Q. Curtius Rufus ad codices parisinos recensitus cum varietate lectionum Supplementis Jo. Freinshemii et selectis Schmiederi variorumque commentariis quibus notas excursum mappasque et indices addidit N.E. Lemaire ... Volumen prior tertium et ultimum

발행: 1822년

분량: 515페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

33o Q. CURTII RUFIi XVI. At in laevo Macedonum cornu, quod Parme- Dii, sicut ante dictum, tuebatur, longe alia sortuna

et utriusque partis res gerebatur. Mazaeus, cum Omni Suorum equitatia vehementer invectus, urgebat Macedonum alas: jamque abundans multitudine, aciem es cum vehi coeperat; quum Parmenio equites nunciare

jubet Alexandro, in quo discrimine ipsi essent: nisi

3 mature subveniretur, non posse sisti fugam. Iam multum viae praeceperat rex, imminens fugientium tergis, quum a Parmenione tristis nitricius venit; refrenare

equos jussi, qui vellebantur; agmenque constitit; frendente Alexandro, eripi sibi victoriam e manibus, et o Darium felicius sugere, quam se sequi. Interim ad

Mazaeum superati regis fama pervenerat. Itaque , quamquam validior erat, fortuna tamen partium territus, perculsis languidius instabat. Parmenio ignorabat quidem caussam sua sponte pugnae remissae: Seda. Qiatim Parmenio. Fuerant, qui tes adoriam . tibi . M id, inquis, Parmenionem, vel propter aenoetutem. miritis, etc. stiakenburgius : Thas-- vel ob invidiam minita a sentio rea Di mtiites id speetitari Dbee. sie anni suas gessissε traderent, eoni. Unt. editores. Quamvis C ritus quavia pa-Alex. V;t. e. 33. gina Incogitanter seripserit, ipsum 3. Iam multiam mire prae perat. sἱe tamen defetidoni. librarios In sant. Codd. fere omnes. Vulgata : jam .... Nec plaeet mihi interpreta ἱo hare :processeniaι I hoe Bl; Ititerpretatio me alcia e dentes et retrogressos inest. - Tristis nunestis monte. Idem primam aetem rem aeὲ iubet. Nam Arrian. et Plut. tradideranti Diodor. Thessali ex aeie Nondum fugeram :vero missos quidem a Parmeni ne time e Masetis eorum alas, infiniarquἱtea seribit, ad Alexandruis reum Me raritie perculsis , sed lariguitatas ;randum , sed insecta eo illos redii so. nee Parmenio vix alio in loeo quain 4. Fontinia praniam. Hoc est, adis inter Thessalos ipsos esse poterat. Hovorsa fortuna mei;. -- Thristitis ad iustissόmis de eatissis Se iia r. Μox se moeriri δεδοι. Putidum hoe es . eum aliquot Codd. misit serἱγI, pro nec imperat rem, si piat, in ipso puis mineis. Caeterem et di ortia et Aeri mar diserimine eonati uina, hortandi nus vἰeloriam in laevo emtis et virtuti

causa . ad se voeatorem osse, iam vidit Theasia rom et peiatiae Parm Dionis Freitishereius. Coniecit Igitur: The, tribuunt. Vicerant enim, anteqnam sci os eo res a/evivis, vire id, inis Alexander. hostem Perseeutus, ad ut . quit, ete. Aeliasser. mavul r ra. equi. vum eornu tuendum veniret.

402쪽

LIBER IV. 331

occasione vincendi strenue est usus. Thessalos equites

ad se vocari jubet. α Ecquid, inquit, videtis istos, qui s

serociter modo instabant, pedem reserre, subito Pavore perterritos λ Nimirum nobis quoque regis nostrisOrtuna vicit: omnia Persarum caede strata sunt; quid cessatis p an ne sugientibus quidem pares estis p v Vera 6 dicere videbatur, et spes languentes quoque erexerat;

subditis calcaribus, proruere in hostem; et illi jam non

sensim, sed citato gradu recedebant, nec quidquam fugae, nisi quod terga nondum verterant, deerat. PRP- rmenio tamen, ignarus quaenam in dextro cornu sortuna regis esset, repressit suos : Magogus, dato fugae

