presentes litteras inspecturis quod ego recepi in commenda et custodia mea et amicorum meorum Durannum de Blanos et homines jusdsim loci et vallis homines de Dongiaco et homines de Varengiis cum rebus suis tali conditione quod dicti homines debent me vel mandalo meo reddere singulis annis, apud Cluniacum, centum panellos aven infra octabas Sancti Michaelis. Possunt vero homines predicte commende domandare commondam istam dicto comiti de anno in annum ita tamen quod domandatio fiat in presentia quando ipsi homines reddent commendam se tunc si demandare voluerint commendam tenentur roditor litteras suas predicto comiti vel ejus mandato et similiter dictus comes cum voluerit, potest hominibus commendam demandare. Quod ut ratum et stabile permaneat, ego Iohannes comes Cabilo nensis presentes litteras sigilli mei munimine roboravi Actum anno graue, Cc xxviri' , mense Octobri. Au os commenda Duranni de Blanos.
In nomino Domini. Amen. Quoniam melius et magis memorio commendantur que sub testimonio litterarum rediguntur iccirco
122쪽
notum sit presentibus et futuris, quod cum orta fuisset controversiai inter Bracarensem et Cluniacensem ecclesias super ecclesia de imi nario cum pertinentiis suis, asserente archiepiscopo Bracarensi illam pertinere ad Bracarensem ecclesiam, Cluniacens vero monasterio allegant illam pertinere ad se ex donatione regum Portugalie quam donationem Bracharensis archiepiscopus dicebat non valere, etiamsi facta fuisset, utpote sine consensu Braccarensis ecclesie post multas
commissiones a summis pontificibus delegatis super hoc judicibus
destinatas ot executiones per eosdem judices pro Bracarensi ecclesia factas et multas et varias altercationes et allegationes hinc indo pro positas tandem inter dominum Sisiphanum archiepiscopum, et capitulum Bracharense, ex una parte, et homam, Sacristam, et ar
tinum visitatores incispania, monachos Cluniacenses, et Johannem, camerarium illes rance' et Stephanum priorem de Ratis nomine abbatis et conventus Cluniacensis, ex altera, talis compositio inter-
cossi ici videlicet quod archiepiscopus habeat ibi semel in anno procu rationsim sibi ratione visitationis debitam sufficientem et honestam et quinque morabatinos pro censu annuatim in est Sancti Johannis Baptiste et archidiaconus Bracharensis qui pro tempore fuerit habeat similiter procurationem suam, sicut habet in aliis ecclesiis parrochialibus archidiaconatus sui; item tertiam partem mortuariarium , de mobilibus tantum et vota a rusticis consueta. Item abbas Clunia censis vel camerarius de illas ranca, vel visitator qui ex parte Clunia censis monasterii venerit ad partes illas visitandas ponat priorem in iminario perpetuum, qui non removeatur, nisi culpa exigente. Qui si male administraverit vel male vixerit, archiepiscopus debet denuntiare loco δin ecclesia de Viminario et capellanus qui ibi fuerit perpetuus vel clorici jusdom loci significabunt camerario illes rance', ut ipse camerarius infra tempus competens prefixum ab archiepiscopo ponat ibi
123쪽
alium priorsim o istum revocet ad se Prior vero de Viminario pro sentabit capellanum idoneum et perpetuum domino archiepiscopo confirmandum qui de spiritualibus domino archiepiscopo respondebit. Qui si malo vixerit vel negligenter egerit, archiepiscopias exigente justitia illum destituat, et alium ad presentationem prioris instituat loco ejus. Et archiepiscopus habebit correctionem in clericos ipsius loci qui deliquorint contra sui ordinis instituta. Item prior qui ibi pro tempore fuerit debet venire ad concilium domini archiepiscopi generato is ibi rius recipere monita salubria quantum ad omnia que con ii noni ur in hac arta Et similiter capellanus et clerici cum eo deboni ventro ad ipsam synodum monti ta salubria recepturi. Et archiepiscopus non debet ipsum priorem vel ejus monachos excommunicare vel sus pondoro. Si vero prior qui ibi fuerit supradicta noluerit adimploro archiepiscopus subponat ipsam ecclesiam de Viminario interdicto sit ejus interdictum tam prior quam monachi, quam etiam clerici, obser vabunt. Ad hoc autem totum adimplendum, et specialiter ad remo tionem prioris, si res exigent, prout superius est dictum predicti
monachi nomino abbatis et conventus Cluniacensis, obligarunt sex casalia quo sunt in villa que vocatur rata Ste, in cauto monasterii
videlicol lolam ipsam villam, quia tot tantum sunt ibi casalia. Doquibus casalibus quamdiu prior de Viminario permanserit in contu macia non adimplendo aliquid de supradictis articulis archiepiscopus
