Pharmaciae elementa chemiae recentioris fundamentis innixa

81쪽

sa aromatica , per duos tresve annos circiter durare possunt : Semina spirituosa aeuta , annuatim sunt renoVanda : Semina communia, si majora sunt , corticeque duriusculo obducta, ad duos tresve annos sunt durabilia ; minutiora Vero, tenui cortice involuta , singulis annis mutare opus est. Semina , in vasibus vitreis accurate reponantur, ab humiditate remota , a murium occursu defensa : Ad seminum conservationem pariter ipsa saepius cona-Quisnam est seu ventillare multum iuvat , imo

ninus, et reponendi eadem Cribare neceSse est.

Exotici et nostrates fruetus molles , ut

dactili , fiet, jujubete , et similes , Vix ultra

l annum sani perdurant: duriores vero, Ut mi l rabolani , tria vel quatuor lustra perdurare queunt : Baecae decenter siccatae , et intelligentis pharmacopei custodiae Commissae , per tres aut quatuor annos subsistunt. Fructuum repositio , seminum repositioni analoga debet

esse.

DE OPERATIO HBUS PHARMACEUTICIS.

Quid per Operationes Pharmaceutieas

tiones illae, quibus corpora subjicere cogimus,l regulas a pharmacia traditas insequendo , ut oportuna in eis transmutatio fiat, Vel ut Com-Quot et quaenam positum aliquod medicamentosum efformetur. OPERATIONES PHARΜACEUTICAE , plurimae Variaeque sunt hae tamen praecipue : calcinatio, clari alio , comminutio , crystalligatio , de C tio , distillatio , dissolutio, e Verdes entia , ex' purgatio , fermentatio , furatio, infusio, lotio,

lunt operationes pharistaceuticae δ

82쪽

mixtio , Oxigenatio , praecipitatio , Solutio , Sublimatio, torrefactio , et Sapori, alio. Caeter. equar in officinis sub aliis nominibus operatio. nes eXequuntur , sub harum doctrina , et definitione , propter earum analogiam , optimo jure comprehenduntur. i

CAL- 13 Inter dilucidandos tractatus pharmacIae peculiares , ope rationum pharmaceuticarum doctrina , tamquam maximi ponderis et principalior jure optimo adnumeratur ; ex illa siquidem

Pharnaacopeus scientificus ac rationalis emergit , eum namque manipulationum suarum rationem reddere docens , artium me Chanicarum professoribus elevatiorem et digniorem constituit.

Doctrina haec inter pharmaciae aut hores prae ceteris quidem a perfectione et exactitudine abest ; quoniam illi phisicis a Chimicis notionibus carentes , operationum naturam indagare haud poterant , quarum ope diversis mutationibus corpora Subjiciuntur , solius chimiae ac phisicae luce perceptibilibus. Eruditissimi Baumeus, et Laugerius aliquibus chimicis notionibus imbuti , quarundam operationum aliqtia exhibebant phae

nomena , inter quasdam operationes analogiam edocebant , mutati DiaeSque , quibus in earum decursu corpora subjecta su ut, fatefacere conabantur : verum cum illorum nemo solidae ac demonstrativae recentiorum chimicorum doctrinae operam dede

Tit , Sub una et eadem classe operationes eSSentialiter distinctas saepius collocabant , eodemque tempore plurim S Operationes, quas inter differentia tantummodo accidentalis est , eSsentialiter distinguendas esse , firmiter contendebant. Praeterea talium virorum Scopus nota fuit , materiam hanc Tyronibus simpliciorem reddere , antiquorum superquitates et errores purgando quomodo ad illam discendam , candidatis facilior , aptior , et utilior evaderet. Hac de causa operationum doctrinam sinapii Ciorem ac breviorem tironibus commendare , ac Sub generali bus exactis definitionibus illam comprehendere , totis viribus

curavi , quod in pluribus , sola chimiae recentioris in pharma-CUuticam doctrinam applicatione , adeptus fui , uraximo ni fallar) Tyronum memoriae auxilio : Quod mihi tamen in ista Simplicitate cum exactitudine concilianda , non parvi momenti difficultates saepilis obviae fuerint , quilibet qui logicis notio nibus imbutus , in exactis adhibendis definitionibus difficultatem cognoscat , pro comperto habebit. Ut labor iste pro hac

parte , liis meis praepositis valeret id eis respondere , neceSsaxium duxi , disrusas adnotationes huic materiae Superaddere, possibilis tamen brevitatis habitu ratione : in qsibus patefac Te conatus fui , fundamentum seu rationem adducendarum de finitionum ; harum plurium impropriam nomenclaturam , ac ipsae definitionis essentiae contrariam ; aut horum definitiones cuilibet ope Iationi respondentes , ut probe noscant Tyrones, cui operationi exacte respondeant tot inutiles Saepe ac Super- suae

