Respvblica et statvs regni Hvngariæ. [By Martinus Schödel]

311쪽

H I. ne garica hoc modo delineavit Rex udolphus c. illustriuia turmas aliquot structissima a se cuna trahens Atti hae pro- ranciarum donii toris victrices copias re oraesentare videbantur armis at que vesti- u. Equoru nobilium colores, atq; picturae variae genam is, auroq; nitentes phalarae. artiorum hominum apparatus scythi, seri vultuue, capita in verticem hisque asse; virgatae tunic. ae, horaces, .loricae, ilices, trilicesve clavis aureis, argenteisq; stinctae Ithyraei arcus inaurati, ei usto picti nec non omisia sagittis phaetra cocco, purpura, pellibusque peregri his ac raris tectari ornatae, lanceae coloribus variis depictae item ex ferro abricatae clavae, malleiq; ponderosi atquenaurati spectantium oculos satiare non olerant. Atque inter ca tera gene saei obilitatis militarisque virtutis insigniar eminebant expense aquilarum alae in--ntes vastis clypeis inta aerentes vel aura- galeis impositae: vetustum decus nobis apud Hungaros fana illa: dc praecipua 'rtitudinis bellica apud posteros insilia. Maxima cum ais habentur victoria raemia, ac veluti laureae quaedam eximiero singulis occisorum hostium capitibus acie relatis sim gulas aquilarum pennas ccipere atq; eas crebris victoriis multi

ilicare Gloriosum plurimas cirpsis casis-dibusve

312쪽

3o sdibusve affixas, aut e laniceis arastilibus ldependentes referre in proelium: ulchi est easdem per castra at lorabes in capi gestare, immo etiam cute perforata te riporibus ac fronti propriae niax de re posse. haec ille. Pedites vulgi maydi nes, quos de liberos vocatu qui in coit finiis Turcicis pacis tempore morarii,

lent art. 23. Ferrina id L os n. M. LX iii Nec galea nec lorica utuntuve sinu parum a rusticis differunt: aria

illis siclopus manuarius, aut si is desit, i, sta velitaris, sagaris, in cingulo depilens securis c. Armorum nomina Hungarica hasunt. Lancea, ΚOplya Acinaces, zablyTor, Kard Machaera in mucronem recidesinens, Pallos .in acumiivatum, Hegyistor Sagitta, Nyil Pharetra, Tegea, A cus, Kegii. Securis, Balta sci opus, Bus kVncinus, Hamus, Saakany hujus instrimenti hastile ligneum est cuspide ferre

dc adunco, sortis temperatur; . Propria clim Gothorum arma quifalcata: uncia erant Sidon epist. 1 o. . . Lancea ulcata, aliis, Hanaata Vncinata tela quidi Runcinum Gothicum Falcastru vocane videatur Samaro in Sidomi. d. L Cestu Fustis, Bot. Dilectu milites sunt Ordia

rii dc subsidiarii. Ordinarii assidue inro talitiis dolimitibus silve Metis Regni, ci

313쪽

U AE.ltra ut casa alios hostes Hi uagariae oo posivi ex munere Marte militant Numelium tempore Matthiae . c. ladistat L complexus et Sambucus sub alariatu Regni Ungaria contra hostes, annuo&c. nsertus Historia Bonfinii Sed qui illic ad hodiernum 3 dehniri viri potest, quia ita omni momento pendet a tempore naagnitudine periculi. Ad ordinarios ertinet Legio Nigra Matthiae; de qua sambucus in appendice ad I ansanum.

subsidiarii sunt Praelati, Ba Ones, Proce- es, Nobiles&alii Possessionati, qui omnes in Generali expeditione, Bander iis

opiis c Militibus suis cc. Regi mili

ant, non serviunt, S. Steph. r. c. . Ac Um

ege extra Regnum reno tenentur, nisi ro pecunia ipsius qui Comitatus habet, Andreae mari. m. nec ad Castia Rege noexistente prius in illis Hinc tempore Ludovici II ex his luidam intempestive admodum privilegia sua allegarunt, quibus cautum esset ne Barones aliter qua ii vexillis Regis militare cogantur. Ad quod Rex in fiequenti Senatu, ubi dea oo agebatur, subito in iram versus , vi- leo in quit ego unumquemque capi re meo verba enim Regis icut fuerant ita ponamus excusationemri fatuem capiti suo quaerere. Ego personana caput retun ideo in haec pericula ad- duzi,

