장음표시 사용
21쪽
irgatur quod si per c it,totum est au
rum. Sic argent Uin mutatur & perfici tur In aiarum. Neque aliunde huiusce perscctionis causa proficiscitur quam a facultate salium aeris i csta,qUa Aquam etiam aurum ex argentum Vita uin ad-umcnt. Sed nihili a Itima di sunt hi sales, si1 cum sale nostro aurifico compa rentur. De eius vi & facultate plura paulo post- . C3 N v N C igitur solis huiusce aurinci vel lapidis pullo sopirici ratione ax grediemur. Natura enim sola nisi arte adiVita eo potiri siobis deciegacuit. EqUIdem a persto arti S, tur Cosam edOCCCCc, selidi is demolistrari, qui am raLIODὶb Sconfirmari posset. Haec CDIm ars CX li Sest,qxiς non nisi oculorum dccaeter Oiu sensuum testimonio fidem faciunt, cueffectus salis aurifici re ipsa demotisti tur. Verum cum pauci sint, qui artas praeceptiones didicerunt,palaciores qui eam scriptis vere dc aperte tradiderint,
paucissimi aut uud qui ru ipsa demo
ceptiones edoceant, sed da omnibus
22쪽
quae a plerisque scriptis tradita sunt, vere discernere & diiudicare demonstrent. Praeceptor is est natura , in cuius, operumque illius contemplationem incumbentes nusquam a recta via aberrabimus, praesertim in investigatione& perfectione salis nostri aurifici. bed ipsa natura manum artificis expossicli, quae ei subministret materiam, ipsa ordo dire Primum igitur in naturaedopiavi. OpQ ιδ tu umbemus, si causas ordinem& modum solius natu Is in corporum mittorum procreatione generaliter cootemplati fuerimus: Deinde in quibus natiaram imitari possumus, in quibus Vero , non : Hinc quae sint artis partes: Postremo 1 icthodum& modum age di aperte declarauerimus. H C sunt, quae ordine tractanda proposit. rerum his ' ψ Haturalibus solis ortus turalium. Corporum naturalium &
ca dicam Quandoquidem haecc Physicis fontibus haurienda sunt, & quaedain Apo logia nostra attigi mus. Id solum repetam , materiam ex qua aliquid sit, causam e/ficilentem a qua fit potissi
23쪽
mum desiderari. Illam pati, ut formam suscipiat, hanc agere & formam eidem insculpere, tanquam sculptorem lapidi& sigillum cerae figuram. Diutitis igitur In causarum naturalium cognitione non immorabimur,Sed propius ordinem & modum agendi naturae contemplabimur. Hi enim operi nostro plurimum inseruiunt. INTUENTEs igitur acutissime ordinem naturae quem seruat in tota hac rerum uniuersitate , qua, procreat, videmus primum ipsam in v niuocis generationib' ex aliquo corrupto semegignere, In aequivocis autem corpUS,
quod seminis vicem gerit. Postremo Vtrumque perficere. Atque hic ordo est naturae inuiolabilis. Plantae enim pleraeque & perfecta animalia semen prius proferunt,quod deinde pei fici ut.
liquod corrumpunt ic putrefaciunt, &cX putredine producitur corpus quoddam humidum , quod est: veluti seminarium,cui inest proportio quaeda caelestis caloris, quo idem ipsum perscitur. Sed metallorum & minerali inn
24쪽
alterius praecedentis gignitur, quae postea a causa efficiente pellicitur. 6. S v N Υ aut cm longe diuersae ortus & interitus seu generationi S 5c corruptionis species a peri ei lonis specie. Quod maxime ammaduertendum est , quodque totum huiusce opes IS arcanudetegit. In omni genera elon C, CUI CO-mes est perpetua de indiuidua corruptio, corpus eX quo semen producitur, non tot iam mutatur in semen, sed portio purior. Plantae & animalia ex alimentis semina sua proferiant, Semen C-Dim Omne eXcrementum est utile alimenti. Sic corpus eX cuiuS conciptione animalia gignuntur, non totum in seminarium animalium in latur , sed
portio quaedam. Et cum ignis ex ligno generatur, tota ligni substantia in igne
non vertitur, sed aeIea tantum portlo, Aque a autem substantia evanescit, terrea subis det ut cinis. Pr terea gene ratio est subitanti ,quae prni S non elat, siue a non Ente ad Ense Corruptio VC-m substantic que prius erat, siue Entis ad
25쪽
ad non Ens. In corruptione corporiSmisti, fit resolutio subitantiarum ad primana materiam, id est ad elementa cxquibus mistum concretum erat. At ingen cratione sit corundem secretorum missio. At cum semen aut quod Vlcem seminis gerit, periacitur, nihil CX quantitate seminis deperit, imo picrunqvie
fracto putamine nihil reliquit in cortice, sed tot si mutatum reperitur in pullum. Semina animalium , cum perficiuntur , nihil corum substantiae deperit, imo augentur. Seminis substantia cuperficitur, eadem est, illae prici S crat, nec fit mutatio non Entis ad Ens. In perfectione nulla fit resolutio aut secretio substantiarum, sed omnes persist Ins, si-1 C intertrimento, licet mutentur , Ut in
Ouo , cum ex eo fit pullus. In summa gcneratio & corruptio, dc perfectio ad diuersos fines diriguntur. 7. SCIO multos aduersus sententia hanc insurrecturos. Negabunt enim semen perfici, sed corres nisai, δί CX corrupto semine generari animal. Cum enim periora 'scneratur an Imal, prius n5 erat,dc quod dumitti
26쪽
fuerat prius semen,corrumpitur,& iam 1aon est. Hinc celeberrima illa quaestio agitata est As ui semila ta canis, quae illius est forna si a an
