De apoplexia sanguinea dissertatio inauguralis quam in antiquissima Universitate Patavina pro doctore medicinæ laurea rite obtinenda publice disquisitioni submittit Maphæus Mazzoleni Bergomensis

11쪽

In genere prognosis vix unquam laeta erit quoad exitum; nam poplexi sanguinea sicut frequentissima, ita et periculosissima, vel ob impetum suum quo nobilissimi organi iunctiones suffert, et ob celerem decursum, medicis auxiliis tempus Non concedendo, repente et subito necat, vel ob indolem ejus nondum satis notam, omnibus medicis auxiliis pertinaciter resistendo, morti tradit aegrum, vel vero si una alteraque vice vita sauvata fuit, paralysi alicujus partis plerumque superstite, insultus tam diu recurrit, donec aeger medio tollatur experientia enim teste quem p plexi sanguinea tenet non facile absque labe dimittit. Prognosis in specie, quae nil aliud os nisi I-tra praesens temporis intervallum extensa diam

sis, desumitur ex morbi gradu, stadio complicalione nec non ex momentis, quibus poplexia suam originem debet. Quoad gradum respicimus

ad in-et extensionem symptomatum quod si morbus mitia praeseser symptomata, uti conscientiam non penitus sublatam, motus debiles quamvis volu tati tamen non penitus subtractos, deglutitioncita

12쪽

13 per paralysim non denegatam, prognosim habe

mus laetiorem si contrarium videmus, uti conscientiam nullam motus voluntarios nullos, o vulsionem unius et paralysim alterius lateris, sudorem viscidum et frigidum, involuntarium ex- Crementorum secessum cum deglutitione sublata, summum periculum imminere praesagimus. R

tione stadii, quo propius morbus suae origini, eo magis in medici potestate est ulteriorem decursum mitiorem saepe etiam breviorem reddendi. Quod adtinet complicationem prognosis in morbo simplici et puro laetior erit, quam in composito et complicato morbus simplex et purus

promptiorem admittit sanationem dum e contra de sutura aegri sorte timemus, si morbus V. g. exanthematicus infaustam addit complicationem. Respectu causarum disponentium et excitantium muti

tum limitanda erit prognosis, si habitum apopi ticum exquisitum, individua aetatis intra quadraginta et sexaginta annos, occupationibus mentis detenta et vitam sedentariam viventia ostendimus, quae simul victu lauto potibus spiritu is et somno post pastum dedita sunt his vero contraria offendentes aetiorem eventum praedicimus. Bonum signum prognosticum est si, observante jam ippocrate, accedit febris characteris activi, gradus mediocris, quae morbo austam crista per

13쪽

sudorem universalem, argum calidum, vel per fluxum haemorrhoidalem, catamentalem et alias haemorrhagias, cum conspicuo symptomatum I vamine addit et ad felicem eventum perducit.

Quum poplexi sanguine morbus sit periculosissimus sponte seqv tur, medicum veri nominis omnem altentionem in id convertere debere, ut apoplexiam praecaveat, ut ergo dispositionem pro possibili emendet et causas excitantes vel arceat vel

saltem debilitet Hunc in sinem, qui habitum apoplecticum offert,

monendus erit ut in cibo et potu sit moderatus, ut abstineat a stimulantibus aromatibus et spiri- tuosis, situs corporis sit erectus, non curvatus, Collaria nunquam sint stricta, caput sub somni tempore sit elevatum, pedes calido et sicco tegumento foveat, excretionibus alvinis statuto tempore adsuesiac juvat porro caput ei aper rigidum

Servare et nonnunquam aqua frigida irrorare; oppressionem pectoris etiam minimam citissimo et modo congruo tollat. Illi quibus nimia animi intensio diathesim ad apoplexiam induxit, a seriis negotiis meditationem profundam exposcentibus abstineant, sed paullativi e successive, obiecta nem-

14쪽

pe alternando, et amoeniora tractando fugiant vitam sedentariam, quae stases in abdomine causando sanguinis liberam circulationem turbat; sugiant vitam solitariam qua perniciossimam, quae ex una parte occasionem dat profundis meditati nibus, et ex altera parte quum in cubili vitam

gerant plerumque clauso, ne res externae turbent, aerem corruptum puro et sano substituunt. ostmajores corporis motus in calore aestivo peractos,

acida vegetabilia mineralia et praeprimis elixirium acidum Halleri cum aqua remixtum apoplexiam praecavet. Haec de cura prophylactica monenda erant. Nunc de cura radicati vel potius symptomatica

quaedam.