314쪽

meo praetendere, neve pollit aliquid mihi imputari: ibo ego, Deo Opt. Max benjuvante , cras vobiscum in perina eo quo alii sine me ire nolunt. aut Procere Banderia Regalia , integra . media instruere tenemur reliqui Nobiles a cetum colonis decem equites. Sed qui decem colonos non habent, ii simul conferunt, ut is numerus compleatur. Iden de aliis Postes sonatis capiendum. Numero olim quid Attil. ae exercitus quin fgentorum millium esse ferebatur . Christianos Reges e solo Hungaria Regno sexaginta equitum millia in acie quondam educi potuisse junt. Ex Transylvania juxta communem supputationem ad nonaginta desamplius millia ari

matorum. Hinc avorum memoria cu

adversus Gritium conjurarent, vindicandamq; armis Emerici Ciebachi Antistiti

Vara diei ius mortem decernerent: nun

'qua ullae gentes pro salute sua: pro publlica dignitate ad propulsandam injuriami

vel intentiore uulio, vel graviore in Petu, vel naajore celeritate ad arma con currerunt. llaucis enim diebus supra qua

draginta miliba peditum .equitum

colvere

315쪽

uat, capitali poena plectuntur , bonasco applicatatur. Idem quoque av- oda oldaviae, dcc generali liabito di tu, ad sexaginta millia equitum ie-hum exercituum conccribere potuit,iodie quot colligi possim , civilia bellaicuerunt. Et haec de Armata multitu-

Continebatur autem olim in robore, virtute disciplina Militaris, quae est e Communis vel Particularis. De comat scientia ive disciplina, Matthias Hunniades Rex Panonice, quo nemo multis seculis melior, prudentior, milii a clarior aut felicior, i addam veterum erum inter Principes quidem doctior i palam ita sententiam tulit. In coro- illustrii in hominum coram ipso sero erat de praestantia nostri aevi Martis ac machinis bellicis, plerique omnes eteri anteferebant. Ille autem reniden- ore, Si centesimam partem antiquae militia aetas nostra teneret, bc discipli- 'am haberemus illi parem, prosectJ urcarum istud regnum non suillet tam .nge lateque diffusum. Nec tamen an 'quitatem nuncupo, quae quingentis aut

316쪽

aliis belli artibus, tum d machinis ctormentis praeclare fuit instructum Particularis est in Exercitioin Coercitione. Exercitium versatur in sui ordine. Vsus in Armatis, Moribus Castrensibus. Vsu armorum Hungari qui dena soli fere hac tempestate cum Turcis pugnare noverunt: eo quod insito quodam odio quotidianis prope praeliis eum lais contendunt imaximoque ob id ipsum illis terrori sunt. Proinde quod Phil. Callima

chus in orat ad Dinocentium VIII. Pon

ti de armis Turcorum disit, idem de

Hungarorum nec pervulgata quaeque, ac nota recensebo Ante omnia enim cunas et ma

seriendi duplex sit ratio, quippe quod P.

vulnus aut punctim impingitur , aut ca hin infertur Punctim Eminus minus Eminus, Arcu Sesop s. In ac latacu quamdiu ab seipsis non degenerave trant, nonnihil momenti suit. A princinia pio enim non decoris,& non habilitatis, sed terrendi, ac sauciandi hostis ratio inli iomni armorum genere habebatur, atque a ideo sagittae grave dc praelongae, arcus . . vero amplitudine de robore tali fiebant ollui aspectu terrerent contuentes . iacit Etelorum pondus ac proceritatem serrent, repraesentat haec conmunni Antiqi: Nunc vero per aulicionem decoris i omni

317쪽

H I AE et mnia commutata, atque adeo velut iii ollitiem coirupta, ut non sortium virum, ac militum tela, sed puerorumdicra videantur: Lisectus antiqui δίiodierni defectus Causam lege in D.Baselai Icone Animorum cap. s. sciue adeo: licet, laeue Sagittarum usus neglectus odie Multis pro iii sub pedibusque iacet olim proprius Hunnorum4 sormidabilis orbi fuerat, ut alias sustus expli

raturus sum. clope torum hanc formana

n fictitiis militibus commendat Thomasi ampanelia de Reipublicae dea Equites, c. duas ex ephippus pendete pistolas s 'alidae temperaturae; angustas in orificio

magis qua de re penetrant omnem ser- eam armaturam. Cominus 'ancea,

Verulo Vncini, pugnant Lanceis sive istis non eodem ordine dc in Hunga- ia dc Italia concurritur. Ibi enim nonnii cuspidatis conditis: hi vero saepe acrini hasta pugnatur. Sed in Italia concitatori currente in Hungaria vero suc-hussindo, d non plene currente equo

bertatur, eruto mucrone acuminato,in ersequendo hoste utuntur.Vncino' cunque libet, maxime autem contra gram armaturae equites, quo perforant lo- 'cam thorace squamatum, equitem

