장음표시 사용
11쪽
&Bo hemice Regi Archiduci Austriae: Duc Burgundiae&GDomino suo clamentissimo
sar Inuictissime; Bonitatis Dei erga Homines; re praesentiae eius in tota natura testimonia quiae Auithoris uniuersii curam dispensationemq; sapientem Gubernationem animaduerti posse certum sit:Qtiis enim Mundum hunc vel temere omnino extitisse dixerit: vel nullo consilio, nullis legibus ac prouidentiae norma administrari putet: cum uniuersa rerum vis virtusq; ac dispossitio reopificis ostendat sapientiam; conseruatoris gubernatorisq; optimi consilium potentiam serpetuam praesentiam indicet, arguat ac demonstreta Intueatur aliquis in totam orbis conditi naturam statumq; ac proprietates rerum spectet ante omnia vero coeli solisque perpetuos motus ac uniformes vicissitudines constantes temporum mecunditatem terrae annuam perhennitatem fluviorum, partus animantum. specierum inconfusam conseruationem consideret expendat equidem dubitari nequeat, existere omnipotentem quandam .sapientem causam, cuius consilio dccondita omnia;&gubernationi subiecta 2 esse
12쪽
esse confiteatur Scribit Xelaophone minimis interdum re biis solitum fuisse Socratem vel maxima diuina prouidentia testimonia colligere facitq; ciliorum quae circa oculos sunt men-ilonem V e quibus manifesta deprchendatur cura insolicitudo DEI pro imbello hoc d summe necessario corporis nostri membro quod huiusmodi quidem tectis ceu muniri vallariq;Oculorum aciem voliterit: ne vel ludoris defluentis importunitate atq; acrimonia Vel culicum aliarum uerorum volitantiumque incidere fortasse poterant,iniuria ac violentia nudum desertumque visu nostri organon omnino hederetur Etsi autem verissime id a Seneca siit dictuni Quid sit hoc, sitne quo nilii Iest,
scire non possumus: maxime sit naturae humanae angustia addivinae essentiae amplitudinem atq; omnipotentiam conferatur: tamen litivismodi collectiones argumentorum, quae quidem 1 viris sapientibus tanquam e medio rerum uniuersiitatis theatro pro asserenda diuina prouidentia, obseruata sunt, constituta; cum primo habendae loco; tum facienda semper sunt profecto maxinai ut quibus. Naturae dignitas inrationis humanae diligentia, animorumque solertia sim perplexitate conspiciatur Et huiusmodi quidem, inquana, cum plurimalint, inuietissime Caesar; in eam rem argumenta tum omniuin profecto maximum ex ipso Gubernationis ordine conseruatione Imperiorum Monarcharum usu colligi obseruarique posse existimandum est. Cuna enim omnis potestas a Deossit: nec sint potestates, nisi quae a Deo ordinate sunt quo quaeso modo, quoue praestidio conssistere perdurareque Magistratu ac superiores posse duceres nisi ab eodem, quo primum ordinati siancitique sunt Deo protectore gubernatoreq; aduersus eam,quae partim a Dia bolis, partim ab ingratis subditi atq; improba multorum peruersorum consipiratione excitatur conflaturque calamitatem Spersequutionem sustentaretur, cum ita plane statuam, non
13쪽
tantum esse verissimum istud Diocletiani Nihil esse dissiciliusquam Imperatorem bene imperare: vcrumiliam nullum ordinem nullumque genus hominum esse cui plus molest larum excitatura Diabolis: quam summis Magistratibus qui cum ordinis capita Si defensores sint in humano genere equidem inj- pulsus duro sentiunt; quotidianaq; vulnera inmorsu coguntur sustinere ab importuno Sathana qui cum filio Dei, a quo omnis boni defluit possessio infatigabili quadam acerbitate animi ac contentionis aduersatur equidem hordinis honesti hostis est,& Magistratum omnem odit, quicunque iuxta Ohinutatem Dei commissam sibi Reipublicae dignitatem administrat. Et quidem impossibile esset Reges Imperatoresque conssistere atque ob tactari dissicultatibus; ni coelesti uterentur auxilio aduersus Diabolorum furias qui hordinem turbare dissentiones spargere, ipsasque adeo personas affigere deformareque ac calamitatibus obij cere non desinunt; sed eam interdum fabulam haud minimo vel lucro certe vel applausu saltant. Alios alijs affigunt modis cumque hos priuatae vitae foeditatibus aspedigunt; illos profecto ad publicam pernitiem astute commouent&incitant: ut principum iniustis actionibus uniuersa regni statusque ac ordinis tranquillitas, harmonia acanimorum propemodum concordiae beneuolentia dissoluatur. Dauidem non domesticis tantum affixit malis impulitque in scelerum ceu priuatorum deformitates cum adulteri ac homicidi labe virum sanctum iustumque sauciat. notat sed&publicae calamitatis occassionem suggerit, dum populum numerare suadet cuius nomenclatura, nisi eo qui ab ipso Deo definitus ostensusquc modus est in Exodo nequaquam capien ac concinnanda fuit Salomonem ad publicam blasphemiam impulit dum relicto veri Dei cultu, dola eorumque cultum contra manifestam prohibitionem consectatur. Quantus furor