Si medicus ad apoplecticum Vocatur, nullum perdat tempus, nam periculum in mora est curet, ut aeger vestimentis incommodis exutis in lectum, non tamen ex plumis consectum, deportetur et leviter togatur arceat individua non necessaria. In cubili aer sit purus, renovatus, subfrigidus calor fornacum et lucis stimulus maior nocet. Aegro quies concedatur. Cognito interea morbo princeps inde fluit indicatio cerebri vasa a nimia sanguianis mole liberare et liberum in illis circulum restituere. Quum periculum in mora Sit, quum causae, quae cerebri congestionibus subsint, non sat cito vel vero nequaquam removeri queant, uti vi-

15쪽

16tia organicu, vel vero causa non amplius agit et ejus essectus, congestio einpe, PerStat, V. g. PO plexi post iram exorta tunc medicus immediate sanguinis massam imminuere cogatur per missionem unguinis, quam in poplexi sanguinea omnes medici qua princeps remedium aguOVerunt. Quantitas mittendi sanguinis iterum dependet a gradu morbi, ab aegri viribus, aetate, temperamento, habitu corporis. Necessitas venaesectionis repeisendae desumitur ex impetu morbi non infracto per venaesectionem institutam, vel ex essectu eius nou susticiente et brevi disparente. inportunum locum indicabit sagax considerati ci

cumstantiurum sic haemorrhoides, menstrua fluentia vel retenta in apoplexi sanguinis missionem pede praecipiunt. Si motus et sensus nondum redierunt, multi medici sectionem venarum jug larium suadent. Si vires aegri venaesectionem non amplius admittant, et sanguis aliunde large effusus est, cucurbiturum adplicatio cum incisione utilissima repertu St. Porro ad subtrahendum et revellendum sanguinem hirudines in regione teinporum et retro aures, in suppressis vero haemorrhoidibus et me struis ad seinora et in circumferentia intestini recti adplicantur individuis obesis, foeminis phlebotomia tu sol uti lautibus et insantibus ad interiorem

16쪽

humeri partem hirudines adplicamus Sanguine misso canalis limentaris sollicitandus est. Dum in finem ut morbi Omes, si hic est, expellatur, sae-ces eliminentur, liti mores a capite huc deriventur, et circulus in abdominalibus visceribus liberior reddatur huic indicationi clysma satisfacit ex sale culinuri nitro, sale amaro et similibus parandum. Si qua deglutiendi facultas adest, interne reinedia antiphlogistica alvum ducentia porrigenda sunt; quum vero in popleticis canalis alimentaris obtorporem vitalem dissicilius sollicitetur, semper sales sortiores in forma solutionis, et ob muscolos pharyngis plus vel minus semper sere paralyticos et inde necessario emergentem dissicilem deglutitionem, doses singulo praescribendae sunt adna dum parvae, quae paullatim cochleari copheano instillari debent aegro hanc ob rem, ut essectus necessarius obtineatur, solutiones et decocta requiruntur magis concentrata Si conatus vomendi adparent, et natura sors semitem morbi per vomitum evacuare nititur, tum abstinendum erit ab otianibus irritantibus emeticis, et circumstantiis bene perspectis, vomitus aqua tepida nauseos adjuvandus erit. Externe una cum dictis epithema

ta si igida capiti adplicanda , et singulis quinque

minutis primis cum novis commutanda : ligaturae semorum a multis laudatae refluxum sanguinis ab

17쪽

extremitatibus inferioribus pro tempore saltem prohibent. Recedens in decursu morbi febris nonnisi tum salutaris dicenda est, si ejus character activus gradus levior est, ct cum conspicuo poplexiae symptomatum decremento incedit medici est attendere, ut rite febris judicetur. In convalescentia ea concedenda sunt, quae sine magno stimulo nutriunt, qualia sunt cremor O dei, oryza, grana sago, gelatina animalis, lichenislandicus hiscolada ex lichene, o caca et frumilibuS.

Maxima attentio in praecavendam recidivam ap plexiae convertenda erit; praecavetur ver novus insultus methodo prophylactica, quam supra in apo-plexiam pronis commendavimus.

18쪽

D Doenis bonus medicus esse ροί LII. Multo magis aegros uoat ille medicus, qui a stinentiam e quietem, et idoneum ita resemen praedicat, quam qui mullorum remediorum ρ- paratu morbos aggreditur. III. Medicamentorum simplicuus summopere laudanda. IV. In morborum curatione semper habitudini et Murae generi prospiciendum.

Dolor in *pochondri sinistro non semper Lieni infammationem denotiat. VI. Seirrhi unicum remedium ferreum Peratoris.

19쪽

VII. mi Frones ad chirurgia lectulum leonicis institutionibus jejuni