Historia vitae et meritorvm Frederici Rvysch

11쪽

AD LECTOREM.

Humos, perpaucos V os licet j eos tamen certe gratus HisbamR v Y s C H io. Hoc enim praecis me auctore, Saandamum, immitem mehercles erudito locum , olim concesseram, aegris laturus auxistia. Tum re tenet Societas Petro

politana, inter rarissima sua,

tro burgi , inque dies auctos acho is qui em incomparabili munis

centia Serenissimae nostrae IM

PERATRICIS , ANNAE JOANNOVVNAE. Atque

quum Fidem Societati debeam

12쪽

AD LECTOREM

plurimum; facere liceat Fius nomine , quo gratitudinis speciem habere posset apud nonnusios. IVL-

ra, mi Lector, circa hoc insitu. tum meum , ad Te non spectant,

nis, quod ita exsequi studuerim id, cuius de se , se per Librium , spemfecerat JOANNES JACo

mini aliquantum hosis , se descimsurum stilicet, post fata, RuY

sCAium, si modo relicturus esset gesta, memoria lac fide digna si). De eo certus sum, me

ostendisse magnum fluisse Virum,

i Viae. Eius responsio ad quasemcumque defens em F.

13쪽

AD LECTOREM.

gestorum sibi conscius , propositique

sui usque tenax; honestos, si iapost fata, repertum iri homines, qui RV Ys Cian scripta , pro mCrito , defensuri sint ri . Ceteroquin, uti nemini inimicum , ita

profecto RUYs Cino praecipue am,

cum esse satis in his studui. Tam

qui summi RV YsCHu conatus nec superare, nec adaequare uases; adeo caram mihi R UYsCHii memoriam

intemeratam ut linquas , impense Te oro inuentaque Viri in aug

mentum

ii) Viae responsio ad epist. XlI.

14쪽

AD LECTOREM

mentum scientiarum artisque --dicae ut adhibeas, sincero animo opto. Hu e. D. Rigae. A. P. CN.

J. F. S.

15쪽

HISTORIA

VITAE ET

MERITORUM

Martii; patre , HENRICO, Cognomine, qui a Commissionibus summorum Status BeLgici Administror- fuit; matre Vero , ΑΝ-NA uau BER GHEM. Quae puero adolescentique propensiones; qui S ardor , fuerint; ignotum mihi. Nec heic quidem nosse multum refert. Dumque alii Scriptores, Circa adoleSCentem aetatem PASCAM , VastiGNO Ni EBIBNIT Zi atque NEWTONi , miraculis proxima quae narrent, habent plurima; mihi tamen eadem illa magui RuYsCAn aetas talismodi nihil dedit praedicandum. Aliud enim Noster sectatus est studiorum genus, in quo quidem intellectus magnitudinem haud adeo metiri solemuS. Ita tamen nobiSCum natura comparatum est, ut tenellae aetati adolescentique impressae notiones , nimisque commendati siue adpetitus, siue auersationes, in uirili aetate, atque uel ipsa decrepita, nondum pla

ne evulsi, sua inquirentibus monstrare soleant uestigia. Qui A iam

16쪽

L HISTORIA VITAE

iam Rura CHIvM nouerunt uirum, senemque , piissimum, laboris cuiuscumque tenacissimum; sique uitia nonnulla, sine quibus nemo est, & senectutis forte comites, mente subtraxeris; modestum omnino : ii intelligent, RuvscAium puerum probe eductum , adolescentemque pietati, probis moribus, studiisque seueram dicasse operam. Id constat, Eumdem, Mediciuae cupidine due tum, relicta urbe patria, Leidam properasse, ubi iam tum Medicina tota , Anatome atque Bolanica in primis eXcolebantur, quasi gentilitiae Praeceptore ibidem utebatur, quem nominat Irae laudatque, IO AN NE Mau HORNκ, insigni tunc Anatomico, cui ipse

fectionem debuit si). Talis Doctor, qui, teste Eodem sit ,

aliquantum callebat artes, a Mostro olim in immensum augendas, contingere debebat, diuina prouidentia, RVVs-CHi Ol Hic autem magistrum suum in his imitari; in aliis

moX uincere. Indetecta uan H onNEi in Ruus caium odia, quoties a dolescens hic Anatomicus euoluta Fata, si catastur a re diuersi ordinis uasorum ualuuias ostenderet

iii). Praeter incredibilem illum amorem in Anatomen, alium quoque innatum sibi sensit in plantas. Has ergo im defessus indagabat Lugduni Batauorum; nequicquam curans taedia, quae κρυμ s frequenter imminere solent; θ piusque, durae ad uetus vitae, aquam ex ripis pileo hausit, ut sillim exstingueret fessus, per arida sabuleta ambulans; quum reliqui puriosi, socii Bν oviri, uiua, patriae sudio mollia reddita, in proximo hospitio de ibare ma lent sim . Eni primordia studiorum medicorum RVvs C manorum Iam, Lugduuo relicto, Frauefueram adpulit , ubi in salutari arte, breui, adeo profecit, ut Doctoris Medici & titulum & honores ibi mox adeptus sit. Disputauit uero, ut

