Rationale Iesuiticorum. Quo Christi fideles, rationes affectus in Societatem, quam vocant Iesu docentur per septem dialogos iesuitae & canonici. à Rhemingino Nauntelio

41쪽

R A T I on ILEInterrogabo & ego vos unum sermo. nem, & est etiam ista allusio cum textu expresso Domini IES v sesultarum socii, s. Dijs placet, vide quὲm sincere ego proocedam, qui moneo te, ut rideas allusiones

meas Sed ut dixi, interrogo te; quare ista

interrogasinam cum omnino aci interro,

sata vere & propriὶ respondendum sit via .ropio a probo viro,& talem te credameq; profitear; nihil obesse potest interrogano

ti, imo prodesse potest v dde , i respon-

sirus, antequam id faciat, inturrogauerit finem & causam interrogati. He per hoc non potest sub interrogatione manere dubium seu fallacia, qua incautus captus cogatur denub retractare aut dubiu redis dere responsum suum. Quod puto fuisse de mente Salomonis, cum dixit : Si biis .

interrogatus fueris, habeat respoMim ca. . put tunm, id est, non temere nec cito exaeat responso de capite tuo. Et extant ex-

empla, ut nosti, plurima, quibus antiqui illi discipuli Philosophorum a magistris interrogati, ut per responsiones suas do cerentur, absurda quaedam & a veritate, eiusq; cognitione abhorrentia responα dentes, cogebantur postea negare affira mata.

42쪽

v IE sv ITIco Ruri inata Itaq; vellem ego antequam respon deam, scire ex te, si affirmauero, negaue ro , vel exposuero, qua ex me scire vis, quid deinde faciess aut quid inde seque. tur ' quod cum sit tibi dictu facili mum , eo reddes me promptissimum ad resipon. dendum,& fiet nostra di sputatio amoenisam sima. Respondebo quippe ex ipsius dis

sp ix rionis lege libenter ad omnia&sn

gula quae rogasti, etiam si non, quare ea rogas, velis dicere. Sed L id vis , minit. videbitur tela nostra firmius ordita.

. Perinde est, quamuis in cunctatione tua putes & velis probare muliu rei con. sistere: & nihil mihi aliud interesse videatur , nis quod si respondes primum tu, pluribus debebis postea replicare , & to extricabis difficilius 1, & si dico prius ego animum meum, pluribus debebo postea,

negata aut concessa tua ad meam causam

adducere. Caeterum tu ipse, Domine mi, potuisti absq; expositione mea iudicare, quid intenderem ego de responsionibus . tuis per interrogata mea. Nam certum. Ostiuxta primum, quod si con uersatus es

43쪽

RATIO MALE aliquandiu cum patribus Societatis I EOS V, rates prouentus virtutum apud illos fecisti, ut negare non possis, saluberrima esse eorum conuersationem,ac per conseinquens Religionem ipsorum. Si vero non

nosti quales sint, quod solum per experientia sciri potest) manifestum est, quod

sine ratione loqueris contra eos Si aute mconuersatus cum illis es, & prauos eos reperiens ex teipso & per te ini nitearis it. lis, comprobanda sunt mala illorum , &manifestis signis demonstranda ; & hoc cum ego non credam posse fieri, videnadum est, quo modo id tu facias apparere. Quod si eorum statum & modum vi uenis di comparatione ad alios ordines seu reliis giosos censes es e improbandum , disquirendum est, quidnam mali vel minus boni habeant, quid ve melioris alij quam ipsi: & sic illis tribus interrogationibus fundamenta ieci, superquet tu posses, si velles, struere machinas tuas,& ego video rem , quid mihi esset evertendum. Sed pbstquam tibi morigeratus sum, astrue quod vis & expone rogata.

CANONICvs. Tribularer . si nescirem miserationes

e. .

44쪽

iEsv I Tic ORUM. Domini,&est etiam allusio. Iam iam haubebis acutissime vir, quod optas. Ego conuersatus sum eum Patribus Societatis i Es v : & quae in illos dico, & contra illos credo & crepo, & ab alijs accepi fide diis gnis, &ex me sunt: & primum per se, dea inde per comparatione ad alios religioαλsciudico illo, omnino reprobandos, ne suspendendos dixerim.

Conuersatus cum illis es t

Conuersatus.

Quomodos CANONICVS. satis est; conuersatus. sed dic, quomodo per vitam s

Quomodo φ Quomodo s sine coma

modo.

45쪽

RATIO KALENon desinam interrogare quomodo, quia est hic vis maxima argumenti. C A N O N I C V S. Dico quod eo modo sum conuersatus, tum his, quo me incommodauerunt,

Quomodo te incommodauerunt'CANONICVS.

Quomodo commoda omniu comedunt.

i E S v I T A. Quidaliud est s ne me facias insanire. C A N O N i C V S. Ita , sed tu non vis historias. i Es v I T Α. Istam libenter audire volo. CANONICVS Et alias illibenter & inuitus fortanse: Sed talis est ista. Quando Rex Galatiae Henrieus tertius funestissimae memoriae in fauorem Antonii Regis Poris iugallias misit expeditionem illam naualem, ad jnsulas,quas tertiarias vocant, ego in portu gratia maximam omni. um