14쪽
erat Diabolorum aduersus reliquos Israelis Reges, e Iibris sacris intelligi atque obseruari potest. Iam in alijs historijs manifesta sunt testimonia odi atque acerbitatis Diaboli aduersus Magistratus stim mos, Reges, Principes Imperatores populorum; dum alios alijs supplantat vijs; aliosque in alia atque alia crimina ac vitae licentiam turpitudinemque actionum incitat impedit. Quid Pisiistratum, Polycratem, Cambysem, Sardanapa- Ium, Anthiochum imo Alexandrum ipsum commemoret quorum vita quali actionum norma cursuque ac studiorum flamma exantiata traductaque standem finita sit ex ipsis historijs, quq hac de re scriptae extant, cognosci satis potest. Haec est ininianitas odij Diabolorum aduersus humanum genus; maxime Vero aduersus populorum capita tubernatores summos quorum animis amare id veneni satagunt; quo correpti a via felicitatis publicae exorbitent seque eo duci tandem relicto Deo simant; ut manifestam ceu publici mali professione corripientes equidem publicam regnoru calamitatem priuatae infelicitati ac turbis etiam domesticis copulent coniungant . Eo enim huius modi certamine astuque spectat Sathanas ut subuersis elisisque principum summorum animis, ac vera sinceraque erga Deum concussamlabefactata pietate, eius mali fructus in totum gentium ac Reipublicae diffundatur corpus eque principis contagio uniuersia postea regnorum populorumq; incolumitaS, concordia redignitas imperi concussa infectaque aut luxata esse videatur. Fieri enim vix posse,quin ad Gubernatoris modum, sit subditorum: vivendi sietatis comparata ratio. Duabus autem vijs, Principum status fastigiaque imperiorum ante omnia
oppugnat; Blasphemiae malo, legum honestarum violatione Blasphemia ex contemptu fili Dei; verbi doctrinaeq; coelestis patefactae ita Ecclesia, ignoratione prouenit, augetur crescit. Legum Violatio Tyrannidem statuit infertque Gubernationi:
15쪽
nationi dum contemptis imperii ac regnori iuribus arbitrio priuato fit in omnium hominum vita libera violentaque graivsatio: impuneque in corpora fortunas saeuitur eorum, quos sibi quisque ex quacunq; occassione vel suspectos putat;Vel reos censet; vel laostes denique ac inimicos esse arbitratur. Vtrumq;
malum&Magistratui&subditis exitiosum est. Blasphemia cram Deo dis luit amicitiam: Tyrannis cum hominibus inducix ' firmatque diss entionem. Ita utrinque parta infelicitas, Vcluxi communi alveo in subiectae gentis calamitatem defluit 'c'
Haec commemoro, ut gradus dignitasque sepericula Impe' ' *;y I riorum intelligantur sintque ubernatores instructi aduexid' pq sim insidias: furores Sathanae quem in pernitiem principum re i j iiii regnorum infatigabili astutia, dolis. criminationibus grassaxi hi pipi ferrique laevire manifestum est. Contra hunc hostem non a lxi, 'ri lio quam fili Dei praesidio defendimur,&perduramus. Et quieti utri dem impossibile esset ullum iusti legitimique salutaris impe mim, ri vestigium existere nisi per filium Dei conseruaretur: qui si
sis: si cui ordinis honestae societatis causa est in humano genere ita hoc ipsum aduersus Sathanam authorem confusionis de turbaruna fulcit, defendit sustentat. Quin propter Ordinis' pulcritudinem iecelsitatem interdum pcrsonis ipsis benefacit Deus etiamsi minus idoneae minusque gratae Deo, poena pomtius quana defensionem mereri posse viderentur. Ex hoc funda- quai sit naenio excitatae subuectaeque Imperiorum strues in tanti con, n . fusionibus: ruinis utcunque sustentantur Conseruatq; Deus
estia Magistratum propter se repropter Ordinis virtutumque' di- h. sciplinae inhumano generedi nitatem. Q uod quidem a Magistratu pio intelligi agnoscique necesse est. Sed hac de re a nobis ihi'. alio in loco copiose dictum cst.