recipiat fructus, quo non restituet monasterio de Viminario etiam post satisfactionem factam post satisfactione sacta restituet tantum' ipsa casalia monasterio supradicto Preterea sciendum est, quod quicquid hactenus actum fuit, sive per violentiam, sive per orciam, sive alio quocumque modo tam ex parte domini archiepiscopi quam ex parte Cluniacensis monasterii totum dimissum est et renunciatum per hanc compositionem factam de beneplacito utriusque partis, et renunciatum est ab utraque parte omnibus instrumentis habitis et ii
124쪽
bendis et cassata sunt omnia instrumenta que aliquatenus' possent coram domino papa vel alii judicibus allegari. Et dominus archiepiscopus sub predicto tenore concedit de novo monastorium do Vinii nario salvis omnibus juribus supradictis Braccarensis ecclesie, monasterio Cluniacensi in perpetuum possidendum Debet etiam 'ipse Braccarensis archiepiscopus, qui pro tempore fuerit, commendatos lia here manu tenere, et dessendere priorem de Viminario et ipsum locum o in quibuscunque potuerit adjuvare. Acta Sunt hec apud Bracaram
sub ora M' CC Lx'v', men Se novembri. Qui presente fuerunt de
canus magister S. cantor do Pelagii magister . magister scolarum, Ν. archidiaconus M. Martini, thesaurarius M. Menendi; Lauroncius Gonsalui' Egeas Fasilus ' Dominicus Petri. Aldosonsus Ortorii Petrus Pelagii. Johannes Petri Magister Johannes et Stephanus Petri canonici Bracarenses; Ν. udex; Dominicus uerii Gunsalvus Monondi'. incontius ueri et Dominicus Petri cives racarenses; Iohannes Pelagii, clericus et Iohannes monachus capellanus de Vimi nario et multi alii clerici sit laici.
In Christi nomine. Νotum sit presentibus et futuris quod nos Rotan Aprhsdus, abbas, et conventus Clunia censis compositionem int01 40norabita ' 'm', lem S. Bracarensem archiepiscopum, et capitulum Suum, ex una parte, o diluctos monachos nostros homam, sacristam Clunia censem, et Μartinum monachos, visitatores incispania, et Johannem, camera
125쪽
ritim illos rance et Stephanum priorem de Ratis, ex altera super monasterio de Viminario et pertinentiis suis, nomine nostro sactam ratam et firmam habemus cujus compositionis tenor talis est In nomines, etc. Supra ii 4554. Ν autem in posterum possit nostra confirmatio sive ratiliabitio in dubium revocari hanc cartam sigillis nostris dependentibus secimus communiri ad perpetuam memoriam hujus rei. Les sceatiae mariquent.
122 nviron. Cum monasterium Sancti Johannis Angeliacensis ex concessiono
Romanorum pontificum ab antiquo sit ecclesie Cluniacensi sub jectum se te statur de jure obedienciam debitam subjoctionem treverendiam exibere abbati Cluniacensi tanquam patri abbati ita ostquod obeunt abbate ejusdem loci sine assensu Cluniacensis abbatis ibi dom non obeat ligi abbas et talis consuetudo fuerit actenus observata, quod in eodem monasterio de mandato abbatis Cluniacensis monachus Clunia censis semper debeat esse prior, qui monasticam disciplinam circa se et alios secundum Cluniacensis ordinis institutas aciat obsorvari accidit tempore stiri abbatis ejusdem conobii quod cum idem longia senio pariter et langore fractus esset et vellet resignare, misit ad abbatem Cluniacensem significans ei quatinus ad mo-
126쪽
nasterium Sancti Johannis accederet, vel saltem sussciontem mitteret procuratorem pro ure Cluniacensis ecclesie in suturi abbatis lectiono illos conservando. Cumque abbas Clunia censis aliis magnis sit novis P
negociis traheretur, nec posset Venire, misit magistrum Henricum monachum Cluniacensem, cum litteris suis patentibus super hoc ple naria potestate eidem concessa ratum habiturus et firmum quicquid
por ipsum in dicta electione factum fuisset. Tandem de consilio ipsius Honrici se voluntate; lectus fuit in abbatem domnus Oddo professus Cluniacensis ecclesie cujus lectionem idem Henricus sit alii monachi
Cluniacenses cum monachis monasterii Sancti Johannis episcopo Xanctonensi, iocosano ejusdem loci presentaverunt. Cui cum constitisset quod in adum luction Cluniacensis abbatis assensus magistro Hen
meo mediante intervenerat eandem duxit confirmandam Asseruit
otiam jam dictus electus in presencia episcopi quod de voluntat et consilio abbatis Cluniacensis per manum magistri Henrici abbaciam Sancti Johannis susceperat Promisit nichilominus juratus se omnia jura que Cluniacensis ecclesia in ecclesia Angeliacensi habuit voliaboro Jobet illibata servis sit precipue in institutione abbatis et prioris
at tuo infra annum more debito venit Clunia cum et in communi capi tuto racione abbaci promisit obedienciam debitam sicut lenoniursacoro alii abbates Cluniacensis ordinis. Procedente vero tempore cum ecclesia Sancti Johannis prior vacaret misit ibidoni sicut de consuetudine erat abbas Cluniacensis magistrum Fulconem in priorem litteratura siquidem et moribus ornatum et serventem in observaticia monastic disciplino. Qui cum ab abbate et monachis fuisset seceptus et secundum Cluniacensis ordinis instituta strenue ageret in corri