46쪽

nauigaturus inter nobiles, conscendi. Et ne multis te morer, clas e nostrae partim subuersa , submersa & capta per Marhioanem sanctae crucis, fere omnes captiui in illis insulis necati sunt: quis confessus , quis capite truncatus, quis actus in cruce. Ego beneficio cui usidam nobilis Portuga. leniis, cuius vitam olim in naui capta apyrati. Gallis, inter quos eram, reserua. ueram , arte quadam a communi neca

sublattis fui Erat enim apud suos iste vir fidei & authoritatis ; Extinctis reliquis ,

ego ultimusvocabari interimis juerat narratum suo supremo capitaneo, quomodo invenerat inter alios nobilem Gallum, qui aliquando saluum eum fecisset a morare, quam Piratae sibi decreuerant.. Tardabat bonus vir , & nimium certe tardasset, nisi aliqui astantes amici eius: carnificeν precibus aliquantisper detinuissent,dum rediret ille. Qui ut redire tan- dem visus est, a longe incepit vociferari, se obtinuisse gratiam pro illo captiuo nec antea clamare cessauit suavissimus libe. Fator meus, quam essem traditus in maanus eius, ligatus tamen & stipatus satellia

47쪽

RATIO MALEitio illo mortifico , A quo non ductus,quia

pene exanimatus incedere non poteram,

sed tractus fui ad praesentiam illius , qui me iubebat vivere. Qui aliquanto duriusquam ego in illo statu ferre poteram, di. xit mihi : Non desunt nobilibus, qui noabiliter se gerunt, alij nobiles, qui in eo sodem nobilitatem exerceant. Et tu dices alijs, ne unqua nobiles mores deponant. vive,&habeto meliorςm mentem: Ecce

tradidi te amico tuo. Quo audito, & inferni ministris recedentibus, piissimus meus Emanuel Merentius dulciter illa,chrymans complexatus me prae gaudio pene amentem, bono animo, inquit, esto amice mi, me potius puta hodie liberaritum , quippe qui mortuus forte era apud

xe, & quodammodo ingratiam Vitae meae non

genere tibi rependere.. Nunc verb quando prouidit coelum, ut in ipsa vitae specie vitale munus ego posusem remunerare, Tu liberes, ego vero vivus, quo vivente tu mori non poteras. amici mei tui sunt, domus & omnis noen has mea pro te est; veni igitur mecum,ci vim ac fruere tuis , nec sit apud unam meipso, quandiu poteram aliquo in

48쪽

nostram vitam quidqua mortale aut immmortale divisum. lui, apud illum mansi vixi, illum dum vixit,ita arcte amavi, ut patri j affectus oblitus propriam domum bonis omnibus nudaverim, quibus ego &mei poteramus in Britania vestiri &alitatque in beatam jnsulam illam cuncta mex

transportans, nunquam ab ea exivissem, si meus Emanuel illam vitam, quam illi concesseram, ut meam seruaret, non abistulisset a me, ut aliquando tandem hanc desolatam, sicut ipse fecit,ego etiam cum perpetua & felici commutarem. Me reliquit haeredem omnium, in quin bus ius in re & ad rem habebat,ita locutus in spiritu extremo : Amice dulcissime, En altera mors, quam nemo mortalium potest euadere , quae est ianua ad illam viistam, qua solus vitae auctor donare pos test. Ego qui alteram hucus perte seruatam tibi in tua etiam per me seruata omnicum animi dulcedine & amore restitui , precor tibi a Deo, quam adhuc retines,virigentem, felicem & longam; & dono tibi quicquid vivus habui aut potest postmo

tem ad haeredem meum per inere, cum

ingratum sit danti aliquando summum, quod

49쪽

quod minimum est, tandem non donari. Fecerat quidem pientissimus ac generosus Emanuel legationem hanc aliis verbis per tabulas publicet scripturae. Sed his avoluit in praesentia multorum vale ulti- mum mihi dicere ;& fuit adeo ultimum vale pro me , quod ab illa hora nunquam valui moerorem animi mitigare. Hababat ille fratres, sorores atq; ne pomtes aliquot, nec omni tib sussicientes sibi , licet esset satis locuples famulae primogeo

nitus; quibus in gratiam defuncli,& quia

humanissime me tractauerant, ego cessi

omnia bona mobilia & immobilia, quae non erant parui valoris , ac quasdam alias. scripturas pro recuperandis debitis liqui. dis multis pro me tantsi modo reseruans, quaeda de natura bonorum Castrensuim . praesertim chyrographa Begia, per quae vel ipse, vel haeres suus erat recepturus sum- inam stipendiorum sibi debitoruratione militiae, & promissae pecuniae, pro seruia xijs, quae vocant de india Postimenses aliquot, patre, matre, fratre , patrono & solatio in uno isto amico orbatus, desiderium me coepit reuisendi Patriam;quod ut explere & cum commorudiori

50쪽

quibusdam consanguineis defuncti & aismicis meis, pollicentibus imi hi, se ibidem

sollicite curaturos, ut cito reciperem corio

tenta in chyrographis. Breui & feliciteres applicuimus, atq; ipsi pro me negotiaritionem assumentes, post multos labores& dies intellexerunt tandem, rem multi temporis esse, atq; non minoris dissicultatis huius solutionis consecutionei

Et,est, inquiunt, sola spes, Si Patres so, cietatis 1 E s v, apud quos patrem ut voαcant confessionis, magnae autoritatis, haabemus nostrae familiae fautorem & amicissimum in voluerint intercedere in hoc negotio. Ducunt ad illum me, & coram exponunt historiam ; quam ctim attente bonus ille pater audiuisset, vestrae domirinationes, inquit , recedant in pace postea reuersuri ; ego autem cum isto generos Domino aliquantis per vellem seorsini

confabulari, si sibi placet. Gratissimum, aio, erit mihi Domine mi ; iubeat Dominus seruo suo & filio. Cumq; in quodam loco sequestrati consedissemus. 6 quanatum, inquit, debes Domine mi, omnipoistenti Deo qui tibi,cum desperatus pyrata