17쪽

uocant, pro gradu, depleuriti v). Iam ; uti sola utilia ardenter seriari usque solebat . ceteris, quorum obscurus ei usus', parum quaesitis; ita & iuuenis, quas didicerat, a s in bonum patriae uersurus, scientias reliquas; ad Medic1nam adeo non spectantes, haud multum, ut ex scriptis Viri cernere est, curae habebat, Hagamque Comitμm moX redibat Medicus,aegris domesticis studiorum suorum praestantiam Commendaturus, atque utilitatem. ViX reduX in patriam; uel, quod communem de coniuge, Medico tantopere necessaria, amaret sententiam; uel, alia de caussa; iuuenis certe, quatuor ac uiginti annos nondum omnino

numeran S, A. Ρ. C. N. - IDCLXI. D. IIII. Decembris,

uxorem sibi duxit uirginem; siue diuitem; siue formosam; siue animi dotibus insignem; siue minus; MARIAM, filiam PETRI Posae, Architeriti FREDERI co HENRICO, AErausionum atque Nassovit Serenissimo Principi celeberrimi. Frustra ergo contendunt rigorosi amabilis sexus hostes, dedecere eruditum dies noctesque , quo artem uel sCientiam suam promoueat, studiis fuiS uacaturum, ut , Celebrato coniugio, irreparabile cum uXore turpiter perdat tempus. RVVSCH Certe, quo, per omnem aetatem, laboriosior esse poterat nemo, non cum uxore carum consumst tempus,

sed continui grauisque laboris taedia , optatissimi coniugii dulcedine, lenivit. Foecunda uXor plures marito peperit liberOS: marem unicum, atque puellas. Ac filium quidem H ENRICUM; postea Doctorem Medicum, amatum omnibus Clinicum; historiae naturalis peritissimum; Bolanicum, suo tempore , in Belgio fere principem, atque adeo, ut ipse adversarius IOANNEs ΙAco Avs RAu scripserit vi , patrem a tio iuvari aliquando, quando in horto Medico praelegit ; opere IOANNIs Io NsΤΟΝΙ, is historia animatium, rursum edito auctoque, claris imum, ab ipso Parente in gloriae societatem, circa inuentionem artificii, graeparandi ac

18쪽

4 HISTORIA UITAE

cousseruaudi cadauera, ad itum vo) ; auctorem forsitam. saltim multarum, e Nautissimarum obseruationum Anatoω co-Girurgicarum, quibuS, anno nonagesimo elapsi saeculi impressis, paternum nomen praefamum constat I IX ; Anique, gloriae Paternae intentus, a patre d testae tu ocu qmembranae R Uuscflianae nomeu proposuit si X); febrili, A. P. C. N. - IDCCXXVII. grassante per Bestium; quum aliquauto ante spirantium cadauerum , S ex terra Gepius bausorum, foetorem ampli s perferre n=π pos et X , mense Octobre, Amstaeiredami defunctum. Atque hac tempestate decrepitus iam Ruuscia, iam diu viduus, obitum filii, qui fidissima toties suppeditarat haesitanti patri consilia,

sentiebat moestissimum. dolabatur I um tamen considerata uiuendi ratio, quam, a nato habitam, paternis uotis non omnino respondentem, deplorauerat. Erant illa talia, quae, ubi de mortuis sermo est, sapienteS tegere potius si lemus. Semper enim conducit magis, propoVere, 'Mae s fus' is , quam, quae uites. Solabatur Patrem natu inter filias minima, nondum maritata, Constan9, uSque dum ui uere desineret senex, omnis laboris Anatomici, animosaque socia. Erat enim paternorum, Circa plantaS atque Cadauera, artificiorum , nec non omnium corporis humani pa tium gnarissima. I Ι. Hagae Comitum igitur RV YscHius fuit cadauerum humanorum atque brutorum scrutator indefessus, adcur tuSque eorum omnium , quae aegriS, I Commissis, contingebant, obseruator. Atque ita nascebatur primus h uslibellus Anatomicus, sed elegantissimus, titulo: Dilucida. tio ualu larum tu vasis ' batiris. lacteis; Hagae tamitum A. P. CO N. oo ID CLXV. in I 2 '. editUS. Talis scriptio , in qua & moderationem animi erga temerarium L v