potestate tantinaa,Et an eadem sit seminis forma, di alia citis,qui cae eo semine gignitur, scilIcci canis, An Vero in VirO-ὸ que eadem anima aut forma sit. Fer-nctius Ambianensis ille summus Philosophus & medicus sub persona Eudoxi aducrsus Brutum disputans libro priore de abditis rerum causis multis rationibus & argumentis contendit in materia ne minimum quidem formae praeextitisse, scd ubi ad summam praeparationem ventum fuerit, statim S
momento formam CXtrinsecus accedere Veluti quadam incultabili necessitate. Hac opinionem Iulius Scaliger subtilissimus Philosophus ambitiosam nimis arguit,& euidentissimis rationibus& ex authoritate Aristotelis animam aut formam canis esse actu in semino canino confirmare videtur, Et semen caninum esse canem imperfectum,Perfici autem semen ab anima seu forma
canis, quae est praecipua canis substatiae
27쪽
pars,Veluti causa efiiciente. Hanc canis formam seu animam sensibus per functiones non percipi,sed ratione per intellccthim. Sic& in ovo auis esse formam actu, scd Outum aucto esse imperfectam Nec corrumpi ouum dum gallina ovis incubat,sed perfici. Sic in caeteris seminibus. Q d si mihi in tam
pugnantibus celeberrimorum virorum sentclijs meam interponere liceat, cXistimarem diccdiu , rmam a tu priOri aut posteriori conjiderandam esse. Prior forsitam 1s i constituit, Actus enim forma est, quae inchoata aut imperfecta dici non potes: , quippe quod
substantiae magis aut minuS non reci, piant, ut in Physicis confirmatur. Posterior vero actus formae actiones functiones exercet. Catellus nondum generat,canis tamen est actu, At cu aetate perfectiori fuerit, semen generabit. Sic in 1e ne serinam esse actu prior posteriori milvine,Sed tum demum,cuperfectum ti t semen, posteriore ad- ij ci. Neque propterea foratam esse imperfectam,scd semen aut compositum. Quod autem obijcitur, cum canis ex
28쪽
semine gignitur, generationem esib 145 Cnim an PC erat canis,& semen desinercesse semeia,cum antea fuisset, sic diluc- dum esse, Stubstantiam canis non genCrari, sed accidens schi actu in substantiarcanis posteriorem, quae non fit Vera generatio. Actus enim ille post crior, proprietas & accidens est , quod nondum crat In semine priusquam canis esset: Sed substantia dici no potest,quod substantiae accidat, neque per se subsistere possit. Sic cum canis crescit, forma aut materiam canis non crescere, sed cane integrum. Magni proscct o momenti est haec quaestio etiam in proposito DC-gotio salis nostri aurifici , ut mox sub
iunggmus. Nam tametsi ex numero generationum a qui uocarum sit, n1hilominus idem quod in Uni uocis iudicandum est. Attamen in Vnum Om VCS c O- sentiunt & conspirant, animam rationalem hominis antea in semine adfii non fuisse, sed a Deo crcatam & cxtrinsectis fortui infundi,& immortalcm csse. Quae sententia verissima est, & extra omnem cotrouersiam. Idcirco Sca- tres generationum ordines sta-
29쪽
tilis Vna VntUOcam,cuius parentes sunt
caias: cientcs sibique similes producunt: Aliam aequi Vocam , cuius parens cst coelum de astra, nec sibi similla pro 'ducunt: Et utinamaagational hominis,cuius soluS Dcus crcator cist , JUς cuin inditur,caeteris allimabus,quae crant
in semine , scilicet vegetabili sentiti- .ua abolitis, Vnica supersit, idque theologorum sententia. 8. H1Nc Perfectio definiri potest, persecti, ut sir eius, quod iam cst m rerum natu ra & actu priori, ad posteriorem promotio, 't cum CX semine canino fit canis. Perfectio autem omnis dicitur aut simpliciter, aut comparat itaque semen simpliciter dictum, perfectum est, comparate,imperfectum. Rursus comparata perfectio est , vel substantiarum ad uanicem , vel earum ad accidentia, vel accidentium ad accidentia. Vt in simplicibus corporibus, ignis substantia persectior est substantia aeris, quod in igne sit plus actionis. Sic dc aer aqua, de aqua est terra perfectior. in mistis corporibus homo perfectior bruto,brutum planta periectius. Planta 1nanimis cor-
30쪽
poribus perfectior. Sed & omnis substantia accidente perfectior est. Et accidentia alia ali)s perfectiora, calor frigore perfectior , frigus humido perfectius, humidum, sicco . Finis ausCm pCrfectionis & scopus alius est, ut perfectu agendi facultatem acquirat, quae prius illi non in crat, ut animal cum potest, semen generat. Alius, ut perfectum patiendi facultate potiatur , Ut Vir perfectae aetatis perferendis laboribus potentior est infantc. Sed haec patiendi potentia inanimis corporibus magis proprie conuenit, quam animatis. Haec C-mm agendi potius quam patiendi, illa patiendi potius quam agendi munere iunguntur & desiniuntur. Gradus cita sunt periectionis, Vir enim altare perfecta generat, at nec infans nec senio iaconscctus. Neque tamen laosce perfectionis gradus in forma constituimus: Non enim anima infantis per se plus minusue agit anima viri sed per actum posterior cm, qui est proprietas & accides, acutius aut hebet sus agit. PIaec Omnia maXime animaduertenda sun r. Mo Dus vero perfectionis orti