gendis excessibus subditorum quidam filii Belial monachi rius tommonasterii videntes sibi illicita non licere novo et inaudito tormen torum genere excogitato, conati Sunt de morte ejus tractare. Quadam enim nocte poS matutinas, dum oraret ante altare beato Mario ipsum cum maximis baculis fere usque ad mortem verberaverunt. Tandem factus est clamor magnus et tumultus in monasterio et venientsi alii monachi invenerunt eum fere semimortuum et misericordia moti
127쪽
Super eum, portaverunt eum in domum insit morum ubi cum dilicius
jacuisset et jam cepisset convalescere indignati sunt iterum contra eum mali monachi et venientes de nocte ubi jacebat quidam ex ipsis acceperunt coopertorium quo operiebatur alii vero ollam permaximam plenam aqua calida serventissimo effuderunt super corpus ejus, ita quod sere a capite usque ad pedes totus apparuit discorialus. Qui tandem metu mortis compulsus fecit se desserri in prioratu Sancti Eutropii Cluniacensis ordinis et sic evasit manu fratrum impiorum, nec postea, propter imminens periculum aliqua ratione voluit odiro ad dictum
mona Sterium Sequenti vero tempore venit abbas Clunia censis causa
visitacionis ad partos illas Occitanas ii abbas Angeliacensis obedioni iam debitam tanquam patri abbati devote exibiturus. Tandem constitutis illis apud veys abbas Clunia censis Jordanum professum Clunia censis ecclesio dedit in priorem abbati Angeliacensi quem idem abbas de manu Cluniacensis abbatis cum humilitate recepit et sic prior essectus est. Item alio tempore venit abbas Clunia censis ad monasterium Sancti Johannas et intelligon quod abbas Sancti Johannis disponebat infra annum resi gnare timuit ne sorte monachi aliquod acceptarent contra jus ecclesio Cluniacensis in abbato sibi ligondo et precavens sibi in futurum dictum
Jordanum priorem quem credebat sidelem ess Clunia censi ecclesie constituit procuratorem suum ad appellandum si forte monachi vel
lent eligere consilio ipsius irrequisito Denique cum abbas Sancti
Johannis infirmaretur ad morioni multi monachi Clunia censes hoc audientes accesserunt ad monasterium Sancti Johannis et cum olloni intrare in monasterium idem non fuerunt admissi immo per molaachos ejusdem monasterii turpiter ejecti. Cluniacenses vero monach m-hibuerunt eisdem ex parte domini pape ne sine Clunia censis abbatis assensu abbatem eligere presumerent et super hoc ad sedem apostoli cam appellarunt. Prior autem Angeliacensis qui procuracionem abbatis Cluniacensis ad appellandum receperat subito de procuratore effectus est adversarius et cedens in partem alteram una cum monachis Angeliacensibus, ultus favore et prosencia Burilegalensis archiepiscopi et Xanctonensis episcopi, in quorum presencia Clunia censes monachi am
128쪽
appellaverant abbatem de Bacaico', post appellationem interpositam contra privilegia sedis apostolice irrequisito Cluniacensis abbatis consonsu sibi in abbatem eligere presumpsit. Postmodum accesserunt hinc inde ad curiam . manavit commissio ad abbatem Sancti Leodo garii et conjudices suos, a quibus post multa dierum assignaciones a multis gravaminibus fuit a parte Cluniacensis abbatis appellatum Demum alia manavit commissio ad abbates de Tenalia domorona de
Νantolio Pictavensis Xanctonensis et Engolisinensis diocesium in quorum electione circonventus fuit procurator Clunia censis monasterii utpote ignarus patri illius et personarum. Sunt enim constituti in con fini guerrarum inter terram regis Francorum et terram regis Anglie ubi tanta fervet guerrarum insania et raptorum crudelitas quod non tantum simplices clerici vel monachi verum ciam abbates archi diaconi episcopi ibidem quotidie capiuntur, in carcerantur, et om pelluntur ad redempcionem. Sunt etiam dicti judices ab invic0m nimis remoti in tribus episcopalibus constituti. Unde se facili non possunt convenire nec pars Cluniacensis aliquomodo securum accessum potest habere ad ipsos. 0 vero Clunia sensis abbas argueretur de dolo vel negligencia nuncios suos sepe et sopius misit ad partus illas ad investi gandum si sorte uerrarum cessassent perturbacioneS, ut OSSet agere causam et prosequi jus suum coram illis judicibus. Tandem ipsemotin propria patria arripuit iter et per novem dietas venit ad partes illas ubi tantam invenit guerrarum perturba cionem quod si vellet redire non posset, nec ulterius procedere. Unde preter consuetudinem, ex neccessitate petivit conductum a magnatibus torre illius qui cum multitudine armatorum eidem conductum prebuerunt. Tantis igitur uel rarum perturbacionibus prepeditus Clunia sensis abbas secunda non potuit uti commissione unde oportuit eum recurrere ad unicum remedium suum ad speciale refugium Clunia censis ecclesie ad summum pontiticem et impetrare citationem. Statim secta fuit citacio.