83쪽

i Quid Calcinatio ἶ

l uuid ClarificatioΤ

ficatio ἶ

CALCINAΤ1o est operatio , qua corpora, Violenta ignis actione diu extorquentur , Ut aqua, acido carbonico , aliisque Variis substantiis

volatilibus liberentur , eorumque fixa principia remaneant. I

CLARIFICATIO est operatio , qua Corpora

liquida a partibus impuris et extraneis , Seu faecibus liberantur. CLARIFICAΤ1o triplex est : Prima sit , dum corpora liquida per quietem faeces deponunt, a quibus fili ratione liberantur 3 ut in succi acidi fructus citrei depuratione evenit : Se Enda fit , dum caloris ope neces Coagulantur, quibus a liquido per fili rationem postea Separa- suae diversarum operationum ab authoribus adducis definitiones ; ac paucis verbis illis exacti satisfacere valeant. 1) Chimici Sthaliani omnia metalla ex quadam particulari terra et phlogisto composita esset, firmiter credebant , et metalla igni exposita a tali phlogisto liberari , eorumque terream substantiam , siXam solummodo remanere , unanimiter autumnabant ; quapropter operationem qua metasia in has veluti terreas substantias igi is ope convertuntur , ca Icinutionem vocabant , Omnesque aliae operationes , quarum auXilio eadem in metallis alteratio producitur , diversae apud ipSOS erant , calci nationis species. Cum autem evidentissimis demonstrationibus a recentioribus Chimicis compertum sit , metalla corpora Simplicia esse, ideoque igni exposita nullum amittere principium, at que acidorum actioni Subjecta , vel Salinis Stil stantii S permiata, minime phlogistum dimittere ; Omnes haS OperationeS ,. Calcina rionis nomine indignas esse firmiter propugnandum ; atque Oxi genationis species esse , inferius patefaciam , ubi de Oxigena tione pertractabo. Insuper animadvertendum , tima ationem adhuc in Sthalianorum doctrina, inter calcinationis Species immerito ab ipsis connumerari ; metalla namque mercurio soluta , Solummodo extremam divisionem , nullam autem in eo rum substantia essentialem alterationem patiuntur. Praetereareheνberatio a chimicis vocatur , corporum calcinatio igne fam meo in furno reberberii facta ; sicque operatio non est a calcinatione distincta , ut a pluribus edocetur , Sed ipsa cal- ei natio ,. ita perae a , ut vehementior Sit ignis ad corpus applicatio. Rursus praescietidum ad calcin Ataonem Opu S esSe , aliquarum volatilium substantiarum eleVationem fieri , nequaquam vero necessarium , corpuS fixum rem ens Causticitatem adquirere , ut in calcinationis definitione plerumque adducitur : Hu jna exemplum habemus in magnesia Blacli , qLae licet valido igne calcinetur , nec minimam causticitatem adquirit.

84쪽

Quid Comminutio

bus siccis ἶ

tiscorbuticis aliisque suecis depurandis contingit : Tertia fit, dum ovorum albumina , aut aliae glutinosae substantiae , Cum corpore liquido decoquntur , quae extrahendas Deces Secum

abrripientes , sub forma spumae in liquidi superiori parte simul elevantur , a quibus liquidum , per despumationem et fili rationem postea liberatur , ac purum obtinetur ; ita clarificantur vegetabilium succi aliquantum mu-cilaginosi , saccharum liquido solutum , et

altu. COΜMINUTIO est , corporum divisio mechanica in partes integrantes Variae molis , atque magnitudinis. COMΜiNUΤio duplex est , alia quae maxime in recentibus et succulentis Corporibus exequitur; alia quae in corporibus siccis operatur: . Prima fit corpora conquassando : Secunda Vero illa triturando. COMMINUTio quae in corporibus siccis operatur , triplex est : Prima , quae Corpora reducit in partes plus minusVe exiguas , nunquam tamen reddit subtiles , et trituratio dici Potest: Secunda, quae corpora in partes admodum subtiles dividit, quae ut facilius exequatur , plerumque per cribum illa transmi-tuntur , et nominari potest pumerigatio : Tertia tandem, quae , prioribus divisionibus jam subactis , lapide molari super porphyritem