Spatio , non recto itinere, sed majore, et ob id tuli Ore circumitu. Τigrim superat, et Babylonem cum reliquiis devicti exercitus intrat. Darius, paucis fugae comitibus, 3 ad Lycum amnem contenderat; quo trajecto, dubitavit an Solveret pontem, quippe hostem jam assore nunciabatur. Sed tot millia suorum, quae nondum ad amnem PerVenerant, Ponte reciso, praedam hostis sore videbat. Abeuntem, quum intactum sineret Pontem, sdixisse constat, malle insequentibus iter dare, quam auferre fugientibus. Ipse, ingens spatium fuga emenSUS, media sere nocte Arbela pervenit. Quis tot ludibria ici

Ailasit an . est. Idem testatur Iustin.

gandum est Lyci, ut recte monuere

s. Diaeissa e serit, misti. En Hae clarum argumentiam . tandem . quam

moedonibus : hiensibus, auis. Ingens spatiam. Ad minimum quin genia stadia ; es. IV, s s. o. Quia tot ludiaria. Hare cimnia severiori forsan iudicio . ut declama

6. Tergra non m merterant. Nohoe non eapIo, inquit schmied. , qu modo Maga I eu Ites ritato gradu re in dentea terga tam n nondum verterini p . Repressis suos. Aerina hos eruperaequi Non sivἰt. - Majore eis istingaeim suom . si vera reis It Cum Ius , Naraena laetim amnem non peraumdem pontem transivit, per qnem Darina . sed longe ab eo ponte orientem versus. Lyea vero an rato. ad Τέ-grim etintendisso eredendris est, quo etiam superato. Babylonem. 8. 0 m. snpra IV, s. s. -

403쪽

33α Q. CURTII RUFI

sortunae, ducum agminumque caedem multiplicem . devictorum fugam, clades nunc singulor Im, nunCUni VerSO m, aut animo assequi queat, aut oratione

complecti Propemodum saeculi res in unum illumi i diem fortuna cumulavit. Alii . qua brevissimum patebat iter, alii diversos saltus, et ignotos sequentibus calles petebant. Eques pedesque consusi, sine duce, armatista inermes, integris debiles implicabantur. Deinde, misericordia in metum versa, qui Sequi non poterant, inter mutuos gemitus deserebantur Sitis praecipue satigatos et saucios perurebat, passimque omnibus rivis PTOStraverant Corpora, praeterfluentem aquam hiantira Ore captantes; quam quum avide turbidam hausissent, tendebantur extemplo praeeordia premente Iimo; resolutisque et torpentibus membris, quum supe eniSi set hostis, novis vulneribus excitabantur. Quidam, occupatis proximis rivis, diverterant longius, ut quidquid occulti humoris usquam manaret exciperent; nec ulla udeo avia et sicca lacuna erat, quae Vestigan- ,stium sitim salleret. Ε proximis vero itineri vicis se

eris. , pag. 3 1 et sqq. de . edis. S Petili res. Tam varios et multiplice intelligit casus, ut alias vix saeculia singuli A integrisque. per tempora di versia Ima . aolent evenire. II. me. is si m iter. Forte ad pomtem I cI. - Smtientiatis hostibus. Intrari. Quorum vires non consumptae fiunt. - Debiles. LahOrἱbris. vulneri hiis eo serti. i . Miserieordia in metum Mersia. Quum propter metum imminen Is p xiculi cogerentur omἱttere miseri risdiam, nee tam aliis esse aiinitio, quam ipsi suam curare salutem. 13. otium cloide. Ne maluI enm Codd. pro ΘΛm inti aὐMT. - με- mensa limo. Diatendebantur eonfestim viseera, limo adhaorente. - Resolutisque membris. Reaoivi membra diis euntur ,. quom nervorum vis Elastica

debilItator, quod in Primis sessu ot emitantilitis aecidit; conser eum hae mouea nimἰum descrἰpticine Luere . VI, Ir o r ω In fluvi s partim gelidos

ardetitia morbo Membra dabant, nudum laetontea eorpus in undas . . et . I 4. Disenerant longitis, a via lon-gIti Acesserant. - με tilia adeo visia et si a laetina oriae. Nulla laetina a via tam erat remota, nulla tam exissiccata . quam fugientes non reperἱs- euli atque Perserutati e sent.