et ' Qtita autem necessaria est lectio Historiarum equidem o
16쪽
luntates eorum haudo qui quocunqtie modo cuisus luitentutis eam in rem promouento iuuant seditis etiam libellis, quorum ductu ad solidiora doctrina fastigia quada veluti facilitate progrediatur. Nec dubium est, in omni narratione historica earum quidem rerum quae inter Gentes actae sunt, ampli ilimam esse Historiam Romanorum quascunque dcinum aut constitutionis, aut continuationis, aut translationis denique naperii vices aspicias ac consideraris. In Consulibus multis quanta prudentia' In Dictatoribus quanta Authoritas 3 Iam victorias, Dominia ac possessitones in illa gente maximas fuisse certum cst. In Imperatoribu quanta fortunae, morum vitaeque ac studiorum varietas&dissentio Alius bello; ut Iulius: alius Paci ut Augustus, destinatus est eaque in re summa pene trique extitit felicitas. Alij alijs artibus plerunque delectati, Romani nominis auxere dignitatem. Nec necesse est mentionem fieri de singulis. Manifesta enim virtutum testimonia sunt in Vespatiano, Tito, Nerva, Traiano, Hadriano, Antoninis Probo, Constantino&alijs Inter hosce autem Bonitatis, Moderationis, Doctrinae
ac VII tutum flores quantu queteso prouentu erat Vitioru quae
tanquam seges mecundissima uberrime succreverunt Quid enim Caligula, Nerones Vitellius, Ottho, Domitianus, Commodus, Heliogabalus, Maxinaini, plures alij; quid nouam habent quod vel commendare post si virtutena vel imitar velis obsinceritatem Iam vero quis Lanienas caedesque quae vel in ipsos principes, vel in principum familiares amicosove prinata tantum feritate atque immanitate perpetratae sinat diis explicari In haec exempla intuentes cohorrescamus ad consipectum indicii Dei, furoris Diabolorum simusque intubernando soliciti ac Vigilantes ac diabolorum insidij resistamustia uocatione Dei moderationis bono scinperque intueamia
17쪽
in Regulas: Qui fuderit humanum sanguinem fundetur sanguis eius. Item, Qui gladium acceperit, gladio peribit Item, Per quae quis peceat per eadem punietur c Ante omnia vero conssiderandae sunt tranflationis Imperiorum causae: nec aruis obruenda est aut vestienda veritas sed plane statuedum est propter iniusticias principum d subditorum transferri imperia, eque gente in gentem, a familia una in alia mirando interdummodo, quide occassione haud ita maxima omnino transplan
Sed de utilitate lectionis Historiarum ab alijs saepe dictum est:
nec ea de re copiosius aliquid adferimus in praesentiarum. Detcripsimus autem Caesia res Romanorum Italicos hoc mediocri Carmine quod placere doctis cupimus. Et quia Maiestatem tuam, inuictiissime Imperator exercitatam esse scimus in omni doctrinarum genere quod liberum hominem&principe talem deceat: non dubitamus etiam Historiae Romanae corpus, ordinem sectiones Maiestati tus probe cognitas atque perspectas esse Romanum Imperium a Daniele appellatum esse, hoc totum quod a Graecorum Monarchia subuersia ad finem ac consummationem mundi quacunq; demum fortuna,Vulnere laceratione aut robore conssistet ac perdurabit. Ex eo Romanos Imperatores esse nuncupatos,qui huius imperi summum occuparint locum se umq; consiiij authoritate ac gladi usu asseruerint ac propagarint. Eius generis treS esse ordines Italicos, Graecos,MGermanos Italicos dici qui in Italia arcem Imperi summa, urbem Romanam occuparunt possederuntque Graecos, qui in urbe Constantinopolitana residete miserando certe interdummodo Imperi ius dignitatemq; tutati sunt GermanOS, a Carolo Magno in sequentes omne numerari. Singulorum vero
ordinum tres esse classes comperi: Wins gulis classibus contineri Caesares Duodecim; reiectis ijs ac repudiatis, qui non Im
18쪽
peratores, sed Imperatortina hostes ordinisq; ac tranquillitatis publicae perturbatores existimandi sunt. Neque enim Impera rores Romani protinus sunt perhibendi, quotquot Romani in peri fastigium vel aspicere, vel sperare, vel lacessere inuadereq; sunt ausi, contracta militum ac perfidorum manu sin quibus nihil erat pensi ad virtutem; sed inflammati erant ad seditionem animi ardebantq; cupiditate subuertendi tranquillitatem publicam; qua salua locum sibi nullii ad grassandi saeviediq; libertatem relictum iri arbitrabantur. In his confusionibus, seditiosis improborum tumultibus Maiestas Imperi Romani minime conseruata est Itaque submouendi sunt ab Imperatorum ordine huiusmodi flagitiorum monstra quae non Imperium constituere augereque, sed collabefacere obscurareque ac penitus subuertere eosque qui Vel a Senatu Romano, vel exercitu Imperatorio decreti Augusti essent obruere ac profligare conati