corpora laevigando , eadem in partes fere impalpabiles convertit , ac laevigatio apella

tur. si

85쪽

CRYsTALLIsATIO est operatio , qua corpora

solida , liquido soluta , istius separatione solidum statum naturalem denuo adquirentia, symetrica et peculiari figura donantur a)DECOCTIO est operatio, qua solidis corporibus, in idoneo fluido immersis , ignis actione , liquidi aliquantum in vapores abire cogimus , ut

compactam corporum Substantiam magis pene

trare , et activa eorum prineipia liquidum

remanens solVere queat.

DECOCaelo triplex est ὁ DUiS nempe , medio cris, et fortis: Decoctio leviS est illa , quae non ultra horae quadrantem protrahitur , et minori liquidi agitatione , sive bullis minoribus absolvitur : MediocriS est illa, quae majoribus bullis celebratur , et a semihora usque adaeeipit denominationes : Apellatur Iimatio vel rario , quando

corpora lima vel radula in minores partes dividuntur ; incisio aut seetio , dum forfieibus vel cultello incinduntur et secantur; granti Iotio vocatur , dum metallum fusum , per vas minutissime perforatum , in aquam frigidam defluit , et granulatina condensatur : Singulae vero hae operationes , sub hac prima divisionis specie a dubio complectuntur. Porphirisatis et praeparatio , laevigationis sinonyma sunt 3 improprie autem pro aratio ; aliquid enim magis universale ex propria ejusdem signifietatione ex positum habemus : Alcoholiratio quoque subtilissimae aequivalet pulveri sationi aut laevigationi ; istiuS autem Vocis impropria significatio , omnibus nota et comperta eSt. a) Corporum particulae licet minutissimae , propria ac peculiari sigura donatae , propter liquidi solventis separationern, pacifica aggregatione inter se coadunantur , ae corpora ejusdem figurae, majoris tamen molis efformant ; quae quidem efforma tio , respecta salium tantumodo Ctastallisiatis dicta fuit, propter ipsorum pelluciditatem : Sed tamen operatio, qua metalla ac quaelibet alia substantia , quae calorico aliove liquid γsoluta , istius separatione , determinatam figuram accipiunt eo stallisatio quoque dici meretur , licet opaca corpora resultent ; ut evenit in plumbi et antimonii fusi pacifica refrigera tione 3 quoniam operatio est , cum Salium crystallisatione essentialiter conveniens. Praeterea, quod dicitur candirratio in saccharo, congeliatio in aqua , et coagulutio in liquoribns salinis per estu sionem alcohol , verae crystallisationes sunt ; in i is si quidem Ier sui di solventis abstractionem , determinatam figuram corpo

ra accipiunt.

86쪽

ad horam continuari potest : Decoctio fortis est illa , quae summa ebullitione Operatur , et ab hora usque ad duas , tresve , et quidem

sex horas durare poteSt. Quid Distillatio ἶ DIST/LLATio est operatio qua corpora , ignis act1one in vapores Conversa , et elevata,

Condensationis ope in oportunis vasibus sub A fluido statu recipiuntur.

latio ἶ DISTILLATI Ut Uel Consideratur reSpectu materi e distillandae , vel respectu ignis applican di respectu materiae distillandae , duplex est, Sicca nempe et humida: Prima dicitur , dum substantiae distillationi subjectae , solidae sunt; ut distillatio cornu cervi : Secunda Vero , quando liquida corpora distillantur , ut aceti distillatio : Ratione ignis, distillatio vocatur ag ne nudo effecta , quando ignis immediate vasidistillatorio applicatur quando autem intermedio aliquo , ignis vasi adhibetur , tune distillatio in balneo suscepta dicitur : Hoc balneum , Si cum appellatur , dum arenae intermedio fit ; humidum vero, quando per aquam

Calor corpori communicatur, balneum maris seu

mariae vulgo nuncupatum : Alia ab antiquis balnea excogitata , Ut vaporis , cinerum , limaturae ferri , et similium , praxis rationalis re

DIs i) Sub variis denominationibus , haec eadem operatio ab authoribus adfertur , prout diversis conditionibus involvitur: dieitur nempe recti catio , quando ejusdem liquoris distillati, nova sit distillatio ; coobatio vocatur , quando distillatio sit