404쪽

num ululatus seminarumque exaudiebantur, barbaro ritu Darium adhuc regem clamantium. Alexander, ut 10 supra dictum est, inhibito suorum cursu, ad LycUmamracm perVenerat; tibi ingens multitudo sugientium Oneraverat pontem, et plerique, quum hostis Urgeret, in flumen se praecipitaVerant, graVPSque armi S, Ct proelio ac fuga delatigati, gurgitibus hauriebantur. Iam- r que non pons modo fragientes, sed ne amnis quidem capiebat, agmina sua improvide subinde cumulantes; quippe, ubi intravit animos pavor, id solum metuunt quod primum formidare coeperant. Alexander, inStan-18tibus suis, impune abeuntem hostem sequi permitteret; hebetia tela esse, et manus fatigatas, tantoqueCHPSu Corpora exhausta, et praeceps in noctem diei tempus caussatus est. Re vera de laevo cornu, quod is adhuc in acie stare credebat, sollicituc, reverti ad serendam opem sui S Statuit. Iamque Signa converterat,

quum equites, a Parmenione missi, illius quoque partis victoriam nunciant. Sed nullum eo die majus pericu- olum adiit, quam dum copias reducit in castra. Ρauci eum et incompositi sequebantur, ovantes victoria; quippe omnes hostes, aut in fugam essu SOS, aut in acie

15. Daritim ad e regem Hamantiam. Petebant auxilium a Dario, eiu que implar aut opem contra vim Macedonum, quasi adhue rex esset, quum is tamen, iam in fuga e natitutus , ipse indigua esset opis alienae.16. In uiso stiorem evirati. Quum rursus suorum i Iheretur per nunistitim de eornu laevo laborante a Parismonione missum. ro. Amian stivi impr-ida, ete. Tomere et consertim ipsi sese urgen tes. - Dor, consternatio Pavor sapientIam omnem ex animo expeet

rat. . Ennius apud Cie. Iisdem prope verbia. In parἱ easu, utitur Liv. XXII. e. 32 , I ro : .. Amnis ingens fugIentes exeepit Deque enim etine anter, ut quos major vietus urgeret, immise-xatit equos), raptique gurgite , et in obliquum relati. m

τες, πιακλησ1s ἐσωρ - Liv. Vt II, 38 , 16: ω Iam viris vires. iam ferro sua vis deerat; in XXII. 59,6: in nee upersumus pugnae , nisi In quibus trucidandis et serrum et uIres hostem

defecerunt.

405쪽

334 Q. CURTII RUFI

dii credebant cecidisse; quum repente ex ad veris apparuit agmen equitum, qui Primo inhibuere cursum; deinde, Macedonum Paucitate conspecta, turmas in obvios concitaverunt. Ante signa rex ibat, dissimulato magis periculo, quam spreto : nec defuit ei perpetua, a in dubiis rebus selicitas; namque praesectum equitatus avidum certam irais, et ob id ipsum incautius in se ruentem, hasta transfixit; quo ex equo lapso, proxi- , imum ac deinde plures eodem telo confodit. Invasere turbatos amici quoque; nec Persae inulti cadebant :

quippe non uni Ve se acies, quam hae tumultuariae,s manus, Vehementius iniere certamen. Tandem harbari, quum, Obscura luce, suga tutior videretur esse quam pugna, dive is agminibus abiere. Rex, extraordinario periculo defunctus . incolumes suos reduxit

6 in castra. Cecidere PerSarum, quorum numerum Victores sinire potuerunt, millia XL; Macedonum minus

Nonne Curtius ipse modo scripserat: nee Perire intilia eode5rant ρ Nonne Aretantia : ω in hoQ pertamine ex raor dinario , ex equitibus amiera eIrriter LX es si fiunt . at in vulneratus cum Coeno ot Menida ipse Ilophaea Ion 3 sed Cortitis eosdem non in ti e periis culo, sed in Praelio ipso vulneratos in. dieai. Sie otiam Diodoro . o. fi I. Id quo veri,ImitIna videri potest . quod Coenus peditum agminia praesertus,

Nonidas equitum mercenariorum erat; n uter equitum amicorum . quihunctim solia Alexander reversus dioehatur.

fi r . Ex harhaeis circiter trecenta millia enisa serebatiine, multoque mainior nnmerus raptorum quam caesorum fuit. ., Qui numeras Ingens est et vere thesedibilia. Si Diodoro eredas, Per sartim recidere equitum et pessiimn suis

24. Ttimn Itiviri mantis. Agminas rinitri et partim gine ordine rotienserentis. SI Arrianum audis II, et s. u. .et ), hoe certamen eruentum iniitim est, quum Alexander a persequendo desi tetis eum Fquitἱhns ainteis rurAnis veratia dextram Persarum dirigeret, a Parmenione uerritis. Erat enim jam a tergo eorum Persarem , qui adhue pugnaverant. Qui . quum eodem temis re fugae se mandarent, quo Alexanis der reverteretur . In ipsum Alexania drum sapientes serebant . Nominat Aerianus vqnitea Parthy-a. Indorum quosdam, et Persarum Piraei mos sorti

sim sqne, qui jam de propria quisque

altile dimicantes αφειδώς et eaedebantat eaedebantur. 25. Diseriis agminibus. In multia Codd. inspersis a. - Εat ordiniaι ioperieti o. In quod extra prielium, am

vietor, inciderat. - eo times suos.