19쪽

novrcvM de B 1Ls suspicias, noui S inuentis utique amabilis, effecit sine dubio sola, ut, anno sequente , a Co su Linus Amstaeme amen bur Amsta irriamum uocaretur Professor Anatomes. I Xoptatissimam spartam laetus capiebat Noster; urbem petebat illico, ibidemque per quinque

ac seYaginta annos uitam egit, ad supremum usque diem. Tanti nominis, Ciuitas, in qua sere nemo miser, honores , diuitias, atque aeternitatem nomini S destinarat RV v SCHio. Renouatum ibi in inquirenda corpora animantia ardorem auXit, successu ualde felici. Quo nec carere ullo poterat modo. Etenim cogita, eXercitatum Anatomicum in urbe,

effraenibus hominibus, libertatem in licentiam nimis saepe

uertentibus, adfluente Omnia occisa aperire Cadauera; atque tot cotidie exstinctorum morbis scalpello suo semper exposita habere in nos corniis; insuperque caves , Usi rils, Nitulos, oues, boves equos dissecare atque balaenas; consil-dera, Eumdem occasi ones datas negligere numquam; Vstri uatque interdiu uisere aegros, S ad primam auroram se rutari cadauera 1 ; Iuum Tibi finge adeo, laboriosum, ut Eidem numquam nimis mane luceat sol; semper uesserascat θοus, quam vellet; adeo scilicet submersum cotidianis in praxi medica S Anatome occupationibus o); atque, ultra omnem eXspectationem , puta ulteriuS , Eumdem, A N-D R EAE VES ALII quodammodo aemulum . intempesta nocte,

sordida Ipsum indutum ueste , vespillones comitari noctu, ut sandapilas 'si aperiant , quo morimorum status addis at iii); memineris amplius, Emmdem omnibus, quibuS praecipui Anatomici ab omni aeuo instrueli fuerant, adminiculis diuitem, alia adhuc , sibi singularia , habuisse , inque suos,

inexspectatos omnibus, usus conuertisse ; atque omnibus, quae ibi casu uel consilio, sponte uel eXperimento , contigerant, adcuratissimum adstitisse obseruatorem; atque tam

20쪽

HISTORIA VITAE

frequentem , ut rari me aliorum e struere potuerit scripta mi); quibus omnibus adstrue protractum, tali ratione, per sex S sexaginta auuos studium, quod , cressentibus au-nis, una cum amore in Anatomen S infitiabili serutandi compora curiositate, gliscit simul v); hisce pensitatis singulis,

atque inter se uniuersim comparatis; an non iudicabis, uel naturam, siue pauperem nimis, siue in eXhibendis operibus suis nimis parcam, a decessoribus nostris Anatomicis planee chaustam, nihil noui tali exhibere posse scrutatori; uel ibium Anatomicum innumera, nemini ante uisa , detecturum esse ' Ast infinitos macte thesauros, quos mortalem Perfecte detegere nefas, in naturae sinu delitescere, eXperti sincerique clamant omnes, uoce unanimit Omnis ergo dies talem Anatomicum nouis naturae recreabit deliciis. Statum Tibi depinxi felicissimi R vvs ces, ut mente recolaS, animumque

Tuum meditatione hac, ubi opus, erigas si quanti sit illa iurebus humanis fortuna, ubi occasio ista Depissime magnos facit ; ac Anatomicos quidem certissime I atque intelligas, quo

fato Ruus chalus numquam fere fallens naturae intcrpres factus sit, ut omnes priores Anatomicos multum anteire potuerit inuentorum gloria. Satis, Opinor, euincam, Eum-dem certiori firma subjecisse fundamenta. An poterat igitur de omni humano genere magis mereri R vvsces, quam fundando solide adeo salutariter postea influxuram in omne eXercitium Medicum t Careremus certe eleganti doctrina BOERH A AVLana, nisi insignis ille exstitisset artifex, RHYscia, uel ei similis quisquam a

III. Singularibus artificiis Nostrum in detegendis nouis usum esse, modo dixi. Ita in omni hodie arte uulgaria non susticiunt amplius. Usque adeo processit industria humanat Ipse nobis in scriptis suis plures patefecit admini mtiones Auatomicas, uel GALENO inauditas. Dignissime pri-