318쪽

. 'o sum secant vel batuam adversarios Aci,naces, ParaZOnia: Secures, secandi fa- acultatem praebent. Acinaces enim ne l: punctim serjant, supini recurvi sunt, dc naucro in dorsum suum retroactus, cae rs in vero, si dimittantur, propter quod ilion velut in gladiis aliarum gentium, la' alitudo serri a manubrio paulatim dete stinuatur in acumen, sed contra, qua tenen itur,propemodum acuti sunt, qua vero se riunt, tisiiuni,docarent capuli libramento, elevari sursum ad geminandiana ictum recolligi non postula Atque ideo, quod fieri arte quadan nonnulli putant, Turci, quandoquidem gladius in dorsum

falcatus, d in mucronem actus, ac praeponderatas, neque infigi cominus, neque referri sursum queat, si absque vulnere in vanum deciderit, necessario coguntur, insolito more rejecto brachio in adversum c sim serire. In quo genere ictus,

quia contra ac nituntur nervi, in tetatur,

nullus omnino gravis impetus esse potest. Haec Callimachus de Turcis, contra quos perite uenue dirigere sciunt Hungari sua Alya, Pallos de Balta. Et illis praedictis armis nequeat ferrea ar- matura hostilis perforari enuissimi Hungarorum aggrediuntur hoste Clava sicut Achilles Cygnum: dc conquatiunt

319쪽

H I S. latium cedit Boetogany Cestus sive Fusiis comes et Rusticorum ut quibus arma ita terdicta sunt in Decretisd Constitutionibus Regni Sed nimis multa dearmorum usu, quibus hostem soleant con vulnerare ungari, quibus se muniant autem a vulneribus,ali tempore. Nunc de moribus Γολγ nitis loquitur: Aliquandiu in castris diversatus , di c. Nusquam gentium milites spectare licuit caloris Maiigoris, item labori, in diae tolerantiores, qui hidiosius imperata faciant, lubentius dato signo pugnam lineant, se morti promptius exponan , item qui militarem seditionem magis deaestemur in castris quietius honestius que vivant, sese religiosius agant, tumul tu magis abominentur&rixas, colant invidius temperantiam castitatem de ab omni blasphemiaperjuria illegitima que venere, sint imagis alieni Maxima pars equitum quibus uxores sint, li- beri, triennium quandoque alliduo militare coacta, namquam cojugii fidem vio lasse creditur. Si quis cum scorto depre- hensus est, perpetua sigillatur insemia. Torii tudinis de patientiae sunt plus quam

Lacedaemoniae. Hyeme juxta atque aestate castra frequentantur. Et quod meis hisce oculis saepe vidi, sub nivibus ac ter ra*ς obsidionem desernat institutam to-V erat

320쪽

more prodeunt stationibus , totam no-a, tesserariorum justa, equites ad sunt: neq; loco moventur, neq; de rigent algore queruntur. Et quamvis plerisque membra vesaniente frigore obstupescant invita tamen animo cuncta patiuntur a liberos in castris alunt, ibique militari bus studiis insoria iant. Ex quo fit ut sens Ungarica bello aspera , ita institutarit ordo est antei in Congressu cum hoste. Ante Pugnam in loco accommodo praesertim campos , quia equitatu

gaudent, instituunt aciem per Numeriani Figuram. Numero aciem variant simplici, duplici, triplici, quadruplici, dcc Sic acies Ludovici II in latissimis 3 p tentissimis illis campis Mohactio subj ctis in duo agmina divisa est , c. Idem de pugna Ioamai Himniadis cum Turca in Campo Merula ordinatae sunt per

dominum Gubernatorem omni sua de gente, quam ducebat, acies octo: triginta, c. Huc adde ex Iornande Praelium Attilae in Campis Catalaunicis. Iuxta Figuram acies cuneata , rotunda, quadrata est, dcc De Hunnis Ammianus Et ineuntes praelia cuneatim variis vocibus

sonantibus torvum. Rotunda sorma ordine primo quandoque acies undique i ruribus catenatis valla 4 cingitur lsic