406쪽

quam CCC desiderati sunt. Ceterum, hanc victoriam arrex majore ex Parte virtuti quam fortunae suae debuit; animo, Don, ut antea, loco vicit. Nam et aciem peri-α stissime instruxit, et promptissime ipse pugnavit; et

magno consilio jacturam sarcinarum impedimentorumque contempsit, quum in ipsa acie Summum rei videret esse discrimen : dubioque adhuc pugNar eventu, pro Victore se gessit : perculsos deinde hostes fudit: sugientes, quod in illo ardore animi Vix credi potest, etsprudentius, quam avidius persequutus est. Nam si, Ioparte exercitus adhuc in acie stante, instare cedenti-

simo, Ith. I, e. 4, omnis sere exerinelitis desideratus ea . Vid. super his Salal crota, viam. crit. P. 3o3. Maeedonum minus qtiam ccc desid rini stini. Atriarius: Mab Alexandripartibus in eo pselio Centum .irciter

equ4 perierunt. is Diodorus : vi Macedonum caesi sunt ad quIngentos. MQuemcumque numerum elegeris, minor est, quam Pro atrocitate Pugnae. Seriptores superstites in suis auctoriis hos maiorevi memoriae proditum n tiὲnvenisse palam est; cs. notam ad III,

et . Non, in antea, loco. Nempe ap. I sum. Ad Graia in vero. In laeo iti;

quissimo solummodo et virtute et animo vicerat. sententiarum veritate θt gravitate, verborum delectu ei numero

a quo laudanda est huius libri clausula Consor eum ultima phrasi Illud Cἱ-eonis. Philipp. tittim. dignus imperator legione, di a legio imperatore M sed aliaqucique sententia oecurrit Ρhulosophorum mentibus, qua liber illo quattus clandi poterat: ad Ase nempe in omnium sere illorum tritimphat -rtim , ita, fatale quoddam tempus , ex quo paulatim in deterius seruntur do tes illae, quibus Primum mmmmdandi

orant, et virtutes vitiis excipinntur.

Ad hane usque diem, Omnibus serenumeris absoluta est Alexandri latis. et nihil forsan in eo reperire est, reprehensi vi dignum. Sed ex hoe momento, sensim emicant xitia qua hucusque lattierant; ambitioque in primis prospero sortianae flatu excἱ aia. velle mentioν In dies assurgit. Ha e potentia insatia a cupido, qua hellatores illi laborant. nedum instis limitibus eona sistat, rapido ruit impetu, donee alimenta desietant: ω . . . Velut immis,l di. versis partibus ignes Arentem in sylvam , et virgulta sonantia lauro; Antubi de rati rapido de montibus ali sDant sonitum apumosi amnes. Et in aequora currant, Quisque suum populatus iter is AEneiae lib. XII. 6αx-5α5. Sie Cpsar, dehollatis Galliaruin populis, in patriam ipsam arma

vertit. Sic aliud notita memorandam magis exemplum aetas Dostra vidit.

Sie Alexander , Perside , post hostes ad Arbela vietos, potἰtus, totum orbem ad indiei oceani lii ora imperio eompleeti aggreditur. ram Dea sane fa

trutur nece,se esse . ad extemiam iam.

407쪽

336 Q. CURTII RUFI LIBER IV.

bus perseverasset; aut sua culpa victus esset, aut aliena virtute vicisset; jam, si multitudinem equitum occurrentium extimuisset, victori aut foede fugiendum, aut i miserabiliter cadendum fuit. Ne duces quidem copiarum sua laude fraudandi sunt; quippe vulnera, quae 'aa quisque excepit, indicia virtutis sunt. Hephaestionis brachium hasta ictum est: Perdiccas, ac unus, et Me-33 nidas sagittis prope occisi. Et, si vere aestimare Ma donas qui tunc erant volumus, fatebimur et regem talibus ministris, et illos tanto rege suisse dignissimos.