Haec si studio aliquo ac diligentia singulari considerentur: equidem id quod dixi prudens solersq; Lector deprehendet, huiusmodi quidem Clasium, Imperatorumque numero singulos Caesarum Romanorum ordines expleri serfici sita vi Graeci Latinis, inhisce exaduerso Germani etiam respondeant; Vsque ad Maximilianum primum sub quo multa pars Reipublicae, ratioque ac status immutati sunt Malterati. Nam Malia quaedam quasi forma militandi introducta est , disciplinarum omnium noua quaedam sequuta est emendatio: multaque tum certe omnibus regnis varia cogitandi spectandi extitit occasio. Quantum vero extendi hanc Classem filius Dei velit humana quidem sententia definiri non potest. Mihi quae sit cogitatio, cum offendat illa neminem, qui quidem vero sinceroque animo pietatem colit; libera profecto bonorum hominum iudicijs obuerseturseam putare me temporum nostrorum rationem i
19쪽
nem ut quicquid supra aequatum Augustorum numerum acce dere percipimus; id eo pertinere existimandum esse ut vel consumationi peccatorum in condemnationem vel poenitetiae hominibus ad salutem donatum esse videatur. Imminere autem extremum illum salutarem liberatipnis nostrae diem, ex ipsiis quae kChristi Apostolorum testimonijs perspicua sunt, argumentis ignorari non potest a Christiano. Et nescio quid profecto tandem referat tot Secundorum gubernatio, qui hoc quidem tempore principatum inter mortales gerunt idque non in Insulis tantum maximis; sed S in continente ipsa; quaeOmninores singularem aliquam mihi videtur ad euentus maximi significationem habere rationem: momentum. Qtii enim Insularum pene maxima Oceani ignorat esse Britanniam Atqui praecipuam eius nunc partem Virgo Regina, Secunda administrat Scandia vero magnitudine omne mundi peninsulas superare manifestum est, ut quae alter quidam orbi etiam a Romanis scriptoribus existimatasiit; In hac potentissimos nunc Reges
duos; Manis quidem ortu agisque FRIDERI CVM nostrum; Succis vero Iohannem utrumque autem ex nomine Secundum, gubernare ac praesidere notum est. Iam ad continentem quod attinet, An non Selymus ris secundus Turcis suis praeest: Nobis vero Christianis gloriosiissimus atque humanis
mus Maximilianus: quem ut e nomine Secundum esse scinnus, ita vita gubernationeque secundum ac felicem esse expetimus:
Imperium ac gubernationis prouinciam administrat ded ulla exigua quidem, significationis minimae fortassiis arbitraretur quispiam: ni: coelo ipso doctore concionatoreque omnino admoneretur. Quid enim Stellam quae recens apparuit; hisceque diebus illustris atque conspicua esse desiij t; hanc, inquam, quid tandem adferre, quid ostendere noui putes 3 Anne Secundam eam esse dixeris quae supra Elementalem collocata mundum,ae
20쪽
in aetherea conspecta regione euentus cuiusdam magni significationem e celso illo iunctis viciendo orbis superioris theatro depingat Qtiid enim indicationibus hisce simul iunctis aliud, quam Secundum unigeniti fili Dei Iesii Christi aduentum obseruari codigiq; ac demonstrari cogitandum est ut ille tam diu
desideratus expectatusque a Ui demum accedat, finemque faciat improperi ac calamitatis Ecclesiae, iudicio constituto, quo&lacrymas a suis tollat;&his qui male egerunt, supplicia aeterna reddat.
Haec pie utiliterque cogitari hoc in loco posse, certum est. Non definimus tempora iudicio; nec metis aduentum silij Dei includimus ac determinamus sed cum in foribus adesse seculi huius vesperam existimandum cst quid quaeso incommodi habuerit ex omnibus(quae istuc haud violenter torqueri accommodarique queant Isignis occasionem augendae pietati ducere: potissimum cum multis ita increuerit securitas; Vt verbo in eam quidem rei summae cogitationem nequaquam sese permoveri patiantur Nec metuo inclementiam iudici multori, qui cum audacia temeritateq; ridendi quiduis iamdudum occaluerunt; equidem nihil recte tempestiveq; dictum putant, nisi quod ipsi vel fecerint, vel quocunque insulsitatis modo locuti sint serperam venditarint. Sapientes Vero ac cordatos viros, quibus cgloria D EI: propria salus cordi est hac quidem de re mecum scio diligentisi me esse cogitaturOS. Nec tamen eo superiora ista pertinent; ut dici melius concinniti sue nihil posse putem. Sed cum hoc quidem tempore verisimilius nihil mihi aut commodius appareat spatior has cogitationes notas liberasq; etiam esse alijs; qui quantum hisce tribuendum sentiant,non mea quidem in manu positum sed illorum voluntate atque iudicio collocatum sit. Sane si quis omnium rerum, horumque temporum formas cum Christi seruatoris