Supra operationis residuum ; per circuliationem intelligitur, liquoris exaltatio per circularem distillationem in pelicano vel alembito caeco : hae autem operationes distillationis essentiam nequeunt transmutare , adeoque sub generali distillationis definitione complectuntur. Diversa vasorum Structura et

aliqua adjuncta , quae in distillatione locum habent , 1 undamentum praebuerunt tribus distillationis speciebus , nempe

87쪽

j Quid Dissolutio

DIssoLUTIO est operatio , qua ex mutua inter fluidum et solidum corpus actione, Compositum emergit corpus , proprietatibus a com

ponentibus valde diversis , fruens. I)

EFFERVESCENTIA est motus Seu agitatio, quae

in liquido observatur , quando gaSeoSum Corpus , liquidum transgreditur, ac surSum ele

vatur.

EFFERVESCENΤIA , triplex est : Prima fit, dum principium aliquod e corpore per alterius introductionem separatur, cumque sit gaseosae naturae , statum aerisorinem adquirit , ac liquidum transgreditur sicut acidum carbonicum a sale tartari separatur, per istius combinationem cum acido sulphurico : Secunda fit, dum in dissolutionis actu , corpus aliquod de- Componitur , ut aliqua combinatio fiat , ac principium separatum gaseosae naturae, ester Vescentiam producit ut gas nitrosum resultans ex decompositione acidi nitrici , dum istud mercurium dissolvit , et gas hydrogenium per aquae decompositionem productum , cum ferrum dissolvitur ab acido sulphurico , aquae permixto : Tertia fit , dum in operationis decursu noVum corpus e tarmatur , quod cum

ter arcensum , per Iatus , ac per descensum ; qtiae diffuse ab aliquibus exponuntur : Ista vero inter clistillationes differentia , a cidentalis est , sicque tamquam inutilis praetermittenda. i) Ex adlata definitione inter solutionem et dissolutionem differentia evidentissimδ patet ; solutione namque corpora Solummodo in minores partes divisa , omnes eorum propietateS reti nent , illorumque essentia non mutatur , ut inferius patebit 3 per dissolutionem autem , nullae corporiS dissolventis nec dissoluti proprietates apparent , sed tantum nOVO CO Pori producto propriae ac peculiares. Solutionis exemplum praebet , Salium , Sacchari , mannae , et similium combinatio cum Rqua ; combinatio vero metallorum cum acidis , calcis cum Sulphure , aliaeque hujusmodi, disroIutiones proprio jure appel

lantur.

88쪽

gaseosum sit, sursum elevatur ut in oleo rum cum acidis concentratis combinatione , ac inoxidorum metallicorum revificatione aliquando

Quid Expurgatio 8 EXPURGATIO est operatio , qua solida corpora a partibus extraneis , ac forte nocivis res

pectu operationis , cui subjici debent , liberantur. et)

Quid Fermentatior FERMENTATIO est motus intestinus , qui a

viribus naturae ortus , in corpore apte disposito ex Citatur , magnam in illius substantia

mutationem producit, ac diVersae naturae corpus efformatur.

cet, acida , et putrida. Fermentatio Spirituo da est illa , cujus productum Seu corpus resultans , est spiritus ardens seu alcohol ; ad quam

nem expulsum , si admodum Solubile est , in liquore solutum perstat , et licet revera decompositio fiat , nulla tamen visui perceptibilis in liquore transmutatio observatur ; sicut evenit in decompositione nitratis sodae, aqua Soluti , dum cum potassa soluta quoque permiseetur : quando corpus expulsum ii quore Super natante ponderosius est , et ab eodem insolubile, in fundum decidit , et praecipitatio fit : quando autem corpus, Separatum , naturae est gaseosae , sursum eXtollitur , et ederves centiam producit. Ex his patet in eadem operatione diversa phaenomena observari , prout separata Corpora diversae naturae sunt ; sicque ejervescontiam et praecipitationem casu fieri ; at fine adeo i Stae potius ut operationis effectus , quam ut verae Operationes contemplandae sunt quae tamen inter operationes eoi numeraltatur , quoniam corpora , quae ex taeli effectu proveniunt , tamquam operationis producta aliquando accipiuntur, caeteris contemptis substantiis remanentibus : Praecipitationis exemplum habemus , in operatione mercurii praecipitati albi , et in praecipitatione Oxidi bismuthi ; efieret escentiae autem , g is hepatieum , et gas acidum carbonicii m , pro aquis mineralibus artificialibus parandis , exemplum praebent. al Haec operatio , prout diversae naturae sunt corpora, irae separari cebent , diversis quoque nominibus insignitur: Dieitur nempe exacinatio , dum fructus ab acinis liberantur; exsorticatio , dum cortices separantur , et Sic de aliis : Omnes autem hae operationes , sub generali expurgationis nomine exacte comprehendi possitnt.