129쪽
Dehinc lecto suerunt litter testimoniales dilonis abbatis Angolia censis continentes quomodo per manum magistri Henrici, de voluntateo mandato domini abbatis Cluniacensis abbaciam Sancti Iohannis susceperat et qualiter promisit juratus quod racione abbaci Sancti Johannis obsedienciam debitam subjectionem et revereiiciam ecclesie Cluniacensi, tanquam matri sue Semper fideliter exhiberet. Postea lecte fuerunt littere pie recordacionis demari Xanctonensis episcopi illud idem testificantes. Item exhibuimus quedam privi logia Romanorum pontificum que non habebamus pre manibus. Tandum socimus pelicionem in hac sorma Petimus a Sanctitate vestra inua tinus istius domini lectio acta in projudicium Clunia censis eccloste contra privilegia sedis apostolice contra antiquam consuetudinem post appellationem legitime interpositam irrequisito Cluniacensis ab batis assensu irrita habeatur et ipse penitus amoveatur quia non in travit se ostium et alius loco et honore dignus secundum tenorem privilegiorum nostrorum de assensu Cluniacensis abbatis substituatur. Tunc abbas Sancti Johannis proposuit ex adverso exceptiones dilatorias videlicet quod causa ista diversis judicibus fuerat delegata de assensu parcium, per quos canonice potuit terminari coram quibus eciam semper fuit paratus obedire. Unde suppressa veritate et suc-gosta falsitate impetrata fuerat citaci et petobat remitti ad eosdem judices et satissiori sibi do expensis. Quod autem pro parte nostra ait responsum pretermittimuS, cum non credamus ad presens ore neces sarium Tamen ita actum est quod dominus papa noluit admittere excepciones abbati Angeliacensi immo noluit quod procederemus causa et sicut patet per incrementum domini pape in tantum pro cessum est quod sacta fuit litis contestacio sollempniter tam superpetitorio quam possessorio et statim proc0det ad dissinitivam si partes haberent in promtu et testes et instrumenta. et quia de predicti per asserciones parcium non potuit sibi sieri plena sides ideo tantum commisit causam delegatis. Cum igitur in causa ista usque ad dissini tivam nichil restet nisi tantum productionses testium et exhibitio instrumentorum cavendum es t sollerter ne adversarii frivolis excep-
130쪽
cionibus nos detineant quia, sicut dictum est ante litis contesta cionem, c oram summo pontifice fuerunt proposite nec admisse.
PRIVILEGIUM GREGORII PAPAE IX, DE EXEMPTIONE ORDINARII IN FAVOREM ΜONACHORUM CLUNIACENSIUM.
Gregorius episcopus, servus Servorum Dei dilecto silio . . . abbati 122 - 1241. Cluniacensi salutem et apostolicam benedictionem. Intelleximus imper quod cum secundum privilegia Romanorum pontificum nulli archiepiscopo vel episcopo liceat fratres tuos regularem vitam professos ad con ventum vel synodum convocare, et indultum sit a sed apostolica ut monachos Cluniacenses ubilibet per domos tui ordinis commoranteS... Cetera desunt in voteri libro in. 4558.
Ego m. de Marreniaco praepositus ecclesiae Eduensis, notum facio universis litteras praesentes inspecturis quod ita convenimus Super partem illam quam habet domus de Magobrio in villa anteli inter me et priorem et monachos de agobrio Concesserunt mihi in vita mea quicquid illic habebant vel habor debebant in villa domanteio sub annuo censu quingentorum solidorum Divionensium solvendorum illis duobus terminis per annum in festo Sancti Lagari medietatem ad Carnisprivium post aliam medietatem, secundum quod in praesentia venerabilium dominorum et amicorum nostrorum, domini scilicet S. archidiaconi Flavinia consis, et domini tui. - abbatis Cervidunt et