peritim in quaIἱhet re one frmaniadum . tota illa regione , quantacunque pateat, potiri; sed insani quidem dueis est ultra hujus novi Imperἱὲ limites

ruore. ea tantum mente, ut regna per

eant, vanamque et inutilem laudem sibi eomparet. Hoc nomIrae Alexandere prehendondua : nee sortona. quae semper illi eomos adstitit. excusandus; nee ipsa sua hellica virtute; nam, ut notavit Nisemois . Rυ a. sur Atia. , Melang. M litiar. , t. I, p. 3oa : . Ilia fui oujoura, meme dans les Indes tin heros de romati . qui ne se tire, crasti ire qu a scarce d heriati me. ., sed, post Pugnam ad Arbela, hujus prineἱ-Pis a mus adulteratus eat, ejus indoles mutata: d v Ictarum gentium moribus vleius est, et do eo diei potuit quod de Romanis Invenalis, sat. VI,

v. 292 : . . . . saevior armis Luxuria in- euhuit, vietumque ulciscitur Orhem. a.

408쪽

LIBER IV.

EXCURSUS

Hi Aetolli, Abdalonymi varie traditur a s riptoribns rerum ab Alerindro gestarum, excepto Aresano, qui nullam prorsus eius rei mentionem facit. Inde non par a movetur suspieio. Variant a mtem auctores quum in loci, tum in viri nomine. Di d. XVIJ, 4 :

ανονα , - ητα σ ε κἀF ὐπερζολυ, ab Hephaestione ad fastigium regiae potestatis evectum esse, non vero Sidone. sed Turi, postquam illa urbs ab Λlexandro expugnata osset, refert. Verum enim

vero, si Arriano fides habenda est, Diodorus eerte hac in re non errare non potest Ille enim, II, 24, auctor est, Alexandrum veteri Tyriorum regi, Azelmico, veniam concosisse. Quod quum ita fuerit, Tyriis minime opus fuit novo rege. Auctor orationis II, de Fortuna Alexapitri, quem vulgo Pluta chum venditanti scenam facti in insulam Paphum transfert, regemque illum , qui successerit malu atque inju,to tyranno, e Cynim- dum gente orto, 'AλM. vocat. Justitius, qui de Ioco quidem

Curtio consentit, totam rem, XI, Io, paucis ita narrat: a Insignis praeter caeteros fuit Abdalonymus, rex ab Alexandro Sidoniae constitutus : quem Alexander, quum operam oblocare ad put os exhauriendos, hortosque irrigandos solitus esset, misere vitam exhibentem , regem secerat. v Ne re autem Videtur Abdalonumum stirpi regiae cognatione annexum fuisse, si addit Alexandrum illum potius fecisse regem, n spretis nobilibus, ne generis id, non dantis, henoficitun putarent. . Hanc omnem historiam unus e celeberrimis hujus nostrae aetatis vatibus, I DELILLE , in suo Poemate, cui nomen inscribitur, LEs IARDINs, et quidem elegantissimo carmine descripsit. Nos I. au

409쪽

338 EXCURSUS I

vero haec denuo typis committenda voluimus, non solum ut lector galli ea eum latinis conserre posset, sed alia quoque et maior sane ratio suberat. Ut enim notavit Galliei vatis elarissimus editor, II Maud, hoc eodem anno in lucem prodiit, quo Alexander I, Bussiarum omnium imperator, paternum conscendit solium; et ea communis opinio fuit, poetam Alexandro auctorem fuisse, ut illum imitaretur, cuius nomen habebat, et Abdalonymum alterum, regiis natalibus ortum, quique eodem animo re tim patitar, quo adve

sam tulit sortunam, in Galliam suam revoearet. Id e probabilius est quod idem vates in alio poemate LA PITIE , quod eodem seretempore prodiit Londini, eumdem imperatorem allocutus, his tititur verbis:

Ηωe earmina Alexandri oculis denuo subiecta sunt, die martis 3 118 4, qua Lutetiam ingressus est; simulque oblatum hoe distichon probavit, quod illius imagini subseribendum curaverat, eadem ali dens, nostrae Collectionis Editor, N. F. LEis, ΑΕ:Jura pater populis, diademata Regibus ultor, Europae pacem, templis sua numina redditi

410쪽

AD LIBRUM IV.

n dit, reste a l'autet, et deni eure immobile.

Et techo roiae an lotti, prolonge datis Ies hola: C est te vaInque ue de Dr. Sest lui, e est Alexandre: Fatimo de mareher aur des palias en cendis, Esserit da trono, in vetit eo deuenlr l'appui, Et ce eaprice auguste est digne eneor de tui. Des portes du tarditi lea pilastres ruatimea rosis ient mini do. palati les matbres magnis ques :D'on .imple bciis de eti/ne ita etaient saeotin H;

SEARCH

MENU NAVIGATION