89쪽

promovendam requiritur primo aeris contae-tus , secundo decem aut quindecim gradus Ca- Ioris thermometri Reau muriani , tertio fluiditas corporis , quarto sufficiens copia materiae. Fermentatio acida est illa , cujus productum , est acidum vegetabile seu acetum ad quam subeundam requiritur primo , existentia materiae mucilaginosae in corpore , Secundo Octodecim , aut viginti sex gradus caloris, tertio gas oxigenii contactus. Fermentatis putrida est illa , cujus ope natura Corpora de- componit , et magna gas ammoniacalis copia

producitur ad quam fovendam , requiritur primo , quidam humiditatis gradus , secundo aeris contactus , tertio quinque , aut decem

gradus caloris. si

exiguos poros pervadunt , ut solida a Iiquidis , ac subtilissimae particulae a crassioribus separentur. a

I) Haec operatio inter pharmaceuticas operationeS neqUaquam connumeranda foret , quoniam ipsa arti veὶ uti extranea videtur , sol iamque naturae viribus absolvitur , ac Secundum natu rae leges in corporibus rita dispositis naturaliter instituitur; quemadmodum plurimae aliae operationes naturaleS in ipsis fiunt , quae a phisico contemplantur , respectu autem phar-Πlaceuticae doctrinae extraneae censentur : praeterea nulla fermentationis Species pro pharmaceutico usu hodie in praximvenit. Nihilominus in pharmaceutica doctrina , fermentatio plerumque locum habet , quoniam fermentationis producta in usu Sunt, et aliunde fermentatio spirituosa pro aliquibus medica mentis parandis in usu erat apud antiquos ; qua de causa antiquum morem insequendo , inter pharmaceuticas operationes fermentationem collocavi. Si quis forto totam fermentationis doctrinam omnibus numeris absolutam ac perfectissime dilucidatam cupiat perscrutari , chemiae elementa , a sapientissimis Lavolsier scripta, diligenter percurrat. et) Per fit trationem nedum inter corpora Solida , et liquida fit separatio , sed etiam inter fluida diversae densitatis , ac trajectorum major vel minor tenuitas , a diversa pororum Par' vitate dependet. Vulgo dicimus corpora surare , dum Separa' tio

90쪽

Quid Infusio Quid Lotio P

INFUSIO est Operatio , qua corpora in idoneo liquore aliquandiu immerguntur , aliquo caloris gradu saepius adjuvante , vel ut eorum principia efficacia in liquido solvantur, vel squod rarius fit) ut decoctioni subeundae aptiora reddantur : Quae operatio , si nullo calore adju-Vatur , et multum protrahitur , maceratio solet nuncupari ; digestio vero dicitur , quando calore fovente , plurimum elongatur. LOTIO eSt operatio , qua corpora solida in liquido agitata , a faecibus repurgantur , Vel ab extraneis substantiis sibi permixtis sepa

rantur.

fit, dum corpus per agitationem in liquido, hsordibus seu faecibus sibi adhaerentibus repurgat Ur , sicut radices et herbae in aqua absterguntur , antequam usui Veniant : Secunda, dum substantiae separandae in liquido solvuω- tur, et ab insolubili corpore residuo separantur sicut colcholar a vitriolo nondum omnino per calcinationem decomposito , liberatur: Tertia , dum corpus Iavandum subtilissime tritum , in liquido agitatur , in quo separandae particulae , utpote minus ponderosae , aliquandiu suspensae, per liquidi adhuc turbidi effisionem , a residuis corporis particulis , subito fundum petentibus , manent segregatae; sicut metallicae minerae a terreis aliisque Ie-vioribus substantiis expurgantur : Guarta tan

ctio fit per emporeticam cartham ; eoIare , dum fit per linteum Vel pannum ; aliquando per infundibulum vitro pulverisat O r Pletum corpora trajicimus , ut fit in acidis liquoribus seu cor xQsivis : quolibet autem modo fiat oper tis , fluνatio dici me